آیا عفونت دندان می تواند سبب مرگ شود؟

عفونت دندان زمانی اتفاق می افتد که باکتری وارد اعصاب یا بافت نرم دندان شود. به بافت نرم دندان، پالپ (pulp) می گوییم. عفونت ممکن است به دنبال پوسیدگی، آسیب یا پروس های دندانپزشکی رخ دهد. به ندرت، عفونت دندان می تواند سبب مرگ شود. عدم درمان عفونت باعث گسترش آن به دیگر بخش های بدن می شود و ممکن است پیچیدگی ها و مشکلات مرگ آفرینی در بدن به وجود بیاید.

در ادامه، به کشنده بودن عفونت دندان و اقدامات لازم برای جلوگیری از مرگ می پردازیم.

آیا عفونت دندان می تواند به مرگ ختم شود؟

زمانی که باکتری وارد اعصاب و پالپ دندان می شود، عفونت به وجود می آید. با پیشرفت عفونت، پاکت های پر از چرکی در اطراف دندان ایجاد می شود که به آن ها آبسه (dental abscess) گفته می شود. در قرن 17، عفونت دندان یکی از پنج علت اصلی مرگ و میر در لندن بود. تا سال 1908، بین 10 تا 40 درصد افرادی که دچار عفونت دندان می شدند، جان می باختند.

با پیشرفت تکنولوژی و پیدایش روش های جدید برای تمیز نگه داشتن دندان ها، مرگ ناشی از عفونت دندان کمتر و کمتر شد. لا این حال، بهتر است آگاهی کافی در مورد این مسئله داشته باشید تا در صورت عفونت دندان هایتان، مراقبت های لازم را انجام دهید. اگر عفونت دندان به موقع درمان نشود، به سایر بخش های بدن گسترش می یابد و مشکلات جدی را ایجاد می کند. این مشکلات و پیچیدگی ها عبارتند از:

  • سپسیس (sepsis) یا مسمومیت خون: واکنش شدید و حاد بدن در پاسخ به عفونت
  • آنژین لودویک (Ludwig’s angina): مجموعه ای از عفونت های باکتریایی که دهان و زیر زبان را تحت تاثیر قرار می دهند
  • فاشئیت نکروزان (necrotizing fasciitis): نوعی عفونت شدید که باعث مرگ بافت نرم بدن می شود
  • التهاب میان سینه (mediastinitis): التهاب مدیاستن؛ مدیاستن فضای بین دو ریه است.
  • التهاب درون شامه قلب (endocarditis): التهاب پوشش داخلی حفرات قلب
  • ترومبوز سینوس کاورنوس (cavernous sinus thrombosis): لخته خون خطرناک در سینوس ها، در پایین مغز و پشت چشم ها
  • عفونت استخوان (osteomyelitis): عفونت بافت استخوان
  • آبسه مغزی: تجمع چرک در داخل مغز

عفونت دندان با چه سرعتی می تواند باعث مرگ شود؟

نمی توان سرعت دقیقی را مشخص کرد. پاسخ سوالات زیر تا حدی روند عفونت را مشخص می کنند.

چقدر طول می کشد تا آبسه تشکیل شود؟

چندین ماه طول می کشد تا در اثر پوسیدگی، آبسه تشکیل شود؛ چرامه پروسه پوسیدگی تدریجی است و طول می کشد تا پالپ مرکز دندان آسیب ببیند. اما، آسیب یا صدمه به دندان ها می تواند سرعت ورود باکتری به دندان ها را افزایش دهد. برای مثال، شکستن یا ترک خوردن دندان، سرعت ورود باکتری به اعصاب و پالپ را افزایش می دهد.

پس از ایجاد آبسه، چه اتفاقی می افتد؟

پس از شکل گیری آبسه، ورم و درد ضربان داری را در اطراف دندان عفونی تجربه می کنید. این علائم نشان می دهند که مشکلی در دهان وجود دارد. البته قبل از ایجاد آبسه، خود پوسیدگی دندان نیز می تواند درد ایجاد کند. مطالعات نشان داده اند که افرادی که در اثر عفونت دندان می میرند، از چندین ماه قبل از مرگ، دندان درد را تجربه می کنند. در این دوران، می توان از آنتی بیوتیک ها برای درمان دندان درد استفاده کرد. اما، آنتی بیوتیک ها به تنهایی قادر به درمان آبسه نیستند. پوسیدگی دندان ها نیز، باید درمان شود.

اگر آبسه دندانی به موقع درمان نشود، به سایر بخش های بدن مثل فک، گردن و مغز گسترش می یابد. گسترش عفونت همراه با علائمی مانند دشواری در بلع، دشواری در تنفس و عدم توانایی باز کردن دهان است. در این مرحله از عفونت، اگر درمانی آغاز نشود، امکان مرگ وجود دارد.

چه عواملی می توانند باعث بروز پیچیدگی های ناشی از آبسه شوند؟

عوامل متعددی می توانند باعث بروز پیچیدگی های ناشی از آبسه دندانی شوند؛ مانند:

  • بالا بودن سن
  • دیابت
  • اختلال در سیستم ایمنی
  • تجربه سوء تغذیه
خطرات ناشی از عفونت دندان

خطرات ناشی از عفونت دندان

چه زمانی باید برای عفونت دندان به بیمارستان مراجعه کنید؟

اگر عفونت دندان به صورت خود به خودی از بین نرفت، باید به بیمارستان مراجعه کنید. درمان باید به موقع انجام شود تا عفونت گسترش پیدا نکند. در صورت مشاهده علائم زیر، به دندانپزشک مراجعه نمایید:

  • درد ضربانی در ناحیه دندان عفونی
  • لثه های قرمز و ورم کرده
  • بوی بد دهان
  • مزه بد دهان
  • تغییر رنگ دندان مورد نظر
  • افزایش حساسیت دندان در مواجهه با فشار یا سرما و گرما

برخی علائم نشانگر شدید تر شدن عفونت دندان هستند. در صورت مشاهده نشانه های زیر، سریعا به اورژانس مراجعه کنید:

  • تب
  • بد حالی (به طور کلی)
  • ورم عقده های لنفاوی
  • سردرد
  • سرگیجه و استفراغ
  • ورم اطراف صورت، گردن یا چشم ها
  • عدم توانایی باز کردن دهان یا فک
  • دشواری در تکلم، جویدن و بلعیدن
  • دشواری در تنفس
  • تند شدن ضربان قلب

اگر دچارعفونت دندان شده اید و حال عمومی خوبی ندارید، بهتر است به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید.

خطرات ناشی از عفونت دندان

خطرات ناشی از عفونت دندان

عفونت دندان چگونه درمان می شود؟

از جمله روش های درمان عفونت دندان، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • تخلیه یا درناژ (drainage). دندانپزشک برش کوچکی در لثه ها ایجاد می کند تا آبسه تخلیه شود. این روش، درمانی موقتی است و برای بهبودی کامل باید از روش های دیگر نیز کمک گرفت.
  • عصب کشی (root canal). در پروسه عصب کشی، پالپ عفونی از دندان خارج می شود. سپس، داخل دندان با دقت تمیز و پر می شود. در آخر، روکشی بر روی دندان قرار می گیرد.
  • کشیدن دندان. در مواقعی که امکان نجات دندان وجود ندارد، باید دندان را کشید.
  • آنتی بیوتیک ها. آنتی بیوتیک ها دارو هایی هستند که باکتری ها را می کشند. در مواقعی، از آن ها برای درمان عفونت دندان استفاده می شود. بسته به شدت عفونت دندان شما، ممکن است آنتی بیوتیک را به صورت خوراکی یا داخل وریدی دریافت کنید. تجویز آنتی بیوتیک، به تنهایی برای درمان عفونت دندان کافی نیست و باید از روش های دیگر مانند عصب کشی یا کشیدن دندان نیز استفاده کرد.

آیا درمان های خانگی بر عفونت دندان اثر دارند؟

می توانید از درمان های خانگی برای کاهش علائم کمک بگیرید:

  • مصرف دارو های ضد درد بدون نسخه مانند استامینوفن و اینوپروفن
  • خوردن غذا های نرم و جویدن با سمت مخالف دندان عفونی
  • پرهیز از غذا هایی که ممکن است اثر منفی بر دندان عفونی بگذارند؛ مانند غذا های خیلی گرم، خیلی سرد، اسیدی، پر ادویه و سفت.
  • استفاده منظم از مسواک با موهای نرم و کشیدن نخ دندان. از کشیدن نخ دندان در اطراف دندان عفونی خودداری کنید.
  • شست و شوی دهان با آب و نمک یا هیدروژن پراکسید؛ برای کاهش درد و ورم.
  • استفاده از کمپرس یخ برای کاهش درد و التهاب
  • قرار دادن سیر در نزدیکی دندان عفونی. سیر خواص ضد باکتریایی دارد.

البته، توجه داشته باشید که درمان های خانگی، هیچ گاه جای درمان تخصصی دندانپزشک را نمی گیرند.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، عفونت دندان ممکن است مشکلات جدی به وجود بیاورد و حتی به مرگ ختم شود. اگر عفونت دندان به موقع درمان نشود، به تدریج در بدن گسترش می یابد. گسترش عفونت در بدن با علائمی از جمله تب، دشواری در تنفس و دشواری در بلع همراه است.

عفونت دندان با درد همراه است. در صورت مشاهده علائم عفونت، سریعا به دندانپزشک مراجعه نمایید تا در صورت نیاز، درمان آغاز شود. برای درمان عفونت دندان می توان از پروسه های دندانپزشکی مختلف مانند عصب کشی یا کشیدن دندان استفاده کرد.

سبز رنگ شدن دندان ها و نحوه درمان آن

ممکن است بر روی دندان های شیری یا دائمی، لکه های سبز رنگ به وجود بیاید. علاوه بر تاثیری که در ظاهر لبخند دارند، لکه های سبز رنگ می توانند نشان دهنده مشکل یا بیماری در بدن باشند. در این مقاله، به دلیل سبز شدن دندان ها و روش های درمان آن می پردازیم.

علت سبز رنگ شدن دندان ها چیست؟

دندان ها ممکن است از درون سبز شوند (لکه درونی) و یا از خارج شروع به سبز شدن بکنند (لکه بیرونی).

لکه درونی

لکه درونی از داخل عاج دندان شروع می شود. این نوع لکه رایج نیست. اما اگر اتفاق بیفتد، معمولا در زمانی است که دندان در حال رشد است. سبز بودن لکه به علت کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی فرد است. برخی بیماری ها و مشکلات سلامتی نیز می توانند لکه های سبز رنگ را ایجاد کنند.

لکه خارجی

این نوع لکه بر روی مینای دندان ایجاد می شود. علت آن، تجمع باکتری ها و قارچ هایی است که با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از بین نرفته اند. غذا ها و نوشیدنی هایی که رنگ تیره دارند نیز می توانند لکه هایی سبز بر روی دندان به وجود بیاورند. همچنین، مصرف برخی دارو های خاص و تنباکو باعث تغییر رنگ دندان می شوند.

در جدول زیر، عوامل داخلی و خارجی را که می توانند باعث پیدایش لکه های سبز بر روی دندان ها شوند، مشاهده می کنید.

