عفونت دندان عقل

دندان عقل چیست؟

دندان های عقل جزو دندان های مولر (molars) هستند و در عقب دهان قرار می گیرند. در واقع، دندان عقل سومین دندان مولر است. در بیشتر افراد، دندان های عقل بین 17 تا 25 سالگی نمایان می شوند.

همانند دندان های دیگر، اتفاقات زیر ممکن است برای دندان های عقل رخ دهد:

  • پوسیدگی
  • سوراخ شدن دندان
  • نهفته شدن دندان
  • گیر کردن دندان در زیر لثه ها

اگر دندان های عقل شما دچار عفونت شوند، باید برای درمان به دندانپزشک مراجعه کنید. البته، هر دردی نشانه عفونت دندان نیست. در ادامه، روش های درمانی عفونت دندان عقل را شرح می دهیم.

عفونت چگونه به وجود می آید

از آنجایی که تمیز کردن دندان های عقل کمی دشوار است، ممکن است این دندان ها دچار عفونت شوند. ذرات غذا و باکتری ها میان دندان ها و لثه ها به دام می افتند. تمیز کردن فضای بین دندان های عقل و دندان های جلویی آسان نیست. به همین دلیل، احتمال عفونت دندان های عقل افزایش می یابد.

اگر دندان عقل نهفته (impacted wisdom tooth) باشد، به درستی از لثه خارج نمی شود. ممکن است تنها نیمی از دندان از لثه خارج شود و کج رشد کند. دندان های عقل نیمه نهفته (partially impacted wisdom tooth) با احتمال بیشتری دچار عفونت می شوند. زیرا شکل و زاویه آن ها، پوسیدگی دندان را آسان تر می کند. عفونت یا پوسیدگی شدید دندان زمانی اتفاق می افتد که باکتری ها بیش از حد رشد کنند و تکثیر شوند و لایه بیرونی دندان را سوراخ کنند.

انواع مختلفی از باکتری ها می توانند در دندان های عقل عفونت ایجاد کنند. در موارد نادر، عفونت به نواحی دیگر دهان و سر گسترش می یابد. از جمله باکتری هایی که در ایجاد عفونت دندان نقش دارند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • استرپتوکوکوس
  • اکتینومایسز
  • فوزو باکتریوم
  • پپتوستروپتوکوکوس
عفونت دندان عقل

عفونت دندان عقل

درمان

برای درمان عفونت دندان عقل، معمولا اقدامات زیر انجام می شود:

  • دندانپزشک داروهایی را برای درمان دندان تجویز می کند.
  • پروسه هایی برای بازسازی و ترمیم دندان انجام می شود.
  • ممکن است برای کشیدن دندان عقل نیاز باشد که عمل جراحی انجام شود.

دندانپزشک، دندان های شما را معاینه می کند و عکس رادیوگرافی تهیه شده از دهان را بررسی می نماید. سپس با توجه به وضعیت دهان شما، بهترین روش درمانی را برمی گزیند.

عفونت دندان عقل

عفونت دندان عقل

دارو ها

برای از بین بردن کامل عفونت دندان عقل، باید آنتی بیوتیک نیز مصرف کنید. ممکن است نیاز باشد ابتدا یک هفته این آنتی بیوتیک ها را مصرف کنید و سپس، دندان کشیده یا ترمیم شود. آنتی بیوتیک ها روند بهبودی را تسریع می کنند و از گسترش باکتری ها جلوگیری می نمایند.

از جمله آنتی بیوتیک هایی که تجویز می شوند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • پنی سیلین
  • آموکسی سیلین
  • مترونیدازول
  • کلیندامایسین
  • اریترومایسین

همچنین، ممکن است دندانپزشک برای کاهش درد عفونت دندان دارو های زیر را تجویز کند:

  • ایبوپروفن
  • استامینوفن
  • آسپیرین

ترمیم دندان

پس از اینکه عفونت دندان از بین برده شد، باید دوباره به دندانپزشک مراجعه کنید تا مراحل بعدی درمان انجام شود. دندان عقل یا باید ترمیم شود و یا کشیده شود. درمان پوسیدگی در دندان عقل مانند سایر دندان ها است. ممکن است نیاز به پرکردگی یا روکش باشد. همچنین، امکان دارد که دندانپزشک سطوح جانبی و روی دندان عقل را سوهان بکشد و صاف کند. با انجام این کار، ذرات غذای کمتری میان دندان ها و لثه ها گیر می کند و از تراکم دندان ها کاسته می شود.

عفونت دندان عقل

عفونت دندان عقل

کشیدن دندان عقل

اگر دندان عقل شما آسیب دیده باشد و یا پوسیده شده باشد، دندانپزشک کل دندان یا بخشی از آن را خارج می کند. در صورتی که دندان عقل نهفته باشد و یا عفونت کرده باشد، دندان باید جراحی شود.

دندانپزشک بافت لثه روی دندان عقل نهفته را برمی دارد تا دندان بتواند به خارج لثه رشد کند. جراحی دیگری وجود دارد که طی آن، تنها بخش بالایی دندان عقل برداشته می شود که به آن کورونکتومی (coronectomy) گفته می شود. با انجام کورونکتومی، ریشه های دندان، اعصاب و استخوان فک اطراف دندان سالم باقی می مانند.

عفونت دندان عقل

عفونت دندان عقل

حقایقی در مورد جراحی دندان

کشیدن دندان عقل ممکن است کمی دشوار باشد. برای انجام این کار، فرد باید تحت بی حسی موضعی و یا بیهوشی عمومی باشد. پروسه حدود 20 دقیقه طول می کشد. امکان دارد دندانپزشک مجبور به تکه تکه کردن دندان شود و سپس تکه ها را خارج کند. در این حالت، آسیبی به اعصاب و استخوان فک وارد نمی شود.

از جمله خطرات احتمالی و عوارض جانبی پس از کشیدن دندان عقل، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • خونریزی
  • عفونت
  • بی حسی زبان، لب پایین و چانه
  • ضعف استخوان فک

عفونت در دهان می تواند از دو هفته تا دو ماه پس از کشیدن دندان عقل اتفاق بیفتد. در صورت مشاهده علائم، دندانپزشک خود را مطلع کنید. ممکن است نیاز باشد یک دوره آنتی بیوتیک مصرف کنید.

عفونت دندان عقل

عفونت دندان عقل

درمان های خانگی

درمان های خانگی نمی توانند عفونت دندان عقل را درمان کنند. اما، برخی از این روش ها در کاهش درد و ناراحتی ناشی از عفونت موثر هستند. تا زمان مراجعه به دندانپزشک، می توانید از این روش ها کمک بگیرید:

  • دهانشویه آب و نمک. مقداری نمک را در آب سرد یا گرم حل کنید. این محلول را چند بار در دهان بچرخانید و سپس به بیرون بریزید. نمک باعث می شود رشد باکتری ها کند تر شود.
  • هیدروژن پراکسید. مقدار مساوی آب آشامیدنی و هیدروژن پراکسید را یکدیگر مخلوط کنید. از این محلول به عنوان دهانشویه استفاده کنید. هیدروژن پراکسید یک ماده آنتی باکتریال است و می تواند باکتری های سطح دندان ها و عفونت را از بین ببرد.
  • کمپرس یخ. کمپرس یخ را روی گونه خود، در مجاورت محل عفونت قرار دهید. سرما التهاب و ورم را کاهش می دهد.
  • دارو های مسکن. برای کاهش درد و ناراحتی می توانید از دارو های مسکن یا ژل های بی حسی موضعی استفاده کنید.
عفونت دندان عقل

