نوشته‌ها

درمان لکه های سفید روی دندان ها

عوامل متعددی می توانند باعث ایجاد لکه های سفید بر روی دندان ها شوند؛ مانند فلوئوروز دندانی (dental fluorosis)، هیپوپلازی مینای دندان (enamel hypoplasia)، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و خوردن بیش از حد غذا های اسیدی و شیرین.

با اینکه افراد زیادی روی دندان های خود لکه های سفید دارند، معمولا از نظر پزشکی جای نگرانی نیست و لکه ها مشکلی را به وجود نمی آورند.

در این مقاله، به برخی از دلایل ایجاد لکه های سفید روی دندان ها و همچنین، 11 نکته برای درمان و پیشگیری از ایجاد آن ها می پردازیم.

دلایل ایجاد لکه ها و نقاط سفید روی دندان ها

همانطور که گفته شد، عوامل متعددی می توانند در ایجاد این لکه ها دخیل باشند. یکی از آن ها، فلوئوروز دندانی (dental fluorosis) است. افرادی که در زمان کودکی مقدار زیادی فلوراید مصرف کرده باشند، ممکن است به این عارضه دچار شوند. فلوئوروز دندانی معمولا بی خطر است و آسیبی به فرد نمی زند. این مشکل، قبل از این که دندان ها از لثه بیرون بیایند، به وجود می آید.

یکی دیگر از دلایل ایجاد لکه های سفید، هیپوپلازی مینای دندان (enamel hypoplasia) است. این عارضه زمانی پیش می آید که مینای دندان های فرد به درستی شکل نگیرد. همانند فلوئوروز، هیپوپلازی نیز تنها در دوران کودکی اتفاق می افتد. هیپوپلازی مینا می تواند احتمال پوسیدگی دندان ها را افزایش دهد.

از دیگر عوامل ایجاد کنند لکه های سفید روی دندان ها می توان به عدم رعایت بهداشت دهان و دندان اشاره کرد؛ مخصوصا زمانی که فرد از بریس های ارتودنسی استفاده می کند و یا غذا های اسیدی و شیرین زیادی می خورد.

روش های درمانی

روش های درمانی متعددی برای از بین بردن لکه های سفید روی دندان ها وجود دارد. بسته به علت ایجاد لکه ها و وضعیت دندان های فرد، دندانپزشک روش مناسب را انتخاب می کند.

1.      میکروابریژن مینای دندان (enamel microabrasion)

در برخی افراد، برای از بین بردن نقاط و لکه های سفید روی دندان ها از این روش استفاده می شود. طی این پروسه، دندانپزشک مقدار بسیار کمی از مینای دندان ها را برمی دارد تا لکه های سفید روی دندان ها جلوه کمتری داشته باشند و کمتر دیده شوند. پس از این درمان تخصصی، بلیچینگ (teeth bleaching) انجام می شود تا رنگ دندان ها ظاهری یکدست تر پیدا کند.

درمان لکه سفید روی دندان

درمان لکه سفید روی دندان

2.      سفید کردن دندان ها یا بلیچینگ (bleaching)

سفید کردن یا بلیچینگ دندان ها باعث می شود لکه های سفید و دیگر نقاط روی دندان ها، کم رنگ تر به نظر برسند. انواع محصولات سفید کننده دندان ها مانند نوار ها یا خمیردندان های سفید کننده را می توان از داروخانه ها، بدون نسخه تهیه کرد. همچنین، می توان برای سفید کردن تخصصی دندان ها به دندانپزشک مراجعه کرد. دندانپزشک معمولا از محلول های سفید کننده قوی تری نسبت به آنچه در دسترس عموم است، استفاده می کند.

3.      ونیر دندان (dental veneer)

ونیر های دندان، پوشش های نازک و محافظی هستند که به سطح جلویی دندان ها چسبانده می شوند. ونیر ها می توانند لکه های سفید و دیگر عیب های دندان ها را بپوشانند. برای قرار دادن ونیر روی دندان ها، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. از آن جایی که ونیر ها باید به صورت اختصاصی برای دندان های هر فرد ساخته شوند، باید هزینه زیادی بابت آن ها پرداخت.

4.      فلوراید تراپی موضعی

ممکن است دندانپزشک بر روی دندان های افرادی که دچار هیپوپلازی مینای دندان هستند، فلوراید قرار دهد. قراردادن فلوراید به صورت موضعی بر روی دندان ها، رشد و توسعه مینا را تقویت می کند. همچنین، از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند.