عوامل خارجی عوامل داخلی
عدم رعایت بهداشت دهان یرقان نوزادی به دلیل بالا بودن میزان بیلی روبین
مصرف تنباکو یرقان مزمن
غذا ها و نوشیدنی هایی که رنگ تیره ای دارند ناسازگاری RH (بیماری RH)
باکتری های رنگی زا ناسازگاری ABO
مسمومیت خون (سپسیس)
کم خونی همولیتیک
مصرف برخی دارو ها
سبز رنگ شدن دندان

سبز رنگ شدن دندان

دلایل داخلی سبز رنگ شدن دندان ها

مشکلات و بیماری های متعددی باعث سبز شدن دندان ها می شوند؛ از جمله:

یرقان نوزادی به دلیل بالا بودن میزان بیلی روبین

یرقان در نوزادان با زرد رنگ شدن پوست و چشم ها مرتبط است. این عارضه رایج، به دلیل بالا بودن میزان بیلی روبین خون ایجاد می شود.  بیلی روبین رنگدانه زردی است که در اثر تجزیه گلبول های قرمز ساخته می شود. بالا بودن میزان این رنگدانه می تواند بر رنگ دندان های نوزاد اثر بگذارد و آن ها را به رنگ سبز در بیاورد.

لکه های سبزی که در اثر بالا بودن بیلی روبین بر روی دندان ها ایجاد شده اند، تا زمان افتادن دندان ها باقی می مانند. دندان های دائمی که در می آیند، رنگ طبیعی خود را دارند و سبز نیستند.

یرقان مزمن

اگر یرقان نوزاد بیش از 2-3 هفته طول بکشد، به آن زردی یا یرقان مزمن گفته می شود. این اختلال معمولا در نتیجه بالا بودن میزان بیلی روبین خون اتفاق می افتد. یرقان مزمن باعث سبز شدن دندان های شیری می شود. البته، یرقان مزمن می تواند در اثر بیماری کبدی نیز ایجاد شود.

ناسازگاری RH یا همان فاکتور رزوس (بیماری RH)

فاکتور رزوس (RH)، پروتئین اختصاصی در سطح گلبول های قرمز است. ناسازگاری فاکتور رزوس زمانی رخ می دهد که زن بارداری خون RH-منفی دارد و فرزند خون RH-مثبت دارد. در این حالت، بدن مادر نسبت به خون جنین واکنش نشان می دهد و آن را بیگانه تشخیص می دهد. در نتیجه، در بدن مادر پادتن هایی در برابر گلبول های قرمز جنین ساخته می شود. ناسازگاری فاکتور رزوس می تواند باعث بالا رفتن میزان بیلی روبین در نوزاد تازه متولد بشود. همان طور که گفته شد، بالا بودن بیلی روبین ممکن است منجر به سبز رنگ شدن دندان ها شود.

ناسازگاری ABO

این اختلال مشابه ناسازگاری فاکتور رزوس (RH) است و زمانی اتفاق می افتد که زن باردار گروه خونی O دارد و نوزاد گروه خونی A یا B دارد. ناسازگاری ABO نیز می تواند منجر به بالا رفتن بیلی روبین خون در نوزادان تازه متولد، بشود. در نتیجه، در این نوزادان نیز رنگ دندان ها ممکن است به رنگ سبز در بیاید.

مسمومیت خون یا سپسیس (sepsis)

سپسیس، واکنش کشنده و خطرناک بدن به عفونت ها است و ممکن است در هر سنی رخ دهد. سپسیس یا مسمومیت خون، جریان صفرا به کبد را متوقف و یا کند می کند. به این اثر سپسیس، کلستاز (cholestasis) گفته می شود. کلستاز می تواند باعث سبز شدن دندان های شیری شود.

کم خونی همولیتیک

کم خونی همولیتیک زمانی رخ می دهد که سرعت نابود شدن گلبول های قرمز بیشتر از سرعت ساخت گلبول ها به وسیله مغز استخوان باشد. کم خونی همولیتیک علل متعددی دارد. برخی از عوامل ایجاد آن ارثی هستند؛ مانند کم خونی داسی شکل.

کم خونی همولیتیک ممکن است باعث تجمع بیلی روبین شود و در نتیجه، دندان ها سبز رنگ شوند.

دارو ها

برخی آنتی بیوتیک ها مانند سپروفلوکساسین و تتراسایکلین، می توانند باعث تغییر رنگ دندان های شیری یا دائمی شوند. در این حالت، دندان ها نمایی سبز رنگ به خود می گیرند.

سبز رنگ شدن دندان

سبز رنگ شدن دندان

دلایل بیرونی سبز شدن دندان ها

لکه های خارجی می توانند به دندان ها ظاهری خاکستری، قهوه ای، سیاه، زرد، نارنجی یا سبز ببخشند. برخی عوامل خارجی که این لکه ها را ایجاد می کنند، عبارتند از:

  • مواد غذایی تیره رنگ
  • نوشیدنی های تیره رنگ مانند قهوه، چای، آب گریپ فروت، نوشابه و شراب
  • تنباکو
  • باکتری های رنگ زا؛ این باکتری های رنگ زا روی دندان تجمع پیدا می کنند (به خصوص در نزدیکی خط لثه) و لکه های سبز رنگ بر روی دندان به وجود می آورند.

اگر بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نکنید، احتمال اثر کردن عوامل خارجی و سبز شدن دندان ها بیشتر می شود.

سبز رنگ شدن دندان

سبز رنگ شدن دندان

چگونگی درمان دندان های سبز

روش درمان بر اساس علت ایجاد لکه، انتخاب می شود. همچنین، شیری یا دائمی بودن دندان ها در انتخاب روش درمان تاثیر دارد.

لکه های سبز روی دندان های شیری ناشی از عوامل درونی

امکان درمان و برطرف کردن این لکه ها در خانه وجود ندارد. نباید از سفید کردن تخصصی دندان ها برای درمان دندان های شیری سبز رنگ استفاده کرد. سفید کننده های بدون نسخه نیز، تنها لثه ها را ملتهب می کنند و برای کودکان کارساز نیستند. دندان های شیری سبز رنگ، پس از مدتی خواهند افتاد و با دندان های دائمی جایگزین می شوند. دندان های دائمی رنگ طبیعی خود را خواهند داشت.

لکه های سبز روی دندان های دائمی ناشی از عوامل خارجی

از بین بردن لکه های سبز رنگ دندان های دائمی که منشا خارجی دارند، کار دشواری است. می توان با رعایت برخی نکات در خانه، پروسه درمانی را تسهیل کرد:

  • خمیر دندان یا دهانشویه های سفید کننده
  • بلیچینگ (bleaching) یا سفید کردن دندان ها در خانه
  • استفاده از ژل یا چسب های سفید کننده

می توان از روش های سفید کردن تخصصی دندان ها کمک گرفت که فقط دندانپزشک صلاحیت انجام آن ها را دارد:

  • بلیچینگ (bleaching) دندان ها نزد دندانپزشک. در این پروسه، از لامپ مخصوصی استفاده می شود که غلظت های بالای هیدروژن پراکسید را تجزیه می کند.
  • ونیر ها (veneers). ونیر ها به جای سفید کردن دندان ها، آن ها را می پوشانند. ونیر ها برای لکه هایی که به راحتی از بین نمی روند، مناسب هستند.

لکه های خارجی

برخی از رایج ترین روش های از بین بردن لکه های خارجی عبارتند از:

  • دندانپزشک می تواند با انجام جرم گیری و تمیز کردن عمیق دندان ها، مقدار زیادی از لکه ها را از بین ببرد. در این پروسه، از وسیله ای برای تراشیدن پلاک سخت شده و تارتار روی دندان ها استفاده می شود.
  • استفاده از چسب های سفید کننده دندان در خانه، می تواند در از بین بردن لکه ها موثر باشد.
  • استفاده از خمیردندان سفید کننده
  • مراجعه منظم به دندانپزشک و رعایت بهداشت دهان و دندان در خانه از بازگشت لکه ها جلوگیری می کند.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، لکه های سبز رنگ بر روی دندان ها ممکن است علت خارجی یا داخلی داشته باشند. لکه های داخلی معمولا در زمان رشد دندان ها ایجاد می شوند. برخی بیماری ها مانند یرقان، باعث سبز شدن دندان های نوزاد می شوند. سفید کردن تخصصی دندان ها و استفاده از خمیردندان های سفید کننده برای کودکان مجاز نیست.

عدم رعایت بهداشت دهان و تجمع باکتری بر روی دندان ها از جمله عوامل خارجی هستند که می توانند لکه های سبز بر روی دندان ها به وجود بیاورند. این نوع لکه ها معمولا به درمان های خانگی جواب می دهند. برای درمان تخصصی آن ها باید به دندانپزشک مراجعه کرد.

ارتباط کمبود کلسیم با سلامت دندان ها

کلسیم ماده مغذی است که برای دندان ها و استخوان ها فواید بسیار دارد. کمبود کلسیم می تواند برای سلامت دندان های فرد زیان بار باشد. در این مقاله، هر آنچه که باید در مورد کمبود کلسیم و اثرات آن بر دندان ها بدانید، شرح داده شده است.

کلسیم چه ارتباطی با دندان ها دارد؟

کلسیم، ماده مغذی مهمی است که باید برای داشتن استخوان ها و دندان های محکم و قوی، به میزان کافی در برنامه غذایی وجود داشته باشد. اگر فردی به اندازه کافی کلسیم، فسفر و ویتامین دی مصرف نکند، استخوان و دندان ها به مرور زمان ضعیف می شوند. در نهایت، کمبود این مواد می تواند به پوکی استخوان و مشکلات دیگری مانند پوسیدگی و از دست دادن دندان ها ختم شود.

بر اساس تحقیقات انجام شده، زنانی که مبتلا به پوکی استخوان هستند، تعداد دندان های کمتری از زنان سالم (در همان سن) دارند. در واقع، اگر استخوان فک ضعیف و یا نازک شود، ممکن است دیگر توانایی ثابت نگه داشتن دندان ها را نداشته باشد و بدین ترتیب، دندان ها از دست بروند.

نقش کلسیم بر سلامت دندان

نقش کلسیم بر سلامت دندان

علائم کمبود کلسیم در دندان ها

کمبود کلسیم باعث می شود استخوان ها ضعیف و کم تراکم شوند. زمانی که این اتفاق بیفتد، احتمال از دست رفتن دندان ها افزایش می یابد. محققان ارتباط مستقیمی میان کمبود کلسیم و افتادن دندان ها یافته اند. کسانی که به میزان کافی کلسیم دریافت نکنند، بیشتر ممکن است دچار مشکلات دندانی شوند.

دیگر نشانه های کمبود کلسیم

نشانه های کمبود کلسیم ممکن است تا چند سال ظاهر نشود؛ چراکه بدن فرد در نبود این ماده، کلسیم استخوان ها را به کار می گیرد. در طولانی مدت، کمبود کلسیم می تواند موارد زیر را ایجاد کند:

  • کاهش توده استخوانی (استئوپنی)
  • افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان
  • افزایش احتمال شکستگی استخوان

در موارد شدید، کمبود این ماده می تواند موارد زیر را به وجود بیاورد:

  • تشنج
  • بی حسی یا مورمور شدن انگشتان
  • ریتم غیرعادی قلب
نقش کلسیم بر سلامت دندان

نقش کلسیم بر سلامت دندان

پیشگیری

هر فرد می تواند با انجام کار های مشخصی، مینای دندان های خود را تقویت کند و از کمبود کلسیم و علائم آن جلوگیری کند.

