آیا تا به حال در هنگام خوردن مواد غذایی شیرین، سرد یا گرم دچار دندان درد شده‌اید؟ می‌دانید این درد ناشی از آسیب به کدام قسمت دندان است و عدم رسیدگی به موقع به آن تا چه اندازه می‌تواند عواقب دردناک و جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد؟

بدون شک همه ما در طول دوره زندگی خود با درد‌های مختلف دندان روبه‌رو شده‌ایم که یکی از شایع‌ترین آن‌ها درد در هنگام خوردن مواد غذایی مختلف مانند شیرینی‌جات، چای داغ یا آب سرد است که گاهی به صورت موقت و گاهی دائمی خواهد بود. در این خصوص جالب است بدانید که آنچه موجب درد دندان در هنگام خوردن این قبیل غذاها می‌شود، عفونت و التهاب پالپ دندان به حساب می‌آید که خود را به شکل‌های مختلف نشان می‌دهد. اگر شما نیز تاکنون به دلیل آسیب پالپ دندان به دندان درد مبتلا شده اید بهتر است در ادامه با ما همراه باشید تا با عوامل ایجاد این مشکل و راه‌های درمان آن آشنا شوید.

پالپ دندان چیست؟

در مرکز و بخش داخلی دندان حفره‌ای قرار دارد که شامل خون، اعصاب و مواد مورد نیاز برای تغذیه دندان می‌شود. این بخش که وظیفه ارسال سیگنال درد در هنگام آسیب دیدن دندان به مغز را برعهده دارد؛ در صورتی که دچار عفونت و التهاب گردد، می‌تواند عوارض خطرناکی را به همراه داشته باشد. پالپیت به اختلال یا بیماری می‌گویند که در پالپ دندان ایجاد شده و موجب التهابات دردناک می‌شود. پالپیت که ممکن است دندان‌ها را به شیوه‌های گوناگونی درگیر نماید، اغلب هنگام پوسیدگی‌های عمیق دندان و عفونت ناشی از هجوم باکتری‌ها در یک یا چند دندان رخ می‌دهد که درمان به موقع آن می‌تواند دندان شما را تا مدت‌های طولانی حفظ کند.

انواع پالپیت دندان

همان ‌طور که ذکر شد عفونت و التهاب در پالپ دندان موجب ایجاد پالپیت می‌شود که بسته به میزان خرابی،‏ پالپیت‌ها را در دو نوع دسته‌بندی می‌کنند.

پالپیت ‌‌های برگشت ‌پذیر

در پالپیت‌های برگشت‌پذیر میزان عفونت و التهاب بسیار خفیف بوده و در روی دندان تنها پوسیدگی یا خوردگی دیده می‌شود. در این روش که هنوز پالپ دندان سالم است می‌توان از طریق ایجاد حفره کوچک روی سطح دندان و تخلیه عفونت‌ها و پوسیدگی‌ها بدون نیاز به عصب‌کشی دندان را حفظ نمود. در پالپیت‌های برگشت‌پذیر عموما بیمار دردی را در هنگام خوردن غذای گرم احساس نکرده و تنها به مواد غذایی سرد و شیرین حساسیت نشان می‌دهد.

پالپیت ‌های برگشت‌ ناپذیر

در صورتی که دندان دچار پالپیت‌های برگشت‌ناپذیر شود با علائمی چون حساسیت و درد طولانی مدت به غذاهای گرم، سرد و شیرین مواجه خواهد شد. در این نوع پالپیت التهاب و عفونت در پالپ دندان به حدی شدید است که می‌تواند منجر به گسترش عفونت در ریشه دندان گردد. برای درمان پالپیت‌های برگشت‌ناپذیر که تورم، مرگ پالپ و توقف گردش خون را به همراه دارند می‌بایست جهت تخلیه پوسیدگی‌ها و عفونت‌های داخل پالپ اقدام به انجام عصب‌کشی دندان نمود تا از این طریق بتوان دندان را از پوسیدگی و از دست رفتن نجات داد.

علائم ناشی از پالپیت

یکی از شایع‌ترین علائم عفونت و التهاب در پالپ دندان احساس درد است که در نوع برگشت‌پذیر به دلیل التهابات کمتر درد ملایم‌تر و تنها در هنگام خوردن غذا احساس می‌شود. این در حالی است که در پالپیت‌های برگشت‌ناپذیر به علت عفونت شدیدتر درد نیز بیشتر بوده و فرد در تمامی ساعات شبانه ‌روز آن را احساس خواهد کرد. از دیگر علائمی که می‌توان در صورت مواجه شدن با آن‌ها نگران وارد آمدن آسیب به پالپ دندان شد عبارتند از:

• التهاب در لثه اطراف دندانی که ‏پالپ آن دچار آسیب شده است.
• بوی بد دهان
• احساس طعم ناخوشایند در دهان
• درد و حساسیت به مواد قندی و شیرینی
• حساسیت به مواد غذایی سرد و گرم
• نمایان شدن تورم، قرمزی و التهاب
• تب و لرز
• ورم غدد لنفاوی

چه عواملی موجب بروز پالپیت می شوند؟

اگر برای شما هم این پرسش پیش آمده که پالپیت در اثر چه عواملی به وجود می‌آید، باید ذکر کرد که مینا و عاج دندان عواملی هستند که در دندان‌های سالم موجب حفاظت از پالپ در برابر عفونت و نفوذ باکتری‌ها می‌شوند. هنگامی که این لایه‌ها با آسیب مواجه گردند باکتری‌ها می‌توانند به راحتی خود را به پالپ رسانده و با ایجاد عفونت در آن، التهاب و تورم را به همراه داشته باشند. از آنجایی که پالپ را دیوارهای دندان فرا می‌گیرند؛ بنابراین هنگامی که دچار التهاب می‌شوند به دیوارهای اطراف فشار آورده و سیگنال درد را برای بیمار ارسال می‌کنند. از جمله عواملی که موجب از بین رفتن مینا و عاج دندان و بروز عفونت پالپ خواهند شد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پوسیدگی ‌های دندان
• وارد شدن ضربه محکم به دندان به صورتی که مینا و عاج آسیب ببینند.
• شکستگی دندان به گونه‌ای که موجب نمایان شدن پالپ دندان گردد.
• عدم هم‌ترازی بین دو فک
• دندان قروچه
• تکرار در پر کردن دندان‌ها

در این میان عواملی نیز وجود دارند که با افزایش احتمال پوسیدگی، شانس ابتلا به پالپیت‌های دندان را نیز افزایش می‌دهند که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• زندگی در منطقه‌ای که فلوراید در آن وجود ندارد.
• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان مانند مسواک زدن پس از صرف هر وعده غذایی یا مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینات لازم
• ابتلا به دیابت یا داشتن رژیم غذایی که قند زیادی در آن مصرف می‌شود.
• آسیب دیدن دندان‌ها در صورت وارد شدن ضربه با انجام ورزش‌هایی مانند بوکس یا هاکی
• عادت نامناسب دندان قروچه به صورت مداوم‌

