آبسه دندان چیست؟
در این نوشته می خوانید:
آبسه دندان چیست؟
آبسه دندان (abscessed tooth) کیسه ای پر از چرک است که در اثر عفونت های باکتریایی، در بخش های مختلف دندان ایجاد می شود. آبسه دندانی می تواند درد نسبتا شدیدی را برای فرد به وجود بیاورد و در مواردی بیمار دچار گوش درد و گردن درد نیز می شود. عدم درمان آبسه دندانی می تواند مشکلات بسیار جدی و مرگباری را به دنبال داشته باشد.
در ادامه مقاله، به انواع مختلف آبسه و نحوه تشخیص آن ها می پردازیم.
آبسه دندان
انواع مخلتف آبسه
نوع آبسه، بر اساس بخشی از دندان که درگیر شده است تعیین می شود. سه نوع رایج عبارتند از:
- آبسه پری آپیکال (periapical). این نوع آبسه، در نوک ریشه دندان به وجود می آید.
- آبسه پریودنتال (periodontal). این آبسه در لثه و در نزدیکی ریشه دندان ایجاد می شود و ممکن است به بافت های اطراف و استخوان گسترش پیدا کند.
- آبسه ژینژیوال (gingival). این آبسه روی لثه دیده می شود.
علائم و نشانه ها
نشانه اصلی آبسه دندان، درد ضربان دار در نزدیکی دندان و یا لثه ها است. درد به صورت ناگهانی شروع می شود و با گذشت زمان، شدت آن افزایش می یابد.
از علائم دیگر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد دندان یا لثه که گوش ها، فک و یا گردن را نیز درگیر می کند.
- افزایش شدت درد در زمان دراز کشیدن و خوابیدن
- احساس درد در هنگام جویدن یا گاز زدن
- قرمزی و التهاب صورت
- التهاب و قرمزی لثه ها
- حساس شدن دندان ها
- تغییر رنگ و یا لق شدن دندان ها
- بوی بد دهان
- مزه بد دهان
- التهاب و حساس شدن عقده های لنفاوی گردن و تحت فکی
- تب
در صورت پارگی یا ترکیدن آبسه دندان، درد خیلی سریع از بین می رود. به علاوه، ممکن است به طور ناگهانی مزه بدی در دهان ایجاد شود. این مزه بد به دلیل خارج شدن چرک (pus) از آبسه است.
آبسه دندان
آبسه دندان به چه دلیل ایجاد می شود؟
نفوذ باکتری به درون دندان یا لثه می توان باعث ایجاد آبسه شود. چگونگی ورود باکتری، نوع آبسه را تعیین می کند. برای مثال:
آبسه پری آپیکال (periapical)
باکتری معمولا از طریق سوراخ ایجاد شده در اثر پوسیدگی، وارد پالپ دندان (dental pulp) می شود. به قسمت نرم و داخلی دندان، پالپ می گوییم که حاوی اعصاب، بافت پیوندی و مویرگ های خونی است.
آبسه پریودنتال (periodontal)
آبسه پریودنتال در اکثر موارد به دنبال بیماری لثه ایجاد می شود. صدمه و آسیب به بافت لثه نیز می تواند این نوع آبسه را به وجود بیاورد.
آبسه ژینژیوال (gingival)
زمانی که یک جسم خارجی مانند ذرات پاپ کورن و یا موهای مسواک در لثه فرو می رود، امکان دارد آبسه ژینژیوال ایجاد شود.
آبسه دندان
روش های درمانی
در درمان آبسه، تمرکز بر از بین بردن عفونت و کاهش درد است. بسته به علائمی که فرد از خود نشان می دهد، ممکن است دندان پزشک به عکس رادیوگرافی (dental X-ray) نیاز پیدا کند. به کمک عکس، میزان گسترش عفونت دقیق تر مشخص می شود. بر اساس نوع آبسه و شدت آن، یکی از روش های درمانی زیر به کار گرفته می شود:
تخلیه آبسه
دندان پزشک، برش کوچکی بر روی آبسه ایجاد می کند و از این طریق، چرک تخلیه می شود. سپس، ناحیه ای که آبسه در آن قرار داشته است، با محلول آب و نمک شسته می شود.
عصب کشی (root canal procedure)
در این پروسه، ابتدا به وسیله مته مخصوص سوراخی در دندان مورد نظر ایجاد می شود. با انجام این کار می توان آبسه را تخلیه و پالپ عفونی را خارج کرد. سپس، دندان پزشک ناحیه پالپ و کانال ریشه دندان را با مواد مخصوصی پر می کند. برای استحکام بیشتر دندان، امکان دارد دندان روکش شود. روکش گذاری دندان، معمولا در جلسه ای جدا انجام می شود.
کشیدن دندان
اگر راهی برای نجات دندان وجود نداشته باشد، دندان پزشک دندان را قبل از تخلیه آبسه می کشد. پس از در آوردن دندان، پروسه تخلیه آبسه را آغاز می کند.
مصرف آنتی بیوتیک
اگر عفونت گسترش پیدا کرده باشد و یا بیمار از سیستم ایمنی ضعیفی برخوردار باشد، دندان پزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند تا عفونت سریع تر از بین برود.
برداشتن جسم خارجی
اگر آبسه به دلیل وجود جسم خارجی باشد، دندان پزشک جسم را از دهان خارج می کند. سپس ناحیه ای از دهان که آبسه در آن وجود دارد، با محلول آب و نمک شسته می شود.
اگر بیمار نمی تواند سریعا به دندان پزشک مراجعه کند، می تواند از مسکن های بدون نسخه برای کاهش درد استفاده کند. همچنین، شست و شوی دهان با محلول آب و نمک می تواند مفید باشد.
مشکلات احتمالی دیگر
بسیار مهم است که دندان پزشک آبسه دندان را درمان کند. حتی اگر آبسه پاره شده و ترکیده است، دندان پزشک باید دندان های فرد را معاینه کند تا از عدم گسترش عفونت مطمئن شود.
در صورت عدم درمان، عفونت به فک و دیگر بخش های سر و گردن از جمله مغز، سرایت خواهد کرد. در موارد بسیار نادر، می تواند باعث مرگ بیمار نیز بشود. در نتیجه، درمان نکردن آبسه دندان می تواند پیامد های مرگ باری به دنبال داشته باشد.
در صورتی که به آبسه دندان دچار شده اید و یکی از نشانه های زیر را در خود مشاهده می کنید، هر چه سریع تر به دندان پزشک یا اورژانس مراجعه کنید:
- تب بالا
- التهاب سر و صورت
- سختی در قورت دادن
- بالا رفتن ضربان قلب
- سرگیجه
همه این علائم، نشان دهنده وجود عفونت جدی در بدن هستند و در چنین مواردی، درمان باید هر چه سریع تر انجام شود.
کلام آخر
آبسه دندان، چند روز پس از درمان باید به طور کامل بهبود بیابد. حتی اگر تمام چرک تخلیه شده باشد، باید دوباره به کلینیک مراجعه کرد؛ چراکه دندان پزشک باید از بهبود عفونت و عدم گسترش آن اطمینان حاصل کند. رعایت بهداشت دهان و دندان و چکاپ های روتین دندان پزشکی، ریسک ابتلا به آبسه را کاهش می دهد.
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.