تاکنون حتما پوسیدگی دندان را تجربه و به دندانپرشکی مراجعه کرده‌اید. دندانپزشک در این شرایط، دندان پوسیده را پر خواهد نمود. یکی از دغدغه‌های افراد، مواد به کار گرفته شده جهت ترمیم دندان است. مواد مختلفی به این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند و یکی از پرکاربرترین آن‌ها، ماده‌ای تحت عنوان آمالگام خواهد بود. این ماده کاربرد گسترده‌ای در حیطه دندانپزشکی دارد. آیا با این ماده آشنا هستید؟ در رابطه با مزایا و معایب آن چه می‌دانید؟

آمالگام چیست؟

امروزه مواد مختلفی همچون آمالگام به منظور ترمیم دندان پوسیده به کار گرفته می‌شوند. آمالگام را می‌توان ترکیبی از فلزات دانست. آمالگام ماده‌ای رایج و موثر است که در ۱۵۰ سال گذشته به کار گرفته شد. اگر چه که افراد آن را با نام آمالگام نقره‌ای می‌شناسند، اما این ماده فلزاتی همچون نقره، جیوه، قلع و مس را در خود جای داده است.

فلزاتی همچون روی، ایندیوم یا پالادیوم نیز به میزان کمی در ماده آمالگام به کار گرفته شده‌اند. انواعی از آمالگام وجود دارند که تفاوت میان آن‌ها حاصل از درصد فلزات به کار برده شده همچون نقره و شکل آن‌ها است. از ساخت آمالگام دندانی بیش از صد سال می‌گذرد. در آن زمان یک شیمیدان انگلیسی موفق به ساخت این ماده گردید. با گذشت زمان، دندانپزشکان به این نتیجه رسیده‌اند که آمالگام را می‌توان یکی از بهترین مواد جهت ترمیم دندان دانست.

چرا از آمالگام در ترمیم دندان استفاده می شود؟

از آمالگام به عنوان یک ماده ترمیم‌کننده عالی و همه کاره یاد می‌شود. دلایل زیادی سبب شده‌اند تا آمالگام کاربرد گسترده‌ای داشته باشد. به راحتی می‌توان ماده آمالگام را روی دندان قرار داد. این ماده برای مدت زمان اندکی نرم می‌ماند. از این رو به سادگی قابلیت شکل‌دهی دارد و هر فضای نامنظمی را می‌توان به کمک آن شکل داد و پر کرد. بعد از آن، به ماده‌ای سخت تبدیل می‌گردد. آمالگام به نسبت دیگر مواد ترمیم‌کننده همچون کامپوزیت، از طول عمر بالاتری برخوردار است.

آمالگام گزینه خوبی برای ترمیم دندان‌های خلفی به حساب می‌آید. چرا که از مقاومت و استحکام بالاتری در مقایسه با مواد همرنگ دندان برخوردار است. ماده آمالگام باید متراکم شود؛ اگر چنین نباشد، شاهد شکستگی آن خواهید بود. این ماده بیشتر به شکل مکانیکی اتصال پیدا می‌کند. البته سیستم‌های بایندینگ نیز سبب تقویت این اتصال می‌شوند.

مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا این ماده سفت شود. مواردی مرتبط با زیبایی و ترجیحات بیمار استفاده از این ماده را با محدودیت مواجه کرده‌اند. از دیگر عیوب آمالگام می‌توان به خاصیت رسانایی آن اشاره نمود. چرا که این ماده یک آلیاژ فلزی به حساب می‌آید.

ترمیم دندان با آمالگام

آشنایی با مراحل ترمیم دندان با آمالگام

برای این‌که دندان شما به کمک ماده آمالگام پر گردد باید مراحلی را طی نمود. اطلاع یافتن نسبت به پروسه این ترمیم سبب خواهد شد که استرس شما کمتر شود و بدانید که دندانپزشک در حال انجام چه کاری است.

1. اولین اقدامی که جهت پرکردن دندان انجام می‌گیرد این است که دندانپزشک بی‌حسی را تزریق می‌کند. معمولا دندانی که قرار است ترمیم روی آن انجام شود را بی‌حس می‌کنند تا درد متوجه بیمار نگردد. در این شرایط بیمار احساس ناراحتی نخواهد کرد و دندانپزشک به سادگی اقدام به تخلیه عفونت دندان پوسیده می‌نماید.
2. در این مرحله، نوبت به ضدعفونی کردن دندان می‌رسد.
3. آمالگام دندان به شکل کپسول‌هایی دیده می‌شود که در آن ترکیبی از فلز و جیوه وجود دارد. این کپسول را در دستگاهی به خصوص جای می‌دهند تا ترکیب مواد صورت گیرد و ماده‌ای خمیری شکل به وجود آید. دو تا سه دقیقه زمان لازم است تا این مخلوط را در بین حفره دندان تراش خورده قرار گیرد.
4. در این مرحله اقدام به پاکسازی اضافات آمالگام می‌کنند و بلندی‌های ترمیم مورد بررسی قرار می‌گیرند. به این صورت شاهد یک ترمیم دندان خوب با آمالگام باکیفیت خواهیم بود. تا ده سال یا حتی بیشتر می‌توانید از آن استفاده نمایید و جویدن به کمک آن، به راحتی امکان‌پذیر است.

مزایای ترمیم دندان با آمالگام

آمالگام به صورت گسترده توسط دندانپزشکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. چرا که این ماده از مزایای زیادی برخوردار است. موارد زیر، نمونه‌هایی از مزایای این ماده پرکاربرد هستند.

• آمالگام دندانی از استحکامی بالایی برخوردار است و به سادگی فشارهای حاصل از جویدن را متحمل می‌شود.
• در استفاده از آمالگام در مقایسه با کامپوزیت، مراحل ساده‌تری را پیش‌رو دارید و انجام آن نیز سریع‌تر است. ماده آمالگام برای کودکان نیز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• اگر دندان شما با پوسیدگی‌‌های خیلی عمیقی مواجه شده، ماده آمالگام بسیار مناسب است و باید آن را انتخاب اول خودتان بدانید.
• پرکردن دندان به کمک ماده آمالگام هزینه کمتری را در مقایسه با دیگر مواد ترمیم‌کننده برای شما به دنبال خواهد داشت.
• اگر به خوبی از ماده آمالگامی که روی دندان شما قرار گرفته است نگهداری کنید، شاهد عمر و دوام طولانی این ماده خواهید بود.