عوارض ناشی از پالپیت

درد دندان ناشی از پالپیت یکی از آزرده‌ترین دندان درد‌هایی است که امکان دارد با خوردن کوچک‌ترین مواد غذایی شما را رنجیده خاطر سازد. از جمله عوارضی که می‌توان به دلیل وجود عفونت و التهاب در پالپ دندان و عدم رسیدگی به موقع به آن اشاره کرد عبارتند از:

• مننژیت
• استئومیلیت فک
• آبسه مغزی
• آبسه در نوک ریشه
• گسترش التهاب به پوست بیمار و ایجاد سلولیت
• گسترش عفونت به دیگر دندان‌ها و ابتلا به سینوزیت چرکی
• مواجه شدن با سلولیت کره چشم

پالپیت دندان چگونه تشخیص داده می شود؟

برای آنکه متوجه شوید آیا دچار پالپیت دندان شده‌اید، لازم است تا با مراجعه به کلینیک‌های دندانپزشکی علائم خود را برای یک دندانپزشک متخصص مطرح کرده تا پس از انجام معاینات و بررسی‌های لازم، مشخص گردد که میزان التهاب در پالپ دندان شما چقدر است. شکل ظاهری دندان‌ها مانند تغییر رنگ و قرمزی و التهاب از جمله عواملی هستند که می‌توان با استفاده از آن‌ها پالپیت را تشخیص داد. همچنین دندانپزشک با انجام تست حساسیت به سرما و گرما، تست ضربه و تست محرک با استفاده از دستگاه الکتریکی در خواهد یافت که چه میزان از دندان‌ها تحت تاثیر عفونت و التهاب قرار گرفته‌اند و پالپیت رخ داده جزء کدام دسته است.

در تست با استفاده از دستگاه الکتریکی مقداری شارژ یا شوک الکتریکی به پالپ دندان فرستاده می‌شود تا در صورت پاسخ دندان به این شوک مشخص گردد که آیا پالپ دندان هنوز سالم و برگشت‌پذیر است یا بیمار برای همیشه دندان خود را از دست می‌دهد. گرفتن عکس پرتو ایکس نیز از دیگر مواردی خواهد بود که دندانپزشک با استفاده از آن متوجه می‌شود که التهاب تا چه اندازه به ریشه دندان نفوذ کرده تا راه‌های مختلف برای درمان مشخص گردند.

درمان پالپیت دندان

پس از آنکه با استفاده از روش‌های فوق دندانپزشک نوع پالپیت دندان از قبیل برگشت‌پذیر یا برگشت‌ناپذیر بودن آن را تشخیص داد، حال نوبت آن است تا از طریق  راه‌های گوناگون اقدام به درمان نماید. در پالپیت‌های برگشت‌پذیر می‌توان تنها با درمان عامل ایجادکننده التهاب مانند برداشتن پوسیدگی و پر کردن دندان، درد را متوقف و آن را بهبود بخشید. در صورتی که دندانپزشک وجود پالپیت غیرقابل بازگشت را تشخیص دهد، شما را به یک متخصص درمان ریشه ارجاع داده تا برای نجات دندانتان پروسه پالپکتومی که اولین بخش آن عصب‌کشی است را از سر گیرد.

در این نوع پالپیت دندانپزشک پالپ دندان را برداشته و با حفظ سایر قسمت‌های دندان ناحیه خالی را ضدعفونی کرده و سپس پر می‌نماید. همچنین ناگفته نماند که گاهی اوقات ممکن است دندانپزشک پس از بررسی‌های لازم تشخیص دهد که به دلیل وجود التهاب و عفونت شدید پالپ دندان شما از دست رفته و تنها راه برای جلوگیری از گسترش عفونت و درمان درد، کشیدن دندان و جایگذاری دندانی جدید با استفاده از ایمپلنت است.

پرسش‌های متداول

• چگونه می‌توان دریافت که درد دندان به دلیل پالپیت است؟

اگر چه در حوزه دندانپزشکی برای درد دندان عوامل مختلفی تعریف شده‌اند؛ اما با این وجود اگر فردی به خاطر مصرف مواد غذایی شیرین یا سرد و گرم دچار دندان درد شود، به این معنا است که شکل‌های مختلف پالپیت در دندان او رخ داده و دندانپزشک با بررسی‌های لازم می‌تواند اقدام به درمان نماید.

• چگونه می‌توان از ایجاد پالپیت‌ها جلوگیری کرد؟

از آنجایی که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است؛ بنابراین برای جلوگیری از التهاب و عفونت در پالپ دندان خود لازم بوده که موارد زیر را رعایت کرده تا همیشه از لبخندی زیبا با دندان‌های طبیعی خود بهره‌مند باشید.

• رعایت بهداشت دهان و دندان با استفاده از مسواک و نخ دندان پس از هر وعده غذایی
• مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ‌های دوره‌ای
• کاهش مصرف مواد قندی
• جلوگیری از مصرف بیش از حد تنقلات
• استفاده از نایت گارد هنگام خوابیدن در افرادی که مبتلا به دندان قروچه هستند.

سخن پایانی

به جرأت می‌توان گفت که دندان درد یکی از آزاردهنده‌ترین دردهایی به شمار می‌رود که در طول زندگی ممکن است چندین بار با آن مواجه شویم. نکته‌ای که در اینجا باید در نظر داشته باشید این است که اگر هنگام خوردن مواد غذایی شیرین یا سرد و گرم، احساس درد در دندان‌های خود داشته‌اید می‌بایست در اسرع وقت به دندانپزشکی مراجعه کرده تا در صورت تشخیص عفونت و التهاب در پالپ دندان با درمان به موقع از برگشت‌ناپذیر شدن پالپیت‌ها جلوگیری کنید. توجه نمایید که با مراجعه به موقع به دندانپزشک می‌توان تنها با برداشتن ناحیه پوسیده و پر کردن دندان بدون نیاز به عصب‌کشی درد دندان را بهبود بخشید.

احساساتی که در طول روز تجربه می‌کنید مستقیماً روی تک‌تک اعضای بدن و کارآیی آن‌ها تأثیر می‌گذارند. استرس یکی از آن‌ها است که می‌تواند اعصاب بدن را تا حد زیادی دست‌خوش تغییرات قرار دهد. هنگامی‌ که فرد در مدت زمانی طولانی استرس داشته باشد، اعضای بدن همگی با هم سعی در برطرف نمودن این حس خواهند کرد. افرادی که دچار خونریزی لثه هستند گاهی متوجه تأثیر عواملی همچون استرس نمی‌شوند؛ همین موضوع می‌تواند مسبب آسیب به بافت لثه شود. نقش استرس در خونریزی لثه تا حدودی قابل کنترل خواهد بود.

