نوشته‌ها

سبز رنگ شدن دندان ها و نحوه درمان آن

ممکن است بر روی دندان های شیری یا دائمی، لکه های سبز رنگ به وجود بیاید. علاوه بر تاثیری که در ظاهر لبخند دارند، لکه های سبز رنگ می توانند نشان دهنده مشکل یا بیماری در بدن باشند. در این مقاله، به دلیل سبز شدن دندان ها و روش های درمان آن می پردازیم.

علت سبز رنگ شدن دندان ها چیست؟

دندان ها ممکن است از درون سبز شوند (لکه درونی) و یا از خارج شروع به سبز شدن بکنند (لکه بیرونی).

لکه درونی

لکه درونی از داخل عاج دندان شروع می شود. این نوع لکه رایج نیست. اما اگر اتفاق بیفتد، معمولا در زمانی است که دندان در حال رشد است. سبز بودن لکه به علت کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی فرد است. برخی بیماری ها و مشکلات سلامتی نیز می توانند لکه های سبز رنگ را ایجاد کنند.

لکه خارجی

این نوع لکه بر روی مینای دندان ایجاد می شود. علت آن، تجمع باکتری ها و قارچ هایی است که با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از بین نرفته اند. غذا ها و نوشیدنی هایی که رنگ تیره دارند نیز می توانند لکه هایی سبز بر روی دندان به وجود بیاورند. همچنین، مصرف برخی دارو های خاص و تنباکو باعث تغییر رنگ دندان می شوند.

در جدول زیر، عوامل داخلی و خارجی را که می توانند باعث پیدایش لکه های سبز بر روی دندان ها شوند، مشاهده می کنید.

عوامل خارجی عوامل داخلی
عدم رعایت بهداشت دهان یرقان نوزادی به دلیل بالا بودن میزان بیلی روبین
مصرف تنباکو یرقان مزمن
غذا ها و نوشیدنی هایی که رنگ تیره ای دارند ناسازگاری RH (بیماری RH)
باکتری های رنگی زا ناسازگاری ABO
مسمومیت خون (سپسیس)
کم خونی همولیتیک
مصرف برخی دارو ها
سبز رنگ شدن دندان

سبز رنگ شدن دندان

دلایل داخلی سبز رنگ شدن دندان ها

مشکلات و بیماری های متعددی باعث سبز شدن دندان ها می شوند؛ از جمله:

یرقان نوزادی به دلیل بالا بودن میزان بیلی روبین

یرقان در نوزادان با زرد رنگ شدن پوست و چشم ها مرتبط است. این عارضه رایج، به دلیل بالا بودن میزان بیلی روبین خون ایجاد می شود.  بیلی روبین رنگدانه زردی است که در اثر تجزیه گلبول های قرمز ساخته می شود. بالا بودن میزان این رنگدانه می تواند بر رنگ دندان های نوزاد اثر بگذارد و آن ها را به رنگ سبز در بیاورد.

لکه های سبزی که در اثر بالا بودن بیلی روبین بر روی دندان ها ایجاد شده اند، تا زمان افتادن دندان ها باقی می مانند. دندان های دائمی که در می آیند، رنگ طبیعی خود را دارند و سبز نیستند.

یرقان مزمن

اگر یرقان نوزاد بیش از 2-3 هفته طول بکشد، به آن زردی یا یرقان مزمن گفته می شود. این اختلال معمولا در نتیجه بالا بودن میزان بیلی روبین خون اتفاق می افتد. یرقان مزمن باعث سبز شدن دندان های شیری می شود. البته، یرقان مزمن می تواند در اثر بیماری کبدی نیز ایجاد شود.

ناسازگاری RH یا همان فاکتور رزوس (بیماری RH)

فاکتور رزوس (RH)، پروتئین اختصاصی در سطح گلبول های قرمز است. ناسازگاری فاکتور رزوس زمانی رخ می دهد که زن بارداری خون RH-منفی دارد و فرزند خون RH-مثبت دارد. در این حالت، بدن مادر نسبت به خون جنین واکنش نشان می دهد و آن را بیگانه تشخیص می دهد. در نتیجه، در بدن مادر پادتن هایی در برابر گلبول های قرمز جنین ساخته می شود. ناسازگاری فاکتور رزوس می تواند باعث بالا رفتن میزان بیلی روبین در نوزاد تازه متولد بشود. همان طور که گفته شد، بالا بودن بیلی روبین ممکن است منجر به سبز رنگ شدن دندان ها شود.