ترمیم دندان با آمالگام

معایب پر کردن دندان با آمالگام

بعد از گذشت مدت زمانی از آشنایی با آمالگام دندان، افرادی نسبت به جیوه موجود در آن اظهار نگرانی کرده‌اند. چرا که بخار جیوه را بخاری سمی می‌دانستند. افراد سال‌های طولانی را به مطالعه پرداختند. همچنین آزمایشات زیادی روی اشخاصی که این ترمیم را انجام داده بودند، صورت گرفت. با این وجود، نشانی مبتنی بر وجود ارتباط میان جیوه و سایر بیماری‌ها دیده نشد.

FDA ماده آمالگام را تایید نمود. مقدار جیوه موجود در این ماده، قابل مقایسه با حد مجاز آن برای بدن نیست و بسیار پایین‌تر است. میزان جیوه‌ای که در این ترمیم‌ها به کار برده می‌شود، بسیار پایین خواهد بود. به صورتی که میزان آن، در مقایسه با میزان جیوه در هوا یا غذاهای دریایی که به صورت روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرند هم کمتر است. طبق مطالعات مختلفی که انجام گرفته، پرکردن دندان به کمک آمالگام را می‌توان یک روش مطمئن و ایمن دانست.

مراقبت پس از پر کردن دندان

رعایت بهداشت دهان و دندان حتی بعد از ترمیم دندان، امری بدیهی به حساب می‌آید. چرا که دندان ترمیم شده نیز همانند دندان قبلی، نیازمند مراقبت و نگهداری بوده و در صورت بی‌توجهی به اصول بهداشتی، طول عمر آن پایین خواهد آمد. دو بار مسواک زدن در طول روز به افراد توصیه می‌شود. نخ دندان کشیدن نیز امری واجب است. همچنین دو بار در سال، دندان‌های شما باید توسط دندانپزشک مورد بررسی قرار گیرند تا از پیشروی مشکلات آن یا پوسیدگی‌ها، ممانعت به عمل آورید.

از خوردن غذاهای سخت و چسبناک و آبنبات حداقل تا ۲۴ ساعت بعد از پر کردن دندان خودداری کنید، چرا که ترک خوردگی و از میان رفتن مواد ترمیم‌کننده را به دنبال خواهد داشت. در زمینه پرکردن دندان با آمالگام باید به این مورد بسیار توجه داشته باشید. بعد از این‌که ترمیم دندان شما انجام گرفت، اگر متوجه یکی از موارد زیر شده‌اید، حتما آن را به دندانپزشک خود اطلاع دهید.

• حس کردن لبه تیز دندان
• وجود شکافی درون دندان پر شده
• ریخته شدن قسمتی از ماده آمالگام به بیرون

ترمیم دندان با آمالگام

هزینه ترمیم دندان به کمک آمالگام

از دیگر مزیت‌های خوب آمالگام می‌توان به هزینه پایین آن اشاره نمود. این ماده، هزینه نسبتا پایینی دارد. این مورد زمانی حائز اهمیت است که شخصی به صورت گسترده قصد پرکردن دندان یا دندان‌های خود را داشته باشد. در این شرایط استفاده از سایر ترمیم‌‌کننده‌ها، هزینه زیادی را به شما تحمیل خواهد کرد. جدای از این مورد، آمالگام گزینه خوبی برای جایگزینی با دیگر مواد ترمیم‌کننده قدیمی به حساب می‌آید و صرفه اقتصادی دارد. عوامل متعددی در تعیین هزینه نهایی ترمیم دندان دخیل هستند. موارد زیر نمونه‌هایی از این عوامل به شمار می‌روند.

• میزان تخصص دندانپزشکی که دندان شما را پر و ترمیم می‌کند.
• موقعیت مکانی که جهت ترمیم دندان به آن مراجعه می‌کنید.
• نوع بیمه دندانپزشکی شما
• این‌که چه تعداد از سطوح دندان شما باید ترمیم شوند.

سوالات متداول

آیا دندانپزشکان همچنان ماده آمالگام را جهت ترمیم دندان به کار می‌گیرند؟

امروزه ماده آمالگام جهت پرکردن دندان در دانشکده‌ها، کلینیک‌ها و بیمارستان‌های دندانپزشکی سراسر دنیا به کار گرفته می‌شود. این ماده از دوام بالایی برخوردار است.

بعد از این‌که ترمیم دندان به کمک ماده آمالگام انجام شد، چه مدت زمان لازم است تا بتوان شروع به صرف غذا کرد؟

بعد از این‌که ترمیم دندان شما به پایان رسید، حداقل دو ساعت باید صبر نموده و مواد غذایی مصرف نکنید و چیزی را نجوید. البته نوشیدن مایعات امکان‌پذیر خواهد بود. بعد از گذشت این مدت، می‌توانید رژیم غذایی قبلی خود را دنبال نمایید.

سخن پایانی

پوسیدگی دندان یکی از مشکلات رایجی است که کمتر کسی پیدا می‌شود که آن را تجربه نکرده باشد. به کارگیری آمالگام را می‌توان یکی از بهترین و قدیمی‌ترین شیوه‌ها دانست. این ماده به منظور ترمیم دندان پوسیده مورد استفاده قرار می‌گیرد. آمالگام از مزیت‌های زیادی در مقایسه با دیگر مواد به کار گرفته شده، برخوردار است. از این رو، آمالگام گزینه بسیار خوبی برای ترمیم دندان پوسیده به حساب می‌آید.