عفونت دندان عقل

دلایل دیگر دندان درد

دندان های عقل حتی اگر عفونت نکرده باشند، می توانند درد و ناراحتی ایجاد کنند. پس از کشیدن دندان عقل نیز، احساس درد طبیعی است. از دیگر دلایل دندان درد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • درد لثه. ممکن است لثه های اطراف دندان عقل دچار عفونت شوند؛ که به آن پری کورونیت (pericoronitis) گفته می شود. در پری کورونیت، لثه ها ملتهب، قرمز و دردناک می شوند.
  • دندان نهفته یا دندان در حال رشد. دندان عقلی که در حال رشد است و دارد از لثه ها خارج می شود، کمی درد ایجاد می کند. دندان های عقل نهفته نیز، درد به وجود می آورند.
  • متراکم بودن دندان ها. اگر در فک، فضای کافی برای رشد دندان عقل وجود نداشته باشد، ممکن است نهفته شود و یا به دیگر دندان ها فشار وارد کند. اگر دندان عقل به دندان های مجاور خود فشار بیاورد، دندان ها حرکت می کنند. در نتیجه، درد و التهاب ایجاد می شود. فشار وارد شده می تواند باعث آسیب به ریشه دندان ها و شکستگی دندان ها شود.
  • کیست ها. ممکن است اطراف و یا روی دندان عقل، کیست (cyst) تشکیل شده باشد. کیست، کیسه ای پراز مایع است که روی دندان های عقل نهفته یا نیمه نهفته تشکیل می شود. مانند یک برآمدگی در لثه ها است. در صورت وجود کیست، هر گونه فشار به دندان ها و استخوان فک می تواند دردناک باشد. کیست می تواند به عفونت و دیگر مشکلات منجر شود.
  • خشکی حفره دندان. خشکی حفره دندان (dry socket)، مشکل رایجی است و زمانی اتفاق می افتد که حفره خالی دندان به درستی بهبود پیدا نکند. به طور معمول، لخته خونی داخل حفره دندان تشکیل می شود که از استخوان و پایانه اعصاب محافظت می کند. اگر لخته تشکیل نشود، اعصاب ممکن است آسیب ببینند و درد ایجاد شود.
  • عفونت حفره دندان. ممکن است پس از کشیدن دندان عقل، حفره دندان دچار عفونت شود. اگر حفره دندان خشک شود و یا ذرات مواد غذایی در آن به دام بیفتند، احتمال عفونت افزایش می یابد.
  • عدم بهبودی صحیح. اگر روند بهبودی به درستی طی نشود، پس از کشیدن دندان عقل امکان عفونت وجود دارد. سیگار کشیدن و رژیم غذایی نادرست پروسه بهبودی را کند می کنند. در نتیجه، احتمال خشک شدن حفره دندان و عفونت لثه افزایش می یابد. همچنین، دارو هایی که ایمنی بدن را کاهش می دهند، مانند دارو های شیمی درمانی، می توانند بهبودی را طولانی تر کنند. در
    مواردی، حفره خالی دندان اصلا بهبود پیدا نمی کند و پس از مدتی در لثه ها و استخوان فک عفونت ایجاد می شود.
عفونت دندان عقل

عفونت دندان عقل

چه زمان باید به دندانپزشک مراجعه کنید؟

اگر در اطراف دندان عقل درد یا ناراحتی احساس می کنید، به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک دندان های شما را معاینه می کند و عکس رادیوگرافی دندان ها را بررسی می نماید تا علت درد را تشخیص دهد. در صورت مشاهده علائم زیر، آن ها را جدی بگیرید و با دندانپزشک در میان بگذارید:

  • درد و حساسیت
  • التهاب و ورم لثه ها
  • قرمزی و خون ریزی لثه ها
  • ترشحات سفید رنگ اطراف دندان ها
  • بوی بد دهان
  • مزه بد در دهان
  • فک درد
  • التهاب و ورم فک
  • دشواری در تنفس، باز کردن دهان و صحبت کردن

به علاوه، عفونت دندان عقل می تواند علائمی مانند تب، لرز، حالت تهوع و سردرد ایجاد کند.

کلام آخر

نمی توان از نهفتگی دندان عقل جلوگیری کرد. اما با مراجعه منظم به دندانپزشک، می توانید از بروز مشکلات و پیچیدگی های ناشی از آن جلوگیری کنید. رعایت بهداشت دهان و دندان از طریق مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به صورت منظم، می تواند احتمال عفونت دندان عقل را کاهش دهد.

شناسایی و درمان دندان های نهفته

دندان نهفته چیست؟

دندان نفهته (impacted teeth)، دندانی است که به دلایل مختلف نتوانسته از لثه بیرون بیاید. در برخی موارد، دندان به صورت نیمه نهفته (partially impacted) است؛ بدین معنی که در حال بیرون آمدن از لثه ها است. در اکثر اوقات، دندان های نهفته علائم بارزی ندارند و تنها پس از تصویر برداری با اشعه ایکس (X-ray) شناسایی می شوند.

در ادامه این مقاله، به دندان های نهفته بیشتر می پردازیم و نحوه شناسایی و درمان آن ها را شرح می دهیم.

علائم دندان های نهفته

در برخی موارد، ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد. در مقابل، در برخی موارد نیز می توان علائم زیر را مشاهده کرد:

  • لثه های قرمز، متورم
  • خون ریزی لثه ها
  • بوی بد دهان
  • مزه بد دهان
  • دشواری در باز کردن دهان
  • احساس درد در هنگام باز کردن دهان و جویدن

این علائم ممکن است هر از چند گاهی ظاهر و دوباره برای چند هفته تا چندین ماه، ناپدید شوند.

درمان دندانهای نهفته

درمان دندانهای نهفته

علت نهفتگی دندان ها چیست؟

به طور کلی، زمانی که در دهان فضای کافی برای دندان ها وجود نداشته باشد، یک یا چند دندان به صورت نهفته در می آیند. عدم وجود فضای کافی ممکن است به دلیل ژنتیک افراد و یا درمان ارتودنسی باشد.

چه دندان هایی بیشتر دچار این وضعیت می شوند؟

دندان های عقل، معمولا آخرین دندان هایی هستند که در دهان ظاهر می شوند. معمولا بین 17 تا 21 سالگی از لثه ها بیرون می آیند. دندان های عقل نهفته، از مشکلات رایج در دندانپزشکی هستند. در زمانی که دندان های عقل در دهان ظاهر می شوند، رشد استخوان فک متوقف شده است. در نتیجه، این امکان وجود دارد که دهان فضای کافی برای آن ها نداشته باشد. از آنجایی که به وجود دندان های عقل نیازی نیست، دندانپزشک معمولا آن ها را می کشد. اگر فک کوچکی دارید، احتمال این که دندان های عقل شما به حالت نهفته دربیایند، بیشتر است.

پس از دندان های عقل، دندان های نیش بیشترین احتمال نهفتگی را دارند. از آنجایی که نقش این دندان ها در دهان حیاتی است، دندانپزشک به جای کشیدن آن ها، درمان هایی را برای درآمدن این دندان ها انجام می دهد.

درمان دندانهای نهفته

درمان دندانهای نهفته

دندان های نهفته چگونه درمان می شوند؟

اگر گمان می کنید که دندان نهفته دارید، در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک، دندان های شما را معاینه می کند و در صورت نیاز، عکس رادیوگرافی را بررسی می نماید. با انجام این معاینات مشخص می شود که آیا دندان نهفته علائم را ایجاد کرده است یا خیر. اگر دندانپزشک تشخیص دهد که دندان نهفته عامل علائم است، می توان روش های درمانی متعددی را پیش گرفت.

از جمله روش های درمان، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

صبر کردن و تحت نظر گرفتن وضعیت دندان های فرد

اگر دندان نهفته، علائمی ایجاد نکرده باشد، دندانپزشک معمولا این روش را پیش می گیرد. در این روش، به جای جراحی و درآوردن دندان، دندانپزشک وضعیت دندان های فرد را تحت نظر می گیرد و در صورت بروز هر گونه مشکلی، برای برطرف کردن آن اقدام می نماید. در این حالت، فرد باید به صورت مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید و چکاپ های روتین داشته باشد.