درمان لکه سفید روی دندان

درمان لکه سفید روی دندان

5.      کامپوزیت رزین

در افرادی که هیپوپلازی مینای دندان دارند، دندانپزشک ممکن است روی دندان ها کامپوزیت رزین قرار دهد تا سوراخ ها و فرورفتگی های سطح دندان ها پر شود. کامپوزیت رزین با مینای دندان پیوند می خورد. این روش برای افرادی که روی دندان هایشان لکه های سفید زیاد و بزرگی دارند، مناسب نیست.

نکات مربوط به پیشگیری

رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند از ایجاد لکه های سفید بر روی دندان ها، پوسیدگی، بیماری لثه و دیگر مشکلات، جلوگیری کند. توصیه می شود که روزی دو بار با خمیردندان حاوی فلوراید دندان ها خود را مسواک بزنید و هر روز از نخ دندان استفاده کنید.

در اکثر افراد، لکه های سفید تا قبل از 10 سالگی روی دندان ها تشکیل می شوند. البته، ممکن است در برخی افراد متفاوت باشد. بنابراین، بسیار مهم است که افراد فرزندان خود را به رعایت بهداشت دهان تشویق کنند. در این صورت، دندان ها سالم تر و قوی تر می شوند و احتمال ایجاد لکه ها کاهش می یابد.

با رعایت نکات زیر می توانید تا حد زیادی از ایجاد لکه های سفید روی دندان هایتان پیشگیری کنید:

6.      از آب بدون فلوراید استفاده نمایید

برای کودکانی که از شیر خشک تغذیه می کنند، بهتر است از آب بدون فلوراید استفاده شود. بدین ترتیب، از تجمع فلوراید اضافی در دندان هایشان جلوگیری می شود.

درمان لکه سفید روی دندان

درمان لکه سفید روی دندان

7.      استفاده از خمیردندان به مقدار کافی

برای مسواک زدن دندان های کودکان زیر 3 سال، باید به اندازه یک دانه برنج از خمیردندان استفاده شود. در کودکان بالای سه سال، باید به اندازه یک نخود خمیر دندان روی مسواک قرار بگیرد. کودکان معمولا در انتهای مسواک زدن، به طور کامل خمیردندان را به بیرون نمی ریزند. در نتیجه، استفاده از میزان کمتری خمیردندان می تواند رویارویی آن ها با فلوراید را کاهش دهد. بهتر است در زمانی که کودکان مسواک می زنند، والدین آن ها را تحت نظر داشته باشند تا مطمئن شوند همه نکات رعایت شده است.

8.      سنجش آب چاه

اگر برای آب آشامیدنی از آب چاه استفاده می کنید، بهتر است هر سال آب را مورد سنجش قرار دهید؛ مخصوصا اگر فرزندان شما کم سن هستند. میزان فلوراید موجود در آب چاه، در مکان های مختلف بسیار متفاوت است.

9.      مکمل های حاوی فلوراید

در مکان هایی که آب آشامیدنی، به اندازه کافی فلوراید ندارد، توصیه می شود که کودکان 6 ماهه تا 16 ساله، از مکمل های حاوی فلوراید استفاده نمایند. در غیر این صورت، احتمال پوسیدگی دندان ها افزایش می یابد. توجه داشته باشید که تنها زمانی باید از مکمل استفاده کنید که پزشک یا دندانپزشک آن را تجویز کرده باشد.

درمان لکه سفید روی دندان

درمان لکه سفید روی دندان

10.  کاهش مصرف غذا ها و نوشیدنی های اسیدی و قندی

برخی غذا ها و نوشیدنی ها، احتمال آسیب مینا و پوسیدگی دندان ها را افزایش می دهند؛ مخصوصا مواد غذایی اسیدی و قندی. برخی از این مواد غذایی عبارتند از:

  • آبمیوه مرکبات و میوه ها مانند آب لیمو، آب گریپ فروت و پرتقال
  • آبنبات های سفت
  • نوشابه ها و دیگر نوشیدنی های قندی و اسیدی مانند نوشیدنی های ورزشی

مصرف این مواد غذایی به میزان کم، هیچ مشکلی ندارد اما خوردن زیاد آن ها مشکلات متعددی را برای دندان ها به وجود می آورد؛ از جمله ایجاد لکه های سفید روی دندان ها. نوشیدن آب پس از مصرف این مواد غذایی می تواند کمک کننده باشد و بدین طریق، احتمال آسیب به دندان ها کاهش می یابد. همچنین، استفاده از نی در هنگام نوشیدن نوشیدنی های اسیدی و قندی، می تواند آسیب به دندان ها را کاهش بدهد.

