مراقبت های بعد از کشیدن دندان

در بعضی موارد، چاره ای جز کشیدن دندان نیست. پس از کشیدن دندان، حفره ای در جای آن ایجاد می شود. عوامل متعددی مانند اندازه دندان برداشته شده و نحوه کشیدن دندان، زمان بسته شدن این حفره را تعیین می کنند. این زمان می تواند بین چند هفته تا چندین ماه  باشد. در این مقاله به اتفاقات پس از کشیده شدن دندان می پردازیم.

زمان مورد نیاز برای بهبودی پس از کشیدن دندان

به طور کلی، دو روش برای کشیدن دندان ها وجود دارد. بسته به روشی که دندانپزشک انتخاب می کند، مدت زمان لازم برای بهبودی از عمل انجام شده، متغیر است.

کشیدن دندان به روش ساده (simple extraction)

روش ساده برای دندان هایی به کار رفته می شود که از لثه بیرون آمده اند. کشیدن دندان می تواند به دلایل مختلفی باشد؛ مانند:

• عفونت
• متراکم بودن و شلوغی دندان ها
• پوسیدگی شدید دندان

اگر دندانی که کشیده می شود، بزرگ و دارای چند ریشه باشد، مدت بیشتری برای بهبودی نیاز خواهد داشت. معمولا در پایان هفته سوم پس از بیرون آوردن دندان، حفره به وجود آمده بسته می شود اما بهبودی کامل و از بین رفتن کل حفره چندین ماه طول می کشد. در طول این چند ماه، روی حفره بسته است و اگر با انگشت و یا زبان لمس شود، حالتی فرورفته دارد.

در بعضی موارد، برای درمان ارتودنسی، نیاز است تا تعدادی از دندان ها کشیده شوند. با کشیده شدن دندان های مشخص، فضای کافی برای قرارگیری مناسب دندان های باقی مانده ایجاد می شود. در روش کشیدن ساده ، معمولا از بی حسی موضعی استفاده می شود.

مدت زمان مورد نیاز برای بهبودی پس از کشیدن دندان به روش ساده

حفره ای که در اثر کشیدن دندانی کوچک با یک ریشه به وجود می آید، پس از هفت روز بسته می شود و پس از گذشت هفت روز دیگر، روند بهبودی تقریبا کامل می شود. زمانی که دندانی بزرگ با ریشه های متعدد کشیده می شود، حدود سه هفته طول می کشد تا حفره ایجاد شده، بسته شود. البته از بین رفتن کامل حفره ممکن است چند ماه طول بکشد.

مراقبت های پس از کشیدن دندان

کشیدن دندان با روش جراحی

اگر دندان با استفاده از این روش کشیده شود، مدت زمان لازم برای بهبودی، افزایش پیدا می کند. در روش جراحی، برای بیرون آوردن دندان، لثه ها و در صورت نیاز استخوان، برش داده می شود. دندانپزشک، معمولا از بی حسی موضعی همراه با بیهوشی عمومی استفاده می کند.

مدت زمان مورد نیاز برای بهبودی پس از کشیدن دندان با روش جراحی

پس از جراحی، حدود شش هفته طول می کشد تا حفره بسته شود. از بین رفتن کامل حفره و فرورفتگی به وجود آمده در اثر بسته شدن آن، چند ماه طول می کشد.

در موارد زیر، از روش جراحی برای بیرون آوردن دندان استفاده می شود:

• دندان های نهفته مانند دندان های عقل که هنوز از لثه بیرون نیامده اند.
• دندان نیش نهفته
• باقی مانده دندان شکسته شده
• تکه های باقی مانده از دندانی که هنگام کشیدن به روش ساده، شکسته است.

مراقبت های پس از کشیدن دندان

مراحل بهبودی حفره ایجاد شده پس از کشیدن دندان

روند بهبودی کامل معمولا طولانی است و بلافاصله پس از کشیده شدن دندان آغاز می شود.

24 تا 48 ساعت پس از جراحی

در 24 تا 48 ساعت اول، بر روی حفره لخته خون تشکیل می شود. وجود لخته از تجمع ذرات غذا و باکتری ها در درون حفره جلوگیری می کند. وجود آن، برای آغاز روند بهبودی و ترمیم بافت لثه و استخوان نیاز است. در زیر لخته به وجود آمده، بافت لثه در حال رشد است تا حفره را پر کند و از بین ببرد. خونریزی از محل کشیدگی به تدریج کم می شود و پس از گذشت مدتی توقف می یابد. در این مدت، فرد در سمتی از دهان که دندان کشیده شده است، احساس التهاب و ورم دارد.