ناسازگاری ABO

این اختلال مشابه ناسازگاری فاکتور رزوس (RH) است و زمانی اتفاق می افتد که زن باردار گروه خونی O دارد و نوزاد گروه خونی A یا B دارد. ناسازگاری ABO نیز می تواند منجر به بالا رفتن بیلی روبین خون در نوزادان تازه متولد، بشود. در نتیجه، در این نوزادان نیز رنگ دندان ها ممکن است به رنگ سبز در بیاید.

مسمومیت خون یا سپسیس (sepsis)

سپسیس، واکنش کشنده و خطرناک بدن به عفونت ها است و ممکن است در هر سنی رخ دهد. سپسیس یا مسمومیت خون، جریان صفرا به کبد را متوقف و یا کند می کند. به این اثر سپسیس، کلستاز (cholestasis) گفته می شود. کلستاز می تواند باعث سبز شدن دندان های شیری شود.

کم خونی همولیتیک

کم خونی همولیتیک زمانی رخ می دهد که سرعت نابود شدن گلبول های قرمز بیشتر از سرعت ساخت گلبول ها به وسیله مغز استخوان باشد. کم خونی همولیتیک علل متعددی دارد. برخی از عوامل ایجاد آن ارثی هستند؛ مانند کم خونی داسی شکل.

کم خونی همولیتیک ممکن است باعث تجمع بیلی روبین شود و در نتیجه، دندان ها سبز رنگ شوند.

دارو ها

برخی آنتی بیوتیک ها مانند سپروفلوکساسین و تتراسایکلین، می توانند باعث تغییر رنگ دندان های شیری یا دائمی شوند. در این حالت، دندان ها نمایی سبز رنگ به خود می گیرند.

سبز رنگ شدن دندان

سبز رنگ شدن دندان

دلایل بیرونی سبز شدن دندان ها

لکه های خارجی می توانند به دندان ها ظاهری خاکستری، قهوه ای، سیاه، زرد، نارنجی یا سبز ببخشند. برخی عوامل خارجی که این لکه ها را ایجاد می کنند، عبارتند از:

  • مواد غذایی تیره رنگ
  • نوشیدنی های تیره رنگ مانند قهوه، چای، آب گریپ فروت، نوشابه و شراب
  • تنباکو
  • باکتری های رنگ زا؛ این باکتری های رنگ زا روی دندان تجمع پیدا می کنند (به خصوص در نزدیکی خط لثه) و لکه های سبز رنگ بر روی دندان به وجود می آورند.

اگر بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نکنید، احتمال اثر کردن عوامل خارجی و سبز شدن دندان ها بیشتر می شود.

سبز رنگ شدن دندان

سبز رنگ شدن دندان

چگونگی درمان دندان های سبز

روش درمان بر اساس علت ایجاد لکه، انتخاب می شود. همچنین، شیری یا دائمی بودن دندان ها در انتخاب روش درمان تاثیر دارد.

لکه های سبز روی دندان های شیری ناشی از عوامل درونی

امکان درمان و برطرف کردن این لکه ها در خانه وجود ندارد. نباید از سفید کردن تخصصی دندان ها برای درمان دندان های شیری سبز رنگ استفاده کرد. سفید کننده های بدون نسخه نیز، تنها لثه ها را ملتهب می کنند و برای کودکان کارساز نیستند. دندان های شیری سبز رنگ، پس از مدتی خواهند افتاد و با دندان های دائمی جایگزین می شوند. دندان های دائمی رنگ طبیعی خود را خواهند داشت.

لکه های سبز روی دندان های دائمی ناشی از عوامل خارجی

از بین بردن لکه های سبز رنگ دندان های دائمی که منشا خارجی دارند، کار دشواری است. می توان با رعایت برخی نکات در خانه، پروسه درمانی را تسهیل کرد:

  • خمیر دندان یا دهانشویه های سفید کننده
  • بلیچینگ (bleaching) یا سفید کردن دندان ها در خانه
  • استفاده از ژل یا چسب های سفید کننده

می توان از روش های سفید کردن تخصصی دندان ها کمک گرفت که فقط دندانپزشک صلاحیت انجام آن ها را دارد:

  • بلیچینگ (bleaching) دندان ها نزد دندانپزشک. در این پروسه، از لامپ مخصوصی استفاده می شود که غلظت های بالای هیدروژن پراکسید را تجزیه می کند.
  • ونیر ها (veneers). ونیر ها به جای سفید کردن دندان ها، آن ها را می پوشانند. ونیر ها برای لکه هایی که به راحتی از بین نمی روند، مناسب هستند.