عادات روزانه

می توان با انجام موارد زیر، به حفظ سلامت دندان ها کمک کرد:

  • مراقبت از دندان ها و لثه ها با مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و مراجعه منظم به دندانپزشک
  • تعویض مسواک، هر چند ماه به طور منظم
  • پرهیز از نوشیدنی های الکلی
  • پرهیز از کشیدن سیگار
  • مصرف روزانه 600-800 واحد ویتامین دی
  • نگه داشتن وزن بدن در حد متعادل
  • داشتن برنامه غذایی حاوی سبزیجات، میوه جات، غلات کامل، پروتئین و لبنیات کم چرب
  • ورزش کردن به طور منظم
  • مراجعه به دندانپزشک در صورت وجود درد یا ناراحتی در دهان

برنامه غذایی

همه افراد باید غذا های غنی از کلسیم را در رژیم غذایی خود جای دهند؛ مانند:

  • محصولات لبنی
  • شیر سویا
  • سبزیجات با برگ های سبز
  • انواع بادام
  • انواع لوبیا
  • کنسرو ماهی

توصیه می شود که در کنار مواد غذایی حاوی کلسیم، غذا های دارای ویتامین C و فسفر نیز مصرف شود. ویتامین C به سلامت لثه ها کمک می کند. فسفر که در مواد غذایی مانند لوبیا، تخم مرغ و گوشت وجود دارد نیز، برای داشتن دندان هایی محکم ضروری است.

از دست دادن دندان ها، خود می تواند باعث مشکلات تغذیه ای شود. افرادی که یک یا چند دندان خود را از دست داده اند، معمولا غذا های نرم تری مصرف می کنند که ممکن است مواد مغذی کافی نداشته باشد. حتی در مواردی، افتادن دندان ها در نهایت باعث افزایش وزن می شود.

دندانپزشک می تواند دندان های از دست رفته را جایگزین کند. برای مثال، استفاده از دندان های مصنوعی مناسب دهان می تواند در داشتن یک رژیم غذایی سالم نقش داشته باشد.

کلسیم در غذا ها یا در مکمل ها

تحقیقات نشان داده اند که کمبود کلسیم می تواند احتمال ابتلا به سرطان و بیماری های دهان را افزایش دهد. مصرف میزان کافی کلسیم بخش مهمی از پیشگیری از کاهش توده استخوانی است. البته، بهتر است که کلسیم و دیگر مواد مغذی از طریق مواد غذایی به بدن برسند و نه از طریق مکمل ها.

مکمل های کلسیم تاثیر ناچیزی در جلوگیری از شکستگی ها دارند؛ بنابراین بهتر است که پزشکان و دندانپزشکان آن ها را تجویز نکنند. همچنین، مصرف مکمل های کلسیم می تواند ریسک سکته قلبی، سنگ کلیه و بیماری های حاد گوارشی را افزایش دهد.

نقش کلسیم بر سلامت دندان

نقش کلسیم بر سلامت دندان

چه زمان باید به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کرد؟

در صورت از دست دادن دندان، شکستگی استخوان یا نشان دادن علائم مربوط به کمبود کلسیم، بهتر است به دندانپزشک و پزشک مراجعه نمایید. کسانی که مبتلا به پوکی استخوان هستند، باید تحت نظر دندانپزشک باشند؛ چراکه به راحتی ممکن است دندان های خود را از دست بدهند.

اگر دندان خود را از دست داده اید، حتما با دندانپزشک خود مشورت کنید. دندانپزشک می تواند با جایگذاری دندان های مصنوعی یا ایمپلنت های دندانی، عملکرد دهان را به حالت طبیعی بازگرداند.

خلاصه

کمبود کلسیم می تواند سلامت استخوان ها را در معرض خطر قرار دهد و مشکلات متعددی را ایجاد کند. همچنین، اثرات زیان باری بر دندان ها می گذارد. زمانی که کلسیم به اندازه کافی در بدن وجود نداشته باشد، سلول ها مجبور به استفاده از ذخایر کلسیم موجود در استخوان ها می شوند. بدین ترتیب، استخوان ها تراکم خود را از دست می دهند و ضعیف می شوند. ضعف استخوانی ممکن است به از دست رفتن دندان ها منجر شود.

همچنین، کمبود کلسیم می تواند فرد را مستعد بیماری هایی مانند سرطان کند. برخی افراد، با مصرف میزان کافی ویتامین دی و کلسیم، از بروز این عوارض جلوگیری می کنند. به طور کلی، بهتر است کلسیم مورد نیاز از طریق مواد غذایی تامین شود و نه از طریق مکمل ها؛ چراکه مصرف مکمل می تواند تاثیرات بدی بر سلامتی داشته باشد.

اگر علائم کمبود کلسیم را در خود مشاهده می کنید، بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کنید. با توجه به رابطه میان کلسیم و سلامت دندان ها، مراجعه به دندانپزشک نیز توصیه می شود.

درد ضربان دار دندان

درد ضربان دار دندان ها معمولا نشان دهنده وجود عفونت یا آسیبی در داخل دهان است. در اکثر موارد، درد مربوط به پوسیدگی دندان ها یا آبسه است. نمی توان تنها با توجه به علائم، علت ایجاد درد ضربان دار را پیدا کرد. به علاوه، جراحات و آبسه های دهان همیشه قابل دیدن نیستند. بنابراین، در صورت احساس درد ضربان دار در دهان، باید سریعا به دندانپزشک مراجعه کرد.

در این مقاله، به رایج ترین علل ایجاد درد ضربان دار دندان ها و نحوه درمان آن می پردازیم.

عوامل ایجاد کننده

عوامل متعددی می توانند در ایجاد درد ضربانی دندان ها نقش داشته باشند. روش درمانی مناسب با توجه به علت درد انتخاب می شود.

ابزار و وسایل دندانی

ابزار و وسایل دندانی که به تازگی در دهان قرار گرفته اند، مخصوصا بریس های دندانی یا هدگیر (headgear)، دندان ها را به آرامی جابه جا می کنند. این حرکت ممکن است باعث ایجاد درد و احساس فشار شود. فرد ممکن است درد ضربان داری را در کل دهان یا بخشی از آن احساس کند. این درد بی خطر است و نشانه ای از وجود مشکلی جدی تر نیست. می توان با مصرف دارو های مسکن ضد درد مانند ایبوپروفن، مقداری از این درد را کاهش داد. البته، اگر پس از چند روز درد از بین نرفت و بهتر نشد، باید به دندانپزشک متخصص ارتودنسی مراجعه کرد.

پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها

پوسیدگی شدید دندان ها می تواند باعث ایجاد سوراخ در آن ها شود. پوسیدگی دندان ها همیشه قابل دیدن نیست. درد ضربان دار می تواند نشانه ای از پوسیدگی باشد. در واقع، عصب دندان ممکن است در اثر پوسیدگی آسیب دیده باشد و احساس درد به وجود بیاید. دندانپزشک می تواند پوسیدگی و سوراخ دندان را درمان کند. روش درمان به شدت خرابی دندان بستگی دارد. در مواردی، پر کردن دندان کافی است اما در موارد شدید تر، ممکن است نیاز به انجام عصب کشی یا کشیدن دندان باشد.

عفونت های دندانی

عفونت دندان ها و لثه ها می تواند درد ضربان دار و علائم دیگری مانند ورم صورت ایجاد کند. این عفونت ها معمولا زمانی اتفاق می افتند که فرد، پوسیدگی دندانش را به موقع درمان نمی کند. البته، پس از انجام جراحی های دهان یا آسیب به دهان هم ممکن است عفونت بروز پیدا کند. عفونت دندان می تواند گسترش پیدا کند؛ بنابراین باید به سرعت برای درمان آن اقدام کرد.

در اکثر موارد، علاوه بر درمان علت اصلی ایجاد درد، باید آنتی بیوتیک هم تجویز شود. در مواردی ممکن است نیاز به عصب کشی، کشیدن دندان و جراحی دندان باشد. دارو های مسکن ضد درد بدون نسخه می توانند در کاهش درد موثر باشند. البته، بهتر است که در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه شود.

آسیب به دندان ها یا صورت

ضربه به دندان ها یا صورت ممکن است باعث شکستگی یا ترک خوردن دندان ها شود. در برخی رشته های ورزشی نیز، احتمال آسیب دندان ها زیاد است. صدمه وارد شده، همیشه قابل دیدن نیست؛ مثلا ممکن است دندان از زیر خط لثه بشکند. در چنین مواردی، فرد درد زیادی احساس می کند. اگر درمان به موقع انجام نشود، صدمات و جراحات می توانند به عفونت ختم شوند.

برخی اوقات، پرکردگی دندان ها دچار شکستگی می شود. ضربه ناگهانی به صورت یا دهان می تواند باعث شکستن پرکردگی شود. البته پر کردگی های قدیمی نیز، به مرور زمان فرسوده می شوند و با احتمال بیشتری دچار ترک یا شکستگی می شوند. بسیار مهم است که بلافاصله پس از ضرب دیدن دندان ها، به دندانپزشک مراجعه شود. چه استخوان صورت دچار شکستگی شده باشد و چه دندانی شکسته باشد، بهتر است درمان در اسرع وقت انجام شود.

درد ضربان دار دندان

درد ضربان دار دندان

بیماری لثه

بیماری لثه، در دهان التهاب و درد ایجاد می کند. با اینکه عفونت های دهان می توانند باعث ابتلا به بیماری لثه شوند، تجمع پلاک دندانی رایج ترین علت ایجاد بیماری لثه است. افرادی که به این بیماری دچار هستند، درد لثه، درد ضربان دار دندان ها و خون ریزی از لثه ها را تجربه می کنند.

برای درمان بیماری لثه، دندانپزشک پلاک و تارتار تجمع یافته را از روی دندان ها پاک می کند. برای حفظ سلامت لثه ها، فرد باید به بهداشت دهان خود توجه بیشتری داشته باشد. استفاده از دهانشویه های درمانی می تواند از التهاب لثه ها بکاهد.

مینای ضعیف دندان ها

مینای دندان (خارجی ترین لایه دندان) به مرور زمان فرسوده می شود. به تبع آن، دندان ها به سرما و گرما حساس می شوند. در مواردی نیز، فرد درد ضربان داری را در دندان خود حس می کند. استفاده از خمیردندان های مخصوص دندان های حساس، در برخی افراد موثر است. البته، برای درمان علت زمینه ای ضعیف شدن مینای دندان، باید به دندانپزشک مراجعه کرد.

درمان مینای ضعیف شده دندان به روش های مختلفی صورت می گیرد؛ برای مثال، پرکردن دندان و روکش گذاری.

التهاب سینوس ها (سینوزیت)

سینوزیت، التهاب سینوس ها است. سینوس ها، مجاری هوایی پشت بینی هستند. عوامل مختلفی می توانند در ایجاد سینوزیت دخیل باشند؛ برای مثال، عفونت، آلرژی و واکنش های سیستم ایمنی. علائم سینوزیت به سرماخوردگی معمولی شباهت دارد. از نشانه های سینوزیت می توان به ترشحات بینی، گرفتگی بینی، سردرد و دندان درد اشاره کرد. سینوزیت می تواند مشکلات دندانی متعددی مانند درد ضربان دار ایجاد کند.

علت ایجاد سینوزیت، روش درمانی مناسب را تعیین می کند. روش های درمانی شامل تجویز آنتی بیوتیک، جراحی و تغییر عادات زندگی است.

درآمدن یا نهفتگی دندان های عقل

دندان های عقل در عقب دهان قرار گرفته اند و در بزرگسالی رشد می کنند. درآمدن این دندان ها می تواند درد ضربان دار به همراه داشته باشد. دندان های عقل نهفته ممکن است با زاویه نادرستی رشد کنند و به دندان های اطراف فشار وارد کنند. فشار به دندان های اطراف ممکن است باعث ایجاد درد شود.

