آیا عفونت دندان می تواند سبب مرگ شود؟
عفونت دندان زمانی اتفاق می افتد که باکتری وارد اعصاب یا بافت نرم دندان شود. به بافت نرم دندان، پالپ (pulp) می گوییم. عفونت ممکن است به دنبال پوسیدگی، آسیب یا پروس های دندانپزشکی رخ دهد. به ندرت، عفونت دندان می تواند سبب مرگ شود. عدم درمان عفونت باعث گسترش آن به دیگر بخش های بدن می شود و ممکن است پیچیدگی ها و مشکلات مرگ آفرینی در بدن به وجود بیاید.
در ادامه، به کشنده بودن عفونت دندان و اقدامات لازم برای جلوگیری از مرگ می پردازیم.
آیا عفونت دندان می تواند به مرگ ختم شود؟
زمانی که باکتری وارد اعصاب و پالپ دندان می شود، عفونت به وجود می آید. با پیشرفت عفونت، پاکت های پر از چرکی در اطراف دندان ایجاد می شود که به آن ها آبسه (dental abscess) گفته می شود. در قرن 17، عفونت دندان یکی از پنج علت اصلی مرگ و میر در لندن بود. تا سال 1908، بین 10 تا 40 درصد افرادی که دچار عفونت دندان می شدند، جان می باختند.
با پیشرفت تکنولوژی و پیدایش روش های جدید برای تمیز نگه داشتن دندان ها، مرگ ناشی از عفونت دندان کمتر و کمتر شد. لا این حال، بهتر است آگاهی کافی در مورد این مسئله داشته باشید تا در صورت عفونت دندان هایتان، مراقبت های لازم را انجام دهید. اگر عفونت دندان به موقع درمان نشود، به سایر بخش های بدن گسترش می یابد و مشکلات جدی را ایجاد می کند. این مشکلات و پیچیدگی ها عبارتند از:
- سپسیس (sepsis) یا مسمومیت خون: واکنش شدید و حاد بدن در پاسخ به عفونت
- آنژین لودویک (Ludwig’s angina): مجموعه ای از عفونت های باکتریایی که دهان و زیر زبان را تحت تاثیر قرار می دهند
- فاشئیت نکروزان (necrotizing fasciitis): نوعی عفونت شدید که باعث مرگ بافت نرم بدن می شود
- التهاب میان سینه (mediastinitis): التهاب مدیاستن؛ مدیاستن فضای بین دو ریه است.
- التهاب درون شامه قلب (endocarditis): التهاب پوشش داخلی حفرات قلب
- ترومبوز سینوس کاورنوس (cavernous sinus thrombosis): لخته خون خطرناک در سینوس ها، در پایین مغز و پشت چشم ها
- عفونت استخوان (osteomyelitis): عفونت بافت استخوان
- آبسه مغزی: تجمع چرک در داخل مغز
عفونت دندان با چه سرعتی می تواند باعث مرگ شود؟
نمی توان سرعت دقیقی را مشخص کرد. پاسخ سوالات زیر تا حدی روند عفونت را مشخص می کنند.
چقدر طول می کشد تا آبسه تشکیل شود؟
چندین ماه طول می کشد تا در اثر پوسیدگی، آبسه تشکیل شود؛ چرامه پروسه پوسیدگی تدریجی است و طول می کشد تا پالپ مرکز دندان آسیب ببیند. اما، آسیب یا صدمه به دندان ها می تواند سرعت ورود باکتری به دندان ها را افزایش دهد. برای مثال، شکستن یا ترک خوردن دندان، سرعت ورود باکتری به اعصاب و پالپ را افزایش می دهد.
پس از ایجاد آبسه، چه اتفاقی می افتد؟
پس از شکل گیری آبسه، ورم و درد ضربان داری را در اطراف دندان عفونی تجربه می کنید. این علائم نشان می دهند که مشکلی در دهان وجود دارد. البته قبل از ایجاد آبسه، خود پوسیدگی دندان نیز می تواند درد ایجاد کند. مطالعات نشان داده اند که افرادی که در اثر عفونت دندان می میرند، از چندین ماه قبل از مرگ، دندان درد را تجربه می کنند. در این دوران، می توان از آنتی بیوتیک ها برای درمان دندان درد استفاده کرد. اما، آنتی بیوتیک ها به تنهایی قادر به درمان آبسه نیستند. پوسیدگی دندان ها نیز، باید درمان شود.
اگر آبسه دندانی به موقع درمان نشود، به سایر بخش های بدن مثل فک، گردن و مغز گسترش می یابد. گسترش عفونت همراه با علائمی مانند دشواری در بلع، دشواری در تنفس و عدم توانایی باز کردن دهان است. در این مرحله از عفونت، اگر درمانی آغاز نشود، امکان مرگ وجود دارد.