لکه های خارجی

برخی از رایج ترین روش های از بین بردن لکه های خارجی عبارتند از:

  • دندانپزشک می تواند با انجام جرم گیری و تمیز کردن عمیق دندان ها، مقدار زیادی از لکه ها را از بین ببرد. در این پروسه، از وسیله ای برای تراشیدن پلاک سخت شده و تارتار روی دندان ها استفاده می شود.
  • استفاده از چسب های سفید کننده دندان در خانه، می تواند در از بین بردن لکه ها موثر باشد.
  • استفاده از خمیردندان سفید کننده
  • مراجعه منظم به دندانپزشک و رعایت بهداشت دهان و دندان در خانه از بازگشت لکه ها جلوگیری می کند.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، لکه های سبز رنگ بر روی دندان ها ممکن است علت خارجی یا داخلی داشته باشند. لکه های داخلی معمولا در زمان رشد دندان ها ایجاد می شوند. برخی بیماری ها مانند یرقان، باعث سبز شدن دندان های نوزاد می شوند. سفید کردن تخصصی دندان ها و استفاده از خمیردندان های سفید کننده برای کودکان مجاز نیست.

عدم رعایت بهداشت دهان و تجمع باکتری بر روی دندان ها از جمله عوامل خارجی هستند که می توانند لکه های سبز بر روی دندان ها به وجود بیاورند. این نوع لکه ها معمولا به درمان های خانگی جواب می دهند. برای درمان تخصصی آن ها باید به دندانپزشک مراجعه کرد.

تغییر رنگ و ایجاد لکه روی دندان ها

عوامل متعددی باعث ایجاد لکه و تغییر رنگ دندان ها می شوند. خوشبختانه بسیاری از این لکه ها قابل درمان هستند و راه های مختلفی نیز، برای پیشگیری از ایجاد آن ها وجود دارد.

در این مقاله، هر آن چه که باید در مورد تغییر رنگ دندان ها بدانید، گفته شده است. به علاوه، راه هایی برای حفظ رنگ سفید دندان ها نیز، ارائه شده است.

انواع مختلف لکه ها

تغییر رنگ دندان در سه دسته طبقه بندی می شود: خارجی، داخلی و لکه های مربوط به سن

خارجی (extrinsic)

این نوع از تغییر رنگ دندان، فقط بر مینا (enamel) یا همان سطح خارجی دندان تاثیر می گذارد. عوامل مختلفی باعث ایجاد لکه خارجی می شوند؛ از جمله:

  • غذا
  • نوشیدنی ها
  • تنباکو

داخلی یا درونی (intrinsic)

این نوع از لکه، در داخل دندان ایجاد می شود. به همین دلیل، به راحتی با مواد سفید کننده دندان از بین نمی رود. رنگ این لکه معمولا به خاکستری نزدیک است. برخی از دلایلی که این نوع از تغییر رنگ را در دندان به وجود می آورند، عبارتند از:

  • داروهای خاص
  • صدمه به دندان
  • استفاده بیش از حد از فلوراید
  • ژنتیک افراد

لکه های مربوط به سن (age-related)

با افزایش سن، مینای دندان به تدریج فرسوده می شود و دندان ها ظاهر زرد رنگ پیدا می کنند. در بسیاری از موارد، لکه های به وجود آمده ناشی از کهولت سن منشا خارجی یا داخلی دارند.

تغییر رنگ و لکه روی دندان

تغییر رنگ و لکه روی دندان

چه عواملی می توانند باعث تغییر رنگ دندان ها شوند؟

فاکتور های اصلی که تغییر رنگ را ایجاد می کنند عبارتند از: غذا هایی که می خوریم، نوشیدنی هایی که می نوشیم، کهولت سن و آسیب به دندان ها.