دارو های مسکن می توانند از شدت علائم بکاهند. اما در مواردی ممکن است نیاز به جراحی و کشیدن دندان های عقل باشد.

دندان قروچه (بروکسیسم)

ساییدن دندان ها بر هم یا دندان قروچه یکی از اصلی ترین عوامل ایجاد درد ضربانی دندان ها است. درمان بروکسیسم، استفاده از محافظ های دهانی است. عوامل مختلفی از جمله استرس می توانند باعث ایجاد دندان قروچه شوند.

درد سایر بخش های صورت

برخی اوقات، آسیب بخشی از بدن می تواند باعث ایجاد درد در قسمتی دیگر شود. برای مثال، کسی که به گرفتگی گردن و فک دچار شده است، ممکن است درد ضربان داری در دندان هایش احساس کند.

در مواردی، فرد می تواند منشا درد را با فشردن یکی از عضلات نزدیک، پیدا کند. اگر فشردن عضله باعث درد شدید تری شد، می توان نتیجه گرفت که درد عضلانی سبب درد ضربان دار دندان ها شده است.

زونا (shingles)

نوعی ویروس هرپس می تواند عفونتی به نام زونا (shingles) را ایجاد کند. این عفونت بسیار دردناک است و از چند روز تا چند هفته طول می کشد. افرادی که به آبله مرغان مبتلا شده اند، ممکن است به زونا دچار شوند. افراد مسن تر و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض این بیماری هستند.

بروز عفونت زونا در دهان به ندرت اتفاق می افتد، اما ممکن است. عفونت دهانی ابتدا باعث ایجاد درد ضربان دار می شود و سپس جوش هایی پدیدار می شوند. این جوش ها معمولا در یک طرف دهان به وجود می آیند. دارو های ضد درد می توانند در کنترل زونا کمک کننده باشند. دارو های ضد ویروسی نیز قابل استفاده هستند اما باید توجه داشت که زونا، به طور کامل بهبود پیدا نمی کند و فقط می توان آن را کنترل کرد.

اگر به زونا مشکوک هستید و علائم آن را در دهان خود مشاهده می کنید، بهتر است به پزشک و دندانپزشک مراجعه کنید.

درد ضربان دار دندان

درد ضربان دار دندان

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

کسانی که در اثر آسیب جزئی، درد ضربان دار را تجربه می کنند، می توانند تا ظاهر شدن علائم بیشتر دست نگه دارند و به دندانپزشک مراجعه نکنند. اما اگر دلیل درد مشخص نیست و پس از مدتی هم از بین نرفته است، باید سریعا نزد دندانپزشک رفت. به ندرت ممکن است عفونت دندان به سایر بخش های بدن گسترش پیدا کند و عفونت های جدی را ایجاد نماید.

در صورت مشاهده علائم زیر، بهتر است به صورت اورژانسی به دندانپزشک مراجعه کنید:

  • تب کردن
  • ورم صورت
  • دشواری در بلع و تنفس
  • گیجی و از هوش رفتن

خلاصه

درد ضربان دار دندان نشانه این است که مشکلی در دندان یا در نزدیکی آن وجود دارد. حتی اگر شدت درد بیشتر نشود، باید برای تشخیص علت و درمان آن به دندانپزشک مراجعه شود. درمان زودهنگام می تواند از عفونت های جدی تر و ایجاد بیماری های وخیم تر جلوگیری کند.

آیا نوشیدنی های گاز دار باعث ایجاد پوسیدگی و سوراخ در دندان ها می شوند؟

اثرات نوشابه بر دندان ها

اگر تا به حال، پدر و مادر یا دوستانتان به شما پیشنهاد کرده اند که قوطی نوشابه را کنار بگذارید و به جای آن آب بنوشید، کاملا حق با آن ها بوده است. نوشابه حاوی مقدار زیادی شکر است و فایده ای از نظر غذایی ندارد. بر اساس مطالعاتی که در سال 2017 انجام شد، نوشیدن زیاد نوشابه با چاقی مرتبط است. همچنین، نوشابه ها در خود موادی دارند که برای دندان ها شدیدا مضر هستند. هر از چند گاهی نوشیدن نوشابه مشکلی ندارد؛ مخصوصا اگر بلافاصله پس از آن آب بنوشید. اما اگر مصرف نوشابه تان بالا باشد، دندان های شما آسیب می بینند.

اثرات نوشابه بر دندان

اثرات نوشابه بر دندان

آیا نوشیدنی های گاز دار می توانند باعث پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها شوند؟

دندان های شما نسبت به قند های موجود در نوشیدنی ها و مواد غذایی، آسیب پذیر هستند. زمانی که نوشابه های گاز دار می نوشید، این مایع حاوی قند تمام سطوح دندان هایتان را می پوشاند. حتی پس از این که نوشابه را قورت داده اید، پس مانده قندی بر روی دندان ها باقی می ماند. باکتری موجود در دهان، وجود قند در دهان را حس می کند و به تدریج از آن تغذیه می کند.

استفاده باکتری ها از مواد قندی باعث به وجود آمدن اسید هایی می شود که برای دندان ها مضر هستند. به مرور زمان، اسید ها مینای دندان ها را از بین می برند. مینا، خارجی ترین لایه دندان است و دندان را می پوشاند. این فرسایش، مینای دندان را نازک و نازک تر می کند و لایه خارجی دندان ضعیف می شود. ضعیف شدن مینای دندان می تواند سبب ایجاد پوسیدگی و سوراخ شدن دندان شود. در موارد شدید، قسمت هایی از مینا به طور کلی از بین می رود و بخشی از عاج دندان نمایان می شود. عاج (dentin)، بخش حساس و میانی دندان است که پالپ را می پوشاند.

به علاوه، ممکن است در نوشابه علاوه بر شکر، شیرین کننده های مصنوعی وجود داشته باشد که دقیقا همان آسیب را به دندان ها وارد می کنند. این شیرین کننده ها در برچسب محتوای ماده غذایی، جزو شکر یا قند دسته بندی نمی شوند و به همین دلیل می توانند گمراه کننده باشند.

از جمله شیرین کننده ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • شربت ذرت با فروکتوز زیاد
  • ملاس یا شیره
  • دکسترین
  • عسل
  • شربت مالت
  • عصاره غلیظ نیشکر
اثرات نوشابه بر دندان

اثرات نوشابه بر دندان

آیا نوشابه رژیمی برای سلامت دندان ها بهتر است؟

ممکن است گمان کنید که نوشیدن نوشابه های گازدار رژیمی  صدمه کمتری به دندان هایتان وارد می کند. نوشابه های رژیمی، از نظر داشتن کالری کمتر قطعا برای سلامت شما و دندان هایتان بهتر هستند. در واقع، نوشیدنی های بدون قند و یا با قند پایین تر، احتمال پوسیدگی دندان ها را کاهش می دهند.

اما، مصرف نوشیدنی های رژیمی، راه حلی جادویی نیست. براساس یافته ها و شواهد موجود، نوشابه های گازدار رژیمی، شدیدا اسیدی هستند. از جمله موادی که ممکن است در نوشابه های رژیمی وجود داشته باشد، می توان به فسفریک اسید، اسید سیتریک و اسید تارتاریک اشاره کرد. اسید، مینای روی دندان ها را به تدریج از بین می برد و نهایتا دندان ها را سوراخ می کند.

چگونه می توان احتمال پوسیدگی دندان ناشی از نوشیدن نوشابه های گاز دار را کاهش داد؟

برای کاهش احتمال پوسیدگی دندان هایتان، موارد زیر را رعایت کنید:

مقدار کمتری نوشابه بنوشید

هر چه مقدار نوشابه ای که با دندان ها تماس پیدا می کند، کمتر باشد، میزان اسید و قند هایی که باعث پوسیدگی می شوند نیز کاهش می یابد. بنابراین، اگر هر روز از نوشابه های گازدار استفاده می کنید، بهتر است تا جای ممکن این عادت خود را تغییر دهید و آب بیشتری بنوشید.

می توانید از آب شیر استفاده کنید، اما بسیاری از افراد آب های طعم دار را ترجیح می دهند. برچسب روی آب های طعم دار را با دقت بررسی کنید و مطمئن شوید که در آن شکر و شیرین کننده ای وجود ندارد. در غیر این صورت، نوشیدن آب های طعم دار می تواند به اندازه نوشابه های گاز دار مضر باشد.

اثرات نوشابه بر دندان

اثرات نوشابه بر دندان

به طور منظم مسواک بزنید و نخ دندان بکشید

یکی بهترین روش های جلوگیری از پوسیدگی دندان ها، مسواک زدن به طور منظم، 2 بار در روز، است. از مسواک هایی با موهای نرم استفاده کنید و بهتر است که خمیر دندان حاوی فلوراید باشد. به علاوه، باید هر روز نخ دندان بکشید تا مواد غذایی در فضاهای باریک و تنگ میان دندان ها و لثه ها گیر نکنند.

پس از نوشیدن نوشابه های گاز دار، دهان خود را با آب شست و شو دهید

توصیه می شود که بلافاصله پس از نوشیدن نوشابه های گاز دار، دهان خود را با آب شست و شو دهید. با انجام این کار، مقداری از قند ها و اسید ها قبل از اینکه بتوانند اثر منفی خود را اعمال کنند، از دهان شسته می شوند. اگر برایتان مقدور است، پس از نوشیدن دندان های خود را مسواک بزنید.

به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید

دندانپزشک، دندان ها را از نظر وجود پوسیدگی یا خرابی بررسی می کند. در صورت وجود پوسیدگی و سوراخ شدگی، دندانپزشک آن ها را پر می کند. بهتر است که هر شش ماه به دندانپزشک مراجعه کنید. البته بسته به نوع و وضعیت دندان ها، ممکن است فردی به ویزیت های بیشتر یا کمتری نیاز پیدا کند. توجه داشته باشید که عدم مراجعه منظم به دندانپزشک می تواند احتمال ابتلا به عفونت حاد لثه را افزایش دهد.

از فلوراید درمانی استفاده کنید

نتایج تحقیقات انجام شده در سال 2015 نشان دادند که ضعیف و نازک بودن مینای دندان، احتمال پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها را افزایش می دهد. محققان دریافتند که فلوراید درمانی تخصصی که دندانپزشک آن را انجام می دهد، می تواند برای افرادی که مینای دندان ضعیفی دارند، مفید باشد.

اثرات نوشابه بر دندان

اثرات نوشابه بر دندان

از سیلانت ها بر روی دندان های خود استفاده کنید

سیلانت دندانی (dental sealant)، پوشش نازکی است که به سطح دندان های عقبی می چسبد و از بروز پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها جلوگیری می کند. افرادی که به دلایل مختلف، بیشتر در معرض پوسیدگی دندان هستند، می توانند از سیلانت ها استفاده کنند. دندان های مولر (molars)، پستی و بلندی های زیادی در سطح خود دارند و محل مناسبی برای تجمع باکتری و قند ها هستند.

اثرات نوشابه بر دندان

اثرات نوشابه بر دندان

آیا نوشیدن نوشابه با نی، مزیتی دارد؟

نوشیدن نوشابه با نی می تواند از ایجاد لکه بر روی دندان ها پیشگیری کند؛ زیرا نی، تماس بین دندان ها و نوشیدنی را کاهش می دهد. با کاهش تماس با نوشابه، قند و اسید کمتری به دندان ها برخورد می کند و در نتیجه، آسیب کمتری به آن ها می رسد.

