ممکن است بر روی دندان های شیری یا دائمی، لکه های سبز رنگ به وجود بیاید. علاوه بر تاثیری که در ظاهر لبخند دارند، لکه های سبز رنگ می توانند نشان دهنده مشکل یا بیماری در بدن باشند. در این مقاله، به دلیل سبز شدن دندان ها و روش های درمان آن می پردازیم.

علت سبز رنگ شدن دندان ها چیست؟

دندان ها ممکن است از درون سبز شوند (لکه درونی) و یا از خارج شروع به سبز شدن بکنند (لکه بیرونی).

لکه درونی

لکه درونی از داخل عاج دندان شروع می شود. این نوع لکه رایج نیست. اما اگر اتفاق بیفتد، معمولا در زمانی است که دندان در حال رشد است. سبز بودن لکه به علت کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی فرد است. برخی بیماری ها و مشکلات سلامتی نیز می توانند لکه های سبز رنگ را ایجاد کنند.

لکه خارجی

این نوع لکه بر روی مینای دندان ایجاد می شود. علت آن، تجمع باکتری ها و قارچ هایی است که با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از بین نرفته اند. غذا ها و نوشیدنی هایی که رنگ تیره دارند نیز می توانند لکه هایی سبز بر روی دندان به وجود بیاورند. همچنین، مصرف برخی دارو های خاص و تنباکو باعث تغییر رنگ دندان می شوند.

در جدول زیر، عوامل داخلی و خارجی را که می توانند باعث پیدایش لکه های سبز بر روی دندان ها شوند، مشاهده می کنید.

عوامل خارجی	عوامل داخلی
عدم رعایت بهداشت دهان	یرقان نوزادی به دلیل بالا بودن میزان بیلی روبین
مصرف تنباکو	یرقان مزمن
غذا ها و نوشیدنی هایی که رنگ تیره ای دارند	ناسازگاری RH (بیماری RH)
باکتری های رنگی زا	ناسازگاری ABO
	مسمومیت خون (سپسیس)
	کم خونی همولیتیک
	مصرف برخی دارو ها

دلایل داخلی سبز رنگ شدن دندان ها

مشکلات و بیماری های متعددی باعث سبز شدن دندان ها می شوند؛ از جمله:

یرقان نوزادی به دلیل بالا بودن میزان بیلی روبین

یرقان در نوزادان با زرد رنگ شدن پوست و چشم ها مرتبط است. این عارضه رایج، به دلیل بالا بودن میزان بیلی روبین خون ایجاد می شود.  بیلی روبین رنگدانه زردی است که در اثر تجزیه گلبول های قرمز ساخته می شود. بالا بودن میزان این رنگدانه می تواند بر رنگ دندان های نوزاد اثر بگذارد و آن ها را به رنگ سبز در بیاورد.

لکه های سبزی که در اثر بالا بودن بیلی روبین بر روی دندان ها ایجاد شده اند، تا زمان افتادن دندان ها باقی می مانند. دندان های دائمی که در می آیند، رنگ طبیعی خود را دارند و سبز نیستند.

یرقان مزمن

اگر یرقان نوزاد بیش از 2-3 هفته طول بکشد، به آن زردی یا یرقان مزمن گفته می شود. این اختلال معمولا در نتیجه بالا بودن میزان بیلی روبین خون اتفاق می افتد. یرقان مزمن باعث سبز شدن دندان های شیری می شود. البته، یرقان مزمن می تواند در اثر بیماری کبدی نیز ایجاد شود.

ناسازگاری RH یا همان فاکتور رزوس (بیماری RH)

فاکتور رزوس (RH)، پروتئین اختصاصی در سطح گلبول های قرمز است. ناسازگاری فاکتور رزوس زمانی رخ می دهد که زن بارداری خون RH-منفی دارد و فرزند خون RH-مثبت دارد. در این حالت، بدن مادر نسبت به خون جنین واکنش نشان می دهد و آن را بیگانه تشخیص می دهد. در نتیجه، در بدن مادر پادتن هایی در برابر گلبول های قرمز جنین ساخته می شود. ناسازگاری فاکتور رزوس می تواند باعث بالا رفتن میزان بیلی روبین در نوزاد تازه متولد بشود. همان طور که گفته شد، بالا بودن بیلی روبین ممکن است منجر به سبز رنگ شدن دندان ها شود.

ناسازگاری ABO

این اختلال مشابه ناسازگاری فاکتور رزوس (RH) است و زمانی اتفاق می افتد که زن باردار گروه خونی O دارد و نوزاد گروه خونی A یا B دارد. ناسازگاری ABO نیز می تواند منجر به بالا رفتن بیلی روبین خون در نوزادان تازه متولد، بشود. در نتیجه، در این نوزادان نیز رنگ دندان ها ممکن است به رنگ سبز در بیاید.

مسمومیت خون یا سپسیس (sepsis)

سپسیس، واکنش کشنده و خطرناک بدن به عفونت ها است و ممکن است در هر سنی رخ دهد. سپسیس یا مسمومیت خون، جریان صفرا به کبد را متوقف و یا کند می کند. به این اثر سپسیس، کلستاز (cholestasis) گفته می شود. کلستاز می تواند باعث سبز شدن دندان های شیری شود.