7 تا 21 روز پس از جراحی

از نظر ظاهری، روی حفره بسته شده است. بافت لثه همچنان در حال ترمیم و رشد است. اگردندانپزشک از بخیه استفاده کرده باشد، در این بازه زمانی یا جذب می شود و یا باید توسط دندانپزشک بخیه ها کشیده شوند (بسته به نوع بخیه به کار برده شده). دندان های بزرگ، دندان های آسیا و دندان های نهفته بیشترین زمان را برای بهبودی نیاز دارند.

1 تا 4 ماه پس از انجام جراحی

حفره باید کاملا بسته شده باشد و نباید در محل آن فرورفتگی وجود داشته باشد. فرورفتگی درون استخوان فک نیز که قبلا محل قرارگیری دندان بوده است (tooth socket)، با استخوان جدید پر شده است.

مراقبت های پس از کشیدن دندان

نکاتی مهم درباره مراقبت های پس از کشیدن دندان

در ادامه، به برخی از باید ها و نباید های مراقبت پس از کشیدگی دندان اشاره شده است.

باید ها

• پس از انجام عمل جراحی، باید پد گاز (gauze pad) بر روی محل کشیدگی دندان قرار داده شود. این کار به تشکیل لخته خون کمک می کند.
• فرد باید به اندازه کافی استراحت کند و فعالیت سنگینی انجام ندهد.
• اگر بیمار از داروی خاصی استفاده می کند، باید دندانپزشک خود را درجریان بگذارد. برای مثال، مصرف داروهایی که خون را رقیق می سازند، روند بهبودی و پر شدن حفره را آهسته می کنند.
• فرد باید مقدار زیادی آب بنوشد. توصیه می شود که آب در دمای اتاق باشد.
• بیمار می تواند برای تمیز نگه داشتن محل کشیدگی، دهان خود را با آب و نمک شست و شو دهد.
• فرد باید در چند روز اول فقط از غذاهای نرم استفاده کند.
• برای کاهش التهاب و ورم می توان از کمپرس یخ استفاده کرد.

نباید ها

• تا 24 ساعت پس از کشیدن دندان نباید با فشار زیاد آب، دهان را تمیز کرد.
• فرد نباید در چند روز اول نوشیدنی های خیلی گرم و یا خیلی سرد بنوشد.
• در چند روز اول، بیمار باید از فعالیت های سنگینی که باعث افزایش جریان خون می شود، دوری کند.
• باید از هر عملی که باعث ایجاد مکش در دهان می شود، دوری کرد چراکه ایجاد مکش باعث از بین رفتن لخته خون تشکیل شده می شود. بنابراین، سیگار کشیدن و نوشیدن با نی در چند روز اول، اصلا نباید انجام شود.
• تا 24 ساعت اول نباید از نوشیدنی های الکلی و یا دهانشویه هایی که بر پایه الکل هستند، استفاده کرد.
• باید از خوردن مواد غذایی که امکان تجمع در حفره کشیدگی دارند، پرهیز کرد؛ مانند توت فرنگی (به خاطر دانه های ریزش).

مشکلات احتمالی در دوران بهبودی

اگر لخته خون بر روی حفره تشکیل نشود و یا از بین برود، محل کشیدگی خشک می شود. خشک شدن حفره (dry socket)، روند رشد استخوان و بافت لثه را کند می کند .

در صورتی که هر یک از موارد زیر در مورد فرد صدق کند، احتمال ایجاد خشکی حفره برای او بیشتر می شود. این موارد عبارتند از:

• وجود عفونت در محل کشیدگی
• صدمه وآسیب به محل کشیدگی
• فرد سابقه خشکی حفره کشیدگی دندان را دارد.
• کشیدن سیگار و استفاده از محصولات دارای نیکوتین
• تمیز نکردن حفره ناشی از کشیدگی دندان

مراقبت های پس از کشیدن دندان

چه زمان باید با دندانپزشک تماس گرفت؟

در صورتی که پس از کشیدن دندان، فرد موارد زیر را در خود احساس کرد، باید با دندانپزشک تماس بگیرد:

• التهاب شدید و یا التهابی که حدود 3 روز بعد از انجام جراحی شروع می شود.
• درد شدید
• احساس درد و خارش در حفره ایجاد شده و اطراف آن
• مشاهده ترشحات چرکی
• خونریزی شدید
• تب
• بی حسی
• وجود چرک یا خون در ترشحات بینی
• احساس مزه تلخ و بد حتی پس از تمیز کردن دندان ها ودهان
• مشاهده استخوان در درون حفره کشیدگی
• عدم تشکیل لخته خون و یا کوچک نشدن حفره بعد از گذشت دو تا چهار روز