البته، بستگی دارد که چگونه از نی استفاده می کنید. استفاده از نی ممکن است از دندان های جلویی شما محافظت کند اما دندان های عقبی همچنان در معرض پوسیدگی قرار می گیرند. اگر با نوشابه را با نی بنوشید ولی مایع را در دهان خود بگردانید یا برای مدت کوتاهی نگه دارید، قند ها و اسید ها به دندان های عقبی صدمه وارد می کنند.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، نوشیدن نوشابه های گاز دار لذت بخش است اما می تواند صدمه زیادی به دندان هایتان وارد کند؛ حتی اگر از نوشابه های رژیمی استفاده کنید.

نوشابه می تواند مینای دندان ها را فرسایش دهد و باعث ایجاد پوسیدگی و سوراخ در دندان ها شود. اگر می خواهید نوشابه گاز دار بنوشید، از روش های نام برده شده برای کاهش اثرات مضر آن استفاده کنید.

بروکسیسم یا دندان قروچه چیست؟

بروکسیسم (bruxism) به وضعیتی گفته می شود که در آن فرد دندان های خود را بر هم می ساید؛ بدون اینکه چیزی در دهانش باشد. در این حالت، دندان ها روی هم فشرده می شوند و فک به سمت جلو و عقب یا چپ و راست حرکت می کند. فرد معمولا به صورت ناخودآگاه این رفتار را انجام می دهد.

زمانی که فرد دندان هایش را بر هم می فشارد، در واقع ماهیچه های فک منقبض می شوند. اما در این وضعیت دندان ها روی هم جابه جا نمی شوند. دندان قروچه ممکن است طی روز یا در شب اتفاق بیفتد. ساییدن دندان ها روی یکدیگر در شب، چالش برانگیز تر است و کنترل آن آسان نیست.

بروکسیسم یکی از رایج ترین اختلالات خواب است. این رفتار، ناخودآگاهانه انجام می شود. درد ماهیچه های صورت، اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی و سردرد، از جمله مشکلاتی هستند که ممکن است در اثر سایش دندان ها بر هم ایجاد شوند. در موارد حاد بروکسیسم، آرتروز مفصل گیجگاهی-فکی پیش می آید.

اثرات دندان قروچه

فشردن دندان ها بر روی هم باعث فرسوده شدن آن ها می شود. دندان ها به مرور زمان ، کوتاه، کند و دچار شکستگی می شوند. دندان قروچه باعث می شود به ماهیچه ها، بافت ها و دیگر ساختار های اطراف فک فشار وارد شود. این فشار مضاعف، اثراتی به همراه دارد:

  • درد و سفت شدن فک
  • درد در لثه ها
  • حساس و لق شدن دندان ها
  • شکستگی دندان ها
  • سردرد خفیف
  • صدا دار شدن مفصل های فک

ساییدن دندان ها بر هم ممکن است باعث گوش درد شود؛ چراکه ساختار های مفصل گیجگاهی-فکی به کانال گوش نزدیک هستند. از جمله علائم بروکسیسم می توان به اضطراب، افسردگی، اختلالات خوردن و بی خوابی اشاره کرد. دندان قروچه شدید باعث تخریب سطوح دندان ها می شود؛ مخصوصا در دندان های مولر (molars). البته، در برخی از افرادی که دچار بروکسیسم هستند، نشانه یا علامت خاصی وجود ندارد.

بروکسیسم یا دندان قروچه

بروکسیسم یا دندان قروچه

عوامل ایجاد دندان قروچه

علت ایجاد بروکسیسم هنوز مشخص نیست ولی فاکتور های متعددی می توانند در آن نقش داشته باشند. در کودکان، زمانی که اولین دندان های شیری در می آیند و سپس در زمانی که دندان های دائمی ظاهر می شوند، عادت سایش دندان ها بر هم شکل می گیرد. البته، این رفتار زمانی که تمام دندان های دائمی به طور کامل در آمدند، متوقف می شود.

برخی افراد، زمانی که تمرکز، استرس، اضطراب یا خشم زیادی دارند، دندان های خود را بر هم می فشارند. تحقیقات نشان می دهند که ضربان قلب و فعالیت مغزی در زمان دندان قروچه افزایش پیدا می کند. در نتیجه، سستم عصبی مرکزی در ایجاد بروکسیسم نقش دارد.

دندان قروچه ممکن است مربوط به وضعیت غیر عادی بایت (bite) باشد. اگر بایت حالت نرمال نداشته باشد، دندان ها در هنگام بسته بودن دهان، به درستی روی یکدیگر قرار نمی گیرند.

ماهیچه های صورت برخی افراد، در هنگام خواب دچار انقباض می شود. از دست دادن دندان ها و یا داشتن دندان های کج و نامرتب می تواند در ایجاد دندان قروچه موثر باشد. بروکسیسم می تواند اثر جانبی مصرف برخی دارو ها مانند دارو های ضد افسردگی و آمفتامین ها باشد.

برخی اختلالات اعصاب مانند بیماری هانتینگتون یا پارکینسون، باعث ایجاد بروکسیسم می شوند. خستگی، مصرف الکل، سیگار کشیدن، آپنه خواب و خروپف در شکل گیری دندان قروچه موثرند.

نتایج حاصل از آمارگیری ها نشان می دهند که 8 درصد از بزرگسالان و بین 14 تا 29 درصد از کودکان زیر 11 سال، در هنگام خواب دندان های خود را بر هم می فشارند. بروکسیسم در بین کودکان بسیار رایج است. در کودکان ممکن است دندان قروچه به عنوان پاسخی به دندان درد یا استرس ایجاد شود. کودکان بیش فعال ممکن است از بروکسیسم هم رنج ببرند.

بروکسیسم یا دندان قروچه

بروکسیسم یا دندان قروچه

تشخیص

دندانپزشک سوابق بیمار را بررسی و سپس او را معاینه می کند. از جمله نشانه هایی که دندانپزشک به دنبال آن است، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • درد و ناراحتی فک هنگام بیدار شدن
  • فرسوده شدن دندان ها
  • بزرگ شدن عضلات فک

البته باید توجه داشت که بیش از حد مسواک زدن، خمیردندان های نامناسب، نوشیدنی های اسیدی و غذا های سفت هم می توانند باعث فرسایش دندان ها شوند. خوشبختانه، دندانپزشک می تواند تشخیص دهد که فرسایش دندان ها به چه علت است.

بهترین روش تشخیص بروکسیسم، اندازه گیری های الکترومیوگرافیک (EMG) است. در این روش، سیگنال های الکتریکی عضلات فک که برای جویدن به کار می روند، اندازه گیری می شود.

برای تشخیص دندان قروچه در کودکان، دندانپزشک سوالاتی را مطرح می کند؛ مثلا اینکه آیا اضطراب دارند؟ عصبی هستند؟ در هنگام خواب چه احساسی دارند؟ پاسخ این سوالات به تشخیص صحیح دندانپزشک کمک می کند.

درمان

بسته به علت ایجاد بروکسیسم، روش درمان متفاوت است. هیچ درمان قطعی برای مشکل دندان قروچه وجود ندارد. اما می توان علائم و نشانه های آن را کاهش داد. برای درمان، علت اصلی ایجاد بروکسیسم باید برطرف شود.

فشردن و ساییدن دندان ها بر روی هم در طول روز، با افزایش آگاهی، فیزیوتراپی و ورزش های مخصوص بهبود می یابد. در مقابل، دندان قروچه در هنگام خواب به استراتژی های دیگری نیاز دارد؛ چراکه خارج از کنترل خود فرد است.

اگر علت ایجاد، استرس یا آپنه خواب (sleep apnea) باشد، با رفع این مشکلات، عادت فشردن دندان ها بر هم نیز کمتر و کمتر می شود. خواب کافی و ورزش منظم می توانند در درمان دندان قروچه موثر باشند. می توان در طول شب از محافظ های دهانی استفاده کرد تا به دندان ها آسیبی نرسد. استفاده از دارو های شل کننده عضلات نیز ممکن است به طور موقت مشکل بروکسیسم را حل کند. توصیه می شود از محافظ های دهانی که از جنس پلاستیک سخت هستند و همه دندان های فک بالا یا پایین را می پوشانند، استفاده شود. محافظ های دهانی به مرور زمان فرسوده می شوند و کارایی خود را از دست می دهند. به محض این که فرد استفاده از محافظ را متوقف کند، درد و دیگر علائم بروکسیسم ظاهر می شوند. در نتیجه، این روش درمان دائمی نیست.

روشی دیگر، استفاده از اسپلینت (splint) است. برخی از انواع اسپلینت در بالای دندان ها قرار می گیرند و برخی دیگر در پایین دندان ها. بسته به نوع طراحی، اسپلینت فک را در حالت ریلکس تری نگه می دارد و یا به عنوان سد عمل می کند. بدین صورت که با فشردن دندان ها بر هم، به جای این که دندان ها آسیب ببینند، اسپلینت دچار صدمه می شود. اسپلینت ها قابل تنظیم کردن هستند.

اگر دندان قروچه در اثر غیر هم ترازی فک یا نامرتب بودن دندان ها ایجاد شدن باشد، دندانپزشک یا ارتودنتیست تلاش می کنند تا موقعیت فک و دندان ها را تصحیح کنند.

کسانی که دندان های خود را بر هم می فشارند، بهتر است از غذا ها و نوشیدنی هایی که کافئین یا الکل بالایی دارند، پرهیز کنند. زیرا این مواد، دندان قروچه را افزایش می دهند. جویدن آدامس ممکن است باعث افزایش ساییدن دندان ها بر هم شود؛ چراکه باعث می شود حرکات ساییدن و فشردن دندان ها برهم در حافظه فرد ثبت شود.

روش دیگری که وجود دارد، قرار دادن پارچه گرم بر روی ماهیچه های فک است. با این کار، ماهیچه ها ریلکس می شوند و انقباض خود را از دست می دهند.

بروکسیسم یا دندان قروچه

بروکسیسم یا دندان قروچه

پیشگیری از دندان قروچه

کنترل استرس و اضطراب می تواند در کاهش و پیشگیری از دندان قروچه موثر باشد. خواب خوب و کافی هم بی تاثیر نیست. بهتر است اتاق خواب خنک، تاریک و ساکت باشد و تلویزیون، کامپیوتر و دیگر وسایل مربوط به کار در آن وجود نداشته باشد.

ریلکس کردن در ساعات قبل از خواب و داشتن یک روتین آرامبخش می تواند از فشردن دندان ها بر روی هم در طول شب جلوگیری کند. در کودکان، حمام آب گرم، خواندن کتاب یا گوش کردن به موسیقی قبل از خواب کمک کننده است. خوابیدن به پهلو یا بر روی شکم و ورزش کردن نیز در پیشگیری از بروکسیسم موثر است.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، علت ایجاد بروکسیسم هنوز کاملا مشخص نیست. اما می توان با رعایت بعضی نکات از ایجاد آن جلوگیری کرد. درمان و کنترل دندان قروچه به علت ایجاد آن بستگی دارد. هنوز درمان قطعی برای بروکسیسم وجود ندارد اما روش هایی درمانی هستند که علائم و نشانه های آن را کاهش می دهند. در صورتی که متوجه دندان قروچه در دیگران و یا در خودتان شدید، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید؛ چراکه سایش مستمر دندان ها بر روی هم، قطعا به آن ها آسیب می رساند.