غذا، نوشیدنی و تنباکو

برخی از نوشیدنی ها و غذاهایی که مصرف می کنیم، می توانند به لایه خارجی دندان نفوذ پیدا کنند و رنگ آن را تغییر دهند. برخی از مواد غذایی که می توانند در ایجاد لکه بر دندان ها نقش داشته باشند، عبارتند از:

  • سس های قرمز
  • شراب قرمز
  • چای
  • قهوه
  • شکلات

به علاوه، سیگار کشیدن و یا جویدن تنباکو نیز، رنگ دندان ها را تغییر می دهد. بر اساس تحقیقات انجام شده، احتمال ایجاد لکه بر دندان های کسانی که سیگار می کشند، بسیار بالاتر افراد غیر سیگاری است. همچنین، افراد سیگاری معمولا از ظاهر دندان های خود ناراضی تر هستند. در واقع، اسیدی شدن محیط دهان باعث فرسایش مینای دندان و در نتیجه، تغییر رنگ آن ها می شود.

سن، آسیب ها و آنتی بیوتیک ها

با افزایش سن، دندان ها شکننده تر و آسیب پذیر تر می شوند. به همین خاطر، سریع تر دچار تغییر رنگ می شوند و رنگ زرد پیدا می کنند. اگر وارد شدن آسیب و صدمه به دندان دلیل اصلی ایجاد لکه باشد، فقط رنگ دندان صدمه دیده تغییر پیدا می کند.

نتایج به دست آمده از تحقیقات نشان می دهد که مصرف برخی آنتی بیوتیک ها مانند تتراسایکلین (tetracycline)، در زمان کودکی، می تواند لکه های دائمی را در سطح دندان ها ایجاد کند.

تغییر رنگ و لکه روی دندان

تغییر رنگ و لکه روی دندان

طبقه بندی لکه دندان بر اساس رنگ

در مواردی، می توان بر اساس رنگ لکه ایجاد شده، به علت به وجود آمدن آن پی برد.

زرد رنگ

لکه زرد معمولا در اثر سیگار کشیدن و یا جویدن تنباکو به وجود می آید. عوامل دیگری هم می توانند لکه زرد رنگ را ایجاد کنند؛ مانند:

  • نوشیدنی هایی مانند چای، قهوه و یا شراب قرمز
  • رژیم غذایی که حاوی مقدار زیادی قند ساده است
  • موارد خاصی از دارو ها
  • رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان
  • خشکی مزمن دهان

قهوه ای رنگ

عوامل متعددی لکه های قهوه ای را در دندان ها به وجود می آورند. برخی از این عوامل عبارتند از:

  • استفاده از تنباکو
  • نوشیدنی هایی مانند چای، قهوه و شراب
  • برخی میوه ها مثل بلوبری، بلک بری و انار
  • دندان پوسیده ای که درمان نشده است
  • تجمع تارتار (tartar)

سفید رنگ

پوسیدگی و کرم خوردگی دندان می تواند لکه های سفید ایجاد کند. هر چه پوسیدگی پیشرفته تر و جدی تر شود، لکه رنگ تیره تری پیدا می کند. استفاده بیش از حد از فلوراید نیز می تواند این لکه را ایجاد کند.

سیاه رنگ

عواملی که در ایجاد لکه سیاه رنگ نقش دارند، عبارتند از:

  • کرم خوردگی دندان
  • پر کردگی و یا روکش دندان حاوی سولفید نقره
  • مکمل های آهن

بنفش رنگ

کسانی که شراب زیادی می نوشند، رنگ دندان هایشان به تدریج به بنفش نزدیک می شود.

تغییر رنگ و لکه روی دندان

تغییر رنگ و لکه روی دندان

چگونه می توان این لکه ها را از بین برد؟

روش های زیادی برای سفید کردن و از بین بردن لکه وجود دارد. به طور کلی، محصولات سفید کننده دندان در سه دسته طبقه بندی می شوند:

درمان های تخصصی که فقط دندان پزشک می تواند انجام دهد

دندان پزشک برای سفید کردن دندان های بیمار، از هیدروژن پر اکسید استفاده می کند. طبیعتا غلظت هیدروژن پراکسیدی که دندان پزشک به کار می برد، غلظت بالاتری نسبت به محصولات سفید کننده خانگی دارد. این نوع از درمان بسیار سریع انجام می شود و نسبت به روش های دیگر، ماندگاری بالاتری دارد.

درمان های خانگی که طبق دستورالعمل دندان پزشک انجام می شوند

در مواردی، دندان پزشک قالب و ژل مخصوصی را برای فرد تجویز می کند تا در خانه از آن ها استفاده کند. برای استفاده، ژل به قالب اضافه می شود و سپس قالب بر روی دندان ها قرار می گیرد. معمولا روزی یک ساعت باید از قالب استفاده کرد. پس از گذشت چند هفته، فرد به نتیجه مطلوب می رسد و دندان هایش سفید می شود.

