شناسایی و درمان دندان های نهفته

دندان نهفته چیست؟

دندان نفهته (impacted teeth)، دندانی است که به دلایل مختلف نتوانسته از لثه بیرون بیاید. در برخی موارد، دندان به صورت نیمه نهفته (partially impacted) است؛ بدین معنی که در حال بیرون آمدن از لثه ها است. در اکثر اوقات، دندان های نهفته علائم بارزی ندارند و تنها پس از تصویر برداری با اشعه ایکس (X-ray) شناسایی می شوند.

در ادامه این مقاله، به دندان های نهفته بیشتر می پردازیم و نحوه شناسایی و درمان آن ها را شرح می دهیم.

علائم دندان های نهفته

در برخی موارد، ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد. در مقابل، در برخی موارد نیز می توان علائم زیر را مشاهده کرد:

• لثه های قرمز، متورم
• خون ریزی لثه ها
• بوی بد دهان
• مزه بد دهان
• دشواری در باز کردن دهان
• احساس درد در هنگام باز کردن دهان و جویدن

این علائم ممکن است هر از چند گاهی ظاهر و دوباره برای چند هفته تا چندین ماه، ناپدید شوند.

درمان دندانهای نهفته

علت نهفتگی دندان ها چیست؟

به طور کلی، زمانی که در دهان فضای کافی برای دندان ها وجود نداشته باشد، یک یا چند دندان به صورت نهفته در می آیند. عدم وجود فضای کافی ممکن است به دلیل ژنتیک افراد و یا درمان ارتودنسی باشد.

چه دندان هایی بیشتر دچار این وضعیت می شوند؟

دندان های عقل، معمولا آخرین دندان هایی هستند که در دهان ظاهر می شوند. معمولا بین 17 تا 21 سالگی از لثه ها بیرون می آیند. دندان های عقل نهفته، از مشکلات رایج در دندانپزشکی هستند. در زمانی که دندان های عقل در دهان ظاهر می شوند، رشد استخوان فک متوقف شده است. در نتیجه، این امکان وجود دارد که دهان فضای کافی برای آن ها نداشته باشد. از آنجایی که به وجود دندان های عقل نیازی نیست، دندانپزشک معمولا آن ها را می کشد. اگر فک کوچکی دارید، احتمال این که دندان های عقل شما به حالت نهفته دربیایند، بیشتر است.

پس از دندان های عقل، دندان های نیش بیشترین احتمال نهفتگی را دارند. از آنجایی که نقش این دندان ها در دهان حیاتی است، دندانپزشک به جای کشیدن آن ها، درمان هایی را برای درآمدن این دندان ها انجام می دهد.

درمان دندانهای نهفته

دندان های نهفته چگونه درمان می شوند؟

اگر گمان می کنید که دندان نهفته دارید، در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک، دندان های شما را معاینه می کند و در صورت نیاز، عکس رادیوگرافی را بررسی می نماید. با انجام این معاینات مشخص می شود که آیا دندان نهفته علائم را ایجاد کرده است یا خیر. اگر دندانپزشک تشخیص دهد که دندان نهفته عامل علائم است، می توان روش های درمانی متعددی را پیش گرفت.

از جمله روش های درمان، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

صبر کردن و تحت نظر گرفتن وضعیت دندان های فرد

اگر دندان نهفته، علائمی ایجاد نکرده باشد، دندانپزشک معمولا این روش را پیش می گیرد. در این روش، به جای جراحی و درآوردن دندان، دندانپزشک وضعیت دندان های فرد را تحت نظر می گیرد و در صورت بروز هر گونه مشکلی، برای برطرف کردن آن اقدام می نماید. در این حالت، فرد باید به صورت مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید و چکاپ های روتین داشته باشد.

جراحی

اگر از درد یا دیگر عوارض جانبی دندان نهفته رنج می برید، دندانپزشک معمولا جراحی کشیدن دندان را پیشنهاد می کند؛ مخصوصا اگر دندان های عقل نهفته باشند. همچنین، اگر باقی ماندن دندان نهفته در دهان باعث بروز مشکلاتی برای سایر دندان ها شود، دندانپزشک کشیدن دندان را پیشنهاد می دهد.

پروسه جراحی کشیدن دندان معمولا در مطب دندانپزشکی انجام می شود و فرد می تواند بلافاصله پس از آن، به خانه برود. پروسه جراحی بین 45 تا 60 دقیقه طول می کشد و تحت بی حسی موضعی انجام می شود. بهبودی ممکن 7 تا 10 روز طول بکشد اما می توانید چند روز پس از کشیدن دندان، به روال عادی زندگی خود بازگردید.

کمک کردن به درآمدن دندان (eruption aids)

زمانی که دندان های نیش نهفته هستند، می توان با انجام برخی کار ها باعث درآمدن دندان ها شد. برای مثال، می توان از بریس ها و براکت ها کمک گرفت. همچنین، با کشیدن دندان های شیری یا دائمی که سد راه دندان نهفته شده اند، می توان نهفتگی را برطرف کرد. این روش ها در کودکان اثرگذاری بیشتری دارند.

اگر با انجام این روش ها، باز هم دندان نهفته از لثه خارج نشود، دندان باید کشیده شود. سپس، دندانپزشک آن را با ایمپلنت دندانی (dental implant) یا بریج (bridge) جایگزین می کند.

پیچیدگی ها و مشکلات ناشی از دندان های نهفته

از آنجایی که دندان های نهفته در درون لثه ها قرار دارند، امکان تمیز کردن آن ها وجود ندارد. البته، اگر دندان حالت نیمه نهفته داشته باشد، می توان تا حدی آن ها تمیز کرد. به همین دلیل، دندان های نهفته به احتمال بیشتری دچار مشکل می شود. از جمله این مشکلات و پیچیدگی ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سوراخ شدن دندان از شدت پوسیدگی
• پوسیدگی دندان
• عفونت
• متراکم شدن دندان ها
• ایجاد کیست که می تواند باعث تخریب ریشه های دندان های اطراف و همچنین صدمه به استخوان شود
• جذب استخوان یا دندان های مجاور
• بیماری لثه

درمان دندانهای نهفته

مدیریت درد برای دندان های نهفته

اگر دندان نهفته شما باعث درد و ناراحتی شده است، می توانید به طور موقت از داروهای ضد درد بدون نسخه استفاده کنید. می توانید برای انتخاب داروی ضد درد مناسب، با دندانپزشک خود مشورت نمایید. یخ نیز می تواند التهاب و ورم را کاهش دهد. شست و شوی دهان با محلول آب و نمک می تواند در کاهش درد موثر باشد.

اگر میزان درد بسیار شدید است و روش های بالا در کاهش آن تاثیری نداشتند، با دندانپزشک خود مشورت کنید. امکان دارد دارو های ضد درد قوی تری را برای شما تجویز نماید. در هر صورت، اگر دندان نهفته دردی ایجاد کرده است، باید دندانپزشک خود را مطلع کنید. ممکن است نیاز باشد آن را بکشید و یا دیگر روش های درمانی را آغاز کنید.

کلام آخر

دندان های نهفته ممکن است هیچ گونه مشکل یا پیچیدگی ایجاد نکنند. در چنین مواردی، نیازی به اقدامات درمانی نیست. اما در برخی موارد، برای جلوگیری از عفونت یا صدمه به دیگر دندان ها، دندان نهفته باید کشیده شود. مراجعه منظم به دندانپزشک می تواند به تشخیص زودهنگام دندان های نهفته منجر شود و در صورت نیاز می توان درمان را به موقع آغاز کرد.