چرا دندان ها سیاه می شوند؟

دندان های سیاه می توانند نشانگر پوسیدگی و سوراخ شدگی دندان ها باشند. در این صورت، باید سریعا درمان را آغاز کرد. البته، دلایل دیگری هم برای لک شدن یا سیاه شدن دندان ها وجود دارد. برای مثال، خوردن و نوشیدن برخی مواد غذایی رنگدانه هایی را روی دندان ها بر جای می گذارد و باعث سیاه شدن آن ها می شود.

رنگ سفید دندان ها به دلیل وجود مقادیر زیاد کلسیم در لایه خارجی دندان ها است. به خارجی ترین لایه دندان، مینا (enamel) گفته می شود.

به مرور زمان، مواد بر جای مانده از غذا ها و نوشیدنی ها باعث زرد یا خاکستری شدن دندان ها می شوند. اگر دندان های شما به رنگ سیاه درآمده اند، باید خیلی سریع به دندانپزشک مراجعه کنید.

دلایل سیاه شدن دندان ها

دندان ها ممکن است در اثر عوامل خارجی یا داخلی، به رنگ سیاه در بیایند.

عوامل خارجی

همانطور که از نام آن پیدا است، عواملی که بیرون از دندان ها هستند و باعث سیاه شدن دندان ها می شوند، عوامل خارجی نام دارند؛ مانند:

  • آسیب به مینای دندان
  • لکه روی دندان ها
  • تجمع تارتار

از عواملی که به طور مستقیم باعث سیاه شدن دندان ها می شوند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مصرف مکرر مواد غذایی که رنگ تیره دارند؛ مانند قهوه.
  • مصرف برخی دارو ها مانند شربت های مکمل آهن.
  • استفاده از برخی دهانشویه ها و خمیردندان ها
  • استعمال تنباکو
  • داشتن روکش (crown) یا پرکردگی هایی از جنس سولفید نقره.

عوامل داخلی

اگر دندان از درون آسیب دیده باشد، ممکن است به رنگ سیاه در آید. از رایج ترین علل سیاهی دندان ها می توان به پوسیدگی و سوراخ شدگی دندان ها اشاره کرد. برای مثال، سیاهی دندان می تواند به دلیل عفونت پالپ یا مردن دندان باشد.

در واقع، آسیب و خرابی از داخل دندان شروع می شود و به سطح آن می رسد. در ابتدا ممکن است فقط نقاطی از دندان به رنگ سیاه در بیاید. اما، اگر درمانی در این مقطع صورت نگیرد، رنگ سیاه در تمام سطح دندان پخش می شود.

علت سیاه شدن دندان

علت سیاه شدن دندان

علائم و نشانه ها

در حالت عادی و نرمال، رنگ دندان نباید از سفید به سیاه تغییر کند. در هنگام سیاه شدن دندان ها، فرد معمولا علائم و نشانه های دیگری هم مشاهده می کند. در مواردی، ممکن است لکه قهوه ای یا خاکستری روی دندان ایجاد شود و به مرور زمان، به رنگ سیاه در بیاید.

در برخی موارد، نقاط کوچک سیاه رنگی بر روی دندان ها ایجاد می شود. این نقاط معمولا در نزدیکی خط لثه (gum line) دیده می شوند و در کودکان رایج هستند.

ممکن است تجمع تارتار باعث سیاه شدن دندان ها شده باشد. در این صورت، فرد در سطح بیرونی دندان های مولر و یا در سطح داخلی دندان های جلویی، لکه های سیاه رنگ مشاهده می کند. اگر تارتار از روی دندان ها پاک نشود، تجمع بیشتری پیدا می کند و لکه روی دندان ها نیز گسترش می یابد. حتی ممکن است با فرسایش مینا، سوراخ هایی در سطح دندان ها ایجاد شود.

آیا می توان از ایجاد لکه بر روی دندان ها جلوگیری کرد؟

اگر نگران سیاه شدن دندان های خود هستید، باید از قرار دادن برخی مواد در دهان خود جلوگیری کنید. رعایت بهداشت دهان و دندان نیز، نقش به سزایی در پیشگیری از لکه ها دارد. اگر مصرف برخی مواد غذایی را کاهش دهید، احتمال لک یا سیاه شدن دندان ها کم می شود. این مواد غذایی عبارتند از:

  • قهوه
  • نوشابه مشکی
  • چای سیاه
  • شراب قرمز
  • محصولات تنباکو

حفظ بهداشت دهان، از دندان در مقابل عوامل خارجی سیاهی دندان ها محافظت می کند.

علت سیاه شدن دندان

علت سیاه شدن دندان

درمان و پیشگیری

درمان سیاهی دندان در خانه امکان پذیر نیست. کیت های خانگی معمولا برای درمان لکه های جزئی روی دندان ها به کار می روند. برای برطرف کردن لکه های سیاه دندان ها باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

دندانپزشک، ابتدا دندان ها را معاینه و بررسی می کند تا علت صلی مشکل را تشخیص دهد. سپس، بهترین روش درمانی را انتخاب و آغاز می کند.

اگر علت سیاه شدن دندان ها تجمع تارتار باشد، درمان چگونه است؟

دندانپزشک تارتاری را که تجمع پیدا کرده، برمی دارد و از روی دندان ها پاک می کند. ممکن است برای انجام این کار از دستگاه های فراصوتی (ultrasonic) استفاده شود. این دستگاه ها با ایجاد لرزش باعث شکستن و خرد شدن تارتار می شوند. به همین دلیل، تارتار به آسانی از روی دندان ها برداشته می شود.

اگر علت پوسیدگی باشد، درمان چگونه خواهد بود؟

اگر علت پوسیدگی باشد، دندانپزشک صرفا با تمیز کردن و جرم گیری نمی تواند سیاه شدگی دندان ها را درمان کند. دندانپزشک باید قسمت های پوسیده دندان را بر دارد.

اگر پوسیدگی فقط در یک بخش از دندان باشد، دندانپزشک آن قسمت را برمی دارد و سپس، دندان را پر می کند. اما در صورتی که پوسیدگی به دومین لایه دندان رسیده باشد، دندانپزشک بخش های خراب را بر می دارد و روی دندان روکش می گذارد. در برخی موارد، پوسیدگی دندان به حدی می رسد که پر کردن یا روکش گذاشتن غیر ممکن است. در این حالت، دندانپزشک ممکن است دندان مورد نظر را بکشد.

نکاتی برای پیشگیری

اغلب افراد می توانند با رعایت بهداشت دهان و دندان، از سیاه شدن دندان ها پیشگیری کنند. پیروی از نکات زیر نیز می تواند کمک کننده باشد:

  • دو بار در روز دندان های خود را با خمیر دندان حاوی فلوراید، مسواک بزنید.
  • حداقل یک بار در روز، نخ دندان بکشید و فضای میان دندان ها و لثه ها را تمیز کنید.
  • به صورت منظم، برای انجام چکاپ و جرم گیری به دندانپزشک مراجعه کنید.
  • تا جای ممکن، از مصرف مواد غذایی شیرین و قندی پرهیز کنید.

کلام آخر

دندانپزشک با انجام معاینه می تواند تشخیص دهد که سیاهی دندان ها به چه علت است. برای درمان سیاه شدگی دندان ها باید به دندانپزشک مراجعه کرد. رعایت بهداشت دهان و دندان، نقش مهمی در پیشگیری دارد. پس از درمان و با رعایت برخی موارد، می توان برای همیشه از سیاه شدن دوباره دندان ها جلوگیری کرد.

لکه های قهوه ای رنگ روی دندان ها

لکه های قهوه ای رنگ بر روی دندان ها، بسیار رایج هستند. به کمک برخی درمان های دندانپزشکی و تغییر شیوه زندگی می توان از شکل گیری آن ها جلوگیری کرد و یا آن ها را از بین برد. رنگ این لکه ها از زرد مایل به قهوه ای تا سیاه-قهوه ای متغیر است و در اندازه های مختلف وجود دارند. در برخی افراد این تغییر رنگ به صورت لکه و در بعضی دیگر به صورت خط ظاهر می شود.

در این مقاله، به علل تغییر رنگ دندان ها، روش های پیشگیری و راه های درمان لکه ها می پردازیم.

دلایل ایجاد لکه های قهوه ای

موارد زیر باعث ایجاد لکه های قهوه ای رنگ روی دندان ها می شوند:

غذا ها و نوشیدنی ها

بسیاری از غذاهایی که رنگ تیره ای دارند، حاوی مواد شیمیایی به نام کروموژن ها (chromogens) هستند. این مواد، مانند تانیک اسید موجود در شراب قرمز، باعث ایجاد لکه بر روی مینای دندان ها می شوند.

به مرور زمان، لکه ها بر روی دندان ها ثابت می شوند؛ مخصوصا اگر فرد بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نکند. غذا ها و نوشیدنی هایی که حاوی رنگ های مصنوعی هستند نیز می توانند رنگ دندان ها را تغییر دهند.

محصولات حاوی نیکوتین و تنباکو

محصولاتی که نیکوتین یا تنباکو دارند، حاوی ذرات میکروسکوپی هستند که به منافذ مینای دندان می چسبند. با مصرف مکرر این محصولات، ذرات روی مینای دندان تجمع پیدا می کنند و باعث ایجاد لکه و تغییر رنگ می شوند.

لکه های ناشی از کشیدن سیگار یا جویدن تنباکو، به مرور زمان تیره و تیره تر می شوند و پاک کردن آن ها از روی دندان ها دشوار است.

تارتار

هزاران باکتری که در دهان وجود دارند، دائما با بزاق دهان و ذرات غذا ترکیب می شوند و بدین ترتیب لایه ای نازک، بی رنگ و چسبناک به نام پلاک (plaque) تشکیل می شود. میزان پلاک موجود در دهان، با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن تعدیل می شوند. در اثر مراقبت نادرست از دندان ها و عدم رعایت بهداشت دهان، پلاک به مرور زمان سخت می شود. به پلاک سفت و سخت شده تارتار (tartar) یا کلکولوس (calculus) گفته می شود. تنها دندانپزشک می تواند تارتار را از روی دندان ها پاک کند.

علاوه بر مراقبت نادرست از دندان ها، موارد زیر هم ریسک تشکیل تارتار را افزایش می دهند:

  • کشیدن سیگار
  • بی حرکت ماندن یا بستری بودن برای مدت طولانی
  • دیابت
  • تغییرات هورمونی؛ مانند تغییراتی که در هنگام بلوغ، بارداری یا قاعدگی رخ می دهد.
  • دارو هایی که بزاق دهان را کم می کنند؛ مانند داروهای کنترل ایدز

پوسیدگی دندان

باکتری های موجود در پلاک و تارتار از قند موجود در مواد غذایی تغذیه می کنند. حاصل تغذیه آن ها، اسید هایی است که باعث ضعیف شدن مینای دندان ها می شود. ممکن است ماهیت چسبناک پلاک و تارتار، باعث شود این اسید ها برای مدت طولانی به دندان ها بچسبند. از آن جایی که اسید باعث تضعیف مینا می شود، لایه های زرد رنگ زیرین دندان کم کم نمایان می شوند. در نتیجه، دندان زرد یا قهوه ای رنگ به نظر می رسد. اگر پوسیدگی شدید باشد، اسید های تولید شده باعث ایجاد سوراخ (cavity) در دندان می شوند. سوراخ تشکیل شده رنگ تیره ای خواهد داشت.