جراحی

اگر از درد یا دیگر عوارض جانبی دندان نهفته رنج می برید، دندانپزشک معمولا جراحی کشیدن دندان را پیشنهاد می کند؛ مخصوصا اگر دندان های عقل نهفته باشند. همچنین، اگر باقی ماندن دندان نهفته در دهان باعث بروز مشکلاتی برای سایر دندان ها شود، دندانپزشک کشیدن دندان را پیشنهاد می دهد.

پروسه جراحی کشیدن دندان معمولا در مطب دندانپزشکی انجام می شود و فرد می تواند بلافاصله پس از آن، به خانه برود. پروسه جراحی بین 45 تا 60 دقیقه طول می کشد و تحت بی حسی موضعی انجام می شود. بهبودی ممکن 7 تا 10 روز طول بکشد اما می توانید چند روز پس از کشیدن دندان، به روال عادی زندگی خود بازگردید.

کمک کردن به درآمدن دندان (eruption aids)

زمانی که دندان های نیش نهفته هستند، می توان با انجام برخی کار ها باعث درآمدن دندان ها شد. برای مثال، می توان از بریس ها و براکت ها کمک گرفت. همچنین، با کشیدن دندان های شیری یا دائمی که سد راه دندان نهفته شده اند، می توان نهفتگی را برطرف کرد. این روش ها در کودکان اثرگذاری بیشتری دارند.

اگر با انجام این روش ها، باز هم دندان نهفته از لثه خارج نشود، دندان باید کشیده شود. سپس، دندانپزشک آن را با ایمپلنت دندانی (dental implant) یا بریج (bridge) جایگزین می کند.

پیچیدگی ها و مشکلات ناشی از دندان های نهفته

از آنجایی که دندان های نهفته در درون لثه ها قرار دارند، امکان تمیز کردن آن ها وجود ندارد. البته، اگر دندان حالت نیمه نهفته داشته باشد، می توان تا حدی آن ها تمیز کرد. به همین دلیل، دندان های نهفته به احتمال بیشتری دچار مشکل می شود. از جمله این مشکلات و پیچیدگی ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • سوراخ شدن دندان از شدت پوسیدگی
  • پوسیدگی دندان
  • عفونت
  • متراکم شدن دندان ها
  • ایجاد کیست که می تواند باعث تخریب ریشه های دندان های اطراف و همچنین صدمه به استخوان شود
  • جذب استخوان یا دندان های مجاور
  • بیماری لثه
درمان دندانهای نهفته

درمان دندانهای نهفته

مدیریت درد برای دندان های نهفته

اگر دندان نهفته شما باعث درد و ناراحتی شده است، می توانید به طور موقت از داروهای ضد درد بدون نسخه استفاده کنید. می توانید برای انتخاب داروی ضد درد مناسب، با دندانپزشک خود مشورت نمایید. یخ نیز می تواند التهاب و ورم را کاهش دهد. شست و شوی دهان با محلول آب و نمک می تواند در کاهش درد موثر باشد.

اگر میزان درد بسیار شدید است و روش های بالا در کاهش آن تاثیری نداشتند، با دندانپزشک خود مشورت کنید. امکان دارد دارو های ضد درد قوی تری را برای شما تجویز نماید. در هر صورت، اگر دندان نهفته دردی ایجاد کرده است، باید دندانپزشک خود را مطلع کنید. ممکن است نیاز باشد آن را بکشید و یا دیگر روش های درمانی را آغاز کنید.

کلام آخر

دندان های نهفته ممکن است هیچ گونه مشکل یا پیچیدگی ایجاد نکنند. در چنین مواردی، نیازی به اقدامات درمانی نیست. اما در برخی موارد، برای جلوگیری از عفونت یا صدمه به دیگر دندان ها، دندان نهفته باید کشیده شود. مراجعه منظم به دندانپزشک می تواند به تشخیص زودهنگام دندان های نهفته منجر شود و در صورت نیاز می توان درمان را به موقع آغاز کرد.

طریقه صحیح خوابیدن پس از کشیدن دندان عقل

دندان های عقل (wisdom teeth)، آخرین دندان های مولر (molar) هستند که در عقب دهان قرار دارند. این دندان ها معمولا بین 18 تا 24 سالگی از لثه ها بیرون می زنند و ظاهر می شوند. پروسه کشیدن دندان عقل، از رایج ترین جراحی های دندانپزشکی است. در واقع، حدود 95 درصد از کل پروسه های کشیدن دندان، مربوط به کشیدن دندان های عقل می شود. دندانپزشک دندان های شما را معاینه می کند. اگر دندان های عقل مشکلاتی را در دهان ایجاد کرده باشند و یا احتمال بروز مشکلاتی وجود داشته باشد، دندانپزشک معمولا پیشنهاد می دهد که دندان های عقل خود را بکشید.

کشیدن دندان عقل می تواند باعث ورم فک، کبودی و درد شود. همچنین، بسیاری از افراد پس از کشیدن دندان، خواب راحتی ندارند. در این مقاله، روش هایی برای کاهش میزان درد و ناراحتی پس از کشیدن دندان، به خصوص در زمان خواب، گفته می شود.

چگونه می توانید پس از کشیدن دندان عقل، خوابی راحت داشته باشید؟

بعضی افراد، درد شدیدی را پس از کشیدن دندان عقل تجربه می کنند. البته، همه افراد کمی درد و ناراحتی را حس می کنند. برخی روش های کاهش درد و ناراحتی، به خصوص در زمان خواب، عبارتند از:

  • دارو های مسکنی را که دندانپزشک تجویز کرده است، مصرف کنید. اگر دندانپزشک جراح دندان، دارو های مسکن تجویز کرد، باید مطابق دستورالعمل وی از دارو ها استفاده کنید.
  • از داروی مسکن ایبوپروفن استفاده نمایید. اگر داروی ضد دردی برای شما تجویز نشده است، می توانید از ایبوپروفن استفاده کنید. البته، بهتر است قبل از مصرف آن، با دندانپزشک جراح مشورت کنید. البته، استفاده بی رویه از ایبوپروفن می توانند مشکل آفرین باشد. بنابراین طبق دستور العمل دارو، آن را مصرف کنید.
  • محیط خواب شما باید راحت باشد. اتاق خواب خود را تاریک و خنک نگه دارید. ممکن است انجام برخی کار ها، باعث شود راحت تر و زود تر به خواب بروید.
  • سر خود را بالا نگه دارید. با استفاده از یک بالش اضافه، در طول شب سر خود را بالا نگه دارید. بدین ترتیب، از میزان ورم کاسته می شود و لخته سازی سرعت می گیرد.
  • به پهلو بخوابید. بالا تر نگه داشتن سر، هنگامی که به پهلو می خوابید، راحت تر است.
  • از کمپرس یخ استفاده نمایید. قرار دادن کمپرس یخ در روز های نخست پس از کشیدن دندان، از شدت ورم می کاهد. کمپرس یخ را درون یک پارچه قرار دهید و آن را به مدت 10 الی 20 دقیقه روی ناحیه متورم بگذارید.
  • از سایر دستورالعمل های جراح فک و صورت پیروی کنید. اگر دندانپزشک توصیه خاصی به شما کرده است، حتما آن را به یاد داشته باشید و انجام دهید.
مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل

مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل

هنگام خواب و پس از کشیدن دندان عقل، باید از انجام چه کار هایی بپرهیزید؟

در دوران بهبودی پس از کشیدن دندان عقل، به هیچ وجه نباید لخته خون تشکیل شده روی زخم را جابه جا کنید؛ مخصوصا در 24 ساعت اول. جابه جا کردن لخته و یا عدم تشکیل صحیح آن، می تواند مشکلات متعددی به وجود بیاورد. از جمله این مشکلات، می توان به خشکی حفره دندان (dry socket) اشاره کرد. خشکی حفره، از رایج ترین پیچیدگی های به وجود آمده پس از جراحی های دندان است و معمولا 3 تا 5 روز پس از انجام جراحی، ظاهر می شود.