دندان پوسیده و آسیب ‌دیده در صورت بی‌توجهی و عدم درمان، مستعد عفونت بوده و خطرات جدی را برای سلامتی فرد به همراه خواهد داشت. عفونی شدن دندان، در حد فاصل خط لثه و استخوان فک ایجاد می‌گردد و در صورت به تعویق انداختن درمان، به تمام نقاط بدن سرایت خواهد کرد. این عفونت با درد شدید و آزاردهنده‌ای همراه است؛ بنابراین با دیدن نشانه‌هایی از درد سریعاً باید درمان دندان عفونی را آغاز نمود. هر گونه سهل انگاری در درمان دندان عفونی، ممکن است مشکل حادتری مانند عفونت خونی یا «سپسیس» را برای فرد ایجاد نماید. عفونت دندان با بوی بد دهان همراه خواهد بود و گاهی نیز سبب ایجاد آبسه یا تورم در محل عفونت می‌شود.

عفونت دندان به چه معنا است؟

عارضه دردناک عفونت دندان، به صورت ناگهانی بروز پیدا نمی‌کند و در اغلب مواقع با طی یک دوره نسبتاً طولانی پدیدار می‌شود. زمانی که پوسیدگی دندان بسیار وسیع باشد، با گذشت زمان اعصاب مرکزی دندان درگیر می‌گردد و اگر بیمار تحت مداوا و عصب‌کشی قرار نگیرد، دندان عفونی خواهد شد. علائم و نشانه‌های پوسیدگی و عفونت دندانی با ایجاد کیست در ناحیه ریشه دندان و در استخوان فک همراه است و گاهی کیست ایجاد شده در داخل دهان سر باز کرده و عفونت از آن خارج می‌شود.

اگر کیست ایجاد شده کوچک باشد، درمان سریع‌تر و ساده‌تر انجام می‌شود؛ اما اگر کیست بزرگ باشد لازم است دندانپزشک در مطب، جراحی کوچکی جهت برداشتن آن انجام دهد. در فرآیند جراحی، دندانپزشک ابتدا لثه بیمار را در قسمت مورد نظر با کمک تیغ بیستوری شکاف می‌دهد تا به انتهای ریشه دندان دسترسی داشته باشد؛ سپس کل ناحیه عفونی را خارج می‌نماید. پس از خارج کردن ناحیه عفونی، محل کیست را شست‌وشو داده و انتهای ریشه را با کمک مواد مخصوص پر می‌کند. در پایان کار، لثه روی استخوان فک بخیه می‌خورد.

مشکلات مربوط به دهان و دندان از مسائل رایجی هستند که ممکن است همه ما در طول زندگی به آن‌ها دچار شویم. اغلب ما این مسائل را جدی نمی‌گیریم و همین موضوع سبب می‌شود که عفونت گسترش یافته و به دیگر نقاط بدن سرایت کند. با مراقبت و حفظ بهداشت دهان و دندان تا حدود زیادی می‌توان از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کرد. اگر عفونت دندان به مراحل شدید خود برسد، سبب تورم گونه، گردن، لوزه یا حتی غدد لنفاوی خواهد شد.

علائم عفونت دندانی

چرا دندان عفونی می ‌شود و به پوسیدگی دچار می‌ گردد؟

عفونی شدن دندان‌ها با دلایل مختلفی همراه است. با شناخت این دلایل تا حدود زیادی می‌توان از عفونی شدن آن جلوگیری کرد. به‌ طور کلی می‌توان گفت هر گونه مشکلی که در دهان و دندان، فضا را برای رشد باکتری‌ها هموار سازد؛ می‌تواند از دلایل بروز عفونت دندانی‌ باشد. جهت بررسی جزئی‎تر این دلایل در ادامه به آن‎ها اشاره خواهیم کرد:

• رشد باکتری‌ها در ناحیه کانال‌ها و ریشه‌هایی که در گذشته درمان شده‌اند.
• عدم رسیدگی به ترک‌ها یا حفره‌هایی که روی دندان ایجاد می‌شوند. این منافذ به عنوان دروازه‌هایی هستند که راه ورود باکتری به داخل دندان را باز می‌کنند.
• انجام درمان ریشه نزد دندانپزشک بی‌تجربه و غیر‌حرفه‌ای زمینه را برای نفوذ باکتری به داخل دندان مهیا می‌نماید.
• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان که شامل دو بار مسواک زدن در روز و استفاده از نخ دندان می‌شود.
• مصرف بیش ‌از اندازه مواد شیرینی، نوشابه‌ها و به‌ طور کلی داشتن رژیم غذایی که شامل مقدار زیادی مواد قندی می‌شود.
• افزایش سن، یا مصرف برخی از داروهای خاص یا انجام بعضی از جراحی‌ها نیز می‌تواند عارضه عفونت دندان را به همراه داشته باشد.
• برخی از حساسیت‌های دهان و دندان ممکن است سبب بروز عفونت‌های دندانی شوند.
• آسیب ‌دیدن بافت لثه هنگام استفاده غلط از نخ دندان و مسواک.
• وجود سیستم ایمنی ضعیف، بستر را برای ابتلا به عفونت دندان مهیا می‌نماید؛ این‌ گونه افراد حتی اگر دچار عفونت سینوزیت نیز گردند، باید هر چه سریع‌تر درمان شوند؛ زیرا عفونت در ناحیه صورت، سلامت ریشه دندان را تهدید می‌کند.
• خشکی دهان که به دلیل کمبود آب بدن اتفاق می‌افتد، لثه‌ها را تحریک می‌نماید و شرایط را برای ورود باکتری به داخل لثه فراهم می‌نماید.
• دندان عقل نهفته
• جراحی‌های ناموفق

علائم عفونت دندانی

علائم عفونت و پوسیدگی دندان

جهت جلوگیری از رشد بیشتر باکتری‌ها و گسترش مشکل، باید به علائم و نشانه‌های پوسیدگی و عفونت دندانی بیشتر توجه نمود و سریعاً جهت درمان صحیح اقدام کرد. با شناخت درست این علائم و انجام اقدامات فوری جهت درمان، از افزایش عفونت جلوگیری خواهد شد.

• درد در ناحیه دندان، فک، گردن و گوش درست در همان سمتی که دندان خراب قرار دارد.
• درد پیشرونده و ضربان‌دار دندان در هنگام خواب.
• حساسیت دندان نسبت به فشار، غذاها و نوشیدنی‌های سرد.
• تورم غدد لنفاوی در ناحیه لوزه‌ها، گردن یا گونه‌ها.
• بوی بد دهان و احساس طعم ناخوشایند در دهان.
• لق شدن دندان.
• ترشح عفونت در داخل دهان.
• تغییر رنگ دندان و تیره شدن آن.
• مشکل در باز کردن و حرکت دادن دهان.