باکتری ها از طریق شکستگی و ترک های ریز می توانند وارد دندان ها شوند و پوسیدگی به وجود بیاورند. در بسیاری از افراد، در گوشه های پرکردگی ها و روکش های دندان ها، پوسیدگی ایجاد می شود. سوراخ های به وجود آمده در اثر پوسیدگی معمولا دردناک هستند؛ مخصوصا اگر اندازه بزرگی داشته باشند. پوسیدگی می تواند سبب نمایان شدن ریشه یا عصب دندان بشود، در نتیجه این دندان ها به سرما و گرما حساس تر هستند.

افزایش سن

با افزایش سن، مینای سفید رنگ که از دندان محافظت می کند به تدریج از بین می رود و لایه های زیرین آن آشکار می شود. این پروسه ممکن است باعث تشکیل لکه های زرد مایل به قهوه ای بر روی دندان ها شود.

ژنتیک

رنگ طبیعی دندان های هر فرد متفاوت است. از دیگر فاکتور های مربوط به ژنتیک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • قدرت مینای دندان
  • پاسخ مینای دندان به رنگدانه ها و اسید ها
  • میزان فرسایش مینای دندان
  • نقوص مادرزادی
  • اختلالاتی که در شکل گیری استخوان و دندان ها مشکل ایجاد می کنند.

درمان های دندانپزشکی قبلی

پرکردگی های دندان ها، روکش ها و بریج ها، همگی پس از مدتی فرسوده می شوند و رنگ خود را از دست می دهند.

دارو های مصرفی

برخی دارو ها باعث تغییر رنگ دندان ها می شوند؛ از جمله آنتی بیوتیک تتراسایکلین و خانواده آن. لکه های دندانی ناشی از مصرف داروها در کودکان رایج است. از دیگر دارو هایی که سبب تغییر رنگ و ایجاد لکه می شوند، می توان به کلرهگزیدین اشاره کرد که نوعی دهانشویه دارویی است.

رشد کم و ناکافی مینای دندان

هیپوپلازی مینای دندان (hypoplasia) زمانی رخ می دهد که مینای دندان به درستی شکل نمی گیرد و نازک تر از حالت عادی می شود. در نتیجه این اختلال، در سطح دندان لکه های زرد مایل به قهوه ای ایجاد می شود. این اختلال ممکن است از زمان تولد و یا در سال های بعدی ایجاد شود.

از جمله فاکتور هایی که در ایجاد هیپوپلازی مینای دندان نقش دارند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مصرف ناکافی مواد مغذی؛ مخصوصا کلسیم.
  • تولد پیش از موعد نوزاد
  • عفونت های باکتریایی یا ویروسی مانند آبله مرغان
  • نداشتن رژیم غذایی مناسب در هنگام بارداری
  • قرار گرفتن در معرض توکسین ها و ماده های آلرژی زا
  • خوردن فلوراید
  • صدمه به دندان

بیماری سلیاک (celiac disease)

علائم دندانی معمولا از اولین نشانه های بیماری سلیاک هستند. علائم دندانی عبارتند از:

  • لکه های قهوه ای، زرد یا سفید بر روی دندان ها
  • ضعیف شدن مینای دندان
  • حالت شفاف و بی رنگ شدن دندان ها

این علائم معمولا در دندان های مولر و پیشین دیده می شوند.

فلوروز (مسمومیت با فلوراید)

مقادیر زیاد فلوراید باعث تغییر رنگ دندان ها می شود؛ به خصوص در کودکان زیر 8 سال. به این تغییر رنگ فلوروز (fluorosis) گفته می شود. در فلوروز، لکه و خط های سفید یا خاکستری بر روی دندان ها به وجود می آید. در موارد حاد، فلوروز لکه های قهوه ای تیره بر روی دندان ها ایجاد می کند. ممکن است علائم فلوروز مشابه با پوسیدگی دندان باشد.

لکه قهوه ای دندان

لکه قهوه ای دندان

درمان لکه های قهوه ای روی دندان ها

برای انتخاب بهترین روش درمان، ابتدا باید علت ایجاد لکه ها مشخص شود. موارد زیر، در از بین بردن لکه های ناشی از غذا ها، نوشیدنی ها و عاداتی مانند سیگار کشیدن، به کار می روند:

  • هر چند روز یکبار، دندان های خود را با مخلوطی از جوش شیرین و آب مسواک بزنید.
  • هر چند روز یکبار، از دهانشویه های حاوی هیدروژن پراکسید استفاده کنید.

محصولات زیادی برای از بین بردن لکه روی دندان ها وجود دارد. معمولا پس از 1 تا 2 هفته استفاده از آن ها، نتایج قابل مشاهده هستند. برخی از این محصولات عبارتند از:

  • دهانشویه های سفید کننده حاوی هیدروژن پراکسید
  • خمیردندان های سفید کننده حاوی سدیم هیپوکلریت
  • نوار های سفید کننده حاوی کاربامید پراکسید

اگر تغییر رنگ و لکه ها ناشی از بیماری خاص یا تارتار تجمع یافته باشند، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک از وسیله مخصوصی برای تراشیدن و برداشتن تارتار و پلاک روی دندان ها استفاده می کند. همچنین، با انجام پروسه هایی دندان هایتان را سفید تر می کند.

تغییر رنگ دندان ناشی از بیماری سلیاک، دائمی است. در مقابل، لکه های ناشی از فلوروز یا پوسیدگی دندان قابل درمان هستند. در مورد لکه هایی که پاک کردن آن ها دشوار است، دندانپزشک ممکن است بتواند با انجام پروسه های زیر، تغییر رنگ را پنهان کند و یا از ایجاد لکه های بیشتر جلوگیری کند:

  • پرکردگی های کامپوزیت سفید رنگ
  • ونیر ها
  • روکش های دندانی
لکه قهوه ای دندان

لکه قهوه ای دندان

پیشگیری

آسان ترین روش پیشگیری از لکه های قهوه ای بر روی دندان ها، رعایت بهداشت دهان و دندان است. توصیه می شود از نکات زیر پیروی کنید:

  • 2 بار در روز، هر بار برای 2 دقیقه دندان های خود را با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
  • هر روز نخ دندان بکشید.
  • پس از صرف هر وعده غذایی، دهان خود را با آب شست و شو دهید و یا مسواک بزنید؛ مخصوصا اگر غذایی که خورده اید حاوی قند، کروموژن یا تانین است.
  • از دهانشویه های حاوی فلوراید استفاده کنید.
  • به طور منظم، برای انجام چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید.
  • استفاده از محصولات حاوی نیکوتین یا تنباکو را متوقف کنید.
  • برای نوشیدن مایعات به جز آب از نی استفاده کنید.
  • اگر عادتی دارید که برای سلامت دندان هایتان خطرناک است، به دندانپزشک خود اطلاع دهید؛ مانند دندان قروچه.

برخی مواد می توانند مینای دندان را ضعیف کنند و باعث ایجاو لکه شوند. از مصرف آن ها بپرهیزید:

  • غذا ها و نوشیدنی های حاوی قند زیاد
  • غذا های دارای رنگ مصنوعی
  • قهوه یا چای
  • شراب قرمز
  • آب میوه های تیره رنگ
  • مرکبات و آبمیوه آن ها
  • سس های تیره رنگ مانند سس سویا یا سس گوجه فرنگی

مصرف برخی مواد غذایی، مینای دندان را تقویت می کند. این مواد معمولا حاوی فیبر بالایی هستند و باکتری ها و پلاک روی دندان ها را پاک می کنند. برخی مواد هم مانند سدی در برابر پلاک عمل می کنند و یا حاوی مواد شیمیایی هستند که اسید موجود در دهان را خنثی می کند. در نتیجه، اسید به مینای دندان آسیب نمی زند.

غذا هایی که ممکن است از ایجاد لکه روی دندان ها جلوگیری کنند، عبارتند از:

  • سبزیجات مانند اسفناج و بروکلی
  • پنیر ها و ماست های تخمیری
  • میوه ها و سبزیجاتی که فیبر بالایی دارند؛ مانند سیب، هلو و کرفس
  • مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدانت مانند هویج، زنجفیل و سیر
  • آجیل
لکه قهوه ای دندان

لکه قهوه ای دندان

کلام آخر

لکه های قهوه ای رنگ روی دندان ها معمولا ناشی از عدم رعایت بهداشت دهان، سیگار کشیدن و یا خوردن مواد غذایی تیره رنگ است. بیشتر این لکه ها به آسانی از روی دندان ها پاک می شود. در موارد نادر، لکه ها به دلیل مصرف دارویی خاص بر روی دندان ها ایجاد شده اند.

اگر لکه های قهوه ای دندان ها، همراه با علائم دیگری باشد، باید به دندانپزشک مراجعه کرد. دندانپزشک با معاینه دندان های فرد می تواند علت تغییر رنگ را تشخیص دهد و در صورت نیاز درمان را آغاز می کند.

بوی بد دهان

همه افراد بوی بد دهان را تجربه کرده اند. به بوی بد دهان، هالیتوز (halitosis) گفته می شود. بوی بد ممکن است ناشی از دندان ها، دهان و یا بیماری زمینه ای فرد باشد.

بوی بد دهان می تواند موقتی و یا به صورت مزمن باشد. بر اساس نتایج آماری، حداقل 50% از بزرگسالان هالیتوز را تجربه کرده اند.

علائم بدبویی دهان چیست؟

علاوه بر بوی بد، ممکن است مزه بدی را در دهان خود احساس کنید. اگر بوی بد دهان به خاطر بیماری یا مشکل زمینه ای به وجود آمده باشد، ممکن است برای مدت طولانی باقی بماند؛ حتی اگر دندان هایتان را خوب مسواک بزنید و از دهانشویه استفاده کنید.

بوی بد به چه علت ایجاد می شود؟

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

باکتری های موجود در دهان، ذرات مواد غذایی را که در دهان باقی مانده است، تجزیه می کنند. مجموع باکتری ها و ذرات غذای فاسد شده بوی بدی را در دهان ایجاد می کنند. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، ذرات غذا را قبل از فاسد شدن از دهان خارج می کند.

به علاوه، مسواک زدن پلاک تجمع یافته در اطراف دندان ها را نیز، پاک می کند و از بین می برد. پلاک (plaque)، لایه ای نازک و چسبناک است که در اطراف دندان ها تجمع می یابد و بوی بدی ایجاد می کند. پلاک می تواند باعث پوسیدگی دندان ها و بیماری پریودنتال (بیماری لثه) شود. همچنین، اگر از دنچر (denture) یا دندان مصنوعی استفاده می کنید، باید هر شب آن را تمیز کنید. در غیر این صورت دهانتان بد بو خواهد شد.

غذا ها و نوشیدنی های قوی

زمانی که موادغذایی مانند پیاز، سیر و یا دیگر غذا هایی را که بوی زیادی دارند، مصرف می کنید، معده شما در زمان هضم روغن های موجود در غذا را جذب می کند. این روغن ها وارد جریان خون می شوند و به ریه ها می روند. در نتیجه، در بازدم شما بویی ظاهر می شود که می تواند تا 72 ساعت باقی بماند. مصرف نوشیدنی هایی که بوی زیادی دارند نیز می تواند در دهان بوی بدی ایجاد کند؛ مانند قهوه.

سیگار کشیدن

کشیدن سیگار بوی بدی در دهان به وجود میاورد و دهان را خشک می کند. خشکی دهان، بوی بد را تشدید می کند.