تأثیر استرس بر سلامت لثه و دهان و دندان

شرایطی که استرس و اضطراب در بدن به وجود می‌آورند، قطعاً شرایط مطلوبی نخواهد بود. تأثیر استرس بر سلامت لثه، دهان و دندان در علم دندانپزشکی ثابت ‌شده است. بیشترین تأثیر نمایانگر این حس در بدن، ضعف سیستم ایمنی بوده که خود سبب پدیدار شدن مشکلات دیگر می‌شود. افرادی که همواره در معرض تنش قرار دارند اغلب فشار عصبی خود را به شکل های مختلفی بروز میدهند؛ مثلاً فردی که دچار استرس شدید است برای کاهش بی‌قراری درونی جویدن ناخن‌هایش را آغاز می‌کند. جویدن ناخن‌ها به سلامت محیط دهان و همچنین دندان‌ها آسیب می‌رساند.

جویدن ناخن ها در اثر استرس و خونریزی لثه

جویدن ناخن‌ها یک مشکل شایع در بین افرادی است که اضطراب را تجربه کرده‌اند. این مشکل علاوه بر این‌که زیبایی ناخن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، سلامت دهان و دندان‌ها را به خطر می‌اندازد، پس باید کنترل و درمان شود. گاهی عوامل بیماری‌زایی که در اطراف ناخن‌ها وجود دارند از طریق جویدن آن‌ها به بافت لثه راه می‌یابند؛ این عوامل در طول زمان موجب التهاب و در نهایت خونریزی خواهند شد که با دردهای غیرقابل تحملی همراه هستند. اگر التهابات ناشی از باکتری‌ و میکروب‌ها کنترل نگردند، دندان‌های بیمار پس از مدتی دچار پوسیدگی خواهند شد.

دندان قروچه ناشی از استرس و خونریزی لثه

دندان قروچه یا بروکسیسم مشکلی نیست که وابسته به سن باشد و در هر رنج سنی بروز می‌یابد. دندان قروچه به حالتی می‌گویند که فرد بیمار در آن دندان‌های فک بالا را به دندان‌های فک پایین می‌فشارد و ممکن است قسمتی از گونه‌ها را نیز تحت فشار قرار دهند. در موارد شدید و طولانی مدت دندان‌های فردی که دچار دندان قروچه است تحلیل رفته و در قسمت عضلات و بافت لثه ناراحتی ایجاد می‌کند. گارد دندان از جمله وسیله‌های درمانی در دندانپزشکی به حساب می‌آید که می‌تواند از دندان قروچه در حین خواب جلوگیری نماید.

جویدن پوست لب ناشی از استرس

افرادی که دچار استرس هستند معمولاً پوست لب و بافت داخل دهان را می‌جوند و طی مدتی در این ناحیه زخم ایجاد می‌شود. تکرار این روند موجب ایجاد حساسیت در محیط دهان و دندان‌ها شده و برای بهبود آن‌ها مدت زمان بیشتری صرف خواهد شد. با بروز این مشکل لثه‌ نیز تحت تأثیر قرار گرفته و امکان عفونت خونریزی در آن به وجود می‌آید. البته با مراجعه به موقع به کلینیک دندانپزشکی جویدن و گاز گرفتن بافت دهان بهبود خواهد یافت. انجام حرکات یوگا برای حفظ آرامش پس از تجربه موقعیت استرس‌زا یا حین آن می‌تواند راهکاری مؤثری در تسکین اعصاب باشد.

خشکی دهان

نخستین خط دفاعی سیستم ایمنی در برابر عوامل بیماری‌زا بزاق است و اگر کاهش یابد سلامت دهان و دندان‌ها و همچنین لثه را به ‌خطر می‌اندازد. از جهتی استرس می‌تواند میزان بزاق را تحت تأثیر قرار دهد و  آن را کاهش دهد. اگر بزاق کمتر از حد معمول ترشح شود بیمار متوجه آن خواهد شد. در این شرایط رشد باکتری و ورود آن‌ها را به داخل بدن سهولت می‌بخشد. باکتری‌ها بر بافت لثه تأثیر می‌گذارند و موجب به وجود آمدن التهاب می‌گردند.

آیا استرس با بیماری پریودنتال ارتباط دارد؟

طی تحقیقات گسترده و طولانی در این رابطه دانشمندان توانسته‌اند ارتباط میان استرس و بیماری پریودنتال را اثبات نمایند. اما به راستی چگونه استرس با بیماری پریودنتال همبستگی دارد؟ هنگامی که فردی دچار استرس می‌شود، میزان ترشح هورمون‌های آن تا حدود قابل توجهی دچار تغییر خواهند شد. سیستم عصبی می‌تواند این ارتباط را ایجاد کند. سیستم ایمنی که می‌تواند در تولید هورمون‌ها نقش داشته باشد، با وجود استرس محتوای اطلاعاتی دقیقی را انتقال نخواهد داد. این اتفاق منجر به این می‌گردد که فرد از نظر روانی و جسمی تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.

همزمان با ایجاد استرس، سطح هورمون‌های هیپوفیز و هیپوتالاموس تغییر می‌کنند؛ میزان تولید آدرنالین، نورآدرنالین و کورتیزول نیز از حالت عادی خارج می‌شوند. خارج ‌شدن از حالت عادی و آزاد شدن نورپپتیدها در سطح بدن، فرد را برای ابتلا به بیماری‌ پریودنتال آماده می‌سازد. التهاب ناشی از تولید نوروپروتئین‌ها که پاسخی برای کنترل استرس در بدن است، سلامت دهان و دندان‌ها را تهدید می‌نمایند. اگر تولید کورتیزول در بدن روند افزایشی داشته باشد می‌تواند سطح پروتئین تولید شده را افزایش دهد و تعادل شیمیایی بدن را مختل نماید.

بیماری‌های پریودنتال نیز قادر هستند تا موجب استرس شوند و آن را افزایش دهند. این نوع بیماری‌ها معمولاً درد، احساس تلخی دهان، خون‌ریزی لثه و نفس بد بو را ایجاد می‌نمایند. التهابات بیماری‌های پریودنتال در نهایت موجب از دست دادن دندان‌ها خواهند شد. تجربه تمام این مشکلات در فرد می‌تواند استرس‌زا باشد. افکار فرد مبتلا به بیماری‌‌های پریودنتال در رابطه با مشکلاتش نگرانی ایجاد می‌کنند و باید در زمان مناسب کنترل و درمان شوند.

عادات مخرب در اثر ابتلا به استرس

افرادی که دچار استرس می‌شوند عاداتی دارند که سلامت دهان، دندان و لثه را تهدید می‌نماید. هنگامی که شخصی شرایط استرس‌زا را تجربه می‌کند تمایلی به رعایت موارد بهداشتی مانند رسیدگی به بهداشت دهان را نخواهد داشت؛ یا ممکن است این شخص تنها به مسواک ‌زدن قانع باشد و سایر موارد بهداشتی مانند استفاده از نخ‌ دندان ,  و دهانشویه را فاکتور بگیرد. قرار گرفتن در این شرایط و عادات مخرب فرد مضطرب در نهایت می‌تواند التهاب و خونریزی لثه را به همراه داشته باشد.