در صورت عدم رسیدگی به موقع دندان عفونی، عفونت به قسمت‌های دیگر بدن منتقل می‌شود، در نتیجه خطرات جدی سلامت فرد را تهدید می‌نماید. بنابراین اقدام عاقلانه در هنگام مشاهده هر کدام از علائم بالا سبب حفظ سلامتی شما خواهد شد؛ اما اگر به هر دلیلی درمان عفونت دندان انجام نگرفت احتمال بروز علائم شدیدتر افزایش می‌یابد، این علائم عبارتند از:

• سردرد
• خستگی شدید
• حالت تهوع
• اسهال
• سرخ ‌شدن پوست همراه با تب و لرز
• تورم صورت در حدی باشد که تنفس، باز و بسته کردن دهان و بلعیدن آب دهان مشکل باشد.
• افزایش ناگهانی ضربان قلب و تنگی نفس
• خارش و احساس درد در ناحیه پوست
• سردرگمی ذهنی و احساس گیجی
• افتادگی پلک‌ها
• مشکلات بینایی
• کم آبی بدن
• تغییر رنگ ادرار

علائم عفونت دندانی

روش ‌های درمان عفونت دندان

عفونت دندان یا آبسه دندان به‌ خودی‌ خود برطرف و درمان نمی‌شود. کیسه چرک در زمان آبسه دندانی ممکن است پاره شده و درد کاهش یابد؛ اما عفونت دندان از بین نمی‌رود. مهم‌ترین و اساسی‎ترین اقدام در زمان مشاهده علائم و نشانه‌های پوسیدگی و عفونت دندانی مراجعه به دندانپزشک خواهد بود. تا قبل از مراجعه به دندانپزشک جهت کاهش درد می‌توانید از مسکن‌ها استفاده نمایید و دهان خود را با محلول آب و نمک شست‌وشو دهید.

هنگام مراجعه به دندانپزشک و بررسی علائم و نشانه‌های پوسیدگی و عفونت دندانی، نوع عفونت توسط دندانپزشک مشخص می‌گردد. در اغلب مواقع متخصص توصیه می‌نماید تا برای مشخص شدن دقیق‌تر مشکل، عکس رادیولوژی تهیه نمایید. مراحل درمان عفونت دندان باید دقیق و کامل انجام گیرند تا از عود کردن عفونت جلوگیری به عمل آید و مانع از پوسیدگی و شکستگی دندان شود. به ‌طور کلی درمان دندان عفونی بستگی به پیشرفت عفونت دارد و به دو دسته تقسیم می‌گردد:

Ø     درمان برگشت ‌پذیر

در صورتی که عفونت تازه آغاز شده باشد، ممکن است بتوان با روش‌های خانگی مانع از گسترش عفونت شد و درد یا تورم را بهبود بخشید. اگر درد همراه با آسیبی مانند شکستگی باشد باید جهت حفظ ریشه دندان، عفونت را نزد دندانپزشک درمان کنید.

علائم عفونت دندانی

Ø     درمان برگشت ‌ناپذیر

برخی مواقع به دلیل گسترش عفونت دندانپزشک اقدام به انجام درمان عمیق‌تر و اساسی‌تر می‌نماید. درمان برگشت‌ناپذیر به دو روش انجام می گیرد که در ادامه به بررسی آن‎ها می‌پردازیم:

عصب‌ کشی دندان

اگر ریشه دندان در اثر عفونت مزمن به شکل کامل از بین رفته باشد، دندانپزشک برای حفظ و نگهداشتن دندان، اقدام به عصب‌کشی یا روت کانال می‌نماید. در صورت عدم انجام عصب‌کشی، ممکن است عفونت به بافت‌های دیگر سرایت نموده و سبب بروز مشکلات پیچیده‌تر شود. پس از انجام روت کانال گاهی دندانپزشک تشخیص می‌دهد که باید بیمار یک دوره آنتی ‌بیوتیک مصرف کند تا نسبت به از بین رفتن کامل عفونت اطمینان حاصل نماید. اگر عفونت بسیار شدید بوده و نگهداشتن دندان به هیچ شکلی امکان‌پذیر نباشد، دندانپزشک دندان را خارج خواهد کرد.

اپیکواکتومی

اگر دندانپزشک نتواند از طریق عصب‌کشی، عفونت دندان را به صورت کامل خارج نماید، در آن صورت نیاز به درمان تکمیلی مانند اپیکواکتومی خواهد بود. در این روش درمانی، دندانپزشک بخشی از لثه را می‌شکافد و ریشه انتهایی دندانی که عفونی شده را خارج می‌کند.

سؤالات متداول

• آیا روش‌های خانگی در درمان عفونت دندان مؤثر هستند؟

در برخی از شرایط خاص و در صورتی که امکان مراجعه سریع به دندانپزشک نداشته باشید، می‌توانید برخی از روش‌های خانگی جهت کاهش علائم و نشانه‌های پوسیدگی و عفونت دندانی را استفاده نمایید. این روش‌های درمانی موقتی هستند و شما باید در اولین فرصت خود را به متخصص برسانید. این روش‌ها شامل شست‌وشوی دهان با محلول آب و نمک، کمپرس سرد، جوش شیرین، روغن میخک و اسانس آویشن می‌شوند.

روغن میخک، اسانس آویشن و جوش شیرین خاصیت ضد باکتریایی و ضد انگلی دارند و به صورت موقت درد دندان را کمی کاهش می‌دهند.

• آیا می‌توان از بروز عفونت دندان جلوگیری کرد؟

بله، با رعایت نکات بهداشتی دهان و دندان و استفاده از نخ دندان و مسواک زدن حداقل 2 بار در روز، کاهش مصرف قند، داشتن رژیم غذایی حاوی میوه‌ها و سبزیجات تازه، اجتناب از مصرف دخانیات و نوشیدن آب کافی می‌توانید از عفونی شدن دندان‌های خود جلوگیری نمایید.

