احساس خارش در دندان ها به چه علت ایجاد می شود؟

برخی اوقات، در دندان هایتان احساس خارش می کنید. اما آیا واقعا می شود که دندان ها خارش داشته باشند؟ ممکن است سایر حس ها، مانند درد را به صورت خارش احساس کنید؛ یا این که بافت های اطراف دندان ها به خارش افتاده باشند و شما به اشتباه آن را در دندان هایتان حس کنید. خارش در لثه ها می تواند به احساس خارش در دندان ها بینجامد.

در ادامه، بیشتر به دلایل و علل خارش می پردازیم و روش هایی برای درمان آن معرفی می کنیم.

دلایل ایجاد حس خارش در دندان

عوامل متعددی می توانند باعث ایجاد این حس شوند. برخی از آن ها عبارتند از:

خارش در دندان

آلرژی و حساسیت

آلرژی و حساسیت می تواند باعث التهاب، ورم و خارش بافت های داخلی دهان شود. سندروم آلرژی دهانی (PFAS)، اختلالی است که در آن اگر فرد ماده غذایی را بخورد که با سیستم ایمنی اش سازگار نیست، دچار التهاب و خارش در ناحیه دهان می شود.

در مواقعی، سقف دهان یا لثه ها احساس خارش دارند و فرد به اشتباه این احساس را می کند که دندان هایش نیز، می خارند.

برای مثال، امکان دارد که شما به توت فرنگی حساسیت داشته باشید؛ بدون آن که خودتان اگاه باشید. به همین دلیل، با خوردن توت فرنگی گلو، دهان و لثه های شما شروع به ورم کردن می کنند و ملتهب می شوند. همین التهاب و ورم باعث می شود که شما در دندان ها و بافت های نرم اطراف آن احساس خارش بکنید.

خارش در دندان

تجمع پلاک (plague)

هنگامی که پلاک در اطراف خط لثه تجمع پیدا می کند، حسی شبیه به خارش در لثه ها ایجاد می شود. در چنین مواقعی، فرد احساس می کند که علاوه بر لثه ها، دندان هایش نیز می خارند.

خارش در دندان

بیماری لثه

بیماری لثه باعث حساس شدن دندان ها می شود. افزایش حساسیت دندان ها، حس خارش را تشدید می کند. باکتری های موجود در دهان می توانند باعث التهاب لثه ها و ایجاد ژنژیویت (gingivitis) شوند. اگر درمان به موقع صورت نگیرد، بیماری پیشرفت می کند و به نوع حاد تری به نام پریودنتیت (periodontitis) تبدیل می شود.

پیشرفت بیماری لثه، معمولا علامت و نشانه خاصی ندارد. امکان دارد لثه ها کمی ملتهب شوند و مقدار کمی خون ریزی کنند. به همین دلیل، بیماری پریودنتال، به پیشرفت خود ادامه می دهد و مشکلات جدی تری را ایجاد می کند. برای مثال، پریودنتیت می تواند به از بین رفتن دندان ها، تحلیل لثه و استخوان فک بینجامد.

خارش در دندان

عوارض جانبی برخی درمان های پزشکی

آیا به تازگی دندان تان را پر کرده اید؟ و یا یکی از دندان هایتان را عصب کشی کرده اید؟ بعضی اوقات، پس از انجام درمان های دندان پزشکی یا پزشکی، بدن شما به اشتباه فکر می کند که دندان ها و لثه هایتان دچار آسیب شده است. در زمان بهبود این آسیب، پاسخ بدن به صدمه و جراحت باعث ایجاد حس خارش می شود.

خارش در دندان

آسیب ساختار دندان

حس خارش ممکن است به دلیل آسیب به دندان ها به وجود بیاید؛ برای مثال، آسیب رسیدن به دندان ها در سوانح رانندگی و یا  وزرش های رزمی.

هر آسیبی که به ساختار دندان ها وارد شود، می تواند احساسی مانند خارش را در بافت های اطراف و خود دندان ها به وجود بیاورد. ساختار دندان می تواند در بخش های مختلفی مانند ریشه، اعصاب و پالپ (pulp) دچار خرابی و آسیب شود.

خارش در دندان

دندان قروچه وساییدن دندان ها به همدیگر

برخی افراد گمان می کنند که خارش دندان هایشان به این دلیل است که در شب و در هنگام خواب، دندان هایشان را بر هم می سایند و فشار می دهند. این مسئله، صرفا تجربیات برخی افراد است و هنوز دلیل علمی قانع کننده ای برای ارتباط خارش دندان با ساییدن دندان ها بر هم، وجود ندارد.

خارش در دندان

عفونت داخل دهان

تحقیقات نشان می دهد که، در برخی موارد، حس خارش می تواند نشان دهنده وجود عفونت باکتریایی، ویروسی یا قارچی باشد. برای مثال، ویروس هرپس زونا باعث درد، سوزش و خارش در اعصاب می شود. این ویروس که عامل زونا هم هست، می تواند در صورت و دندان ها حس درد ایجاد کند. به این درد، ادنتالژیا (odontalgia) گفته می شود.