برای کاهش احتمال ابتلا به این پیچیدگی ها و مشکلات، توصیه می شود نکات زیر را رعایت کنید:

  • به پشت نخوابید. بهتر است به پشت نخوابید. استفاده از کمپرس یخ و بالا نگه داشتن سر سرعت بهبودی را افزایش می دهند.
  • اطراف زخم را مسواک نزنید. توصیه می شود که حداقل تا 24 ساعت، اطراف ناحیه جراحی شده را مسواک نزنید؛ چراکه امکان جابه جا شدن لخته خون وجود دارد.
  • باید خواب کافی داشته باشید. برای تسریع روند بهبودی، باید خواب کافی داشته باشید. در زمان خواب، بدن خود را ترمیم می کند.
  • از نوشیدن الکل و کشیدن سیگار بپرهیزید. الکل و تنباکو، هر دو بر توانایی بدن در ترمیم خود تاثیر می گذارند. توصیه می شود که حداقل در 24 ساعت نخست پس از کشیدن دندان، از نوشیدن الکل و کشیدن سیگار بپرهیزید. در بهترین حالت، تا بهبودی کامل از جراحی باید این عادات را ترک کنید.

پس از کشیدن دندان عقل و در زمان خواب، آیا باید گاز پانسمان را از دهان خود خارج کنید؟

گاز پانسمان با فشار اندکی که به زخم وارد می کند، روند لخته سازی را سرعت می بخشد. نباید در حالتی که گاز پانسمان در دهانتان است، بخوابید؛ چراکه امکان خفگی وجود دارد. اگر از دارو های خواب آور استفاده می کنید، باید توجه بیشتری به این مسئله داشته باشید.

مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل

مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل

در روز های نخست پس از کشیدن دندان عقل، چه نکاتی را باید رعایت کنید؟

پس از کشیدن دندان عقل، بهبودی کامل ممکن است چندین هفته طول بکشد. اگر در این مدت مراقبت های لازم را انجام دهید، زخم و جراحت سریع تر بهبود می یابند. برخی از نکاتی که با رعایت آن ها می توان روند بهبودی را سریع تر کرد، عبارتند از:

  • داروهایی را که پزشک یا دندانپزشک برای شما تجویز کرده اند، مطابق دستور العمل مصرف کنید.
  • باید دقت داشته باشید و نشانه های مربوط به عفونت و دیگر پیچیدگی ها را تشخیص دهید.
  • برای کاهش ورم از کمپرس یخ استفاده کنید.
  • پس از 24 ساعت نخست، دهان خود را به آرامی با دهانشویه ضدباکتریایی شست و شو دهید. بدین ترتیب، باکتری های ایجاد کننده عفونت از بین می روند.
  • غذا های نرم مانند تخم مرغ را در رژیم غذایی خود قرار دهید. در این صورت، زخم در هنگام غذا خوردن تحریک نمی شود.

کلام آخر

احساس درد و ناراحتی پس از کشیدن دندان های عقل، کاملا طبیعی است. مصرف دارو های تجویز شده، اتاق خواب با شرایط مناسب و بالاتر نگه داشتن سر در هنگام خواب، همگی در کاهش درد، ناراحتی و ورم نقش دارند. اگر درد و ناراحتی شما پس از مدتی شدت گرفت و یا عقده های لنفاوی زیر فک متورم شدند، ممکن است به عفونت یا خشکی حفره دچار شده باشید. در این حالت، باید با دندانپزشک خود تماس بگیرید و با او مشورت کنید.

دوران بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

کشیدن دندان عقل، یکی از رایج ترین جراحی های دندانپزشکی است. معمولا دو هفته طول می کشد تا فرد بهبودی کامل حاصل نماید. مراقبت صحیح از جراحت ایجاد شده در اثر عمل جراحی، می تواند روند بهبودی را تسریع ببخشد.

دندان های عقل (wisdom teeth)، دندان های بزرگی هستند که در قسمت عقبی دهان رشد رشد می کنند. در اکثر افراد، این دندان ها بین 17 تا 25 سالگی در می آیند. در برخی افراد، دندان های عقل هیچ گاه از لثه ها خارج نمی شوند.

در برخی موارد، در دهان جای کافی برای قرارگیری صحیح دندان های عقل وجود ندارد. در نتیجه، این دندان ها کج یا به صورت نیمه از لثه لثه بیرون می آیند. به چنین حالتی، نهفتگی دندان های عقل (impacted wisdom teeth) گفته می شود. نهفتگی دندان ها می تواند مشکلاتی از قبیل درد و عفونت ایجاد کند.

زمانی که برای کشیدن و برداشتن دندان عقل صرف می شود، به دندان و میزان دشواری عمل جراحی بستگی دارد.

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل چقدر طول می کشد؟

در بعضی افراد، برای بستن زخم ایجاد شده طی جراحی، از بخیه استفاده می شود. جراح فک و صورت معمولا یک هفته پس از کشیدن دندان، بخیه ها را خارج می کند. برخی اوقات، عمل جراحی دندان باعث کبودی، ورم، التهاب و درد می شود که به مرور و به صورت خود به خود بهبود می یابد. بهبودی پس از جراحی، پروسه ای تدریجی است و تغییرات روز به روز قابل مشاهده هستند.

کل پروسه بهبودی را می توان در مراحل زیر خلاصه کرد:

  • 24 ساعت اول: لخته های خونی تشکیل می شوند.
  • روز 2 تا 3: ورم و التهاب ایجاد شده در دهان و گونه ها به تدریج بهتر می شود.
  • روز 7 تا 10: درد ایجاد شده در فک، آرام آرام از بین می رود.
  • هفته دوم: همه کبودی های صورت، گونه ها و دهان بهبود می یابند.

مدت زمان پروسه بهبودی، در هر فرد متفاوت است. اگر لخته های تشکیل شده بر روی زخم، به هر دلیل جدا شوند و یا زخم حالت عفونی پیدا کند، این پروسه طولانی تر می شود.

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

آیا می توان پروسه بهبودی را سریع تر کرد؟

در محلی که دندان قبلا وجود داشته، لخته های خون تشکیل می شوند. این لخته ها نقش مهمی را در پروسه بهبودی به خود اختصاص می دهند؛ برای مثال:

  • از خونریزی بیش از حد جلوگیری می کنند.
  • از عفونت پیشگیری می کنند.
  • فرصت را برای تشکیل بافت جدید ایجاد می کنند.
  • از استخوان که طی عمل جراحی نمایان می شود، محافظت می کند.

باید توجه داشته باشید که به هیچ وجه نباید در 24 ساعت نخست، لخته را جابه جا کنید. همچنین افرادی که عمل جراحی دندان را انجام داده اند، باید انجام از موارد زیر بپرهیزند:

  • نباید در اطراف محلی که زخم جراحی وجود دارد، مسواک بزنید.
  • دهان خود را با آب شست و شو ندهید.
  • نوشیدنی های داغ ننوشید.
  • غذاهایی که به جویدن زیاد نیاز دارند، مصرف نکنید.
  • حداقل 24 ساعت، از به کارگیری نی برای نوشیدن، کشیدن سیگار و نوشیدن الکل بپرهیزید.

توصیه می شود دهان خود را به آرامی با دهانشویه ضدعفونی کننده شست و شو دهید.

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

بلافاصله پس از اتمام جراحی باید چه کنید؟

اول از همه، باید از توصیه های دندانپزشک یا جراح، به طور کامل پیروی کنید. دندانپزشک اطلاعات دقیقی در مورد روند بهبودی و دارو هایی که باید مصرف کنید، در اختیار شما قرار می دهد.

