سلامتی دندان های شما برای حفظ سلامتی کل بدن، مهم است. جلوگیری از پوسیدگی و کرم خوردگی دندان ها، یکی از مهم ترین راه های مراقبت از دندان ها است. بر اساس تحقیقات انجام شده در ایالات متحده آمریکا، حدود 30 درصد از بزرگسالان از پوسیدگی و سوراخ شدن دندان هایشان رنج می برند. اگر به موقع برای درمان پوسیدگی اقدام نشود، امکان از دست رفتن دندان یا ایجاد مشکلات جدی تر وجود دارد.

به همین دلیل، در صورت مشاهده علائم پوسیدگی، باید سریعا به دندانپزشک مراجعه نمایید.

پوسیدگی و کرم خوردگی دندان

پوسیدگی یا کرم خوردگی دندان چیست؟

به تجمع مواد غذایی و باکتری ها بر روی دندان، پلاک (plaque) گفته می شود. باکتری های موجود در پلاک اسیدی تولید می کنند که توانایی فرساسش مینای سطح دندان ها را دارد.

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به صورت منظم، به از بین بردن پلاک چسبنده در سطح دندان ها کمک می کند. اگر پلاک تجمع پیدا کند، به مرور زمان مینای دندان را از بین می برد و سوراخ ها و حفراتی را در دندان ها ایجاد می کند.

در زمان پوسیدگی شدید دندان، سوراخ یا حفراتی در دندان ایجاد می شود. اگر این مشکل به موقع درمان نشود، پوسیدگی در نهایت همه دندان هایتان را از بین می برد. عدم درمان سوراخ های ایجاد شده در دندان، مشکلات جدی دیگری را نیز به همراه دارد. برای مثال، امکان ایجاد عفونت یا آبسه دندان (tooth abscess) وجود دارد. عفونت ممکن است وارد جریان خون شود که بسیار خطرناک است.

در برخی نواحی محوطه دهانی، احتمال تشکیل پلاک بیشتر است؛ برای مثال:

• سطوح مخصوص جویدن در دندان های مولر (molar). امکان دارد مواد غذایی در شیار ها و فرورفتگی های دندان تجمع پیدا کنند.
• بین دندان ها
• پایین دندان ها، در نزدیکی خط لثه

به علاوه، خوردن مواد غذایی که به دندان های شما می چسبند، احتمال ایجاد سوراخ و کرم خوردگی در دندان ها را افزایش می دهند. برخی از این غذا ها عبارتند از:

• میوه های خشک
• بستنی
• آبنبات
• نوشابه
• آب میوه
• چیپس
• غذا های شیرین مانند کیک، کوکی، بیسکوییت و پاستیل

سوراخ شدن و کرم خوردگی دندان ها در کودکان رایج تر است؛ اما احتمال ایجاد آن در بزرگسالان نیز وجود دارد. مخصوصا زمانی که به علت کهولت سن، لثه ها شروع به عقب رفتن می کنند و ریشه دندان ها تا حدی نمایان می شود. در این حالت، امکان تجمع پلاک بر روی ریشه وجود دارد.

پوسیدگی و کرم خوردگی دندان

5 علامت سوراخ شدن و کرم خوردگی دندان ها

نشانه های متعددی برای کرم خوردگی و سوراخ شدن دندان ها در اثر پوسیدگی وجود دارد. همچنین، بزرگ تر شدن حفره یا سوراخ ایجاد شده نیز، علائمی به همراه دارد.

 رایج ترین نشانه های کرم خوردگی و سوراخ شدن دندان ها عبارتند از:

1-      حساسیت نسبت به سرما و گرما

حساس شدن دندان ها به سرما و گرما، می تواند نشان دهنده پوسیدگی و سوراخ شدن دندان باشد. فرسایش مینای دندان، به تدریج عاج دندان را هم تحت تاثیر خود قرار می دهد. عاج (dentin) لایه سخت و سفت زیر مینا است. درون عاج، تعداد زیادی لوله های تو خالی میکروسکوپی وجود دارد.

اگر مینای کافی برای محافظت از عاج دندان وجود نداشته باشد، غذا های داغ، سرد، چسبناک یا اسیدی، سلول ها و عصب داخل دندان را تحریک می کنند.  در نتیجه، دندان حساس می شود.