داروهای بدون نسخه

خمیر دندان ها و نوار های حاوی مواد سفید کننده نیز، می توانند در از بین بردن لکه های سطحی موثر باشند. البته، این محصولات بر لکه های داخلی که در درون دندان وجود دارند، بی تاثیر هستند.

توصیه می شود قبل از استفاده از محصولات سفید کننده دندان، با دندان پزشک خود مشورت کنید؛ چراکه بعضی از این مواد می توانند باعث حساسیت دندان و یا التهاب لثه ها شوند.

به علاوه، مراجعه منظم به دندان پزشک (هر شش ماه)، برای تمیز کردن عمیق دندان ها، بسیار مهم است. چکاپ های دندان پزشکی منظم در کاهش به وجود آمدن لکه و تغییر رنگ دندان ها، نقش به سزایی دارند.

چه زمانی باید به دندان پزشک مراجعه کنیم؟

اگر متوجه تغییر رنگ در دندان های خود شده اید و استفاده از محصولات سفید کننده تاثیری نداشته است، بهتر است به دندان پزشک مراجعه کنید.

اگر لکه به وجود آمده، عمیق باشد، هیچ سفید کننده بدون نسخه ای نمی تواند آن را از بین ببرد. همچنین، علت ایجاد لکه می تواند بسیار جدی باشد؛ مثلا لکه در اثر کرم خوردگی و تجزیه مینای دندان ایجاد شده باشد.

اگر فقط یک دندان تغییر رنگ پیدا کرده باشد، علت آن معمولا پوسیدگی و یا آسیب رسیدن به دندان است. هرچه علل ایجاد لکه زود تر درمان شوند، درمان تغییر رنگ نیز آسان تر خواهد بود.

برای حفظ سلامت دندان ها، باید دو بار در سال، برای انجام چکاپ و جرم گیری، به دندان پزشک مراجعه کرد. با انجام این کار، اگر دندان ها و یا لثه دچار مشکلی شده باشند، دندان پزشک سریعا نسبت به درمان آن ها اقدام می کند. مشکلات دندانی هر چه زود تر درمان شوند، بهتر است و بدین گونه از به وجود آمدن بیماری های جدی جلوگیری می شود.

تغییر رنگ و لکه روی دندان

تغییر رنگ و لکه روی دندان

چگونه از تغییر رنگ دندان ها جلوگیری کنیم؟

پس از خوردن غذا های رنگی، دندان های خود را تمیز کنید.

پس از خوردن غذای های رنگی، باید دندان ها را به خوبی مسواک زد و نخ دندان کشید. اگر نخ دندان و یا مسواک خود را به همراه ندارید، می توانید با آب دهانتان را شست و شو دهید. باقی ماندن ذرات غذا در بین دندان ها می تواند باعث تغییر رنگ آن ها شود.

بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید.

باید حداقل سه بار در روز، دندان ها را مسواک بزنیم و نخ دندان بکشیم. به علاوه، می توان از خمیردندان ها و دهانشویه های سفید کننده استفاده کرد. دهانشویه های سفید کننده در از بین بردن لکه های بین دندان ها نقش بسیار مفیدی دارند.

عادت های زندگی خود را بهتر کنید.

اگر سیکار می کشید یا تنباکو می جوید، بهتر است این عادات مضر را ترک کنید. همچنین، توصیه می شود از غذا ها و نوشیدنی های رنگی کمتر استفاده کنید. اگر نخوردن این غذا ها برای شما سخت است، همیشه مسواک و خمیر دندان به همراه داشته باشید تا بلافاصله پس از تمام شدن وعده غذایی، بتوانید دندان های خود را تمیز کنید.

کلام آخر

تغییر رنگ دندان در بین مردم بسیار رایج است و برای هر کس می تواند اتفاق بیفتد. خوردن غذا های رنگی، سیگار کشیدن و جویدن تنباکو می توانند باعث ایجاد لکه در دندان ها شوند. برای درمان این لکه ها، محصولات سفید کننده متعددی وجود دارد. قبل از استفاده از آن ها بهتر است با دندان پزشک خود مشورت کنید. درمان می تواند هم به صورت خانگی انجام شود و هم در کلینیک دندان پزشکی.