هر فرد حداقل یکبار در زندگی خود، توصیات دندانپزشک در مورد تمیز نگه داشتن زبان را شنیده است. همانطور که می دانید، باید حداقل دو بار در روز مسواک بزنید. کشیدن نخ دندان نیز، برای سالم نگه داشتن دندان ها ضروری است. اما ممکن است پس از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، باز هم دهان بوی بدی داشته باشد. علت بوی بد، تمیز نکردن زبان است.

اگر به بهداشت زبان خود توجه نکنید، دهان شما هیچ گاه به طور کامل تمیز نمی شود. به علاوه، اگر دندان هایتان را مسواک بزنید ولی تمیز کردن زبان را فراموش کنید، احتمال ایجاد پوسیدگی دندان ها، زرد شدن و سوراخ شدن آن ها افزایش می یابد. همچنین، تمیز نکردن زبان باعث افزایش سرعت تشکیل پلاک (plaque) می شود.

چرا باید زبان خود را تمیز کنیم؟

زبان، یکی از اعضای بدن است که باکتری های زیادی را در خود جای داده است. زبان، عضوی ماهیچه ای و قابل انعطاف است. برآمدگی هایی در سطح خود دارد و جوانه های چشایی بر روی آن قرار گرفته اند. باکتری ها به راحتی میان برآمدگی ها و فرورفتگی ها جا خوش می کنند.

تجمع باکتری بر روی زبان می تواند در نهایت باعث پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها شود. باید زبان خود را به خوبی با مسواک تمیز کنید. بدین ترتیب، لایه چسبناک و نازکی که روی زبان تشکیل شده و حاوی باکتری است، از بین می رود. به این لایه، بیوفیلم (biofilm) گفته می شود.  از بین بردن بیوفیلم، به هضم راحت تر و سریع تر مواد نیز کمک می کند.

لایه چسبناک بیوفیلم که بر روی زبان قرار می گیرد، باعث می شود طعم غذا ها را کمتر حس کنید. اگر این لایه از بین برود، جوانه های چشایی نیز بهتر عمل می کنند و هضم مواد آسان تر می شود.

تمیز کردن زبان

موثر ترین روش برای تمیز کردن زبان

شست و شوی دهان با آب و یا استفاده از دهانشویه، به تنهایی برای تمیز کردن زبان کافی نیستند. باکتری های داخل دهان بسیار مقاوم هستند و به راحتی از بین نمی روند. دهانشویه تنها لایه خارجی بیوفیلم را از بین می برد. برای از بین بردن موثر باکتری های زبان، باید از مسواک های مخصوص استفاده نمایید. مسواک های زبان در اکثر داروخانه ها به فروش می رسند.

در صورتی که امکان استفاده از مسواک های مخصوص زبان را ندارید، می توانید مسواک معمولی خود را به کار ببرید. برخی مسواک ها، در قسمت پشتی دارای برآمدگی هایی برای تمیز کردن زبان هستند. توجه داشته باشید که نباید خیلی محکم مسواک را بر روی زبان بکشید؛ ممکن است زبان آسیب ببیند.

برای تمیز کردن زبان، از قسمت های عقبی شروع کنید و به سمت جلوی دهان بیایید. هر چه مقدار بیشتری از بیوفیلم را تمیز کنید، احتمال پوسیدگی دندان هایتان کمتر می شود. در تمیز کردن زبان، به همه برآمدگی ها و فرورفتگی ها توجه نمایید.

رعایت بهداشت دهان، فقط شامل مسواک زدن دندان ها نیست. برای حفظ بهداشت باید به تمیزی زبان نیز اهمیت بدهید. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه تمیز کردن زبان و اهمیت آن، با دندانپزشک خود مشورت کنید.

زبان چه اطلاعاتی را در اختیار ما قرار می دهد؟

متخصصان جراحی فک و صورت بر این باورند که زبان، اطلاعات ارزشمندی را در مورد وضعیت سلامتی بدن در اختیار قرار می دهد. برای مثال، در صورت کمبود آهن و ویتامین ب12، زبان ممکن است دچار سوزش شود و بزرگ تر به نظر برسد.