• آیا گرفتگی گوش یا درد در ناحیه گوش از علائم عفونت دندان است؟

بله، درد در ناحیه گوش ممکن است به دلیل وجود عفونت در دندان‌های فک پایین یا دندان عقل باشد.

علائم عفونت دندانی

• چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

در هنگام احساس درد در ناحیه دندان یا مشاهده التهاب در لثه باید هر چه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه کرد. همچنین در صورت شکستگی یا مشاهده علائم و نشانه‌های پوسیدگی و عفونت دندانی باید در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه نمایید.

کلام آخر

از مشکلات جدی که سلامت فرد را تهدید می‌نماید، عدم رسیدگی به موقع به دندان‌های پوسیده است. عدم توجه به علائم و نشانه‌های پوسیدگی و عفونت دندانی، سبب بروز مشکلات پیچیده‌تر خواهد شد که مراحل درمان را سخت‌تر و هزینه آن را برای شما بیشتر می‌نماید. چنانچه هر یک از علائم مانند آبسه، درد شدید، التهاب و… را در دهان خود مشاهده کردید، سریعاً به دندانپزشک خود مراجعه نمایید تا در صورت وجود هر گونه عفونت، اقدام به رفع آن کند. در نظر داشته باشید که انتخاب یک دندانپزشک متخصص و با تجربه از اهمیت بالایی برخوردار است.

پوسیدگی دندان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مربوط به دهان و دندان شناخته می‌شود. این اتفاق که سبب از دست دادن دندان می‌گردد در هر سنی اتفاق خواهد افتاد که جهت برطرف نمودن این مشکل دندانپزشک باید قسمت پوسیده را که بعضاً حفره‌ای را در دندان ایجاد می‌نماید، خارج کرده و میکروب‌ها را از بین برده و سپس آن قسمت را پر کند. آیا با مراحل، مزایا و معایب پرکردن دندان آشنا هستید؟ پوسیدگی دندان را افراد زیادی تجربه نموده و در جهت ترمیم آن اقدام به پرکردن دندان می‌کنند.

پر کردن دندان چیست؟

پرکردن شامل پروسه‌ای می‌شود که طی آن، دندانپزشک اقدام به برداشتن پوسیدگی دندان، تمیز کردن مکان پوسیدگی و پرکردن آن قسمت می‌کند. این کار به کمک موادی همچون آمالگام، کامپوزیت و … صورت می‌پذیرد. پرکردن دندان وظیفه دندانپزشک عمومی یا یک دندانپزشک متخصص ترمیمی است. این پروسه همانند سایر درمان‌های زیبایی همچون بلیچینگ دندان، کامپوزیت ونیر، لمینت دندان و روکش‌های دندانی با هدف زیبایی انجام نمی‌گیرد؛ بلکه اغلب با هدف ترمیم و پیشگیری از مشکلات احتمالی افراد به انجام آن اقدام می‌نمایند‌.

پرکردن دندان شامل چه مراحلی است؟

برای پرکردن دندان، یک روش ساده دندانپزشکی به کار گرفته می‌شود. با انجام این فرآیند، پوسیدگی دندان ترمیم خواهد شد و حفره‌های دندانی پر خواهند شد. در انجام فرآیند پرکردن دندان، بی‌حسی موضعی انجام می‌گیرد. از این رو، می‌توان گفت که دردی را حین انجام این پروسه احساس نمی‌کنید. همچنین پرکردن دندان در مقایسه با دیگر درمان‌های رایج دندانپزشکی همچون روکش دندان، درمان ریشه دندان، جراحی دندان، ایمپلنت دندان و … وقت کمتری را از دندانپزشک خواهد گرفت.

اگر با مراحل این پروسه آشنا باشید و بدانید که در هر مرحله چه اتفاقی رخ خواهد داد، استرس و اضطراب کمتری را قبل و حین انجام خدمات دندانپزشکی تجربه خواهید کرد.

مرحله اول: تعیین مکان دقیق پوسیدگی دندان

در ابتدا دندانپزشک دندان‌های پوسیده شما را مورد بررسی قرار می‌دهد. اگر بیشتر از یک دندان پوسیده در یک سمت دهان شما دیده شود، دندانپزشک این اجازه را دارد که با کسب رضایت از شما، این پروسه را طی یک مرحله به اتمام برساند. در این جلسه، دندانپزشک شما را نسبت به تعداد دندان‌های پوسیده و درجه و عمق پوسیدگی آگاه می‌سازد. نوع مواد پرکننده که دندانپزشک با آن دندان را ترمیم می‌کند، بستگی به میزان پوسیدگی دندان دارد.

اگر میزان پوسیدگی دندان واضح نباشد، امکان دارد که دندانپزشک از تصاویر رادیوگرافی یا دیگر روش‌ها کمک بگیرد تا بتواند عمق پوسیدگی را به شکلی دقیق تشخیص دهد.

پر کردن دندان

مرحله دوم: بی‌حس کردن دندان پوسیده

دندانپزشک همواره در شروع کار، دندان و لثه اطراف را با مواد بی‌حسی، بی‌حس می‌نماید. این بی‌حسی تا حد زیادی سبب می‌شود که حین انجام پروسه، دیگر دردی را احساس نکنید. بیشتر بیماران و مراجعان، نسبت به سوزن و تزریق بی‌حس‌کننده ترس دارند. از این رو، دندانپزشکان معمولا برای بی‌حس کردن مراجعین از یک ژل حاوی این مواد کمک می‌گیرند. بعد از زدن ژل، تزریق بی‌حسی صورت می‌پذیرد.

مرحله سوم: پوشاندن اطراف دندان

مدت زمانی طول می‌کشد تا بی‌حسی اثر کرده و دندان و لثه اطراف بی‌حس گردند. دندانپزشک، دندانی را که باید پوسیدگی آن برداشته شود و ترمیم صورت پذیرد را با یک کاور از دیگر دندان‌ها یا قسمت‌های داخلی دندان فاصله می‌دهد. این کاور، رابردم نام دارد.