در مواردی، پس از اتمام جراحی، فرد باید به مدت 30 دقیقه پد گازی (gauze pad) را در دهان خود قرار دهد. برخی دندانپزشکان نیز استفاده از کمپرس یخ را، در ساعات اولیه پس از اتمام جراحی، توصیه می کنند. نگه داشتن کمپرس یخ بر روی صورت، در نزدیکی محلی که جراحی انجام شده است، از ورم و درد می کاهد. بهتر است به ازای هر 15 دقیقه ای که یخ را مجاور صورت قرار می دهید، 15 دقیقه در حالت استراحت باشید.

اگر برای انجام جراحی، فرد تحت بیهوشی کامل قرار گرفته باشد، تا 48 ساعت حق رانندگی ندارد. در صورت امکان، فرد باید 1 یا 2 روز از محل کار یا تحصیل خود مرخصی بگیرد.

در صورت انجام جراحی دندان عقل، می توانید از دارو های مسکن مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و ناراحتی استفاده کنید.

نکاتی برای مراقبت خانگی

در دوران بهبودی، بسیار مهم است که زخم را تمیز نگه دارید. مواد غذایی به راحتی در ناحیه ای که دندان عقل قبلا در آن وجود داشته، گیر می افتند. در نتیجه، تمیز نگه داشتن زخم کمی دشوار می شود.

برای تمیز نگه داشتن ناحیه جراحی شده، می توانید موارد زیر را انجام دهید:

  • از دهانشویه ضدعفونی کننده برای جلوگیری از ایجاد عفونت استفاده کنید.
  • دهان خود را با آب گرم و نمک شست و شو دهید تا ورم و التهاب لثه ها کاهش پیدا کند.
  • در زمان خواب، سر خود را کمی به سمت بالا بگیرید.

علاوه بر درد، برخی افراد پس از انجام جراحی دندان، تا مدتی احساس خستگی می کنند.

پس از انجام جراحی دندان، چه غذا هایی را می توانید بخورید؟

خوردن غذا های نرم و آبکی از آسیب به جراحت جلوگیری می کند. از جمله غذا هایی که مصرف آن ها در این دوره مجاز است، می توان موارد زیر را نام برد:

  • سوپ
  • ژله
  • نودل
  • تخم مرغ
  • موز له شده (پوره شده)

در روز های نخست پس از انجام جراحی، از خوردن غذا هایی که نیاز به جویدن زیاد دارند، مانند آبنبات های چسبنده، بپرهیزید؛ چراکه ذرات این مواد غذایی به راحتی در ناحیه جراحی شده گیر می افتند و درد ایجاد می کنند. همچنین، در پروسه بهبودی اخلال پیش می آید. به علاوه، از خوردن مواد غذایی سفت مانند چیپس، آجیل، تخمه و همچنین غذا های پرادویه و تند پرهیز کنید.

اگر یک یا دو دندان عقل از یک سمت دهان کشیده شده باشند، فرد می تواند با سمت دیگر غذا ها را بجود.

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

چرا دندان های عقل مشکل آفرین هستند؟

دندان های عقل زمانی از لثه ها خارج می شوند که دندان های دیگر موجود در دهان، در جایگاه مشخص خود مستقر شده اند. در نتیجه، معمولا جای کافی برای درآمدن چهار دندان بزرگ وجود ندارد.

اگر فقط نیمی از دندان از لثه خارج شود، مواد غذایی به راحتی میان دندان و لثه گیر می افتند. همچنین، تمیز کردن دندان ها دشوار تر می شود و احتمال بروز عفونت و پوسیدگی دندان افزایش می یابد.

حتی اگر دندان های عقل به طور کامل در بیایند، باز هم می توانند مشکل آفرین باشند. اگر دندان های عقل صاف نباشند و به صورت کج رشد کنند، ممکن است به لثه ها یا دندان های دیگر فشار وارد کنند. فشار به دندان های دیگر می تواند باعث ایجاد درد شود.

با مراجعه منظم به دندانپزشک در سنین نوجوانی و جوانی، دندانپزشک وضعیت دندان ها را تحت نظر می گیرد و در صورت بروز هر گونه مشکل در رابطه با دندان های عقل، سریعا برای درمان اقدام می کند.

کلام آخر

با مراقبت صحیح از دندان ها، پروسه بهبودی حدودا 2 هفته طول می کشد. در مواردی ممکن است ناحیه جراحی شده دچار عفونت شود و فرد نیاز به مصرف آنتی بیوتیک داشته باشد. از علائم عفونت می توان به درد، ورم، التهاب، ترشحات چرکی سفید یا زرد رنگ و دمای بالا اشاره کرد.

در موارد نادر، فرد پس از جراحی دچار اختلالی به نام خشکی حفره دندان (dry socket) می شود. این اختلال زمانی اتفاق می افتد که لخته خون تشکیل نشده باشد و یا از روی زخم جدا شده باشد. خشکی حفره دندان باعث ایجاد دردی شدید و ضربان دار می شود. دندانپزشک، معمولا زخم ایجاد شده طی عمل جراحی دندان را می پوشاند و پانسمان می کند.

اگر مراقبت های پس از جراحی کشیدن دندان عقل به درستی انجام شوند، پیچیدگی یا مشکلی پیش نمی آید. اگر پس از کشیدن دندان های عقل، علائمی مانند درد شدید، خونریزی یا تب داشتید، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید.

دندان عقل نهفته

دندان های عقل (wisdom teeth)، سومین دسته از دندان های آسیا یا مولر (molar) هستند که در پشتی ترین بخش دهان رشد می کنند. دندان های عقل معمولا در آخرین سال های نوجوانی یا در اوایل بزرگ سالی در می آیند.

به وضعیتی که دندان در زیر لثه گیر کند و یا فضای کافی برای درآمدن از لثه نداشته باشد، دندان عقل نهفته (impacted wisdom tooth) می گوییم. دندان های نهفته، با احتمال بالا تری به بیماری، پوسیدگی و دیگر مشکلات دندانی دچار می شوند.

در ادامه مقاله، به روش های درمانی دندان های نهفته می پردازیم.

دندان عقل نهفته

دندان عقل نهفته

نشانه ها و علائم دندان عقل نهفته

برخی افرادی که دارای دندان عقل نهفته هستند، هیچ نشانه یا علامت خاصی را مشاهده نمی کنند. برخی دیگر از افراد، دارای علائم واضحی هستند. دندان ممکن است کمی از لثه خارج شود. به این حالت دندان نهفته جزئی (partially impacted) گفته می شود. دندان عقل نهفته جزئی، می تواند باعث گیر افتادن ذرات مواد غذایی در اطراف خود شود و پروسه تمیز کردن دندان را سخت تر کند. در بعضی موارد، نهفتگی جزئی دندان همراه با درد شدید است.

اگر دندان عقل نهفته، دچار عفونت یا هر گونه مشکل دیگری بشود، امکان دارد که علائم زیر مشاهده شوند:

  • درد و ورم اطراف فک
  • قرمزی، التهاب و خون ریزی لثه ها
  • بوی بد دهان
  • مزه ناخوش دهان
  • دشواری در باز کردن دهان

در مواردی، دندان نهفته هیچ گاه از لثه خارج نمی شود. به این حالت، دندان عقل نهفته کامل (fully impacted) می گوییم.

دندان عقل نهفته به چه علت ایجاد می شود؟

به طو کلی، دندان عقل زمانی که فک شما فضای خالی کافی برای رشد دندان نداشته باشد، به صورت نهفته در می آید. در مواردی، دندان با زاویه نادرستی رشد می کند و به همین دلیل نهفته می شود.

عوامل دخیل در ایجاد دندان نهفته

اگر که موارد زیر در مورد شما صدق می کنند، با احتمال بالا تری ممکن است دچار دندان عقل نهفته شوید:

  • سنین بین 17 تا 25
  • داشتن فک کوچک

راهی برای پیش گیری از نهفته شدن دندان وجود ندارد. اما، رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند از مشکلات احتمالی، تا حد زیادی جلوگیری کند.