خونریزی لثه چه موقع نگران کننده است؟

خونریزی لثه به هر دلیلی که باشد، برای افرادی که به بیماری‌هایی مانند دیابت و سرطان مبتلا هستند نگران‌کننده خواهد بود. این مشکل تا حدی قابل اهمیت است که حتی سلامت جنسی مردان را نیز تهدید می‌کند. خونریزی لثه نباید نادیده گرفته شود و درمان آن اهمیت بسیاری دارد. در صورتی که عاملی موجب خونریزی در لثه و التهاب آن گردد، اما درمان صورت نگرفته باشد، فرد دچار بیماری پریودنتال خواهد شد. فردی که به بیماری پریودنتال مبتلا است در نهایت ممکن است دندان‌های خود را از دست بدهد. حفظ سلامت محیط دهان تا حدود زیادی به جلوگیری از این بیماری‌ها کمک می‌کند.

در برخی موارد خونریزی لثه به ‌قدری تشدید میشود که قابل کنترل نخواهد بود. در این صورت مشکل جدی است و باید به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کرد. اگر در حال کنترل و درمان بیماری‌های دهان هستید و خونریزی همچنان ادامه داشته باشد جای نگرانی دارد و باید به دندانپزشک مراجعه نمود. درمان و کنترل خونریزی لثه با از بین بردن عاملی که موجب التهاب ‌شده است انجام می‌شود. با رعایت بهداشت دهان و دندان نیز می‌توان تا حد زیادی از این مشکل جلوگیری کرد. تحقیقات در این زمینه نشان داده که مسواک‌ زدن قبل از خواب از تشکیل پلاک دندان پیشگیری می‌نماید.

سلامت محیط دهان با دهانشویه‌های مخصوص حاصل می‌شود. بهتر است از این دهانشویه‌ها که حاوی فلوراید هستند پس از مسواک ‌زدن استفاده کنید تا مؤثر واقع گردند. خمیر دندان‌هایی که از فلوراید تشکیل ‌شده‌اند و در ترکیبات خود سدیم لوریل سولفات ندارند، بهتر از سایر خمیر دندان‌ها عمل می‌کنند. تمیز کردن لابه‌لای دندان‌ها و پاک‌ کردن آلودگی‌هایی که با مسواک و دهانشویه از بین نرفته‌اند باید به صورت یک روتین انجام شوند. این روتین باید روزانه دو بار صورت پذیرد و در آخر معاینه توسط دندانپزشک برای افرادی که مستعد التهاب لثه هستند نیز مفید خواهد بود.

استرس و خونریزی لثه

استرس عاملی است که به شکل محسوسی بر سلامت لثه تأثیرگذار بوده که نتایج زیان‌باری را به همراه خواهد داشت. این اختلال در خواب به شکل دندان قروچه آشکار می‌گردد و فرد را در طول روز دچار سردرد و فک‌درد می‌کند. دندان‌ها در طی مدتی که به یکدیگر ساییده می‌شوند تحلیل می‌روند. استرس یک اختلال بوده که توانایی ایجاد خونریزی لثه را به طور مستقیم ندارد؛ یعنی تمام عواملی که به دلیل استرس در بدن ایجاد شده‌اند در نهایت و به صورت غیر مستقیم دست به دست می‌دهند و خونریزی لثه را به وجود می‌آورند. اگر اضطراب مداوم باشد فرد برای تحمل آن دندان‌های فک را روی یکدیگر می‌فشارد و سعی بر کنترل کردن آن می‌نماید.

جلوگیری از تأثیر استرس بر خونریزی لثه

تأثیر استرس بر خونریزی لثه به‌ حدی اهمیت دارد که باید از راه‌های جلوگیری آن آگاه باشید. استرس عاملی بوده که زندگی یک شخص را از همه جهت‌ها درگیر می‌کند اما با رعایت برخی موارد می‌توان آن را کنترل کرد. احساسات منفی که به هر دلیلی ایجاد شده‌اند با ورزش‌ کردن و تغذیه مناسب تا حدودی کاهش می‌یابند. کسب تجارب مختلف در سفر، فرد بیمار را از عامل ایجاد استرس دور می‌نماید. ارتباط و رابطه با دوستان و خانواده نیز در جلوگیری از استرس مفید هستند. گیاهان می‌توانند بسیار آرامش‌بخش باشند و استفاده از آن‌ها در محیط‌های استرس‌زا کار هوشمندانه‌ای است.

کلام آخر

خونریزی در هر قسمتی از بدن آسیب‌زا است و دلایل مختلف درونی و بیرونی دارد. استرس در خونریزی لثه هم در صورت عدم کترل و درمان مشکل‌ساز خواهد شد. اگر استرس کنترل نشود در نهایت ضعف در سیستم ایمنی را ایجاد می‌کند. مداومت این حس محیط بدن را برای ایجاد التهاب و عفونت آماده می‌سازد؛ ادامه این حالت سلامت دهان را نیز تحت تأثیر قرار داده و در بافت لثه التهاب ایجاد می‌نماید. التهاب لثه که موجب خونریزی آن می‌گردد در نهایت میتواند پوسیدگی دندان ها را نیز در پی داشته باشد. در برخی از افراد ایجاد التهاب در لثه و ریشه دندان موجب از دست دادن آن می‌شود.

حتما تاکنون برایتان پیش آمده است که در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن با خونریزی لثه مواجه شوید. خونریزی لثه یکی از شایع‌ترین علایم بیماری لثه است که ممکن است برای هر فردی رخ دهد. خونریزی لثه دلایل مختلفی دارد. به عنوان مثال استفاده از مسواک نامناسب یا وارد کردن فشار بیش از حد به لثه سبب خونریزی لثه می‌شود. در ادامه به بررسی دلایل خونریزی لثه پرداخته و روش‌های درمان آن را بیان می‌کنیم.

خونریزی لثه

خون‌ریزی لثه یکی از مشکلات شایعی است که ممکن است در طول زندگی برای هر فردی رخ دهد. این مشکل دلایل مختلفی دارد که برای درمان آن باید بسیاری از موارد در نظر گرفته شود. اگر به درمان خونریزی لثه توجه نشود، بیماری شدت پیدا کرده و ممکن است آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به لثه و دندان‌های شما وارد کند. بنابراین پیش از شدت یافتن مشکل به دندانپزشکی مجرب مراجعه کنید تا درمان‌های لازم انجام شود.

دلایل خونریزی لثه چیست؟

خون‌ریزی لثه دلایل مختلفی دارد که برای درمان آن باید ابتدا دلیل خونریزی را کشف کرده و سپس برای درمان آن اقدام کنید. توجه داشته باشید که درمان خونریزی لثه را به تعویق نیندازید و با مشاهده چنین مشکلی برای برطرف کردن و درمان آن اقدام نمایید. از جمله شایع‌ترین دلایل خونریزی لثه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کمبود ویتامین

یکی از شایع‌ترین علل خونریزی لثه، کمبود ویتامین است. کمبود ویتامین‌های C وK می‌تواند منجر به خونریزی لثه‌ها شوند. اگر دندان‌پزشک تشخیص دهد که خونریزی لثه به علت بیماری نباشد، به تجویز ویتامین‌های مورد نیاز می‌پردازد تا کمبود ویتامین شما تامین شود. مواد غذایی نظیر گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای، کرم بروکلی، مرکبات، توت‌فرنگی می‌تواند کمبود ویتامین C را جبران کنند. همچنین برای تامین ویتامین K به مصرف کاهو، سویا، روغن زیتون و اسفناج بپردازید.