11.  مراجعه به دندانپزشک

اگر به هر دلیلی، نگران سلامتی دندان های خود یا کودک تان هستید، می توانید به دندانپزشک خود مراجعه نمایید. ظاهر لکه های سفید روی دندان ها ممکن است خوشایند نباشد، اما این نقاط معمولا صدمه ای به همراه ندارند. البته، افرادی که دچار هیپوپلازی مینای دندان هستند، با احتمال بیشتری پوسیدگی دندان و دیگر مشکلات دندانی را تجربه می کنند.

اگر روی دندان های شما لکه های سفید وجود دارد و احساس می کنید که این نقاط در حال بزرگ شدن و گسترش هستند و یا باعث دندان درد شده اند، باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

دندانپزشک پس از بررسی سوابق شما، دندان هایتان را معاینه می کند و روش درمانی مناسب را به شما پیشنهاد می دهد.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، لکه و نقاط سفید روی دندان ها معمولا نگران کننده نیستند و اگر فرد از ظاهر دندان هایش راضی نباشد، می تواند از پروسه های زیبایی کمک بگیرد. می توان از روش هایی مانند سفید کردن دندان ها و گذاشتن ونیر، برای همسان سازی رنگ دندان ها استفاده کرد.

اگر بر روی دندان های شما لکه و نقاط سفید وجود دارد، به دندانپزشک مراجعه کنید.

تغییر رنگ و ایجاد لکه روی دندان ها

عوامل متعددی باعث ایجاد لکه و تغییر رنگ دندان ها می شوند. خوشبختانه بسیاری از این لکه ها قابل درمان هستند و راه های مختلفی نیز، برای پیشگیری از ایجاد آن ها وجود دارد.

در این مقاله، هر آن چه که باید در مورد تغییر رنگ دندان ها بدانید، گفته شده است. به علاوه، راه هایی برای حفظ رنگ سفید دندان ها نیز، ارائه شده است.

انواع مختلف لکه ها

تغییر رنگ دندان در سه دسته طبقه بندی می شود: خارجی، داخلی و لکه های مربوط به سن

خارجی (extrinsic)

این نوع از تغییر رنگ دندان، فقط بر مینا (enamel) یا همان سطح خارجی دندان تاثیر می گذارد. عوامل مختلفی باعث ایجاد لکه خارجی می شوند؛ از جمله:

  • غذا
  • نوشیدنی ها
  • تنباکو

داخلی یا درونی (intrinsic)

این نوع از لکه، در داخل دندان ایجاد می شود. به همین دلیل، به راحتی با مواد سفید کننده دندان از بین نمی رود. رنگ این لکه معمولا به خاکستری نزدیک است. برخی از دلایلی که این نوع از تغییر رنگ را در دندان به وجود می آورند، عبارتند از:

  • داروهای خاص
  • صدمه به دندان
  • استفاده بیش از حد از فلوراید
  • ژنتیک افراد

لکه های مربوط به سن (age-related)

با افزایش سن، مینای دندان به تدریج فرسوده می شود و دندان ها ظاهر زرد رنگ پیدا می کنند. در بسیاری از موارد، لکه های به وجود آمده ناشی از کهولت سن منشا خارجی یا داخلی دارند.

تغییر رنگ و لکه روی دندان

تغییر رنگ و لکه روی دندان

چه عواملی می توانند باعث تغییر رنگ دندان ها شوند؟

فاکتور های اصلی که تغییر رنگ را ایجاد می کنند عبارتند از: غذا هایی که می خوریم، نوشیدنی هایی که می نوشیم، کهولت سن و آسیب به دندان ها.