کم خونی همولیتیک

کم خونی همولیتیک زمانی رخ می دهد که سرعت نابود شدن گلبول های قرمز بیشتر از سرعت ساخت گلبول ها به وسیله مغز استخوان باشد. کم خونی همولیتیک علل متعددی دارد. برخی از عوامل ایجاد آن ارثی هستند؛ مانند کم خونی داسی شکل.

کم خونی همولیتیک ممکن است باعث تجمع بیلی روبین شود و در نتیجه، دندان ها سبز رنگ شوند.

دارو ها

برخی آنتی بیوتیک ها مانند سپروفلوکساسین و تتراسایکلین، می توانند باعث تغییر رنگ دندان های شیری یا دائمی شوند. در این حالت، دندان ها نمایی سبز رنگ به خود می گیرند.

دلایل بیرونی سبز شدن دندان ها

لکه های خارجی می توانند به دندان ها ظاهری خاکستری، قهوه ای، سیاه، زرد، نارنجی یا سبز ببخشند. برخی عوامل خارجی که این لکه ها را ایجاد می کنند، عبارتند از:

• مواد غذایی تیره رنگ
• نوشیدنی های تیره رنگ مانند قهوه، چای، آب گریپ فروت، نوشابه و شراب
• تنباکو
• باکتری های رنگ زا؛ این باکتری های رنگ زا روی دندان تجمع پیدا می کنند (به خصوص در نزدیکی خط لثه) و لکه های سبز رنگ بر روی دندان به وجود می آورند.

اگر بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نکنید، احتمال اثر کردن عوامل خارجی و سبز شدن دندان ها بیشتر می شود.

چگونگی درمان دندان های سبز

روش درمان بر اساس علت ایجاد لکه، انتخاب می شود. همچنین، شیری یا دائمی بودن دندان ها در انتخاب روش درمان تاثیر دارد.

لکه های سبز روی دندان های شیری ناشی از عوامل درونی

امکان درمان و برطرف کردن این لکه ها در خانه وجود ندارد. نباید از سفید کردن تخصصی دندان ها برای درمان دندان های شیری سبز رنگ استفاده کرد. سفید کننده های بدون نسخه نیز، تنها لثه ها را ملتهب می کنند و برای کودکان کارساز نیستند. دندان های شیری سبز رنگ، پس از مدتی خواهند افتاد و با دندان های دائمی جایگزین می شوند. دندان های دائمی رنگ طبیعی خود را خواهند داشت.

لکه های سبز روی دندان های دائمی ناشی از عوامل خارجی

از بین بردن لکه های سبز رنگ دندان های دائمی که منشا خارجی دارند، کار دشواری است. می توان با رعایت برخی نکات در خانه، پروسه درمانی را تسهیل کرد:

• خمیر دندان یا دهانشویه های سفید کننده
• بلیچینگ (bleaching) یا سفید کردن دندان ها در خانه
• استفاده از ژل یا چسب های سفید کننده

می توان از روش های سفید کردن تخصصی دندان ها کمک گرفت که فقط دندانپزشک صلاحیت انجام آن ها را دارد:

• بلیچینگ (bleaching) دندان ها نزد دندانپزشک. در این پروسه، از لامپ مخصوصی استفاده می شود که غلظت های بالای هیدروژن پراکسید را تجزیه می کند.
• ونیر ها (veneers). ونیر ها به جای سفید کردن دندان ها، آن ها را می پوشانند. ونیر ها برای لکه هایی که به راحتی از بین نمی روند، مناسب هستند.

لکه های خارجی

برخی از رایج ترین روش های از بین بردن لکه های خارجی عبارتند از:

• دندانپزشک می تواند با انجام جرم گیری و تمیز کردن عمیق دندان ها، مقدار زیادی از لکه ها را از بین ببرد. در این پروسه، از وسیله ای برای تراشیدن پلاک سخت شده و تارتار روی دندان ها استفاده می شود.
• استفاده از چسب های سفید کننده دندان در خانه، می تواند در از بین بردن لکه ها موثر باشد.
• استفاده از خمیردندان سفید کننده
• مراجعه منظم به دندانپزشک و رعایت بهداشت دهان و دندان در خانه از بازگشت لکه ها جلوگیری می کند.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، لکه های سبز رنگ بر روی دندان ها ممکن است علت خارجی یا داخلی داشته باشند. لکه های داخلی معمولا در زمان رشد دندان ها ایجاد می شوند. برخی بیماری ها مانند یرقان، باعث سبز شدن دندان های نوزاد می شوند. سفید کردن تخصصی دندان ها و استفاده از خمیردندان های سفید کننده برای کودکان مجاز نیست.

عدم رعایت بهداشت دهان و تجمع باکتری بر روی دندان ها از جمله عوامل خارجی هستند که می توانند لکه های سبز بر روی دندان ها به وجود بیاورند. این نوع لکه ها معمولا به درمان های خانگی جواب می دهند. برای درمان تخصصی آن ها باید به دندانپزشک مراجعه کرد.