دندان عقل نهفته

دندان عقل نهفته

دندان عقل نهفته چگونه تشخیص داده می شود؟

دندانپزشک، با معاینه دندان های شما و بررسی عکس های رادیوگرافی (x-rays) می تواند وجود دندان عقل نهفته را تشخیص دهد. عکس رادیوگرافی علاوه بر نمایش نهفته بودن دندان، آسیب دیدگی استخوان و بافت های اطراف را نیز نشان می دهد.

اگر دندان های شما نهفته هستند، می توانید با دندانپزشک خود در مورد مزایا و معایب انجام عمل جراحی، مشورت کنید.

دندان عقل نهفته

دندان عقل نهفته

روش درمان

اگر دندان های نهفته، برای شما مشکلاتی ایجاد کرده اند، یکی از راه های پیشنهادی، کشیدن آن ها است. جراحی بیرون آوردن دندان عقل نیز، مدت زیادی طول نمی کشد و می توانید در همان روز به خانه برگردید.

دندانپزشک و یا جراح فک و صورت، پروسه کشیدن و بیرون آوردن دندان عقل را انجام می دهند. دندانپزشک معمولا از دارو های بی حسی استفاده می کند تا در حین پروسه، ناراحتی و دردی برای شما به وجود نیاید. بی حسی، انواع مختلفی دارد:

  • بی حسی موضعی. برای بی حس کردن دهان به کار می رود.
  • آرام بخش بی حس کننده. برای ریلکس کردن و کاهش درد شما استفاده می شود.
  • بیهوشی عمومی. شما را به خواب فرو می برد و بدین صورت در حین انجام پروسه، هیچ چیزی را حس نخواهید کرد.

برای انجام این پروسه، جراج برشی را در لثه های شما ایجاد می کند و استخوان مشکل ساز را خارج می کند. سپس، دندان مورد نظر را بیرون می آورد. در انتها، برش ایجاد شده با بخیه بسته می شود و روی آن گاز پانسمان (gauze) قرار می گیرد. این جراحی معمولا بین 30 تا 60 دقیقه طول می کشد. اگر دندان شما به طور کامل، در عمق لثه ها یا استخوان فک نهفته باشد، پروسه جراحی کمی سخت تر می شود.

دوران بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

بسیاری از افراد، چند روز پس از انجام جراحی می توانند به فعالیت های عادی و روزمره خود باز گردند. اما، بهبودی کامل دهان حدود شش هفته طول می کشد.

در هفته اول پس از جراحی، معمولا نمی توانید دهان خود را خیلی باز نگه دارید. این وضعیت کاملا طبیعی است. توصیه می شود که در این دوران، غذاهای نرم را بیشتر مصرف کنید. ممکن است که درد، ورم و کمی خون ریزی داشته باشید. دندانپزشک درباره کنترل درد و ناراحتی پس از عمل جراحی، دستورالعمل های دقیقی را در اختیار شما قرار می دهد؛ مانند مصرف به موقع از دارو های مسکن و استفاده از کمپرس یخ.

در موارد بسیار نادر، ممکن است محل جراحی خشک شود که بسیار دردناک است. این اتفاق زمانی رخ می دهد که پس از جراحی، لخته خون به درستی شکل نگیرد و یا از جای خود کنده شود. وقتی لخته در سر جای خود نباشد، استخوان زیرین نمایان می شود.

آیا کشیدن دندان های نهفته الزامی است؟

اگر دندان نهفته تان مشکلی برای شما ایجاد نکرده است، ممکن است در آوردن آن لازم نباشد. دندانپزشک پس از معاینه دندان هایتان، بهترین راه را به شما پیشنهاد می دهد.

در جامعه پزشکی، بر سر این که باید با دندان نهفته ای که بدون علامت است، چه کرد، اختلاف نظر وجود دارد. برخی دندانپزشکان باور دارند که دندان، قبل از این که فرصت کند مشکلی پیش بیاورد، باید کشیده شود. برخی دیگر، می گویند که نیازی به در آوردن دندان نیست.

اگر تصمیم گرفته اید که عمل جراحی کشیدن دندان عقل را انجام ندهید، همچنان باید به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید. چکاپ های روتین دندانی و تمیز نگه داشتن آن ها، اهمیت بسیار زیادی دارند.

دندان عقل نهفته

دندان عقل نهفته

خطرات و مشکلات ناشی از نهفتگی دندان

تمیز نگه داشتن دندان های عقل بسیار دشوار است. اگر دندان عقل کشیده نشود، می تواند مشکلاتی را ایجاد کند؛ از جمله:

  • پوسیدگی (decay) و ایجاد سوراخ در دندان (cavity)
  • متراکم و نامرتب کردن دندان های مجاور
  • آسیب به دیگر دندان ها
  • کیست ها (cysts)
  • بیماری لثه

به همین خاطر است که برخی دندانپزشکان برای دندان های نهفته ای که مشکلی هم ایجاد نکرده اند، جراحی در آوردن دندان را پیشنهاد می کنند.

کلام آخر

دندان عقل نهفته، ممکن است هیچ مشکلی به وجود نیاورد. اما در صوتی که نهفتگی دندان همراه با علائم و نشانه های گفته شده باشد، معمولا به جراحی نیاز است. در آوردن دندان های عقل در سنین پایین می تواند نتایج بهتری داشته باشد. اگر شما نیز دندان عقل نهفته دارید، با دندانپزشک یا جراح فک و صورت در رابطه با بهترین راه درمانی، مشورت کنید.

مراقبت های بعد از کشیدن دندان

در بعضی موارد، چاره ای جز کشیدن دندان نیست. پس از کشیدن دندان، حفره ای در جای آن ایجاد می شود. عوامل متعددی مانند اندازه دندان برداشته شده و نحوه کشیدن دندان، زمان بسته شدن این حفره را تعیین می کنند. این زمان می تواند بین چند هفته تا چندین ماه  باشد. در این مقاله به اتفاقات پس از کشیده شدن دندان می پردازیم.

زمان مورد نیاز برای بهبودی پس از کشیدن دندان

به طور کلی، دو روش برای کشیدن دندان ها وجود دارد. بسته به روشی که دندانپزشک انتخاب می کند، مدت زمان لازم برای بهبودی از عمل انجام شده، متغیر است.

کشیدن دندان به روش ساده (simple extraction)

روش ساده برای دندان هایی به کار رفته می شود که از لثه بیرون آمده اند. کشیدن دندان می تواند به دلایل مختلفی باشد؛ مانند:

  • عفونت
  • متراکم بودن و شلوغی دندان ها
  • پوسیدگی شدید دندان

اگر دندانی که کشیده می شود، بزرگ و دارای چند ریشه باشد، مدت بیشتری برای بهبودی نیاز خواهد داشت. معمولا در پایان هفته سوم پس از بیرون آوردن دندان، حفره به وجود آمده بسته می شود اما بهبودی کامل و از بین رفتن کل حفره چندین ماه طول می کشد. در طول این چند ماه، روی حفره بسته است و اگر با انگشت و یا زبان لمس شود، حالتی فرورفته دارد.

در بعضی موارد، برای درمان ارتودنسی، نیاز است تا تعدادی از دندان ها کشیده شوند. با کشیده شدن دندان های مشخص، فضای کافی برای قرارگیری مناسب دندان های باقی مانده ایجاد می شود. در روش کشیدن ساده ، معمولا از بی حسی موضعی استفاده می شود.

مدت زمان مورد نیاز برای بهبودی پس از کشیدن دندان به روش ساده

حفره ای که در اثر کشیدن دندانی کوچک با یک ریشه به وجود می آید، پس از هفت روز بسته می شود و پس از گذشت هفت روز دیگر، روند بهبودی تقریبا کامل می شود. زمانی که دندانی بزرگ با ریشه های متعدد کشیده می شود، حدود سه هفته طول می کشد تا حفره ایجاد شده، بسته شود. البته از بین رفتن کامل حفره ممکن است چند ماه طول بکشد.