خارش در دندان

درمان خانگی برای رفع خارش دندان

بعضی از درمان های خانگی می توانند این مشکل را برطرف کنند. برای مثال، مکیدن یک تکه یخ در کاهش خارش نقش دارد. قرقره کردن محلول آب و نمک نیز، بی تاثیر نیست.

به کار گیری روش صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، در حفظ سلامت دهان و دندان بسیار مهم است. به علاوه، رعایت بهداشت دهان از بروز عفونت ها و مشکلات جدی تر جلوگیری می کند.

خارش در دندان

ترک سیگار و تنباکو، از دیگر روش ها است؛ چراکه این دو باعث التهاب و در نتیجه خارش لثه ها و دندان ها می شوند. برای ترک کردن، می توانید با دندان پزشک خود مشورت کنید تا بهترین راه را به شما نشان دهد.

خارش در دندان

چه زمان باید برای خارش دندان به دندان پزشک مراجعه کنید؟

هر زمان که در بدن شما اتفاق جدیدی می افتد و یا نشانه های تازه ای می بینید، باید به آن دقت داشته باشید و سرسری از آن نگذرید. اگر لثه های شما دردناک شده اند، خون ریزی داشته اند و احساس خارش دارند، بهتر است به دندان پزشک مراجعه کنید. دندان پزشک با انجام معاینات تخصصی، علت این علائم را تشخیص می دهد و در صورت نیاز درمان را آغاز می کند.

علائمی که باید به آن ها توجه داشته باشید عبارتند از:

• تب
• ورم کردن
• عفونت

درمان کامل خارش دندان ها

درمان خارش، به علت ایجاد آن بستگی دارد و در شرایط مختلف، متفاوت است.

آلرژی

اگر خارش به دلیل حساسیت و آلرژی نسبت به یک ماده غذایی ایجاد شده باشد، بهتر است از خوردن این غذا پرهیز کنید. اگر آلرژی از نوع فصلی است، می توانید با مراجعه به پزشک و دریافت دارو، حساسیت خود را کنترل کنید.

تجمع پلاک

پلاک، ماده ای بی رنگ و چسبناک است که خیلی سریع بر روی دندان ها و لثه ها تجمع پیدا می کند. یکی از نشانه های تجمع پلاک، خارش لثه و دندان ها است. دندان پزشک باید قبل از این که پلاک سخت شود و به شکل کلکولوس (calculus) در بیاید، پلاک را از بین ببرد. اگر پلاک پاک نشود و از بین نرود، می تواند باعث پوسیدگی دندان و بیماری لثه شود. برای پیش گیری از تجمع پلاک و کلکولوس باید دندان ها را، حداقل دو بار در روز، با دقت مسواک زد و از نخ دندان استفاده کرد.

بیماری لثه یا پریودنتال

اگر دندان پزشک به شما بگوید که در خطر ابتلا به بیماری لثه هستید، باید دندان هایتان را بیشتر و بهتر مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. استفاده از دهانشویه های آنتی باکتریال نیز، می تواند مفید باشد.

عوارض جانبی برخی درمان های پزشکی

اگر پس از انجام یک عمل جراحی یا هر گونه درمان پزشکی یا دندان پزشکی، دچار خارش دندان شده اید، باید صبر کنید تا ناحیه دهان کاملا بهبود پیدا کند. پس از بهبودی، خارش به طور خود به خود از بین می رود. اگر خارش پس از مدتی قطع نشد، با دندان پزشک خود درباره قدم بعدی مشورت کنید.

آسیب ساختار دندان

اگر دندان های شما دچار آسیب شده اند، ابتدا باید برای بهبود آن ها دست به کار شوید. در بسیاری از موارد، دندان پزشک باید دندان ها را عصب کشی کند و یا روکش بگذارد. بازیابی سلامت دندان ها، خارش را متوقف می سازد.

دندان قروچه وساییدن دندان ها به همدیگر

اگر دندان هایتان را بر هم می سایید و فشار می دهید، بهتر است به دندان پزشک مراجعه کنید. روش های درمانی متعددی برای برطرف کردن این مشکل وجود دارد؛ از جمله استفاده از گارد دهانی (mouth guard).

جراحی هایی نیز، برای هم تراز کردن فک بالا و پایین وجود دارد. یکی از آن ها کرونوپلاستی (coronoplasty) است. تزریق بوتاکس هم می تواند در کاهش ساییدن دندان ها بر هم موثر باشد.

عفونت ها

به محض این که پزشک یا دندان پزشک، عفونتی را تشخیص بدهد، آنتی بیوتیک ها و داروهای گوناگونی برای کاهش درد، ورم و خارش تجویز می کند.

خارش در دندان

کلام آخر

حتی اگر تا به حال تجربه خارش دندان را نداشته اید، بهتر است وجود این مشکل را به خاطر داشته باشید. خارش دندان ها ممکن است علت خطرناکی نداشته باشد و پس از مدتی خود به خود از بین برود. اما در مواردی، خارش نشان دهنده وجود عفونت است. در این صورت، باید هر چه سریع تر نسبت به درمان عفونت اقدام کنید تا جلوی پیشرفت آن گرفته شود.

اگر دچار خارش دندان شده اید، با دندان پزشک خود در میان بگذارید تا او بتواند معاینات لازم را انجام دهد. پس از تشخیص علت خارش، می توان درمان را آغاز کرد.