ژنژویت

رعایت بهداشت دهان و دندان برای داشتن لثه و دندان‌هایی سالم ضروری است. اگر به درمان این مشکل توجه نکنید، روی دندان‌های شما پلاک ایجاد می‌شود. پلاک به علت فعالیت باکتری‌ها و مواد معدنی موجود در غذاها تولید می‌شود. پلاک دندان با عدم رعایت بهداشت می‌تواند روی دندان‌ها رشد کرده و افزایش یابد. در این صورت به لثه‌ها آسیب وارد کرده و حتی ممکن است موجب بروز عفونت شود. با مسواک زدن پس از هر وعده غذایی و استفاده از نخ دندان می‌توانید از ایجاد پلاک جلوگیری کنید. درصورتیکه به بهداشت دهان و دندان رسیدگی نکنید، پلاک به خط لثه و زیر آن نفوذ پیدا خواهد کرد و موجب بروز عفونت شدید لثه و ژنژویت می‌شود.

پریودنتیت

پریودنتیت شدیدتر از ژنژویت بوده و هنگامی رخ می‌دهد که شما درمان عفونت لثه را به تعویق بیاندازید. در واقع بیماری پریودنتال به عفونت شدید لثه می‌گویند. در این بیماری عفونت به فک و بافت‌های دندان نفوذ می‌کند. این بیماری در صورت عدم درمان سبب لق شدن و افتادن دندان‌ها خواهد شد.

درمان خونریزی لثه چگونه است؟

درمان خونریزی لثه برای جلوگیری از پیشرفت بیماری بسیار اهمیت دارد. اگر به درمان خونریزی لثه توجه نشود، ممکن است دندان‌های خود را از دست بدهید. یکی از بهترین راه‌ها برای درمان خونریزی لثه این است که به دندان‌پزشک مراجعه کنید. دندان‌پزشکان معمولا توصیه می‌کنند که برای درمان خونریزی لثه روزی دو بار و به مدت دو دقیقه دندان‌های خود را مسواک بزنید. مسواک زدن با فشار زیاد سبب آسیب به بافت لثه شده و موجب خونریزی آن می‌شود. همچنین دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند که حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. استفاده از نخ دندان سبب می‌شود که از ایجاد پلاک در دندان‌های شما جلوگیری شود. از دیگر روش‌های درمان خونریزی لثه می‌توان به استفاده از کمپرس سرد اشاره کرد. برای متوقف کردن خونریزی کافی است که کمپرس سرد را روی لثه که دچار خونریزی شده است قرار دهید تا خونریزی متوقف شود.

برای تمیز نگه داشتن محل خونریزی لثه، آن را با آب نمک بشویید. علاوه‌بر مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، استفاده از یک دهانشویه آنتی باکتریال مناسب نیز می‌تواند به درمان خونریزی لثه کمک بسیار زیادی کند. استفاده از یک دهانشویه مناسب می‌تواند تا 12 ساعت از فعالیت باکتری‌ها و تشکیل پلاک جلوگیری نماید. البته بهتر است برای درمان خونریزی لثه از دهان‌شویه فاقد الکل استفاده کنید. دهانشویه‌هایی که در آن‌ها الکل وجود دارد، سبب خشک شدن دهان می‌شوند. برای درمان خونریزی لثه از مصرف سیگار و دخانیات خودداری کنید. همچنین با داشتن یک رژیم غذایی مناسب می‌توانید به راحتی به درمان خونریزی لثه بپردازید. اگر خونریزی لثه به دلیل ایجاد پلاک روی دندان باشد، دندان‌پزشک می‌تواند با انجام جرم‌گیری دندان به درمان خونریزی لثه کمک بسیار زیادی کند.

راه های پیشگیری از خونریزی لثه

اولین قدم برای پیشگیری از خونریزی لثه، رعایت بهداشت دهان و دندان است. بنابراین برای درمان این مشکل مسواک زدن پس از هر وعده غذایی را فراموش نکنید. همچنین استفاده اصولی از نخ دندان نیز می‌تواند به از بین بردن پلاک دندان کمک کرده و از ابتلا به عفونت لثه جلوگیری کند. علاوه‌بر رعایت بهداشت دهان و دندان، مراجعه به صورت مرتب به دندانپزشک نیز برای پیشگیری از بیماری لثه بسیار اهمیت دارد.

اگر می‌خواهید از خونریزی لثه جلوگیری کنید، بهتر است سیگار را ترک کنید. سیگار به عنوان یکی از دلایل اصلی خونریزی لثه شناخته می‌شود. همچنین کاهش سطح استرس نیز به جلوگیری از خونریزی لثه کمک بسیار زیادی می‌کند. استرس سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود. این موضوع منجر به حساس شدن لثه‌ها و خونریزی آن‌ها خواهد شد. استفاده از چای سبز نیز در جلوگیری از خونریزی لثه بسیار مؤثر است. مصرف روزانه چای سبز به کاهش باکتری‌های موجود در دهان کمک بسیاری می‌کند. همچنین چای سبز با خواصی که دارد، مانع از تحلیل و از بین رفتن بافت لثه خواهد شد.

جمع بندی

لثه‌ها یکی از بخش های بسیار حساس بدن شناخته می‌شوند که با کوچک‌ترین بیماری یا کمبود ویتامین دچار مشکل می‌شوند. خونریزی لثه یکی از مشکلات رایج در لثه‌ها است که بسیاری از مواقع آزاردهنده است. با رعایت نکات بهداشتی و استفاده از ویتامین‌های مورد نیاز می‌توانید به جلوگیری از خونریزی لثه بپردازید. همچنین برای درمان خونریزی لثه به سرعت به دندان‌پزشکی مجرب مراجعه کنید تا درمان به صورت کامل و بهترین شکل انجام شود. در غیر این صورت بیماری شدت یافته و لثه‌ها به شدت آسیب می‌بینند.

هنگامی که دندان های شما درد می کنند، باید چه کنید؟

اگر دندان درد دارید، ابتدا باید به دنبال علت ایجاد این درد باشید. پس از یافتن علت، می توانید در مورد روش درمانی مناسب به کمک دندانپزشک خود تصمیم بگیرید.

شست و شوی دهان با محلول آب و نمک و گذاشتن کمپرس یخ بر روی محل درد، می تواند تا حدی از میزان درد و ناراحتی بکاهد. البته، در مواقعی که درد دندان بسیار شدید است، بهتر است هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه نمایید.

اگر علائم دندان درد بیش از 2 روز طول کشید، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک راه هایی برای از بین بردن درد به شما ارائه می کند و روش هایی برای جلوگیری از ایجاد دندان درد در آینده نیز، به شما آموزش می دهد.