چه عواملی می توانند باعث بروز پیچیدگی های ناشی از آبسه شوند؟
عوامل متعددی می توانند باعث بروز پیچیدگی های ناشی از آبسه دندانی شوند؛ مانند:
- بالا بودن سن
- دیابت
- اختلال در سیستم ایمنی
- تجربه سوء تغذیه
خطرات ناشی از عفونت دندان
چه زمانی باید برای عفونت دندان به بیمارستان مراجعه کنید؟
اگر عفونت دندان به صورت خود به خودی از بین نرفت، باید به بیمارستان مراجعه کنید. درمان باید به موقع انجام شود تا عفونت گسترش پیدا نکند. در صورت مشاهده علائم زیر، به دندانپزشک مراجعه نمایید:
- درد ضربانی در ناحیه دندان عفونی
- لثه های قرمز و ورم کرده
- بوی بد دهان
- مزه بد دهان
- تغییر رنگ دندان مورد نظر
- افزایش حساسیت دندان در مواجهه با فشار یا سرما و گرما
برخی علائم نشانگر شدید تر شدن عفونت دندان هستند. در صورت مشاهده نشانه های زیر، سریعا به اورژانس مراجعه کنید:
- تب
- بد حالی (به طور کلی)
- ورم عقده های لنفاوی
- سردرد
- سرگیجه و استفراغ
- ورم اطراف صورت، گردن یا چشم ها
- عدم توانایی باز کردن دهان یا فک
- دشواری در تکلم، جویدن و بلعیدن
- دشواری در تنفس
- تند شدن ضربان قلب
اگر دچارعفونت دندان شده اید و حال عمومی خوبی ندارید، بهتر است به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید.
خطرات ناشی از عفونت دندان
عفونت دندان چگونه درمان می شود؟
از جمله روش های درمان عفونت دندان، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تخلیه یا درناژ (drainage). دندانپزشک برش کوچکی در لثه ها ایجاد می کند تا آبسه تخلیه شود. این روش، درمانی موقتی است و برای بهبودی کامل باید از روش های دیگر نیز کمک گرفت.
- عصب کشی (root canal). در پروسه عصب کشی، پالپ عفونی از دندان خارج می شود. سپس، داخل دندان با دقت تمیز و پر می شود. در آخر، روکشی بر روی دندان قرار می گیرد.
- کشیدن دندان. در مواقعی که امکان نجات دندان وجود ندارد، باید دندان را کشید.
- آنتی بیوتیک ها. آنتی بیوتیک ها دارو هایی هستند که باکتری ها را می کشند. در مواقعی، از آن ها برای درمان عفونت دندان استفاده می شود. بسته به شدت عفونت دندان شما، ممکن است آنتی بیوتیک را به صورت خوراکی یا داخل وریدی دریافت کنید. تجویز آنتی بیوتیک، به تنهایی برای درمان عفونت دندان کافی نیست و باید از روش های دیگر مانند عصب کشی یا کشیدن دندان نیز استفاده کرد.
آیا درمان های خانگی بر عفونت دندان اثر دارند؟
می توانید از درمان های خانگی برای کاهش علائم کمک بگیرید:
- مصرف دارو های ضد درد بدون نسخه مانند استامینوفن و اینوپروفن
- خوردن غذا های نرم و جویدن با سمت مخالف دندان عفونی
- پرهیز از غذا هایی که ممکن است اثر منفی بر دندان عفونی بگذارند؛ مانند غذا های خیلی گرم، خیلی سرد، اسیدی، پر ادویه و سفت.
- استفاده منظم از مسواک با موهای نرم و کشیدن نخ دندان. از کشیدن نخ دندان در اطراف دندان عفونی خودداری کنید.
- شست و شوی دهان با آب و نمک یا هیدروژن پراکسید؛ برای کاهش درد و ورم.
- استفاده از کمپرس یخ برای کاهش درد و التهاب
- قرار دادن سیر در نزدیکی دندان عفونی. سیر خواص ضد باکتریایی دارد.
البته، توجه داشته باشید که درمان های خانگی، هیچ گاه جای درمان تخصصی دندانپزشک را نمی گیرند.
کلام آخر
همانطور که گفته شد، عفونت دندان ممکن است مشکلات جدی به وجود بیاورد و حتی به مرگ ختم شود. اگر عفونت دندان به موقع درمان نشود، به تدریج در بدن گسترش می یابد. گسترش عفونت در بدن با علائمی از جمله تب، دشواری در تنفس و دشواری در بلع همراه است.
عفونت دندان با درد همراه است. در صورت مشاهده علائم عفونت، سریعا به دندانپزشک مراجعه نمایید تا در صورت نیاز، درمان آغاز شود. برای درمان عفونت دندان می توان از پروسه های دندانپزشکی مختلف مانند عصب کشی یا کشیدن دندان استفاده کرد.
