کشیدن دندان عقل، یکی از رایج ترین جراحی های دندانپزشکی است. معمولا دو هفته طول می کشد تا فرد بهبودی کامل حاصل نماید. مراقبت صحیح از جراحت ایجاد شده در اثر عمل جراحی، می تواند روند بهبودی را تسریع ببخشد.

دندان های عقل (wisdom teeth)، دندان های بزرگی هستند که در قسمت عقبی دهان رشد رشد می کنند. در اکثر افراد، این دندان ها بین 17 تا 25 سالگی در می آیند. در برخی افراد، دندان های عقل هیچ گاه از لثه ها خارج نمی شوند.

در برخی موارد، در دهان جای کافی برای قرارگیری صحیح دندان های عقل وجود ندارد. در نتیجه، این دندان ها کج یا به صورت نیمه از لثه لثه بیرون می آیند. به چنین حالتی، نهفتگی دندان های عقل (impacted wisdom teeth) گفته می شود. نهفتگی دندان ها می تواند مشکلاتی از قبیل درد و عفونت ایجاد کند.

زمانی که برای کشیدن و برداشتن دندان عقل صرف می شود، به دندان و میزان دشواری عمل جراحی بستگی دارد.

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل چقدر طول می کشد؟

در بعضی افراد، برای بستن زخم ایجاد شده طی جراحی، از بخیه استفاده می شود. جراح فک و صورت معمولا یک هفته پس از کشیدن دندان، بخیه ها را خارج می کند. برخی اوقات، عمل جراحی دندان باعث کبودی، ورم، التهاب و درد می شود که به مرور و به صورت خود به خود بهبود می یابد. بهبودی پس از جراحی، پروسه ای تدریجی است و تغییرات روز به روز قابل مشاهده هستند.

کل پروسه بهبودی را می توان در مراحل زیر خلاصه کرد:

• 24 ساعت اول: لخته های خونی تشکیل می شوند.
• روز 2 تا 3: ورم و التهاب ایجاد شده در دهان و گونه ها به تدریج بهتر می شود.
• روز 7 تا 10: درد ایجاد شده در فک، آرام آرام از بین می رود.
• هفته دوم: همه کبودی های صورت، گونه ها و دهان بهبود می یابند.

مدت زمان پروسه بهبودی، در هر فرد متفاوت است. اگر لخته های تشکیل شده بر روی زخم، به هر دلیل جدا شوند و یا زخم حالت عفونی پیدا کند، این پروسه طولانی تر می شود.

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

آیا می توان پروسه بهبودی را سریع تر کرد؟

در محلی که دندان قبلا وجود داشته، لخته های خون تشکیل می شوند. این لخته ها نقش مهمی را در پروسه بهبودی به خود اختصاص می دهند؛ برای مثال:

• از خونریزی بیش از حد جلوگیری می کنند.
• از عفونت پیشگیری می کنند.
• فرصت را برای تشکیل بافت جدید ایجاد می کنند.
• از استخوان که طی عمل جراحی نمایان می شود، محافظت می کند.

باید توجه داشته باشید که به هیچ وجه نباید در 24 ساعت نخست، لخته را جابه جا کنید. همچنین افرادی که عمل جراحی دندان را انجام داده اند، باید انجام از موارد زیر بپرهیزند:

• نباید در اطراف محلی که زخم جراحی وجود دارد، مسواک بزنید.
• دهان خود را با آب شست و شو ندهید.
• نوشیدنی های داغ ننوشید.
• غذاهایی که به جویدن زیاد نیاز دارند، مصرف نکنید.
• حداقل 24 ساعت، از به کارگیری نی برای نوشیدن، کشیدن سیگار و نوشیدن الکل بپرهیزید.

توصیه می شود دهان خود را به آرامی با دهانشویه ضدعفونی کننده شست و شو دهید.

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

بلافاصله پس از اتمام جراحی باید چه کنید؟

اول از همه، باید از توصیه های دندانپزشک یا جراح، به طور کامل پیروی کنید. دندانپزشک اطلاعات دقیقی در مورد روند بهبودی و دارو هایی که باید مصرف کنید، در اختیار شما قرار می دهد.

در مواردی، پس از اتمام جراحی، فرد باید به مدت 30 دقیقه پد گازی (gauze pad) را در دهان خود قرار دهد. برخی دندانپزشکان نیز استفاده از کمپرس یخ را، در ساعات اولیه پس از اتمام جراحی، توصیه می کنند. نگه داشتن کمپرس یخ بر روی صورت، در نزدیکی محلی که جراحی انجام شده است، از ورم و درد می کاهد. بهتر است به ازای هر 15 دقیقه ای که یخ را مجاور صورت قرار می دهید، 15 دقیقه در حالت استراحت باشید.