غذا، نوشیدنی و تنباکو

برخی از نوشیدنی ها و غذاهایی که مصرف می کنیم، می توانند به لایه خارجی دندان نفوذ پیدا کنند و رنگ آن را تغییر دهند. برخی از مواد غذایی که می توانند در ایجاد لکه بر دندان ها نقش داشته باشند، عبارتند از:

  • سس های قرمز
  • شراب قرمز
  • چای
  • قهوه
  • شکلات

به علاوه، سیگار کشیدن و یا جویدن تنباکو نیز، رنگ دندان ها را تغییر می دهد. بر اساس تحقیقات انجام شده، احتمال ایجاد لکه بر دندان های کسانی که سیگار می کشند، بسیار بالاتر افراد غیر سیگاری است. همچنین، افراد سیگاری معمولا از ظاهر دندان های خود ناراضی تر هستند. در واقع، اسیدی شدن محیط دهان باعث فرسایش مینای دندان و در نتیجه، تغییر رنگ آن ها می شود.

سن، آسیب ها و آنتی بیوتیک ها

با افزایش سن، دندان ها شکننده تر و آسیب پذیر تر می شوند. به همین خاطر، سریع تر دچار تغییر رنگ می شوند و رنگ زرد پیدا می کنند. اگر وارد شدن آسیب و صدمه به دندان دلیل اصلی ایجاد لکه باشد، فقط رنگ دندان صدمه دیده تغییر پیدا می کند.

نتایج به دست آمده از تحقیقات نشان می دهد که مصرف برخی آنتی بیوتیک ها مانند تتراسایکلین (tetracycline)، در زمان کودکی، می تواند لکه های دائمی را در سطح دندان ها ایجاد کند.

تغییر رنگ و لکه روی دندان

تغییر رنگ و لکه روی دندان

طبقه بندی لکه دندان بر اساس رنگ

در مواردی، می توان بر اساس رنگ لکه ایجاد شده، به علت به وجود آمدن آن پی برد.

زرد رنگ

لکه زرد معمولا در اثر سیگار کشیدن و یا جویدن تنباکو به وجود می آید. عوامل دیگری هم می توانند لکه زرد رنگ را ایجاد کنند؛ مانند:

  • نوشیدنی هایی مانند چای، قهوه و یا شراب قرمز
  • رژیم غذایی که حاوی مقدار زیادی قند ساده است
  • موارد خاصی از دارو ها
  • رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان
  • خشکی مزمن دهان

قهوه ای رنگ

عوامل متعددی لکه های قهوه ای را در دندان ها به وجود می آورند. برخی از این عوامل عبارتند از:

  • استفاده از تنباکو
  • نوشیدنی هایی مانند چای، قهوه و شراب
  • برخی میوه ها مثل بلوبری، بلک بری و انار
  • دندان پوسیده ای که درمان نشده است
  • تجمع تارتار (tartar)

سفید رنگ

پوسیدگی و کرم خوردگی دندان می تواند لکه های سفید ایجاد کند. هر چه پوسیدگی پیشرفته تر و جدی تر شود، لکه رنگ تیره تری پیدا می کند. استفاده بیش از حد از فلوراید نیز می تواند این لکه را ایجاد کند.

سیاه رنگ

عواملی که در ایجاد لکه سیاه رنگ نقش دارند، عبارتند از:

  • کرم خوردگی دندان
  • پر کردگی و یا روکش دندان حاوی سولفید نقره
  • مکمل های آهن

بنفش رنگ

کسانی که شراب زیادی می نوشند، رنگ دندان هایشان به تدریج به بنفش نزدیک می شود.

تغییر رنگ و لکه روی دندان

تغییر رنگ و لکه روی دندان

چگونه می توان این لکه ها را از بین برد؟

روش های زیادی برای سفید کردن و از بین بردن لکه وجود دارد. به طور کلی، محصولات سفید کننده دندان در سه دسته طبقه بندی می شوند:

درمان های تخصصی که فقط دندان پزشک می تواند انجام دهد

دندان پزشک برای سفید کردن دندان های بیمار، از هیدروژن پر اکسید استفاده می کند. طبیعتا غلظت هیدروژن پراکسیدی که دندان پزشک به کار می برد، غلظت بالاتری نسبت به محصولات سفید کننده خانگی دارد. این نوع از درمان بسیار سریع انجام می شود و نسبت به روش های دیگر، ماندگاری بالاتری دارد.

درمان های خانگی که طبق دستورالعمل دندان پزشک انجام می شوند

در مواردی، دندان پزشک قالب و ژل مخصوصی را برای فرد تجویز می کند تا در خانه از آن ها استفاده کند. برای استفاده، ژل به قالب اضافه می شود و سپس قالب بر روی دندان ها قرار می گیرد. معمولا روزی یک ساعت باید از قالب استفاده کرد. پس از گذشت چند هفته، فرد به نتیجه مطلوب می رسد و دندان هایش سفید می شود.

