مراجعه منظم به دندانپزشک، برای حفظ سلامت دندان ها و لثه ها ضروری است. برخی افراد از عارضه ای به نام اضطراب دندانپزشکی (dental anxiety) رنج می برند که آن ها را از رفتن به مطب دندانپزشک باز می دارد. اضطراب دندانپزشکی، مشکل رایجی است و حدود 36 درصد جمعیت از آن رنج می برند.

به جای عقب انداختن نوبت دندانپزشکی، بهتر است راجع به راه های مقابله با این اضطراب اطلاعات کسب کنید. در این مقاله، به راهکار های مقابله با اضطراب دندانپزشکی، علائم و علل ایجاد آن می پردازیم.

راهکار های مقابله با اضطراب دندانپزشکی

اضطراب دندانپزشکی در همه سنین دیده می شود. موارد زیر، راهکار های مقابله با این اضطراب هستند. با استفاده از این مکانیسم ها می توانید از شدت ترس خود بکاهید و درمان های مورد نیاز خود را نزد دندانپزشک انجام دهید.

نگرانی های خود را با دندانپزشک در میان بگذارید

توصیه می شود هر گونه نگرانی خود را با دندانپزشک در میان بگذارید. دندانپزشک می تواند در کاهش استرس و اضطراب به شما کمک کند. از او بخواهید تمام مراحل درمان را به طور دقیق برای شما توضیح دهد. بدین ترتیب، غافل گیر نمی شوید و می توانید آرامش بیشتری داشته باشید. همچنین، دندانپزشک ممکن است از تکنیک هایی برای ریلکس کردن شما استفاده کند.

هر سوالی که برایتان پیش می آید، از دندانپزشک بپرسید. مطمئین باشید که اطلاع از روند درمان، اضطراب شما را کاهش می دهد.

تمرینات تنفس

نفس کشیدن عمیق می تواند ذهن شما را آرام کند و به شما آرامش ببخشد. انجام تمرینات تنفسی می تواند استرس را کاهش دهد. برای انجام این تمرین، چشمان خود را ببندید و به آرامی هوا را به درون ریه هایتان فرو برید. چند ثانیه مکث کنید و سپس عمل بازدم را انجام دهید. این پروسه را چندین بار تکرار کنید.

اضطراب دندانپزشکی

مراقبه و ریلکس کردن عضلات

نشستن در اتاق انتظار مطب دندانپزشکی ممکن است اضطراب شما را افزایش دهد. در چنین شرایطی، مراقبه یا مدیتیشن می تواند از شدت استرس بکاهد و شما را آرام کند. مدیتیشن با افزایش سطح هوشیاری و تمرکز همراه است و باعث ریلکس شدن ماهیچه ها می شود. مدیتیشن را می توانید در هر زمان و در هر مکانی انجام دهید.

برای مثال، زمانی که در اتاق انتظار کلینیک دندانپزشکی نشسته اید، به یک نقطه خیره شوید و به بدن خود اجازه دهید تا کاملا ریلکس شود و در حالت استراحت قرار بگیرد. ذهن خود را به اعضای مختلف بدن معطوف کنید و سعی کنید به صورت خودآگاه، تنش ها و فشار ها را از خود دور نمایید. بدین ترتیب، بدن شما در حالت استراحت و آرامش مطلق قرار می گیرد.

تجسم ذهنی هدایت شده

یکی دیگر از روش ها، تجسم و تصویر سازی  افکار خودشایند است. اگر دچار اضطراب دندانپزشکی شده اید، سعی کنید به مسائل خوشحال کننده و خوشایند فکر کنید. می توانید به خاطرات خوش خود فکر کنید. با انجام این کار، ذهن شما کمی آرام می شود.

اضطراب دندانپزشکی

هیپنوتیسم

در هیپنوتیسم درمانی، بخش خودآگاه ذهن خاموش می شود و فرد احساس آرامش می کند. به تدریج به حالت خلسه می رسید. در این زمان، فرد هیپنوتیسم کننده سعی می کند از اضطراب شما بکاهد. البته باید توجه داشته باشید که فرد هیپنوتیسم کننده نمی تواند برخلاف میل تان، شما را به انجام یا عدم انجام کاری وادار کند.