خشکی دهان

خشکی دهان زمانی اتفاق می افتد که بزاق به اندازه کافی ترشح نشود. بزاق دهان در تمیز نگه داشتن و کاهش بوی بد دهان نقش به سزایی دارد. اگر اختلالی در غدد بزاقی دهانتان پیش آمده باشد، با دهان باز بخوابید و یا از دارو های خاصی استفاده نمایید، ممکن است به خشکی دهان دچار شوید. دارو هایی که برای فشار خون بالا و یا مشکلات ادراری تجویز می شوند، معمولا خشکی دهان هم ایجاد می کنند.

بیماری پریودنتال

بیماری پریودنتال یا بیماری لثه زمانی اتفاق می افتد که پلاک از روی دندان ها پاک نشود و در دهان تجمع یابد. به مرور زمان پلاک سخت می شود و تارتار (tartar) را به وجود می آورد. تارتار با مسواک و نخ دندان از بین نمی رود و تلاش برای پاک کردن آن با مسواک فقط به التهاب و ورم لثه ها می انجامد.

تارتار باعث ایجاد فضا های خالی و پاکت هایی میان دندان ها و لثه ها می شود. غذا، باکتری و پلاک در این پاکت ها تجمع پیدا می کند و در نتیجه بوی بدی ایجاد می شود.

مشکلات سینوس، دهان و حلق

بوی بد دهان می تواند به دلایل زیر ایجاد شود:

  • عفونت سینوس
  • برونشیت مزمن (chronic bronchitis)
  • عفونت در قسمت بالایی یا پایینی دستگاه تنفسی

سنگ های لوزه (tonsil stones) معمولا باعث تجمع باکتری ها می شوند که می تواند عامل ایجاد بوی بد دهان باشد.

بیماری ها

بوی غیرعادی دهان می تواند نشانگر برخی بیماری ها باشد؛ مانند:

  • بیماری یا نارسایی کلیوی
  • بیماری یا نارسایی کبدی
  • دیابت
  • آپنه خواب
  • رفلاکس معده (GERD) که رایج ترین علت ایجاد هالیتوز است.
بوی بد دهان

بوی بد دهان

بوی بد دهان یا هالیتوز چگونه تشخیص داده می شود؟

دندانپزشک بازدم شما را بو می کند و سوالاتی در مورد مشکل شما مطرح می کند. معمولا برای تشخیص هالیتوز یا بوی بد دهان، باید اول صبح، قبل از مسواک زدن به دندانپزشک مراجعه کنید.

دندانپزشک سوالاتی در مورد تعداد دفعات و نحوه ای که مسواک می زنید و نخ دندان می کشید، نوع غذا هایی که می خورید و آلرژی یا بیماری هایی که به آن دچار هستید، مطرح می کند. اگر هنگام خواب خر و پف می کنید یا داروی خاصی مصرف می کنید، با دندانپزشک در میان بگذارید.

برای تشخیص علت بوی بد دهان، دندانپزشک دهان، بینی و زبان شما را بو می کند تا منبع بدبویی مشخص شود. اگر منبع بوی بد دندان ها، زبان و به طور کلی دهانتان نباشد، دندانپزشک شما را به پزشک خانواده ارجاع می دهد.

بوی بد دهان چگونه درمان می شود؟

اگر بوی بد دهان به علت تجمع پلاک ایجاد شده باشد، جرم گیری و تمیز کردن دندان ها می تواند این مشکل را حل کند. اگر به بیماری پریودنتال مبتلا شده باشید، جرم گیری عمیق دندان ها ضروری است.

درمان بیماری و مشکلات زمینه ای مانند عفونت سینوس یا بیماری کلیه نیز می تواند بوی بد دهان را بهبود ببخشد. ممکن است دندانپزشک پیشنهاد استفاده از بزاق مصنوعی را به شما بدهد و یا از شما بخواهد تا بیشتر آب بنوشید. در این صورت، از خشکی دهان جلوگیری می شود و بوی بد تا حدی از بین می رود.

بوی بد دهان

بوی بد دهان

چگونه می توان از بوی بد دهان جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از بدبو شدن دهان، باید روزی 2 مرتبه دندان های خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. از دهانشویه های آنتی میکروبیال برای کشتن باکتری های دهان استفاده کنید. تمیز کردن زبان با مسواک نیز به از بین بردن باکتری ها کمک می کند.

به اندازه کافی آب بنوشید تا بدنتان کم آب نشود. به علاوه، نوشیدن آب ذرات غذایی باقی مانده در دهان را با خود می شوید و می برد. اگر سیگار می کشید، سعی بر ترک آن داشته باشید چراکه با کنار گذاشتن این عادت، دهان شما دوباره مرطوب می شود و بوی بد آن از بین می رود.

برخی عادت ها در جلوگیری از بد بو شدن دهان نقش دارند؛ مانند:

  • دنچر ها، گارد های دهانی و ریتینر های خود را به طور مرتب تمیز کنید.
  • هر 3 ماه یکبار مسواک خود را عوض کنید.
  • هر 6 ماه، به دندانپزشک مراجعه کنید تا از سلامت دندان های خود مطمئن شوید.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، عوامل متعددی می توانند بوی بد دهان را ایجاد کنند. ممکن است عامل ایجاد بو، بیماری یا مشکل زمینه ای باشد. در این صورت، با مراجعه به پزشک و درمان بیماری، بوی بد دهان نیز به تبع از بین خواهد رفت. رعایت بهداشت دهان و دندان نقش به سزایی در کنترل و پیشگیری از بوی بد دهان دارد. بهتر است برای چکاپ روتین و جرم گیری دندان ها، هر 6 ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.

آیا سردرد میگرنی می تواند باعث ایجاد دندان درد شود؟

حملات میگرنی معمولا درد شدیدی را در یک یا چند بخش از سر ایجاد می کنند؛ مخصوصا در کف سر، پشت چشم ها و گونه ها. به علاوه، سردرد میگرنی می تواند در گوش ها و فک نیز، احساس درد به وجود بیاورد. اگر دچار دندان درد شده اید و علت آن را در دهان و دندان خود نیافتید، ممکن است منشا درد حملات میگرنی باشد.

دندان درد ناشی از میگرن

در اکثر مواقع، سردرد میگرنی  بخش های بالایی سر و صورت را درگیر می کند اما ممکن است درد در قسمت های پایین تر نیز احساس شود. برخی از افراد، طی حملات میگرنی دندان درد را تجربه می کنند.

میگرن چگونه می تواند دندان ها را تحت تاثیر قرار دهد؟ علت دقیق آن هنوز مشخص نیست. متخصصان بر این باورند که سردرد میگرنی در اثر فعالیت غیر طبیعی مغز و اختلال در عملکرد عروق خونی، ترکیبات شیمیایی و پیام های عصبی ایجاد می شود. این درد می تواند به دندان ها نیز گسترش پیدا کند.

ارتباط سردرد و دندان درد

ارتباط سردرد و دندان درد

دندان دردی که در اثر سردرد میگرنی ایجاد شده، چگونه درمان می شود؟

این دندان درد فقط از طریق درمان میگرن برطرف می شود. هنوز درمان قطعی برای سردرد میگرنی یافت نشده است. با این حال، روش های متعددی برای کاهش شدت درد و تعداد دفعات آن وجود دارد. برای کاهش علائم میگرن، می توانید از راه زیر کمک بگیرید:

  • استفاده از دارو های مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا آسپیرین در زمان شروع حملات میگرن
  • دراز کشیدن یا خوابیدن در اتاق تاریک
  • خوردن غذا
  • در صورتی که حالت تهوع دارید، احساس ناراحتی نداشته باشید. ممکن است استفراغ، در بهبود حال شما نقش مثبتی داشته باشد.
  • مصرف دارو هایی که به صورت تخصصی برای میگرن تجویز می شوند؛ مانند تریپتان ها.
  • مصرف دارو های ضد تهوع
  • طب سوزنی. این روش در چین، برای درمان و کاهش درد بسیار رایج است.
  • تحریک مغناطیسی مغز (transcranial magnetic stimulation) که باید حتما نزد متخصص انجام شود.

درمان های خانگی

در برخی افراد، درمان های خانگی می توانند علائم میگرن را کاهش دهند و یا از وقوع حملات جلوگیری کنند. برخی از این روش ها عبارتند از:

  • نوشیدن آب
  • مصرف مکمل های منیزیم
  • کاهش مصرف الکل
  • داشتن خواب کافی

علائم سردرد میگرنی

از دیگر علائم میگرن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • درد ضربان دار
  • تهوع و استفراغ
  • عرق کردن
  • مشکلات گوارشی مانند اسهال
  • حساسیت نسبت به نور

ممکن است میگرن یک طرف سر، صورت و یا گردن را درگیر کند. 1 نفر از هر 3 نفری که میگرن را تجربه می کنند، تشعشعات نورانی یا نقاط تیره رنگی را قبل از شروع سردرد می بینند. دیدن این اشکال می تواند با بی حسی، سرگیجه، دشواری در تکلم و حتی از حال رفتن همراه باشد.

علائم میگرن می توانند به صورت مقطعی (برای مدت کوتاه) و یا مزمن (برای مدت طولانی) باشند. در اکثر افراد علائم به مدت 4 ساعت تا 3 روز ظاهر می شوند. پس از پایان سردرد، فرد ممکن است تا یک هفته احساس خستگی کند.

ارتباط سردرد و دندان درد

ارتباط سردرد و دندان درد

چه زمان باید به فرد متخصص مراجعه کنید؟

دندان دردی که در اثر سردرد میگرنی به وجود می آید، به موارد زیر شباهت دارد:

  • رشد دندان عقل یا نهفتگی دندان
  • عفونت دندان
  • سردرد ناشی از سینوزیت (عفونت سینوس ها)
  • اختلال مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ)

از آن جایی که عفونت دندان بسیار جدی است، در صورت احساس هر گونه درد شدید در دندان هایتان، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید؛ مخصوصا اگر علاوه بر درد، علائم دیگری مانند قرمزی و ورم نیز وجود دارد.

اگر دندانپزشک، پس از معاینه مشکلی را در دهان شما نیابد، ممکن است شما را به پزشک یا نورولوژیست ارجاع دهد. نورولوژیست، متخصص مغز و اعصاب است و می تواند میگرن را تشخیص دهد و در درمان آن به شما کمک کند. هیچ تست دقیقی برای تشخیص میگرن وجود ندارد. اما می توان با بررسی الگوی حملات، نوع درد و دیگر علائم آن را تشخیص داد.

کلام آخر

حملات میگرنی، سردرد های شدیدی هستند که باعث ایجاد درد و ناراحتی در یک یا چند بخش از سر و صورت می شوند. سردرد میگرنی می تواند به صورت مقطعی و یا مزمن باشد. در مواردی، علائم دیگری مانند تهوع و حساسیت به نور با میگرن همراه هستند. میگرن می تواند باعث ایجاد درد در بخش های میانی صورت و دندان ها شود.

اگر به دندان درد شدیدی دچار شده اید، بهتر است در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. در برخی موارد، دندانپزشک پس از معاینه، مشکلی را در دهان نمی یابد و ممکن است شما را به نورولوژیست ارجاع دهد.  دندان درد ناشی از سردرد های میگرنی فقط با درمان میگرن برطرف می شود. البته، هنوز درمان قطعی برای حملات میگرنی وجود ندارد. پزشکان و افراد متخصص می توانند از طریق تجویز دارو یا روش های دیگر، شدت درد و تعداد دفعات سردرد را کاهش دهند.