در ادامه، روش های طبیعی و خانگی برای کاهش درد دندان آورده شده است. قبل از استفاده از این روش ها، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید؛ مخصوصا اگر باردار هستید یا از داروی خاصی استفاده می کنید.

1.      شست و شوی دهان با محلول آب و نمک

برای بسیاری از افراد، شست و شوی دهان با محلول آب و نمک اولین قدم برای کاهش درد دندان است. این محلول، یک ضدعفونی کننده طبیعی است و ذرات مواد غذایی به دام افتاده در میان دندان ها را پاک می کند.

استفاده از محلول آب نمک باعث کاهش التهاب و تسریع پروسه بهبودی زخم های دهان نیز می شود. برای درست کردن این محلول، یک دوم قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید.

2.      دهانشویه پراکسید هیدروژن

استفاده از دهانشویه پراکسید هیدروژن نیز، می تواند در کاهش درد و التهاب دهان و دندان ها موثر باشد. علاوه بر از بین بردن باکتری ها، هیدروژن پراکسید تجمع پلاک را کاهش می دهد و در درمان خون ریزی لثه ها نقش دارد.

باید در مصرف هیدروژن پراکسید دقت داشته باشید و به خوبی آن را رقیق کنید. برای انجام این کار، میزان یکسانی از هیدروژن پراکسید 3 درصد و آب را به خوبی با هم مخلوط کنید. این محلول به هیچ وجه نباید قورت داده شود.

3.      کمپرس یخ

می توانید برای کاهش درد دندان، از کمپرس یخ استفاده نمایید؛ مخصوصا زمانی که آسیب فیزیکی دندان درد را ایجاد کرده باشد. کمپرس یخ باعث انقباض رگ های خونی ناحیه می شود و بدین ترتیب، از میزان درد کاسته می شود. همچنین، سرما در کاهش التهاب نقش دارد.

برای درست کردن کمپرس یخ، حوله ای را به دور کیسه ای پر از یخ بپیچید و به مدت 20 دقیقه بر روی ناحیه مورد نظر قرار دهید. هر چند ساعت یک بار این کار را تکرار کنید.

4.      چای نعنای کیسه ای

برای کاهش درد و حساسیت لثه ها، می توان از بسته های چای نعنای کیسه ای استفاده کرد. اجازه دهید یک کیسه چای استفاده شده کمی خنک شود. سپس آن را بر روی ناحیه ای از دهان که درد را حس می کنید، قرار دهید. همچنین، می توانید یک کیسه چای استفاده شده را در فریزر قرار دهید تا یخ بزند و سپس از آن استفاده نمایید.

5.      سیر

چندین هزار سال است که از سیر برای مصارف درمانی استفاده می شود. سیر خاصیت ضد باکتریایی نیز دارد. سیر علاوه بر از بین بردن باکتری های دهان و کاهش تجمع پلاک (plaque)، می تواند به عنوان ضد درد عمل کند.

برای کاهش درد دندان، یک حبه سیر را له کنید تا خمیری بدست آید. سپس، این خمیر را بر روی ناحیه ای از دهان که دردناک است قرار دهید. می توانید مقداری نمک به خمیر اضافه کنید. حتی جویدن یک حبه سیر تازه می تواند در کاهش درد دندان موثر باشد.

6.      عصاره وانیل

عصاره وانیل حاوی مقداری الکل است و می تواند در کاهش درد موثر باشد. همچنین، عصاره وانیل دارای خواص آنتی اکسیدانی است و روند بهبودی را تسریع می کند. فقط باید مطمئن شوید که عصاره ای که استفاده می کنید، تقلبی نباشد.

مقدار بسیار کمی از عصاره وانیل را روی انگشت خود یا یک تکه پنبه بریزید. سپس، چند بار در روز آن را روی ناحیه ای که دردناک است، بمالید.

7.      میخک

سالیان سال، از میخک برای درمان درد دندان استفاده شده است. روغن میخک می تواند در کاهش درد و التهاب موثر باشد و حاوی مواد ضد عفونی کننده نیز هست.

باید روغن میخک را با روغن آفتابگردان یا جوجوبا رقیق کنید. 15 قطره از روغن میخک را با حدود 30 گرم از این روغن ها مخلوط نمایید. سپس، یک تکه پنبه را به روغن آغشته کنید و به صورت مستقیم روی ناحیه ای که دردناک است، قرار دهید.

همچنین، می توان چند قطره از روغن میخک را در یک لیوان آب حل و از آن به عنوان دهانشویه استفاده کرد.

8.      برگ های گواوا (guava leaves)

برگ گیاه گواوا خواص ضد التهابی دارد و می تواند به بهبودی زخم ها کمک کند. همچنین، دارای خواص ضد میکروبی هستند. برای استفاده از برگ گواوا برای کاهش درد دندان، تکه ای از برگ تازه را بجوید و یا برگ های له شده را بجوشانید و به عنوان دهانشویه استفاده نمایید.

9.      علف گندم یا سبزه گندم (wheatgrass)

علف گندم خواص درمانی فراوانی دارد. هم ضد التهاب است و هم سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند. حاوی مواد مغذی زیادی است و می تواند با باکتری ها مبارزه کند. می توانید از دهانشویه سبزه گندم برای کاهش التهاب و درد دندان ها استفاده کنید.

10. آویشن

آویشن دارای خواص ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی قوی است و می تواند در درمان دندان درد موثر باشد. آویشن می تواند با باکتری هایی که پوسیدگی دندان را ایجاد می کنند، مبارزه کند.

عصاره آویشن را با روغنی مانند روغن آفتابگردان یا جوجوبا مخلوط نمایید و روی ناحیه مورد نظر قرار دهید. همچنین، می توانید چند قطره از عصاره آویشن را به یک لیوان آب اضافه کنید و به عنوان دهانشویه از آن استفاده نمایید.

زمانی که دندان شما درد می کند، به طور کلی دهان، دندان ها و لثه های شما حساس تر هستند. به همین دلیل، در صورتی که قصد انجام درمان های خانگی را دارید، مواد خود را از مکان قابل اعتمادی تهیه کنید.

مراجعه به دندانپزشک

اگر درد دندان شما بسیار شدید است و یا بیماری زمینه ای جدی تری باعث ایجاد آن شده است، باید سریعا به دندانپزشک مراجعه نمایید. در این مدت، برای کاهش درد می توانید از دارو های مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن استفاده کنید.

همچنین، در صورت مشاهده علائم زیر بهتر است به دندانپزشک مراجعه نمایید:

• تب
• دشواری در تنفس یا بلع
• دردی که بیش از دو روز طول کشیده است
• ورم و التهاب
• احساس درد در هنگام جویدن
• قرمزی غیرطبیعی لثه ها
• ترشحات چرکی

دندانپزشک چه اقداماتی را انجام می دهد؟

دندانپزشک، ابتدا دندان های شما را معاینه می کند تا بتواند علت دندان درد را متوجه شود. ممکن است برای تشخصی، از عکس رادیوگرافی نیز کمک بگیرد. روش درمان دندان درد به علت ایجاد آن بستگی دارد.

