انواع روکش دندان
روکش دندان مانند کلاهکی است که روی دندان آسیب دیده قرار می‌گیرد. روکش درمانی دائمی بوده و زمانی‌که در مکان خود بوده؛ باید عملکرد دندان طبیعی را داشته و در ظاهر با آن تفاوتی نکند. معمولا زمانی به این کلاهک‌های دندانی نیاز پیدا می‌کنیم که دندان به شدت آسیب دیده یا به قدری ضعیف باشد که با پرکردن ترمیم نشود. برخی از افراد نیز به دلایل زیبایی از روکش استفاده نموده اما بیشتر کاربرد آن نبود ساختار کافی در دندان است. انواع روکش‌های دندان شامل فلزی، پرسلنی، رزینی و سرامیکی شده که مقاومت و ظاهر هر کدام متفاوت خواهد بود. بیماران بهتر است با مشورت دندانپزشک متخصص ترمیمی و زیبایی، روکش مناسب خود را انتخاب نمایند.
روکش دندان چیست؟
به مرور زمان، دندان‌های شما می‌توانند دچار آسیب‌دیدگی شوند. آسیب‌دیدگی دندان به دلایل متعددی مانند پوسیدگی، صدمه شدید، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان مناسب و غیره ایجاد می‌شود. در نتیجه ممکن است که این ساختار‌های حیاتی بدن انسان، به مرور زمان دچار مشکلات جدی شوند. روکش‌ها شکل، قدرت و زیبایی دندان‌ها را به آن‌ها باز می‌گردانند. این ساختار‌ها در محل مشخص خود ثابت نگه داشته شده و بیشتر بخش در معرض دید دندان شما را پوشش خواهند داد. از دلایلی که منجر به استفاده از روش ترمیمی روکش دندان می‌گردد؛ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- محافظت از دندانی ضعیف (به احتمال زیاد در اثر پوسیدگی) در برابر شکستگی یا حفاظت از دندانی ترک خورده
- ترمیم دندان شکسته یا به شدت ساییده شده
- حمایت و پوشش دندانی با پرشدگی بالا
- نگه داشتن بریج دندان در محل خود
- پوشش دندان با فرم یا رنگ نامناسب
- پوششی برای ایمپلنت دندان
- محافظی برای دندان عصب‌کشی شده
از آن‌جایی‌که روکش روی دندان طبیعی نصب می‌گردد؛ ساختار دندان باید برای مطابقت با آن تغییر یابد. برای انجام این مرحله دندان طبیعی و اطراف آن باید بی‌حس شوند. سپس اسکن یا قالبی از دندان گرفته شده و آن را برای ساخت روکش به لابراتوار دندانپزشکی می‌فرستند. پس از آماده‌سازی و بررسی؛ روکش بر محل مناسب خود، نصب خواهد شد.
انواع روکش دندان
جنس روکش‌های دندان با یکدیگر متفاوت بوده و در نتیجه هر کدام شکل، مقاومت و هزینه درمانی مخصوص به خود را دارند. معیار‌های بیمار در انتخاب نوع روکش تاثیرگذار خواهد بود. برای مثال روکش فلزی با وجود مقاومت بالا، به دلیل تفاوت رنگ خود با دندان طبیعی ممکن است انتخاب بعضی از افراد نباشد. اما بعضی دیگر استحکام را به زیبایی ترجیح می‌دهند. حال انواع روکش‌های دندان کدام هستند و هر کدام چه ویژگی‌هایی دارند؟
روکش دندان سرامیکی
این روکش‌ها به دلیل داشتن بیشترین شباهت با دندان‌های طبیعی، از منظر زیبایی یکی از بهترین انتخاب‌های ترمیمی به حساب می‌آید. بدن بسیاری از افراد به مواد فلزی واکنش نشان داده و در صورت نصب روکش‌های فلزی لثه آن‌ها دچار التهاب می‌شود. روکش سرامیکی این مشکل را ایجاد نکرده و گزینه مناسبی برای این دسته از بیماران خواهد بود. با وجود استفاده بیشتر از روکش‌های سرامیکی در دندان‌های جلو، دندان‌های عقبی را نیز می‌توان با استفاده از آن‌ها روکش کرد.
انواع روکش دندان
روکش دندان زیرکونیا
این روکش‌ها از جنس زیرکونیم دی اکسید بوده که ماده‌ای بسیار مقاوم از انواع سرامیک است. یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های روکش زیرکونیا، استحکام و دوام طولانی مدت آن بوده و در نتیجه انتخاب بسیار مناسبی برای دندان‌های آسیا خواهد بود. همچنین نیاز به آماده‌سازی زیاد دندان برای نصب این نوع روکش، وجود ندارد. بر اساس تحقیقات منتشر شده در ژورنال دندانپزشکی در سال 2017، طول عمر روکش زیرکونیا با روکش فلزی برابر بوده و به‌طور میانگین در افراد مختلف 5 سال تخمین زده شد.
همچنین یکی از دلایلی که بسیاری از دندانپزشکان را مایل به استفاده از روکش زیرکونیا می‌کند؛ احتمال بسیار کم ایجاد واکنش در بدن بیمار مانند التهاب است. از دیگر مزیت‌های روکش زیرکونیا این بوده که بسیاری از دندانپزشکان متخصص پروتز‌های دندانی، در مطب خود این روکش را می‌سازند؛ که این مسئله باعث ذخیره زمان شما خواهد شد.