داروهای بدون نسخه

خمیر دندان ها و نوار های حاوی مواد سفید کننده نیز، می توانند در از بین بردن لکه های سطحی موثر باشند. البته، این محصولات بر لکه های داخلی که در درون دندان وجود دارند، بی تاثیر هستند.

توصیه می شود قبل از استفاده از محصولات سفید کننده دندان، با دندان پزشک خود مشورت کنید؛ چراکه بعضی از این مواد می توانند باعث حساسیت دندان و یا التهاب لثه ها شوند.

به علاوه، مراجعه منظم به دندان پزشک (هر شش ماه)، برای تمیز کردن عمیق دندان ها، بسیار مهم است. چکاپ های دندان پزشکی منظم در کاهش به وجود آمدن لکه و تغییر رنگ دندان ها، نقش به سزایی دارند.

چه زمانی باید به دندان پزشک مراجعه کنیم؟

اگر متوجه تغییر رنگ در دندان های خود شده اید و استفاده از محصولات سفید کننده تاثیری نداشته است، بهتر است به دندان پزشک مراجعه کنید.

اگر لکه به وجود آمده، عمیق باشد، هیچ سفید کننده بدون نسخه ای نمی تواند آن را از بین ببرد. همچنین، علت ایجاد لکه می تواند بسیار جدی باشد؛ مثلا لکه در اثر کرم خوردگی و تجزیه مینای دندان ایجاد شده باشد.

اگر فقط یک دندان تغییر رنگ پیدا کرده باشد، علت آن معمولا پوسیدگی و یا آسیب رسیدن به دندان است. هرچه علل ایجاد لکه زود تر درمان شوند، درمان تغییر رنگ نیز آسان تر خواهد بود.

برای حفظ سلامت دندان ها، باید دو بار در سال، برای انجام چکاپ و جرم گیری، به دندان پزشک مراجعه کرد. با انجام این کار، اگر دندان ها و یا لثه دچار مشکلی شده باشند، دندان پزشک سریعا نسبت به درمان آن ها اقدام می کند. مشکلات دندانی هر چه زود تر درمان شوند، بهتر است و بدین گونه از به وجود آمدن بیماری های جدی جلوگیری می شود.

تغییر رنگ و لکه روی دندان

تغییر رنگ و لکه روی دندان

چگونه از تغییر رنگ دندان ها جلوگیری کنیم؟

پس از خوردن غذا های رنگی، دندان های خود را تمیز کنید.

پس از خوردن غذای های رنگی، باید دندان ها را به خوبی مسواک زد و نخ دندان کشید. اگر نخ دندان و یا مسواک خود را به همراه ندارید، می توانید با آب دهانتان را شست و شو دهید. باقی ماندن ذرات غذا در بین دندان ها می تواند باعث تغییر رنگ آن ها شود.

بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید.

باید حداقل سه بار در روز، دندان ها را مسواک بزنیم و نخ دندان بکشیم. به علاوه، می توان از خمیردندان ها و دهانشویه های سفید کننده استفاده کرد. دهانشویه های سفید کننده در از بین بردن لکه های بین دندان ها نقش بسیار مفیدی دارند.

عادت های زندگی خود را بهتر کنید.

اگر سیکار می کشید یا تنباکو می جوید، بهتر است این عادات مضر را ترک کنید. همچنین، توصیه می شود از غذا ها و نوشیدنی های رنگی کمتر استفاده کنید. اگر نخوردن این غذا ها برای شما سخت است، همیشه مسواک و خمیر دندان به همراه داشته باشید تا بلافاصله پس از تمام شدن وعده غذایی، بتوانید دندان های خود را تمیز کنید.

کلام آخر

تغییر رنگ دندان در بین مردم بسیار رایج است و برای هر کس می تواند اتفاق بیفتد. خوردن غذا های رنگی، سیگار کشیدن و جویدن تنباکو می توانند باعث ایجاد لکه در دندان ها شوند. برای درمان این لکه ها، محصولات سفید کننده متعددی وجود دارد. قبل از استفاده از آن ها بهتر است با دندان پزشک خود مشورت کنید. درمان می تواند هم به صورت خانگی انجام شود و هم در کلینیک دندان پزشکی.