• اگر پوسیدگی دندان ها درد را ایجاد کرده باشد، دندانپزشک قسمت های پوسیده را خارج می کند و با پرکردگی های مخصوصی جایگزین می نماید.
• اگر پرکردگی دندان، درد را ایجاد کرده باشد، باید عوض شود و پرکردگی جدیدی به جای آن گذاشته شود.
• اگر دندان شما دچار آبسه شده است، دندانپزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز می کند. همچنین، ممکن است دندان شما را بکشد و یا پروسه عصب کشی را انجام دهد.
• اگر درد در اثر دندان قروچه یا فشردن دندان ها به یکدیگر ایجاد شده باشد، ممکن است دندانپزشک استفاده از گارد های دهانی (mouth guard) را پیشنهاد دهد.

کلام آخر

دندان درد می تواند ناراحتی زیادی برای فرد ایجاد کند. قطعا، بهترین کار مراجعه به دندانپزشک و شروع درمان تخصصی است. اما تا زمان مراجعه به دندانپزشک و یا درصورت خفیف بودن درد، می توانید از درمان های خانگی نیز کمک بگیرید. از جمله روش های خانگی می توان به شست و شوی دهان با محلول آب نمک و استفاده از کمپرس یخ اشاره کرد.

استرس یکی از موضوعاتی است که در دنیای امروز گریبان بسیاری از افراد از کودکان تا بزرگسالان را گرفته است. با شیوع کرونا نیز استرس در همه افراد به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده است، خصوصاً با وضعیتی که کودکان در بسیاری از موارد دیگر به مدرسه نمی روند و معمولاً به صورت آنلاین در کلاس ها شرکت می کنند، ممکن است نگرانی های زیادی در مورد تحصیلات خود داشته باشند.

کودکان می توانند در برابر این عوامل استرس زا بسیار آسیب پذیرتر از بزرگسالان باشند. تحقیقات انجام گرفته نشان می ‌دهند که سلامت روان کودکان می تواند تاثیر زیادی بر سلامت دهان و دندان آن ها داشته باشد، اما سوالی که اینجا ایجاد می ‌شود چگونگی تاثیر استرس و همچنین راه های مقابله برای استرس و در نتیجه داشتن دندان های سالم در کودکان است. در این مقاله سعی شده است به این سوالات پاسخ داده شود.

به طور کلی چه عواملی باعث ایجاد استرس در کودکان می شوند؟

همه افراد ممکن است استرس کم را در موقعیت های مختلف تجربه کنند، این موضوع امری کاملاً طبیعی است و حتی در بسیاری از موارد می تواند مفید و عاملی محرک باشد زیرا وجود استرس باعث می شود که افراد نسبت به فعالیت های روزانه خود حساسیت بیش تری به خرج دهند و همچنین مانع از تنبلی در بعضی از شرایط می شود، اما نکته ‌ای که وجود دارد این است که در صورتی که میزان استرس در فردی از حد معمول آن تجاوز کند می تواند به یک مشکل بزرگ برای او تبدیل شود و تمامی زمینه های زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. کودکان نیز از این قضیه مستثنی نیستند! استرس بیش از حد در کودکان موضوعی بسیار نگران کننده است زیرا آن ها نمی دانند چطور باید استرس خود را تحت کنترل در آورند.

به طور معمول عواملی وجود دارند که باعث ایجاد استرس در کودکان می شوند، این عوامل عبارتند از:

• ابتلا به بیماری
• فشار تحصیلی
• اختلال در مسئولیت ها و فعالیت های مختلف
• مشکلات با دوستان یا همکلاسی ها (مانند فشار همسالان)
• تغییر مدرسه
• داشتن افکار منفی در مورد خود
• مشکلاتی که در خانه ایجاد می شوند، از جمله درگیری با خواهر و برادر، دعوای والدین و مشکلات مالی
• یک خواهر و برادر جدید
• شنیدن اخبار بد
• از دست دادن یک عزیز یا حیوان خانگی

علائم استرس در کودکان

مطالعات پزشکان نشان می ‌دهند که کودکانی که استرس دارند به طور کلی علائمی دارند که در ادامه به برخی از این علائم اشاره شده است:

• تغییرات در عادات غذایی
• سردرد
• کابوس ها
• مشکل خواب
• ناراحتی معده
• شب ادراری مکرر
• سایر علائم فیزیکی
• نگرانی و اضطراب
• ناتوانی در ایجاد آرامش
• ترس های مختلف (مانند ترس از تاریکی، ترس از غریبه ها و غیره)
• خشم
• گریه کردن یا ناله کردن
• اضطراب از جدایی
• ناتوانی در کنترل احساسات
• رفتار خشونت آمیز
• عدم تمایل به شرکت در فعالیت های مختلف در مدرسه، خانواده و به طور کلی
• تکرار رفتارهایی که در سنین پایین تر انجام می دادند، مانند مکیدن شست

سلامت دندان ها و استرس

استرس می تواند در بسیاری از جنبه های فیزیکی، عاطفی و رفتاری افراد تاثیرات منفی زیادی گذارد. سلامت دهان و دندان از دیگر مواردی است که استرس می تواند بر آن تاثیر گذار باشد. در این قسمت نکاتی درباره این که چطور استرس می تواند بر سلامت دهان و دندان اثر گذارد اشاره شده است.

تبخال و آفت

عامل ایجاد تبخال ها ویروس های هرپس سیمپلکس هستند. کارشناسان هنوز علت دقیق ابتلای کودکان به آفت را دقیقا نمی دانند، اما بر اساس مطالعات عواملی هستند که ممکن است باعث ایجاد آفت در کودکان شوند، از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عفونت
• ضعف سیستم ایمنی
• کمبود ویتامین

در بعضی از موارد نیز استرس می‌ تواند باعث ایجاد تبخال و آفت در کودکان شود. حتی اگر دلیل اصلی ایجاد تبخال و آفت در کودکان استرس نباشد با وجود استرس ممکن است این زخم ها تحریک شوند. تبخال ها معمولاً روی لب ها و اطراف دهان ایجاد می‌ شوند، اما آفت ها در داخل دهان یافت می شوند. تبخال ها و آفت ها می توانند بسیار دردناک و آزاردهنده باشند، اما خوشبختانه این زخم ها معمولاً به طور خود به خودی بهبود پیدا می کنند.

دندان قروچه

دندان قروچه به ساییدن و فشردن دندان ها به روی یک دیگر گفته می‌ شود. دندان قروچه در کودکان امری بسیار رایج است. در کودکان کمتر از شش سال دندان ‌قروچه موضوعی نگران کننده نیست زیرا با افزایش سن این موضوع به طور کامل از بین می رود. کودکانی که سن بیشتر از ۶ سال دارند، در صورت وجود دندان قروچه ممکن است به مشکلاتی دچار شود و بنابراین لازم است والدین برای درمان این موضوع اقداماتی را انجام دهند. دندان قروچه نیز از مشکلاتی است که دلیل شناخته شده و مشخصی برای آن وجود ندارد، اما متخصصان معتقدند که استرس می ‌تواند یک عامل تاثیر گذار در انجام دندان قروچه باشد. هر چه میزان اضطراب در کودکی بیش تر باشد، میزان دندان ‌قروچه در او افزایش پیدا می کند.