انواع روکش دندان
روکش دندان سرامیکی فلزی
این روکش‌ها به دلیل هزینه درمانی مناسب و مقاومت خوب، محبوبیت بسیار بالایی دارند. روکش دندان سرامیکی فلزی، شامل دو لایه می‌شود. لایه فلزی بخش درونی روکش بوده که روی دندان طبیعی قرار می‌گیرد. لایه سرامیکی روی این لایه گذاشته شده و قسمت قابل مشاهده روکش است. بخش فلزی باعث اتصال محکم روکش به دندان و مقاومت بالای آن می‌گردد. لایه سرامیکی به دلیل رنگی مشابه دندان؛ روکش شما را زیباتر جلوه خواهد داد. بخش فلزی این روکش از مواد مختلفی مانند نیکل، کرومیوم کبالت، مولیبدن، تیتانیوم و طلا ساخته می‌شود.
انواع روکش دندان
روکش دندان تمام فلزی
این روکش‌ها از آلیاژهای متنوعی مانند طلا و پلاتین یا آلیاژهایی از کبالت-کروم و نیکل-کروم ساخته می‌شوند. استحکام روکش‌های تمام فلزی بسیار بالا بوده و جویدن مواد مختلف با آن‌ها اغلب مشکلی ایجاد نخواهد کرد. به همین دلیل ترک خوردگی و شکستگی در این پوشش‌های دندانی رخ نخواهد داد. البته تفاوت رنگ این روکش‌ها با دندان طبیعی از جنبه زیبایی آن‌ها کاسته و قیمت بالای آن‌ها هزینه ترمیم را افزایش می‌دهد. اما در عوض امکان آسیب‌دیدگی روکش تمام فلزی بسیار کم بوده و تا سال‌ها می‌توان بدون کوچک‌ترین مشکلی از آن استفاده نمود. در نتیجه به نظر بسیاری از دندانپزشکان، روکش تمام فلزی بهترین انتخاب برای بیماران به حساب می‌آید.
انواع روکش دندان
روکش دندان رزینی
روکش رزینی از کم هزینه‌ترین انواع روکش‌ها است. این ساختار‌ها با استفاده از کامپوزیت دندانی رزینی ساخته شده و می‌توان رنگ آن‌ها را با دندان طبیعی تطبیق داد. همچنین نیازی به آماده‌سازی طولانی مدت دندان برای نصب این نوع از روکش وجود نخواهد داشت. با این وجود روکش‌های رزینی مقاومت بالایی نداشته و در برابر شکستگی، ترک خوردگی و فشار آسیب‌پذیر هستند.
انواع روکش دندان
سوالات متداول
آیا پس از روکش کردن دندان مشکلی برای آن پیش خواهد آمد؟
اگر روکش با مواد مناسب ساخته شده باشد و از آن به درستی محافظت نمایید؛ مشکل خاصی پیش نخواهد آمد. البته ممکن است چند روز طول بکشد تا به روکش دندان خود عادت کنید که امری طبیعی به حساب می‌آید. اگر دندان شما به مواد گرم یا سرد تا مدتی پس از ترمیم، حساسیت نشان داد؛ بهتر است خمیر دندان مخصوص دندان‌های حساس را برای دندان‌های خود مورد استفاده قرار دهید. اگر احساس درد در محل روکش یا نامناسب بودن آن را داشتید؛ به دندانپزشک معالج خود مراجعه بفرمایید.
طول عمر روکش های دندان چند سال است؟
به‌طور میانگین، روکش‌ها از 5 تا 15 سال دوام خواهند داشت. میزان مقاومت آن‌ها به تغذیه و مراقبت بهداشتی شما بستگی زیادی دارد. همچنین بعضی از عادات اشتباه وجود داشته که باعث کاهش طول عمر این ساختار‌های دندانی می‌شوند. از این عادات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دندان قروچه کردن یا ساییدن دندان‌ها به روی یکدیگر
- جویدن یخ
- خوردن ناخن
- استفاده از دندان برای باز کردن بسته‌بندی‌ها مانند در نوشابه
آیا روکش دندان نیاز به مراقبت خاصی دارد؟
نیاز به مراقبت ویژه‌ای از روکش دندان نیست اما دندان طبیعی زیرین آن همچنان احتیاج به محافظت در برابر پوسیدگی یا آسیب‌های لثه‌ای دارد. این مراقبت‌ها شامل روزانه دو بار مسواک زدن و یک بار نخ دندان کشیدن به خصوص اطراف روکش، می‌شوند. همچنین از جویدن غذاهای سفت با روکش‌های پرسلنی خودداری کنید.
هزینه روکش کردن دندان ها چقدر است؟
هزینه روکش دندان با توجه به نوع روکشی که انتخاب می‌کنید؛ متفاوت است. برای مثال روکش‌های پرسلنی، از روکش‌های فلزی گران‌تر هستند.
جمع بندی
دندان‌ها از مهم‌ترین ساختار‌های بدن انسان بوده که بدون وجود آن‌ها تغذیه و در نتیجه زندگی کردن برای انسان‌ها ناممکن خواهد بود. همچنین این ساختار‌های ارزشمند، در زیبایی چهره و لبخند نیز تاثیر به‌سزایی می‌گذراند. بسیاری از مواقع با توجه به نظر دندانپزشک متخصص، نخستین راه‌حل ترمیم دندان‌ها، پرکردن آن‌ها است. اما امکان دارد به دلیل پوسیدگی بیش از حد؛ دندان از مقاومت مناسبی برای این روش ترمیمی برخوردار نباشد. یا این‌که دندان به دلیل آسیب، ساییدگی یا تغییر رنگ، نیاز به نصب پوششی روی خود داشته باشد. استفاده از انواع روکش‌های دندان، یکی از بهترین روش‌های درمانی در این‌گونه موارد به حساب می‌آید.