مرحله چهارم: برداشتن پوسیدگی

در این مرحله، دندانپزشک اقدام به تراش دادن ساختار دندان پوسیده و آسیب دیده نموده و این بخش را حذف خواهد کرد. در حین انجام این پروسه، دستیار دندانپزشک از سایر ابزارها استفاده می‌نماید و به کمک آن‌ها ساکشن یا مکش مایع و بقایای پوسیدگی انجام می‌گیرد. در نهایت از یک هندپیس دندانپزشکی با سرعت آهسته‌ کمک گرفته خواهد شد تا پوسیدگی کاملا از بین برود.

مرحله پنجم: تمیز و آماده سازی دندان جهت قرار دادن مواد پرکننده

در این مرحله، نوبت به پرکردن دندان به کمک مواد پرکننده می‌رسد. شیوه پرکردن دندان بستگی به نوع ماده پرکننده داشته و یکسان نخواهد بود. از تکنیک‌های خاصی برای ترمیم با کمک هر یک از این مواد پرکننده، استفاده می‌شود.

برای نمونه اگر دندانپزشک برای پرکردن دندان از ماده آمالگام استفاده کند، پودر آمالگام باید سریعا با جیوه ترکیب گردد. اگر دندانپزشک از ماده کامپوزیت دندان برای پرکردن حفره موجود در دندان استفاده نماید، در ابتدا ژلی اسیدی تا چند ثانیه روی دندان قرار داده می‌شود. سپس افراد باید اقدام به شستشوی آن کنند. در نهایت از ماده بایندینگ استفاده نموده و آن را روی همه دیواره‌های حفره قرار می‌دهد. این مواد از قوام بالایی برخوردار است و در جهت برقراری اتصالی محکم بین کامپوزیت و دندان به کار گرفته خواهد شد.

بعد از این‌که این فرآیندها به اتمام رسیدند، دندانپزشک کامپوزیت را به شکل لایه لایه و در حجم پایین روی دندان جایگذاری می‌کند‌. دندانپزشک همچنین از دستگاهی کمک می‌گیرد که وظیفه آن ساطع کردن گستره معینی از نور است. هر لایه به کمک این دستگاه نوردهی می‌شود تا مستحکم گردد. این فرآیند تا زمان پرشدن دندان به صورت کامل، ادامه خواهد یافت.

مرحله ششم:پالیش کردن مواد پرکننده

اکنون ماده پرکننده، سفت و محکم است و نوبت به پالیش کردن آن‌ها می‌رسد و لبه‌های تیز و اضافی آن برداشته می‌شود. در صورتی که لبه‌های تیز، اضافی یا فرورفتگی و برجستگی‌های غیرطبیعی وجود داشته باشند، دندان‌ها، بافت‌های نرم دهانی و خود مواد نیز با آسیب روبه‌رو خواهند شد. از این رو، تا جایی که امکان دارد دندانپزشک باید پرکننده را به شکلی سطحی صیقلی و پالیش شده در بیاورد.

مرحله هفتم:بررسی بایت و شیوه جویدن

بعد از این‌که مراحل پرکردن دندان توسط دندانپزشک انجام گرفت، دندان پرشده باید توسط یک دندانپزشک ترمیمی، به خوبی مورد بررسی قرار گیرد. در این صورت فرد می‌تواند اطمینان حاصل کند که دندان از ظاهری طبیعی برخوردار است و از لحاظ آناتومیکی مشکلی ندارد و تغییراتی متوجه آن‌ نشده است.

 کاغذ آرتیکولاتور به کاغذهایی خاص با ضخامتی مشخص گفته می‌شود. طرز روی هم قرار گرفتن دندان‌ها یا اکلوژن به کمک این کاغذها مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این صورت دندانپزشک اطمینان حاصل می‌نماید که اختلالی در بایت به وجود نیامده است.

پر کردن دندان

مزایای پر کردن دندان

در حالت کلی، به کمک پرکردن دندان می‌توانید حفره‌های دندان خود را پر کنید. معمولا پروسه پرکردن در جهت رفع پوسیدگی دندان به کار گرفته می‌شود. در حین پروسه پرکردن دندان، دندانپزشک می‌تواند آسیب‌های وارد شده به دندان را نیز مورد بررسی قرار دهد. به کمک پرکردن می‌توان ساختار از بین رفته را ترمیم نموده و آن را به سادگی به شکل اول بازگرداند.

پرکردن دندان با کمک مواد مختلفی صورت می‌گیرد که هر یک از آن‌ها مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند. برای مثال نکات مثبت استفاده از آمالگام، دوام زیاد و هزینه به نسبت پایین‌تر آن است.

معایب پر کردن دندان

از سری معایب پرکردن دندان می‌توان به وجود چندین عوارض جانبی اشاره کرد که البته به ندرت ممکن است اتفاق بیفتند. موارد زیر لیستی از عوارض احتمالی هستند.

• دندان درد دائمی ضربان‌دار
• حساسیت به سرما یا گرما
• درد هنگام گاز گرفتن غذا یا لمس دندان‌های خود
• احساس درد در دندان‌های کناری
• واکنش آلرژیک

نشانه ‌های نیاز به پر کردن دندان

وقتی احساس می‌کنید که دندانتان سالم نیست و پوسیده شده است؛ برای این‌که مشکل شما به دردهای بزرگ و غیرقابل تحمل تبدیل نشود، پرکردن دندان را می‌توان بهترین راه‌ حل دانست. به همین دلیل، در صورتی که دردی را احساس کردید، باید سریعا به دندانپزشک مراجعه کرده و نسبت به رفع و درمان آن اقدام‌ نمایید. افراد غیر متخصص نمی‌توانند دردهای دندان شما را عیب یابی کنند. بیشتر دردها و نشانه‌های دندان درد، منجر به پرکردن دندان می‌گردد‌. موارد زیر، لیستی از دردها و نشانه‌‌های مهمی هستند که شما را نسبت به نیازتان به پرکردن دندان آگاه می‌سازند.