پس در جواب به این سوال که آیا استرس می ‌تواند تاثیر منفی بر دندان های کودک داشته باشد باید با قاطعیت پاسخ مثبت داد!

دندان قروچه علاوه بر دردهایی که در دهان و ایجاد می کند ممکن است منجر به فرسایش مینای دندان، تحلیل در سطح دندان های ترک خورده و اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی شود.

راهکارهایی برای توقف دندان قروچه که بر اثر استرس در کودکان ایجاد می شود وجود دارند. دندان پزشک می ‌تواند این راهکارها را به افراد آموزش دهد. در صورتی که دندان قروچه کودک درد یا آسیب هایی در دندان ها ایجاد کند، می ‌توان از یک محافظ شب برای کودک در هنگام خواب استفاده کرد. محافظ شب نوعی ابزار دندانپزشکی است که بر روی دندان های کودک قرار گرفته و از دندان ها در برابر آسیب های دندان قروچه محافظت می کند. در صورتی که میزان استرس در فرد به صورت حاد باشد ممکن است از تکنیک های آرام سازی یا صحبت با یک روانشناس نیز بتوان بهره گرفت.

درد فک و اختلال عملکردی مفصل گیجگاهی فکی

استرس می تواند باعث مشکلاتی برای فک نیز شود. یکی از از مشکلاتی که بر اثر استرس ایجاد شده و در نتیجه باعث درد فک می شود دندان قروچه است که در قسمت قبلی به تفصیل در مورد آن صحبت شد. از سوی دیگر کشش هایی که در هنگام استرس کودکان به فک خود وارد می کنند ممکن است باعث ایجاد درد در فک آن ها شود.

در صورتی که استرس کودکان کنترل نشود، مشکلاتی هم چون دندان قروچه و دردهای فک می تواند تبدیل به اختلالی به نام اختلال عملکردی مفصل گیجگاهی فکی شود. علائم رایج این اختلال عبارتند از:

• حساسیت یا درد در فک، صورت، گردن یا گوش
• تورم صورت
• صداهای کلیک در فک
• مشکل در جویدن
• سفتی و محدودیت دامنه حرکتی در فک

خرابی و پوسیدگی دندان ها

نتایج تحقیقاتی که در این زمینه انجام گرفته اند نشان می دهند که استرس باعث افزایش باکتری های دهان می شود که در نتیجه آن حفره هایی در دندان ها ایجاد می گردد و باعث خرابی دندان می شوند. از سوی دیگر کودکان مبتلا به استرس دیگر علاقه ای به مسواک زدن و کشیدن نخ دندان نشان نمی دهند. بهتر است در کودکانی که استرس دارند مراقبت بیش تری در تغذیه آن ها صورت گیرد. والدین باید سعی کنند میزان مصرف تنقلات شیرین در کودکان مبتلا به استرس را تا حد امکان محدود کنند و به جای آن غذاهایی مانند میوه ها، سبزیجات خام، تخم مرغ، شیر، پنیر، ماست، آجیل و دانه ها را جایگزین کنند.

مکیدن شست

مکیدن انگشت شست یکی از عادت ‌هایی است که کودکان برای آرام کردن خود از آن استفاده می کنند. زمانی که کودکان در موقعیت های استرس زا قرار می گیرند یا در کودکانی که به طور کلی دچار استرس حاد هستند، این عادت ها دوباره در آن ها ایجاد می شوند. مکیدن انگشت شست برای نوزادان مشکلی ایجاد نمی کند، اما زمانی که کودکان در سنینی هستند که دندان های دائمی در آن رشد می کنند مکیدن انگشت شست می تواند باعث اختلالاتی در رشد دندان ‌ها و فک آن ها شود، حتی در شرایط حادتر مکیدن انگشت شست باعث تغییراتی در کام می شود.

ترک این عادت در کودکان ممکن است مشکل باشد، اما دندان پزشکان و پزشکان می ‌توانند راهکارهایی را برای ترک این عادت ارائه کنند.

ضعیف شدن سیستم ایمنی

یکی از بزرگ ترین مشکلاتی که استرس زیاد می تواند در افراد ایجاد کند ضعف سیستم ایمنی است. زمانی که سیستم ایمنی افراد ضعیف می شود، در نتیجه آن توانایی بدن آن ها در مبارزه با عفونت ها، از جمله التهاب لثه کاهش پیدا می کند که در واقع بر اثر این مسئله عفونت باکتریایی در بافت لثه ایجاد می شود. همچنین در صورتی که سیستم ایمنی ضعیف شود، میزان شروع تبخال ها و بافت آن نیز افزایش پیدا می ‌کند.

راهکارهایی برای کاهش استرس در کودکان

• اولین گام برای کاهش استرس در کودکان از بین بردن عواملی است که باعث ایجاد استرس در آن ها می شود.
• والدین لازم است با کودکان خود صحبت کنند و با عواملی که آن ها را آزار می دهد آشنا شوند، در این صورت می توانند به کاهش استرس در آن ها کمک کنند.
• در مورد ایجاد هر گونه تغییری در زندگی کودک از جمله ثبت نام در مدرسه جدید باید با کودکان صحبت کرد، در این صورت برای آن ها آمادگی ذهنی ایجاد کرده و باعث کاهش استرس در آن ها می ‌شوند.
• از آنجایی که کودکان از بزرگسالان خود در بسیاری از موارد تقلید می‌ کنند، بهتر است والدین جلوی کودکانشان مسواک بزنند، نخ دندان بکشند، ورزش کنند و به طور کلی اقداماتی که باعث کاهش استرس می شوند را اجرا کنند.
• اگر استرس در کودکان به صورت حاد وجود داشته باشد، بهتر است والدین با یک روان شناس صحبت کرده و قرارهای ملاقاتی را بین این کودک و روان شناس شکل دهند.

کلام آخر

استرس یکی از موضوعاتی است که امروزه بسیاری از افراد را درگیر کرده است. تغییراتی که در سبک زندگی انسان ها ایجاد شده است باعث می شود که آن ها بیش تر از گذشته به استرس های حاد مبتلا شوند. استرس بیش از حد می تواند در زمینه های مختلف فیزیکی و عاطفی برای افراد مشکلاتی را ایجاد کند. کودکانی که بیش از حد استرس داشته باشند سلامت دهان و دندانشان به خطر می ‌افتد. برای کنترل استرس راهکارهای متفاوتی وجود دارد. به طور کلی روان شناسان می ‌توانند راهکارهایی برای کنترل استرس ارائه کنند. درصورتی که استرس باعث ایجاد اختلال خاص در کودکان شود، دندان پزشکان می توانند از تکنیک ها و ابزارهایی برای کنترل استرس در این افراد کمک بگیرند.