مراقبت های پس از کشیدن دندان

مراقبت های پس از کشیدن دندان

کشیدن دندان با روش جراحی

اگر دندان با استفاده از این روش کشیده شود، مدت زمان لازم برای بهبودی، افزایش پیدا می کند. در روش جراحی، برای بیرون آوردن دندان، لثه ها و در صورت نیاز استخوان، برش داده می شود. دندانپزشک، معمولا از بی حسی موضعی همراه با بیهوشی عمومی استفاده می کند.

مدت زمان مورد نیاز برای بهبودی پس از کشیدن دندان با روش جراحی

پس از جراحی، حدود شش هفته طول می کشد تا حفره بسته شود. از بین رفتن کامل حفره و فرورفتگی به وجود آمده در اثر بسته شدن آن، چند ماه طول می کشد.

در موارد زیر، از روش جراحی برای بیرون آوردن دندان استفاده می شود:

  • دندان های نهفته مانند دندان های عقل که هنوز از لثه بیرون نیامده اند.
  • دندان نیش نهفته
  • باقی مانده دندان شکسته شده
  • تکه های باقی مانده از دندانی که هنگام کشیدن به روش ساده، شکسته است.
مراقبت های پس از کشیدن دندان

مراقبت های پس از کشیدن دندان

مراحل بهبودی حفره ایجاد شده پس از کشیدن دندان

روند بهبودی کامل معمولا طولانی است و بلافاصله پس از کشیده شدن دندان آغاز می شود.

24 تا 48 ساعت پس از جراحی

در 24 تا 48 ساعت اول، بر روی حفره لخته خون تشکیل می شود. وجود لخته از تجمع ذرات غذا و باکتری ها در درون حفره جلوگیری می کند. وجود آن، برای آغاز روند بهبودی و ترمیم بافت لثه و استخوان نیاز است. در زیر لخته به وجود آمده، بافت لثه در حال رشد است تا حفره را پر کند و از بین ببرد. خونریزی از محل کشیدگی به تدریج کم می شود و پس از گذشت مدتی توقف می یابد. در این مدت، فرد در سمتی از دهان که دندان کشیده شده است، احساس التهاب و ورم دارد.

7 تا 21 روز پس از جراحی

از نظر ظاهری، روی حفره بسته شده است. بافت لثه همچنان در حال ترمیم و رشد است. اگردندانپزشک از بخیه استفاده کرده باشد، در این بازه زمانی یا جذب می شود و یا باید توسط دندانپزشک بخیه ها کشیده شوند (بسته به نوع بخیه به کار برده شده). دندان های بزرگ، دندان های آسیا و دندان های نهفته بیشترین زمان را برای بهبودی نیاز دارند.

1 تا 4 ماه پس از انجام جراحی

حفره باید کاملا بسته شده باشد و نباید در محل آن فرورفتگی وجود داشته باشد. فرورفتگی درون استخوان فک نیز که قبلا محل قرارگیری دندان بوده است (tooth socket)، با استخوان جدید پر شده است.

مراقبت های پس از کشیدن دندان

مراقبت های پس از کشیدن دندان

نکاتی مهم درباره مراقبت های پس از کشیدن دندان

در ادامه، به برخی از باید ها و نباید های مراقبت پس از کشیدگی دندان اشاره شده است.

باید ها

  • پس از انجام عمل جراحی، باید پد گاز (gauze pad) بر روی محل کشیدگی دندان قرار داده شود. این کار به تشکیل لخته خون کمک می کند.
  • فرد باید به اندازه کافی استراحت کند و فعالیت سنگینی انجام ندهد.
  • اگر بیمار از داروی خاصی استفاده می کند، باید دندانپزشک خود را درجریان بگذارد. برای مثال، مصرف داروهایی که خون را رقیق می سازند، روند بهبودی و پر شدن حفره را آهسته می کنند.
  • فرد باید مقدار زیادی آب بنوشد. توصیه می شود که آب در دمای اتاق باشد.
  • بیمار می تواند برای تمیز نگه داشتن محل کشیدگی، دهان خود را با آب و نمک شست و شو دهد.
  • فرد باید در چند روز اول فقط از غذاهای نرم استفاده کند.
  • برای کاهش التهاب و ورم می توان از کمپرس یخ استفاده کرد.

نباید ها

  • تا 24 ساعت پس از کشیدن دندان نباید با فشار زیاد آب، دهان را تمیز کرد.
  • فرد نباید در چند روز اول نوشیدنی های خیلی گرم و یا خیلی سرد بنوشد.
  • در چند روز اول، بیمار باید از فعالیت های سنگینی که باعث افزایش جریان خون می شود، دوری کند.
  • باید از هر عملی که باعث ایجاد مکش در دهان می شود، دوری کرد چراکه ایجاد مکش باعث از بین رفتن لخته خون تشکیل شده می شود. بنابراین، سیگار کشیدن و نوشیدن با نی در چند روز اول، اصلا نباید انجام شود.
  • تا 24 ساعت اول نباید از نوشیدنی های الکلی و یا دهانشویه هایی که بر پایه الکل هستند، استفاده کرد.
  • باید از خوردن مواد غذایی که امکان تجمع در حفره کشیدگی دارند، پرهیز کرد؛ مانند توت فرنگی (به خاطر دانه های ریزش).

مشکلات احتمالی در دوران بهبودی

اگر لخته خون بر روی حفره تشکیل نشود و یا از بین برود، محل کشیدگی خشک می شود. خشک شدن حفره (dry socket)، روند رشد استخوان و بافت لثه را کند می کند .

در صورتی که هر یک از موارد زیر در مورد فرد صدق کند، احتمال ایجاد خشکی حفره برای او بیشتر می شود. این موارد عبارتند از:

  • وجود عفونت در محل کشیدگی
  • صدمه وآسیب به محل کشیدگی
  • فرد سابقه خشکی حفره کشیدگی دندان را دارد.
  • کشیدن سیگار و استفاده از محصولات دارای نیکوتین
  • تمیز نکردن حفره ناشی از کشیدگی دندان
مراقبت های پس از کشیدن دندان

مراقبت های پس از کشیدن دندان

چه زمان باید با دندانپزشک تماس گرفت؟

در صورتی که پس از کشیدن دندان، فرد موارد زیر را در خود احساس کرد، باید با دندانپزشک تماس بگیرد:

  • التهاب شدید و یا التهابی که حدود 3 روز بعد از انجام جراحی شروع می شود.
  • درد شدید
  • احساس درد و خارش در حفره ایجاد شده و اطراف آن
  • مشاهده ترشحات چرکی
  • خونریزی شدید
  • تب
  • بی حسی
  • وجود چرک یا خون در ترشحات بینی
  • احساس مزه تلخ و بد حتی پس از تمیز کردن دندان ها ودهان
  • مشاهده استخوان در درون حفره کشیدگی
  • عدم تشکیل لخته خون و یا کوچک نشدن حفره بعد از گذشت دو تا چهار روز

آنچه که باید در مورد کشیدن دندان بدانیم

کشیدن دندان ها به چه دلیلی انجام می شود؟

دندان های عقل (wisdom teeth) از جمله دندان هایی هستند که در نوجوانان و بزرگسالان کشیده می شوند. علاوه بر دندان های عقل، در شرایط خاص دیگری نیز کشیدن دندان ها به بزرگسالان توصیه می شود. برای درمان پوسیدگی شدید، عفونت دندان و دندان های شلوغ و متراکم (crowded teeth) معمولا دندان ها کشیده می شوند. در کسانی که به بریس دندانی (braces) نیاز دارند، یک یا دو عدد از دندان ها برداشته می شود تا فضای لازم برای جابه جایی دندان ها به مکان صحیح شان، وجود داشته باشد. به علاوه، کسانی که در حال انجام شیمی درمانی هستند و یا می خواهند جراحی پیوند عضو انجام دهند، باید حتما به دندانپزشک مراجعه کنند زیرا ممکن است برای حفظ سلامت عمومی، مجبور به کشیدن تعدادی از دندان ها شوند.