• حساسیت و درد
• دندان درد مداوم
• بوی بد دهان
• دیده شدن حفره و سوراخ روی دندان
• خالی شدن دندان‌های پرشده

پر کردن دندان

نحوه مراقبت از دندان پر شده

بعد از این‌که دندان خود را پر کرده‌اید، دندانپزشک به شما توصیه می‌کند که تا نزدیک به یک ساعت، غذایی میل نکنید. استفاده از نوشیدنی‌های رنگی یا حاوی رنگ خوراکی امکان دارد که روی مواد پرکننده شما لکه ایجاد نماید یا این‌که رنگ‌پذیری صورت گیرد. به همین علت بوده که خوردن غذا تا چند ساعت بعد از درمان منع گردید. اقدامات زیر را نیز بهتر است در جهت مراقبت از دندان پرشده خود انجام دهید.

• مسواک زدن و استفاده از نخ دندان‌ خود را به شکل منظم و روزانه فراموش نکنید.
• در مصرف قند، شکر و هر شیرینی دیگری تعادل را رعایت کنید.
• غذاهای سفت و سخت را هرگز امتحان نکنید.
• کافی است نکات مرتبط با بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید تا سلامت دندان‌های طبیعی و دندان‌های پرشده شما تضمین شود.

سخن پایانی

پرکردن دندان را می‌توان فرآیند بسیاری رایج و پرتقاضا در دنیا در میان سایر خدمات دندانپزشکی دانست. هنگامی‌که دندان با پوسیدگی مواجه می‌گردد، راهکار رایجی که دندانپزشک برای رهایی از دردهای ناشی از آن به شما توصیه خواهد کرد، پرکردن است. پرکردن دندان با مواد مختلفی انجام می‌گیرد که هر یک از آن‌ها ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند. این پروسه نسبت به دیگر اقدامات دندانپزشکی به زمان کمتری نیاز خواهد داشت و مراحل مختلفی را شامل می‌شود.

امروزه با عدم رعایت موارد بهداشتی در زمینه دندان، افراد زیادی دچار پوسیدگی دندان می‌شوند. در برخی موارد پوسیدگی دندان تا حدی پیشروی می‌کند که زیبایی و کارایی چندانی برای آن باقی نمی‌ماند. در این صورت دندانپزشک به بیماران توصیه می‌کنند برای حفظ ساختار دندان و جلوگیری از آسیب بیشتر به آن، از روکش‌های دندان استفاده نمایند. با قراردادن روکش دندان، می‌توان از زیبایی و کارایی آن تا مدت زیادی استفاده کرد، اما استفاده از این روش نیازمند مراقبت‌های بسیاری بوده که یکی از آن‌ها تغذیه مناسب پس از روکش دندان است. با رعایت چنین مواردی می‌توانید طول عمر روکش دندان خود را بالا ببرید.

روکش دندان و کاربردهای آن

علاوه بر درمان پوسیدگی دندان ها، حفظ زیبایی و ظاهر انها نیز از جمله عوامل مهم برای مراجعه کنندگان است. دندانپزشک متخصص در این زمینه با توجه به مقدار آسیب‌ وارد شده به قسمت نسج دندان، به استفاده از روکش‌های مناسب اقدام می‌کند. در مواردی که بافت پوششی روی دندان‌ها تخریب‌ شده باشد، متخصص با استفاده از روکش دندان به ترمیم این بافت ارزشمند کمک می‌نماید. همچنین افرادی که به سلامت دندان‌های خود اهمیت ویژه می‌دهند نیز از این روش بهره می‌برند.

در برخی از بیماران دندان‌های پیش به‌ شکل غیر متعارف و ژنتیکی، کوچک و نوک‌تیز هستند. روکش دندان توسط متخصص به شکل مناسب و استاندارد، برای بیمار تنظیم‌ می‌شود. دندان‌های آسیب ‌دیده و شکسته کودکان و بزرگسالان با استفاده از روکش دندان پوشش داده خواهد شد. البته این روش زمانی به‌ کار برده می‌شود که شکستگی دندان بیمار بیش از مقداری است که با مواد دیگر ترمیم شود. بیمارانی که دچار ساییدن بی‌رویه دندان‌ها روی هم هستند پس از مدتی برآمدگی‌ دندان‌های خود را از دست می‌دهند.

روکش دندان می‌تواند نبود برآمدگی‌های مفید دندان را جبران کند. دندان‌هایی که تحت درمان متخصص دندانپزشک قرار دارند بسیار حساس خواهند بود. مثلاً در بعضی مواقع عصب‌کشی دندان موجب کمبود آب کافی در ساختار دندان خواهد شد. این کمبود به شدت موجب تضعیف استحکام دندان و شکستن آن می‌شود. دندانپزشک در این موقعیت از روکش برای محافظت بافت داخلی دندان استفاده می‌کند.

تغذیه مناسب پس از روکش دندان

مواد تشکیل‌ دهنده روکش دندان

روکش دندان باید از ویژگی‌هایی برخوردار باشد که با متابولیسم بدن بیمار سازگاری داشته باشند. محیط داخلی دهان همیشه دارای رطوبت بوده و امکان به ‌کارگیری موادی که در مقابل رطوبت ایستادگی ندارند، در ساخت روکش‌های دندان جایگاهی نخواهند داشت. همچنین این مواد نباید برای لثه و سایر دندان‌ها ایجاد حساسیت کنند. فلز طلا با ویژگی‌هایی شامل سخت‌ بودن، فاقد ایجاد حساسیت بدن، در عین حال که سبک بوده دارای قدرت و استحکام عالی در برابر ضربه است؛ اما با این حال امروزه افراد کمتری از روکش‌های طلا برای دندان‌های پیش استفاده می‌کنند.

روکش‌های دندان از جنس طلا قیمت بالایی دارند و از نظر ظاهری و زیبایی نیز مقبولیت زیادی ندارند. بنابراین روکش‌هایی با جنس سرامیکی و فلزی در این باره بیشتر از سایرین مطرح شده‌اند. یکی از این روکش‌های مطرح زیرکونیا بوده که از نظر جلوه، زیبایی قابل قبولی برای بیماران داشته است. روکش‌های سرامیکی و پرسلن نیز در علم دندانپزشکی اخیر بسیار رایج هستند. روکش‌های جدید توانایی همگونی از لحاظ رنگی با دیگر دندان‌ها را دارند. متخصص می‌تواند رنگ روکش را مطابق دندان‌های خود بیمار تطبیق دهد.