2-      حساسیت نسبت به مواد غذایی شیرین

حساسیت نسبت به گرما و سرما در زمان پوسیدگی و سوراخ شدن دندان، رایج تر است. اما در مواردی ممکن است که دندان ها نسبت به غذا های شیرین حساس شوند. مانند حساسیت به دما، احساس ناراحتی ناشی از مواد غذایی شیرین به علت آسیب وارد شده به مینای دندان است.

3-      دندان درد

احساس درد در یک یا چند دندان، می تواند نشان دهنده کرم خوردگی و سوراخ شدن دندان ها باشد. در حقیقت، درد یکی از رایج ترین علائم وجود پوسیدگی و سوراخ در دندان ها است. در مواردی، این درد ناگهانی است. در برخی مواقع، درد در اثر خوردن ماده غذایی خاصی شروع می شود. با گاز زدن و جویدن نیز، شدت این درد افزایش پیدا می کند.

4-      ایجاد لکه بر روی دندان

لکه روی دندان ها معمولا در ابتدا به صورت نقاط سفید رنگ ظاهر می شوند. با پیشرفت پوسیدگی دندان، لکه روی دندان ها تیره تر می شود. لکه ای که در اثر پوسیدگی ایجاد می شود، می تواند قهوه ای، سیاه یا سفید باشد. لکه روی سطح دندان ظاهر می شود.

5-      وجود حفره یا سوراخ در دندان

اگر لکه های سفید روی دندان ها بد تر شوند، معمولا به این معنی است که حفره یا سوراخی در دندان ایجاد شده است. ممکن است بتوانید سوراخ را در آینه مشاهده کنید و یا با زبان خود آن را لمس کنید.

برخی سوراخ ها و حفرات، مخصوصا آن هایی که بین دندان ها پدید می آیند، قابل دیدن یا لمس کردن نیستند. در چنین مواردی، درد و حساسیت دندان ها نشان دهنده پوسیدگی است. در صورت مشاهده سوراخ یا حفره در دندان هایتان، باید سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید.

پوسیدگی و کرم خوردگی دندان

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه نمایید؟

اگر مشکوک به پوسیدگی دندان هایتان هستید، به دندانپزشک مراجعه کنید. در صورتی که دندان های شما نسبت به سرما، گرما و مواد غذایی شیرین حساس شده اند، به دندانپزشک مراجعه کنید؛ مخصوصا اگر این حالت بیش از 48 ساعت طول کشیده است.

دندان دردی که بهبود پیدا نمی کند و پیدایش لکه ها روی دندان ها نیز، از جمله دلایلی هستند که باید به دندانپزشک مراجعه کنید. بهتر است به طور منظم، هر شش ماه، نزد دندانپزشک بروید. بدین ترتیب، از ایجاد پوسیدگی های شدید و سوراخ شدن دندان ها جلوگیری می شود.

پوسیدگی و کرم خوردگی دندان

چگونه می توان از سوراخ شدن و کرم خوردگی دندان ها جلوگیری کرد؟

رعایت بهداشت دهان و دندان، اولین قدم در جلوگیری از پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها است. بهترین روش های جلوگیری از پوسیدگی و کرم خوردگی دندان ها، عبارتند از:

• هر شش ماه یکبار، برای انجام چکاپ و جرم گیری به دندانپزشک مراجعه کنید.
• حداقل دو بار در روز، با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
• به صورت منظم از نخ دندان استفاده کنید.
• در طول روز به میزان کافی آب بنوشید تا دندان ها تمیز بمانند و ترشح بزاق دهان تقویت شود. خشکی دهان، احتمال پوسیدگی دندان ها را افزایش می دهد.
• از مواد غذایی شیرین و نوشابه های گاز دار کمتر استفاده کنید.
• پس از مشورت با دندانپزشک خود، می توانید از محصولات پیشگیری کننده استفاده کنید؛ برای مثال، خمیردندان ها و دهانشویه های حاوی فلوراید.

کلام آخر

سوراخ ها و کرم خوردگی های دندان ها در ابتدا کوچک هستند. اگر درمان به موقع انجام نشود، سوراخ بزرگ تر می شود و مشکلات جدی دیگری هم به وجود می آید. اگر دندان هایتان نسبت به سرما، گرما و مواد شیرین حساس شده اند، روی دندان هایتان لکه هایی ایجاد شده و یا سوراخ هایی را در دندان ها می بینید، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. هر چه درمان را زود تر آغاز کنید، احتمال موفقیت بیشتر است.