کشیدن دندان توسط دندانپزشک و یا جراح فک و صورت، انجام می شود. برای انجام این کار، از بی حسی موضعی، بیهوشی عمومی و یا داروی بیهوشی تزریقی استفاده می شود. درآوردن دندان هایی که کامل در آمده اند و در دهان به طور واضح دیده می شوند، کار نسبتا آسانی است. در مواردی، دندان هایی که نیاز به کشیده شدن دارند، شکسته اند، در زیر لثه قرار دارند و یا نهفته (impacted) هستند. در این مواقع، درآوردن دندان دشوارتر می شود.

کشیدن دندان

کشیدن دندان

آمادگی لازم قبل از کشیدن دندان

قبل از انجام پروسه کشیدن، دندانپزشک معمولا عکس رادیوگرافی گرفته شده از دندان ها (X-ray) را مطالعه می کند. در صورتی که بیمار  دارو، ویتامین و یا مکمل مصرف می کند، باید دندانپزشک را در جریان قرار دهد. همچنین در صورتی که هر یک از موارد زیر در مورد بیمار صدق می کند، باید به دندانپزشک اطلاع دهد:

  • نارسایی قلبی مادرزادی
  • دیابت
  • بیماری کبدی
  • بیماری تیروئید
  • بیماری کلیوی
  • فشار خون بالا
  • داشتن مفصل مصنوعی
  • بیماری فوق کلیوی
  • بیماری قلبی و عروقی
  • نقص سیستم ایمنی

در صورتی که فرد به هر یک از بیماری های فوق مبتلا است، ابتدا بیماری باید درمان و یا کنترل شود و سپس برای کشیدن دندان ها اقدام کرد. در بعضی موارد، برای بیمار آنتی بیوتیکی تجویز می شود که باید قبل از درآوردن دندان، آن را مصرف کند. این موارد عبارتند از:

  • دندانپزشک احتمال می دهد که پروسه کشیدن، طولانی شود.
  • اگر بیمار دچار عفونت باشد و یا سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد.
  • فرد به بیماری خاصی مبتلا باشد.
کشیدن دندان

کشیدن دندان

مواردی که خود بیمار، در روز کشیدن دندان باید به آن ها توجه داشته باشد تا هیچ مشکلی پیش نیاید:

  • اگر قرار است برای بیهوشی از داروی بیهوشی تزریقی (IV) استفاده شود، بهتر است که فرد لباسی راحت و گشاد بپوشد. همچنین توصیه می شود که از 6 تا 8 ساعت قبل از مراجعه به دندانپزشک، غذا و مایعات مصرف نشود.
  • بیمار، در آن روز حدالامکان سیگار نکشد.
  • اگر فرد سرماخوردگی دارد به دندانپزشک خبر بدهد تا نوبتش به روز دیگری موکول شود.
  • اگر در روز قبل، فرد دچار حالت تهوع و استفراغ بوده است، اعلام کند تا دندانپزشک بتواند از داروی بیهوشی مناسب استفاده کند.
  • اگر قرار است از بیهوشی عمومی و کامل استفاده شود، بهتر است که خود بیمار رانندگی نکند و یک نفر با خود به همراه داشته باشد.
کشیدن دندان

کشیدن دندان

کشیدن دندان چگونه است؟

کشیدن دندان یا به روش ساده و یا از طریق جراحی انجام می شود. بسته به این که دندان مورد نظر چه وضعیتی دارد، روش برتر انتخاب می شود.

کشیدن ساده (simple extraction)

در این روش، معمولا از بی حسی موضعی استفاده می شود. از این طریق در اطراف دندان مورد نظر بی حسی به وجود می آید و بیمار تنها فشار را حس می کند و متوجه هیچ گونه دردی نمی شود. سپس، دندانپزشک با وسیله ای به نام الواتور (elevator)، دندان را در سر جای خودش شل می کند و با فورسپس (forceps) دندان را برمی دارد.

کشیدن دندان از طریق عمل جراحی (surgical extraction)

در این روش، هم بی حسی موضعی و هم داروی بیهوشی تزریقی (IV) به کار می رود. داروی تزریفی فرد را آرام تر و ریلکس تر می کند. امکان دارد دندانپزشک، بسته به وضعیت سلامت بیمار، از بیهوشی عمومی نیز استفاده کند. در حین جراحی، برش کوچکی در لثه ایجاد می شود. ممکن است استخوان اطراف دندان نیز برداشته شود. در مواردی، ابتدا دندان باید برش داده شود و سپس دندانپزشک می تواند آن را خارج کند.

ریسک های احتمالی انجام این پروسه

کشیدن دندان، پروسه خطرناکی نیست و ریسک های بسیار اندکی دارد. در صورتی که دندانپزشکی معتمد، انجام این کار را به شما پیشنهاد داده است، مطمئن باشید که کشیدن دندان به سود شما خواهد بود. پس از بیرون آوردن دندان، ممکن است درسوراخی که دندان درون آن قرار می گرفته، لخته خون تشکیل شود که کاملا طبیعی است. در واقع، اگر لخته تشکیل نشود، استخوان زیر دندان بدون حفاظت باقی می ماند و پس از مدتی، این حفره خشک (dry socket) می شود. اگر این اتفاق رخ دهد، دندانپزشک مجبور می شود مرهمی را برای چند روز، روی حفره قرار دهد تا در این مدت لخته جدیدی شکل بگیرد.

مشکلات دیگری که ممکن است پس از کشیدن دندان پیش بیاید عبارت است از:

  • خونریزی برای بیشتر از 12 ساعت
  • تب و لرز شدید که نشان دهنده عفونت است
  • تهوع و استفراغ
  • سرفه
  • درد قفسه سینه و تنگی نفس
  • التهاب و قرمزی محل کشیدگی

در صورت مشاهده هر یک از موارد فوق، باید سریعا با دندانپزشک تماس گرفت.

روند بهبودی پس از دندان کشیدن

بهبودی کامل معمولا چند روز طول می کشد. انجام کار های زیر، روند بهبودی را سریع تر و از به وجود آمدن مشکلات جلوگیری می کنند:

  • قرار دادن کمپرس یخ روی گونه (سمتی که دندان کشیده شده) برای کاهش التهاب
  • زمانی که دندانپزشک پد گاز (gauze pad) را روی محل کشیدگی قرار می دهد، فرد باید گاز بگیرد و فک هایش را روی هم بفشارد تا خونریزی کاهش پیدا کند و لخته تشکیل شود. بهتر است پد گاز تا 3 الی 4 ساعت در دهان باقی بماند ( تا زمانی که پد همه خونریزی را جذب خود کرده).
  • استفاده به موقع از داروی تجویز شده و مسکن ها
  • استراحت به مدت 24 ساعت بدون انجام حرکات ناگهانی و سنگین
  • عدم استفاده از نی در 24 ساعت اول
  • نکشیدن سیگار در دوره بهبودی
  • عدم شست و شوی دهان با فشار آب زیاد
  • در هنگام خواب سر کمی بالاتر از سایر قسمت های بدن قرار بگیرد.
  • استفاده از مسواک و نخ دندان به جز نواحی نزدیک دندان کشیده شده
  • تا 24 ساعت از غذاهای نرم مثل ماست و پودینگ استفاده شود.
  • پس از 24 ساعت، دهان با آب نمک شست و شو داده شود.
  • طی چند روز پس از کشیدن دندان، فرد باید آرام آرام به رژیم غذایی معمول خود باز گردد.

پس از گذشت چند روز، اگر فرد همچنان در دهان خود احساس درد داشته باشد، دچار تب شده باشد و یا ترشحات چرکی در اطراف محل کشیدگی مشاهده کند، باید هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کند.