تغذیه مناسب پس از روکش دندان

مراقبت از روکش دندان چگونه است؟

مراقبت از روکش دندان شامل روند و مراحل مخصوص به خود است. افرادی که تغذیه مناسب پس از روکش دندان برای آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد باید از این نکات آگاه باشند. بیماری که به روکش دندان نیاز دارد پس از طی روند درمانی مانند عصب‌کشی، با توجه به اندازه‌های دندان آسیب‌ دیده روکش آن تهیه می‌شود. روکش‌های دندان در لابراتوارها با جدیدترین علم روز در زمینه دندانپزشکی طراحی‌ شده است. جنس مواد به ‌کار رفته در روکش‌های سرامیکی با کیفیت‌تر از سایرین بوده و به لبخند بیماران زیبایی می‌بخشد.

پس از اندازه‌گیری جایگاه روکش دندان، متخصص می‌تواند با استفاده از CAD CAM نوع روکش انتخاب‌ شده توسط فرد را طراحی کند. برای قابل استفاده‌ بودن آن‌ها، دندانپزشک یک چسب مخصوص را بین روکش و دندان بیمار قرار می‌دهد. این چسب در اوایل جایگذاری حساس بوده و به مرور استحکام لازم را پیدا می‌کند. اگر فرد بیمار پس از این جایگذاری دچار مشکلات لثه، التهاب‌ها و… شود باید به آن توجه کند. مراقبت از دندانی که به‌ تازگی روکش روی آن گذاشته ‌شده است کار سختی نیست. مانند سایر اعضای بدن، دندان‌ها نیز به رسیدگی و توجه احتیاج دارند.

تغذیه مناسب پس از روکش دندان

غذاهای مجاز پس از روکش دندان

با توجه به تنوع مختلف روکش‌های دندان، پس از نصب آن‌ها روی دندان فرد بیمار باید یک سری موارد را در خصوص میل‌ کردن غذا رعایت نماید. روکش‌ها در دو نوع روکش‌های دائمی و روکش‌های موقتی هستند. روکش‌های موقتی بیشتر از نوع دیگر به مراقبت احتیاج دارند. دندانپزشکان به بیمارانی که از این دو نوع روکش استفاده می‌کنند نکاتی را گوشزد می‌نمایند. یکی از این نکات خوردن غذاهای نرم و مفید مانند پاستا، پوره سیب‌زمینی و… است.

خوراکی های ممنوعه پس از روکش دندان

در ابتدای نصب روکش روی دندان، افراد باید بیشتر به سلامت دهان و دندان خود اهمیت دهند. برخی خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها از رنگدانه‌های تیره تشکیل ‌شده‌اند که روی درخشندگی و رنگ روکش تأثیر می‌گذارند. بهتر است فرد از مصرف نوشیدنی‌هایی همچون قهوه و چای به صورت افراطی پرهیز نماید اما در صورت عدم پرهیز از نی برای نوشیدن استفاده کنند. این موارد بیشتر برای روکش‌های موقتی تذکر داده می‌شوند اما روکش‌های دائمی نیز از این قائده مستثنی نیستند.

تغذیه مناسب پس از روکش دندان دائمی، چنان اهمیت دارد که یکی از عوامل پایداری و طول عمر آن محسوب می‌شود. استعمال دخانیات مانند تنباکو روی رنگ و استحکام چسب روکش دندان تأثیر منفی می‌گذارد. مصرف مواد غذایی که احتیاج به جویدن زیاد دارند و در دسته غذاهای سفت قرار می‌گیرند، به شدت مضر خواهند بود. در حالت عادی یک شخص که از دندان‌های سالمی برخوردار است، باید در برابر نوشیدنی‌های بسیار داغ یا بسیار سرد از آن‌ها مراقبت کند. این نوع مراقبت شامل افرادی که دندان‌های آن‌ها شامل روکش است نیز می‌شود.

خوردن پاپ‌کورن، خوراکی‌های شیرین که به دندان می‌چسبند، غذاهایی با رنگدانه‌های زیاد و غذاهای ترد امکان آسیب به روکش دندان را خواهند داشت. این افراد باید سعی داشته باشند حین جویدن مواد غذایی مانند نان و گوشت به ‌آرامی غذا را له کنند. غذاهایی که رنگدانه زیادی دارند شامل قهوه، سس‌های فلفلی، توت، نوشابه و چای سیاه می‌شوند.

تغذیه مناسب پس از روکش دندان

پرسش متداول تغذیه مناسب پس از روکش دندان

بیشتر افرادی که به تازگی با روکش دندان و انواع آن آشنا شده‌اند سؤال‌هایی در این زمینه دارند. یکی از متداول‌ترین سؤالات این است که:

آیا روکش دندان برای من مناسب است؟

دندانپزشکان در بیشتر مواقع از روکش دندان جهت محافظت از بافت دندان بهره می‌برند. مواردی که پزشک ترجیح می‌دهد تا روکش‌های دندان را برای درمان بیمار استفاده کند شامل موارد زیر می‌شود:

• پوسیدگی شدید دندان و آسیب به آن
• سطوح دندان بیمار به دلایلی چون دندان قروچه دچار ساییدگی زیاد شده باشد.
• شکستگی در دندان ها

ناگفته نماند دندانپزشکان قبل از روکش دندان باید اول ناهنجاری‌های آن را درمان کنند.

کلام پایانی

تغذیه مناسب پس از روکش دندان به دوام و زیبایی آن کمک شایانی می‌کند. افرادی که دندان‌های آسیب دیده دارند می‌توانند با استفاده از روکش‌ها به‌ خوبی از یک لبخند زیبا برخوردار شوند. در صورتی که بیماران از مواد غذایی رنگدانه‌دار استفاده کردند، با قرقره آب خالی هم قادر هستند از دندان‌های خود محافظت نمایند. با رعایت نکات محافظت از روکش‌های دندان، افراد قادر هستند طی مدتی پس از نصب آن مواد غذایی را مانند افراد عادی میل نمایند و طول عمر روکش دندان را افزایش دهند.