عفونت دندان (tooth infection) یا آبسه دندانی (dental abscess)، به وضعیتی گفته می شود که در آن باکتری وارد دندان آسیب دیده یا لثه های اطراف آن می شود. عفونت باکتریایی پاسخ ایمنی بدن را تحریک می کند و ورم، التهاب و چرک ایجاد می شود. چرک حاوی بافت های مرده، باکتری و گلبول های سفید است. اگر عفونت دندان پیشرفت کند، چرک در محل عفونت جمع می شود و آبسه به وجود می آید.

علائم عفونت دندان به شدت عفونت بستگی دارد و ممکن است شامل درد ضربان دار دندان، تب، حساسیت به گرما و سرما، بوی بد دهان، تغییر رنگ دندان ها، دشواری در بلعیدن، ورم و التهاب فک و گردن و گونه ها باشد. درمان های ارتودنسی خیلی سریع عفونت های دندان را برطرف می کنند. اما اگر درمان به موقع انجام نشود، ممکن است مشکلات مرگباری به وجود بیاید.

اگر گمان می کنید که دندانتان دچار آبسه شده است، بهتر است خیلی سریع به دندانپزشک مراجعه کنید. ممکن است آبسه دندان نیاز به تخلیه داشته باشد. ممکن است مجبور شوید دندان خود را بکشید. مصرف آنتی بیوتیک می تواند در درمان بسیاری از عفونت های دندان موثر باشد.

در موارد نادر، برای درمان عفونت دندان ممکن است نیاز به دریافت وریدی آنتی بیوتیک ها و یا انجام جراحی باشد. برای مدیریت و کاهش درد ناشی از عفونت نیز، می توان از دارو های مسکن کمک گرفت.

در ادامه به انواع آنتی بیوتیک های مورد استفاده برای درمان عفونت های دندان بیشتر می پردازیم.

آبسه و عفونت دندان

دندان عفونی یا دندان آبسه شده، باعث ایجاد پاکتی پر از چرک در دهان می شود. موارد زیر می توانند عفونت دندان را ایجاد کنند:

• پوسیدگی دندان
• آسیب و جراحات
• درمان های قبلی دندانپزشکی

عفونت و آبسه دندان، علائم زیر را ایجاد می کند:

• درد
• حساسیت
• تورم و التهاب

اگر عفونت دندان به موقع درمان نشود، ممکن است مغز را هم درگیر کند. بنابراین در صورت مشاهده عفونت و آبسه دندان، خیلی سریع به دندانپزشک مراجعه نمایید. از آنجایی که عفونت های محوطه دهان به مغز بسیار نزدیک هستند، باید با دقت بالایی نسبت به درمان آن ها اقدام کرد.

دندانپزشک برای از بین بردن باکتری هایی که عفونت را ایجاد کرده اند، برای شما آنتی بیوتیک هایی را تجویز می کند.

آنتی بیوتیک برای عفونت دندان

چه آنتی بیوتیک هایی برای درمان عفونت دندان مناسب تر هستند؟

برای درمان همه عفونت های دندان نیازی به استفاده از آنتی بیوتیک نیست. در برخی موارد، ممکن است دندانپزشک بتواند آبسه را تخلیه کند. اما در مواردی، ممکن است نیاز به انجام عصب کشی (root canal) و یا کشیدن دندان عفونی باشد.

زمانی از آنتی بیوتیک ها استفاده می شود که:

• عفونت بسیار شدید باشد
• عفونت در حال گسترش باشد
• سیستم ایمنی بدن ضعیف شده باشد

نوع آنتی بیوتیکی که باید مصرف شود به باکتری ایجاد کننده عفونت بستگی دارد. گروه های مختلف آنتی بیوتیک، روش های متفاوتی برای مبارزه با باکتری ها دارند. دندانپزشک با توجه به وضعیت دندان ها شما، آنتی بیوتیک مناسب را تجویز می نماید.

آنتی بیوتیک های گروه پنی سیلین مانند پنی سیلین و آموکسی سیلین برای درمان آبسه و عفونت دندان به کار می روند. آنتی بیوتیکی به نام مترونیدازول برای برخی از عفونت های باکتریایی تجویز می شود. برای مبارزه با گستره بیشتری از باکتری ها، مترونیدازول همراه با پنی سیلین تجویز می شود.

برای درمان بسیاری عفونت های دندان، پنی سیلین تجویز می شود؛ اما افراد زیادی به این آنتی بیوتیک حساسیت دارند. هنگام مراجعه به دندانپزشک، در صورتی که حساسیت دارویی دارید، با دندانپزشک خود در میان بگذارید. اگر به پنی سیلین حساسیت دارید، می توانید از کلیندامایسین یا اریترومایسین استفاده کنید.

اگر دندانپزشک شک کند که عفونت دندان به سایر بخش های بدن گسترش یافته است، یک دوره آنتی بیوتیک برای شما تجویز می کند تا از شدید تر شدن آن جلوگیری شود. نوع آنتی بیوتیک تجویز شده به ویژگی های باکتری ایجاد کننده عفونت، شدت عفونت و حساسیت های دارویی شما بستگی دارد.

از پر مصرف ترین آنتی بیوتیک ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پنی سیلین و آموکسی سیلین: از انتخاب های اول برای تجویز آنتی بیوتیک هستند و بر اکثر عفونت های دندان تاثیر دارند.
• آموکسی سیلین-کلاوولانات: با اینکه اکثر عفونت ها با آموکسی سیلین یا پنی سیلین بهبود می یابند، ممکن است برخی عفونت ها و آبسه های شدید تر به آموکسی سیلین-کلاوولانات بهتر پاسخ بدهند.
• کلیندامایسین. کلیندامایسین می تواند برای عفونت های دندان استفاده شود؛ مخصوصا زمانی که بیمار به پنی سیلین و آموکسی سیلین حساسیت داشته باشد.
• مترونیدازول. دندانپزشکان و پزشکان مترونیدازول را در ترکیب با سایر آنتی بیوتیک ها به کار می برند. از مترونیدازول برای مبارزه با عفونت های پیچیده و شدید استفاده می شود. این آنتی بیوتیک معمولا به تنهایی به کار نمی رود.
• اریترومایسین. معمولا در بیمارانی که به دیگر آنتی بیوتیک ها حساسیت دارند، تجویز می شود.

صرف نظر از نوع آنتی بیوتیکی که تجویز می شود، بسیار مهم است که یک دوره کامل از آن استفاده نمایید. بنابراین، اگر در اوایل پروسه درمان احساس کردید که آبسه بهبود پیدا کرده است، باید همچنان مصرف آنتی بیوتیک را ادامه دهید. در غیر این صورت، عفونت به جای بهبودی، به آنتی بیوتیک مصرف شده مقاوم می شود.

برخی روش های خانگی ممکن است برای مدتی درد و ناراحتی ناشی از عفونت و آبسه دندان را برطرف کنند، اما نمی توانند جای درمان تخصصی دندانپزشکی را بگیرند. اگر احساس می کنید که دندانتان دچار عفونت شده است، به جای امتحان روش های خانگی مختلف، سریعا به دندانپزشک مراجعه نمایید.

آنتی بیوتیک برای عفونت دندان

آنتی بیوتیک ها به چه میزان و برای چه مدتی باید مصرف شوند؟

اگر دندانپزشک برای عفونت دندان آنتی بیوتیک تجویز کرده است، معمولا باید به مدت یک هفته آن را مصرف کنید. البته، مدت مصرف به نوع آنتی بیوتیک بستگی دارد. بهترین کار این است که از دندانپزشک خود در این باره سوال کنید. به یاد داشته باشید که آنتی بیوتیک بلافاصله پس از اولین مصرف تاثیر خود را نمی گذارد. باید حداقل یک دوره از آن استفاده کنید تا روی عفونت اثر داشته باشد.

طبق دستور العمل دندانپزشک از آنتی بیوتیک استفاده کنید. ممکن است نیاز باشد تا مدتی پس از برطرف شدن علائم عفونت، مصرف آن را ادامه دهید. در صورت قطع ناگهانی استفاده از آنتی بیوتیک، برخی باکتری ها جان سالم به در می برند و در مقابل داروی مصرف شده، مقاوم می شوند.

روش های خانگی درمان آبسه و عفونت دندان

در صورت مشاهده عفونت یا آبسه دندان، باید به دندانپزشک مراجعه نمایید. دندان ها به مغز بسیار نزدیک هستند و به طور کلی، عفونت های دهان می توانند خیلی سریع به دیگر بخش های سر گسترش پیدا کنند.

آنتی بیوتیک ها، فقط با نسخه پزشک یا دندانپزشک قابل دریافت هستند. تا زمان مراجعه به دندانپزشک، برای کاهش درد و ناراحتی می توانید از برخی روش های خانگی کمک بگیرید:

• استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن و استامینوفن
• شست و شوی دهان با محلول آب گرم و نمک
• پرهیز از غذا های داغ یا سرد
• جویدن غذا ها با سمت غیرغالب دهان
• تمیز کردن با دقت و ملایمت دندان عفونی و آبسه شده

آنتی بیوتیک برای عفونت دندان

کلام آخر

همانطور که گفته شد، اگر علائم آبسه و عفونت دندان را مشاهده کردید، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. از علائم عفونت می توان به درد، التهاب و ورم، حساسیت به دما و فشار اشاره کرد. از دستور العمل های دندانپزشک با دقت پیروی کنید؛ مخصوصا در مورد مصرف آنتی بیوتیک ها. به یاد داشته باشید که حتی اگر عفونت شدید نباشد، عدم درمان به موقع می تواند منجر به مشکلات اساسی و مرگبار شود.