در مواردی، مصرف بیش از حد برخی از مواد غذایی باعث تغییر در وضعیت زبان می شود. در افرادی که غذا های نرم را زیاد مصرف می کنند، برآمدگی های روی زبان بیش از حد بزرگ می شوند. ذرات مواد غذایی و پلاک در بین این برآمدگی های بزرگ راحت تر گیر می کنند و پس از مدتی، دهان فرد بدبو می شود.

اگر در رو یا زیر زبان شما زخمی وجود دارد که به مرور زمان بهبود نیافته است، ممکن است نشانه ای از وجود سرطان باشد؛ البته، برای تشخیص قطعی این موضوع باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. نتایج آماری نشان می دهند که ابتلا به سرطان زبان در حال افزایش است و در افراد جوان یا سیگاری احتمال بروز بیشتری دارد. در صورت مشاهده چنین زخمی، بهتر است هر چه سریع تر به دندانپزشک یا پزشک خود مراجعه
کنید.

تمیز کردن زبان

آیا باید به صورت روزانه زبان خود را تمیز کنید؟

رعایت بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است. برای سالم نگه داشتن دندان ها، باید حداقل روزی 2 مرتبه مسواک بزنید. استفاده از دهانشویه نیز، می تواند به بهداشت دهان کمک کند. همچنین، تمیز نگه داشتن زبان را نباید فراموش کنید. پاکیزه نگه داشتن زبان به اندازه تمیز کردن دندان ها و لثه ها اهمیت دارد. زبان، مانند یک اسفنج است که طول شبانه روز، باکتری ها و ذرات مواد غذایی را به خود جذب می کند.

اگر زبان به طور منظم تمیز نشود، باکتری های روی آن با سرعت تکثیر می شوند. در نتیجه، دهان بدبو می شود و احتمال پوسیدگی دندان ها و ابتلا به بیماری لثه افزایش می یابد. ممکن است باکتری های زبان پس از مدتی به بخش های دیگر دهان بروند و قسمت های مختلف دهان را درگیر کنند.

رژیم غذایی نقش به سزایی در سلامت زبان دارد. اگر سبزیجات تازه زیادی مصرف می کنید، زبان شما به صورت طبیعی تمیز می شود. اما در غیر این صورت، برای پاکیزه نگه داشتن زبان باید روزی دو مرتبه با مسواک آن را تمیز کنید. اگر غذا های نرم زیادی مصرف کنید، پاپیلا های روی زبان (papillae) به تدریج بلند می شوند و باکتری های بیشتری روی زبان باقی می ماند. در نتیجه، دهان پس از مدتی بدبو می شود.

برای از بین بردن ذرات مواد غذایی به دام افتاده، می توانید از نخ دندان استفاده کنید. باید توجه داشته باشید که نخوردن غذا به اندازه کافی و برخی رژیم های لاغری می توانند باعث ایجاد بوی بد دهان شوند. هنگام تمیز کردن زبان، بخش های عقبی را با دقت مسواک بزنید.

بهترین روش طبیعی برای تمیز نگه داشتن زبان، داشتن رژیم غذایی متعادل و مسواک زدن به صورت منظم است. پس از هر بار مسواک زدن دندان ها، زبان خود را نیز تمیز نمایید. اگر می خواهید این کار را دقیق تر انجام دهید، باید از مسواک های مخصوص زبان استفاده کنید.

تمیز کردن زبان

کلام آخر

همانطور که گفته شد، تمیز نگه داشتن زبان در سلامت دهان و دندان ها نقش به سزایی دارد. پس از هر بار مسواک زدن دندان هایتان، زبان خود را نیز تمیز کنید. زبان پر از برآمدگی و فرورفتگی است و مکان بسیار مناسبی برای رشد باکتری ها است. در صورت عدم توجه به بهداشت زبان، دهان بد بو خواهد شد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، با دندانپزشک خود مشورت کنید.