پرت کردن حواس

توجه به مسئله ای دیگر، به جز دندانپزشکی، می تواند در کاهش اضطراب موثر باشد. در واقع، باید حواس خود را به انجام کاری دیگر اختصاص دهید تا ذهن شما فرصت فکر در مورد دندانپزشکی را نداشته باشد. می توانید در اتاق انتظار، تلویزیون تماشا کنید و یا موسیقی گوش دهید.

همراه با دوست خود به دندانپزشکی مراجعه کنید

داشتن یک همراه یا دوست در زمان مراجعه به دندانپزشک می تواند از میزان اضطراب کم کند. دوست شما می تواند با هماهنگی دندانپزشک، در اتاق معاینه نیز شما را همراهی کند.

دارو های ضد درد

می توانید از دارو های ضد درد بدون نسخه استفاده کنید. بدین ترتیب، هنگام انجام پروسه دندانپزشکی، درد کمتری احساس می کنید و ممکن است از شدت استرس شما کاسته شود. دندانپزشکان ممکن است قبل از شروع درمان و یا در حین درمان، از نیتروز اکسید یا همان گاز خنده استفاده کنند.

دارو های ضد اضطراب

در مواردی که اضطراب دندانپزشکی خفیف است، دندانپزشک ممکن است از دارو های ضد اضطراب استفاده کند تا بیمار آرامش بیشتری داشته باشد.

بیهوشی عمومی

برای افرادی که از اضطراب دندانپزشکی شدید رنج می برند، از بیهوشی عمومی استفاده می شود. زمانی که تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرید، دردی احساس نمی کنید. دندانپزشکان معولا برای بیهوشی کامل بیماران آموزش دیده اند و می توانند این کار را بدون هیچ خطری، در کلینیک یا بیمارستان انجام دهند.

اضطراب دندانپزشکی

علائم اضطراب دندانپزشکی

علائم اضطراب دندانپزشکی چیست؟ از کجا بدانیم که به آن دچار هستیم یا نه؟ بسیاری از افراد، قبل از ورود به اتاق معاینه استرس را تجربه می کنند اما حس اضطراب آن ها به حدی نیست که نتوانند درمان دندانپزشکی را انجام دهند.

در مقابل، افرادی که از اضطراب دندانپزشکی رنج می برند، علائم دیگری نیز دارند؛ مانند:

• تپش قلب
• حملات اضطرابی (panic attack)
• کاهش فشار خون
• رفتار خشونت آمیز
• تعریق شدید
• گریه کردن
• احساس ضعف و غش

آیا اضطراب دندانپزشکی در سلامت دهان و دندان تاثیری دارد؟

اگر به اضطراب دندانپزشکی دچار هستید، ممکن است به موقع به دندانپزشک مراجعه نکنید و مشکلات دندانی شما شدید تر شوند. اگر دندانپزشک دندان های شما را جرم گیری نکند و یا پوسیدگی های دندان هایتان را درمان نکند، به تدریج مشکلاتی در دهان شما ایجاد می شود. مثلا، لثه هایتان شروع به خون ریزی می کنند، دندان هایتان به تدریج لق می شوند و دهانتان بوی بدی می گیرد.

اضطراب دندانپزشکی

عوامل ایجاد اضطراب دندانپزشکی

عوامل متعددی در ایجاد این اضطراب نقش دارند:

• ترس از درد
• سوابق ناخوشایند دندانپزشکی
• ترس از دست دادن کنترل
• سابقه اختلالات اضطراب
• ترس از سوزن و دریل دندانپزشکی
• ترس از عوارض جانبی دارو های بی حسی و ضد درد
• ترس از عمل نکردن دارو های بی حسی

کلام آخر

اضطراب دندانپزشکی هم در کودکان و هم در بزرگسالان دیده می شود. می توانید با انجام برخی تکنیک ها، از شدت اضطراب بکاهید. می توانید با دندانپزشک خود در این باره مشورت کنید و ترس های خود را با او در میان بگذارید.