اگر برای انجام جراحی، فرد تحت بیهوشی کامل قرار گرفته باشد، تا 48 ساعت حق رانندگی ندارد. در صورت امکان، فرد باید 1 یا 2 روز از محل کار یا تحصیل خود مرخصی بگیرد.

در صورت انجام جراحی دندان عقل، می توانید از دارو های مسکن مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و ناراحتی استفاده کنید.

نکاتی برای مراقبت خانگی

در دوران بهبودی، بسیار مهم است که زخم را تمیز نگه دارید. مواد غذایی به راحتی در ناحیه ای که دندان عقل قبلا در آن وجود داشته، گیر می افتند. در نتیجه، تمیز نگه داشتن زخم کمی دشوار می شود.

برای تمیز نگه داشتن ناحیه جراحی شده، می توانید موارد زیر را انجام دهید:

• از دهانشویه ضدعفونی کننده برای جلوگیری از ایجاد عفونت استفاده کنید.
• دهان خود را با آب گرم و نمک شست و شو دهید تا ورم و التهاب لثه ها کاهش پیدا کند.
• در زمان خواب، سر خود را کمی به سمت بالا بگیرید.

علاوه بر درد، برخی افراد پس از انجام جراحی دندان، تا مدتی احساس خستگی می کنند.

پس از انجام جراحی دندان، چه غذا هایی را می توانید بخورید؟

خوردن غذا های نرم و آبکی از آسیب به جراحت جلوگیری می کند. از جمله غذا هایی که مصرف آن ها در این دوره مجاز است، می توان موارد زیر را نام برد:

• سوپ
• ژله
• نودل
• تخم مرغ
• موز له شده (پوره شده)

در روز های نخست پس از انجام جراحی، از خوردن غذا هایی که نیاز به جویدن زیاد دارند، مانند آبنبات های چسبنده، بپرهیزید؛ چراکه ذرات این مواد غذایی به راحتی در ناحیه جراحی شده گیر می افتند و درد ایجاد می کنند. همچنین، در پروسه بهبودی اخلال پیش می آید. به علاوه، از خوردن مواد غذایی سفت مانند چیپس، آجیل، تخمه و همچنین غذا های پرادویه و تند پرهیز کنید.

اگر یک یا دو دندان عقل از یک سمت دهان کشیده شده باشند، فرد می تواند با سمت دیگر غذا ها را بجود.

بهبودی پس از کشیدن دندان عقل

چرا دندان های عقل مشکل آفرین هستند؟

دندان های عقل زمانی از لثه ها خارج می شوند که دندان های دیگر موجود در دهان، در جایگاه مشخص خود مستقر شده اند. در نتیجه، معمولا جای کافی برای درآمدن چهار دندان بزرگ وجود ندارد.

اگر فقط نیمی از دندان از لثه خارج شود، مواد غذایی به راحتی میان دندان و لثه گیر می افتند. همچنین، تمیز کردن دندان ها دشوار تر می شود و احتمال بروز عفونت و پوسیدگی دندان افزایش می یابد.

حتی اگر دندان های عقل به طور کامل در بیایند، باز هم می توانند مشکل آفرین باشند. اگر دندان های عقل صاف نباشند و به صورت کج رشد کنند، ممکن است به لثه ها یا دندان های دیگر فشار وارد کنند. فشار به دندان های دیگر می تواند باعث ایجاد درد شود.

با مراجعه منظم به دندانپزشک در سنین نوجوانی و جوانی، دندانپزشک وضعیت دندان ها را تحت نظر می گیرد و در صورت بروز هر گونه مشکل در رابطه با دندان های عقل، سریعا برای درمان اقدام می کند.

کلام آخر

با مراقبت صحیح از دندان ها، پروسه بهبودی حدودا 2 هفته طول می کشد. در مواردی ممکن است ناحیه جراحی شده دچار عفونت شود و فرد نیاز به مصرف آنتی بیوتیک داشته باشد. از علائم عفونت می توان به درد، ورم، التهاب، ترشحات چرکی سفید یا زرد رنگ و دمای بالا اشاره کرد.

در موارد نادر، فرد پس از جراحی دچار اختلالی به نام خشکی حفره دندان (dry socket) می شود. این اختلال زمانی اتفاق می افتد که لخته خون تشکیل نشده باشد و یا از روی زخم جدا شده باشد. خشکی حفره دندان باعث ایجاد دردی شدید و ضربان دار می شود. دندانپزشک، معمولا زخم ایجاد شده طی عمل جراحی دندان را می پوشاند و پانسمان می کند.

اگر مراقبت های پس از جراحی کشیدن دندان عقل به درستی انجام شوند، پیچیدگی یا مشکلی پیش نمی آید. اگر پس از کشیدن دندان های عقل، علائمی مانند درد شدید، خونریزی یا تب داشتید، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید.