مشکلاتی شایعی که بیماران پس از درمان ریشه با آن ها دست و پنجه نرم می کنند

عصب کشی دندان چیست؟

همه ما ممکن است در اثر عوامل مختلفی که در ادامه به شرح آن می‌پردازیم، دچار درد شدید دندان شویم. این درد و عفونت اگر به بخش داخلی یا پالپ دندان برسد (بخشی که رگ های خونی و اعصاب دندان در آن قرار دارد) تنها راه درمان آن بدون اینکه بخواهید دندان خود را بکشید، عصب کشی دندان است.

حال عصب کشی دندان چیست؟ در واقع عصب کشی به روشی گفته می‌شود که در آن، بخش داخلی و نرم دندان که به آن پالپ (pulp) می‌گویند و ریشه و عصب دندان در آن قرار دارد را، از عفونت خالی و تمیز می‌کنند و سپس با مواد مخصوص پر می‌کنند.

چه زمان به عصب کشی دندان نیاز داریم؟

همانطور که در بالا گفتیم، عصب کشی هنگامی انجام می‌شود که قسمت داخلی یک دندان که به آن پالپ نیز گفته می‌شود آسیب ببیند و یا دچار التهاب و عفونت شود. حتی اگر پالپ یا مغز دندان از بین رفته باشد و یا در اصطلاح مرده باشد، بخش بالایی دندان یا همان تاج می‌تواند کماکان دست نخورده باقی بماند. از بین بردن پالپ دندان آسیب دیده یا آلوده، بهترین روش برای حفظ ساختار دندان‌ها است.

علل عمده نیاز به اعصاب کشی دندان، شامل موارد زیر است:

• پوسیدگی عمیق به دلیل عدم رسیدی و درمان سوراخ ها و حفرات دندان
• انجام چندیدن پروسه درمانی دندانپزشکی روی یک دندان
• بروز ترک در دندان
• وارد شدن آسیب و شکستن دندان در اثر تصادف و هر حادثه دیگری
• نشت پرکردگی قدیمی، که باعث بوجود آمدن پوسیدگی در زیر مواد شده است.

مشکلات بعد از عصبکشی دندان

مراقبت های پس از عصب کشی

بعد از تمام شدن مراحل عصب کشی دندان، ممکن است با از بین رفتن اثر داروی بی حسی، شما از ناحیه دندان و لثه احساس درد داشته باشید و حتی لثه های شما ممکن است متورم شود. بیشتر دندانپزشکان این علائم را با داروهای بدون نسخه ضد درد مانند استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (Advil) درمان خواهند کرد.

به طور کلی بعد از تمام شدن عصب کشی دندان، لازم است که موارد زیر را رعایت کنید:

• اگر درد دندان و لثه شما شدید شد یا بیش از چند روز ادامه داشت، حتما با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
• از جویدن مواد غذایی و خوراکی ها با دندان آسیب دیده که به تازگی آن را عصب کشی کرده اید خودداری کنید.
• حتما دندان های خود را مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.
• از خمیر دندان حاوی فلوراید برای شستشوی دندان ها استفاده کنید.

پروسه عصب کشی چندان دشوار نیست و برایتان محدودیت ایجاد نمیکند. یک روز پس از عصب کشی شما میتوانید به زندگی و روال روزانه خود بازگردید.

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد:  علائم و نشانه ‌های عفونت دندانی

پوسیدگی دندان علل بسیاری دارد و در میان مردم رایج است. درمان ریشه دندان می‌تواند از پیشرفت پوسیدگی و بروز عفونت در دهان و دندان جلوگیری نماید. با وجود راهکارهای نوینی که در درمان ریشه دندان ارائه ‌شده‌اند، گاهی بیماران همچنان با یک‌سری از مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند. خبر خوب این است که مشکلات شایعی که بیماران پس از درمان ریشه با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند، قابل کنترل هستند. این مشکلات در پی جراحی و مدت زمان نقاهت رخ می‌دهند. بیماران می‌بایست مراقبت‌های لازم پس از درمان ریشه را با دقت انجام دهند تا شاهد مشکلات شایع پس از جراحی نباشند.

مشکلات بعد از عصبکشی دندان

درمان ریشه دندان و مراقبت های لازم پس از جراحی

درمان ریشه دندان یک جراحی به‌شمار می‌آید که اغلب با بی‌حسی موضعی همراه است. جراحی سبب آسیب به بافت‌های دهان می‌گردد و باید از قسمت جراحی ‌شده تا رسیدن به بهبودی کامل مراقبت نمود. درمان ریشه دندان با برش قسمتی از لثه همراه است؛ بنابراین جویدن غذاهای سفت و سخت موجب پارگی و خونریزی مجدد این بافت خواهد شد. یکی از مهم‌ترین عواملی که باید پس از جراحی درمان ریشه رعایت شود، مصرف داروهایی است که دندانپزشک برای بهبودی کامل بیمار تجویز می‌نماید. این داروها از عفونت بافت تخریب ‌شده جلوگیری می‌کنند و باعث کاهش یا تسکین درد جراحی می‌شوند.

عوارض درمان ریشه دندان

درمان ریشه روشی مؤثر است که دوره نقاهت را در پی دارد. بلافاصله پس از درمان ریشه، بیمار شاهد خونریزی در بافت آسیب ‌دیده خواهد بود که تا یک روز طبیعی است؛ اما اگر این خونریزی بیش از اندازه باشد باید به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کرد. علاوه‌بر خونریزی‌های روز اول، اطراف بافت دندان در اثر بریدگی و خراش ایجاد شده، دچار التهاب و تورم می‌شوند. این علائم موجب آزردگی بیمار خواهند شد که اغلب با گذشت زمان و مصرف داروهایی که متخصص تجویز می‌کند، از بین خواهند رفت. احساس ناخوشایندی که در اطراف جراحی به‌وجود می‌آید شدت زیادی ندارد.

علت ایجاد احساس آزردگی و درد پس از جراحی درمان ریشه، میزان باکتری‌هایی است که وارد زخم شده‌اند. از طرفی تخلیه پالپ و تمیز کردن کانال‌های دندان در فرآیند درمان ریشه کاری حساس خواهد بود؛ اگر این کار با دقت انجام ‌نشده باشد، فعالیت باکتری‌ها ادامه پیدا می‌کند و مجددا موجب بروز عفونت و درد بیمار خواهد شد. دندانپزشک با معاینه بیمار می‌تواند علت اصلی درد را مشخص نماید و درمان ریشه را به‌طور کامل انجام دهد. گاهی نیز عوارض بی‌حسی موضعی قبل از جراحی، مشکلاتی نظیر تپش قلب و لرزش اندام‌ها را به‌وجود می‌آورد که احتمال وقوع آن نادر است.

مشکلات بعد از عصبکشی دندان

احساس خشکی در استخوان فک

جراحی درمان ریشه دندان یک فرآیند زمان‌بر است که در تمام طول آن دهان بیمار به‌طور قابل توجهی باز می‌ماند. با توجه به این دو مورد خستگی مفاصل فک و احساس خشک ‌بودن آن‌ها کاملاً طبیعی خواهد بود. بعضی از بیماران احساس می‌کنند که به ‌سختی می‌توانند دهان خود را باز و بسته نمایند. در چنین مواردی می‌بایست صبور بود تا روند بهبودی طی شود و مفاصل فک مانند قبل از جراحی، بدون درد به کار خود ادامه دهند. همچنین دندانپزشک برای بی‌حسی عصب دندان بیمار، تزریقاتی را انجام می‌دهد که بر احساس خشکی در فک مؤثر است.

بی حسی در فک

تزریق داروهای بی‌حسی خود دلیلی برای بروز عوارض پس از جراحی هستند. در حقیقت مشکلات شایعی که بیماران پس از درمان ریشه با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند، اغلب از عوارض تزریق بی‌حسی بوده‌اند. داروهای بی‌حسی اغلب موجب سِر شدن زبان، لثه و لب‌ها می‌شوند؛ زمان از بین ‌رفتن بی‌حسی در این بافت‌ها، در بیماران مختلف کمی متفاوت است. اغلب بیماران بی‌حسی را در فک پایین تشخیص می‌دهند. باکتری‌های موجود در دهان و دندان نیز در طولانی مدت التهاب شدید را ایجاد می‌کنند. تورم در طولانی مدت موجب بی‌حسی بافت دهان می‌شود و مدتی بعد از آن بهبود خواهد یافت.

مشکلات بعد از عصبکشی دندان

شکستن ابزار درمان ریشه دندان

تمیز کردن یا پاکسازی کانال‌های دندان حین درمان ریشه، برعهده ابزار به‌خصوصی است. این ابزارها شکننده هستند و امکان شکستن آن‌ها درون کانال دندان، وجود دارد. با شکستن ابزار درون کانال دندان دو راه برای ادامه درمان ریشه وجود خواهد داشت؛ اولین راه خارج‌ کردن ابزار از درون کانال است و در دیگری با باقی ‌ماندن ابزار درون کانال دندان، درمان ادامه می‌یابد. گاهی کانال دندان مسدود می‌شود یا از قبل مورد جراحی روت کانال قرار گرفته است؛ این موارد سبب می‌گردند تا ابزار درمان ریشه درون کانال باقی بمانند و خارج نشوند.

موادی که ابزار درمان ریشه از آن ساخته می‌شوند، تماماً با ساختار و مواد تشکیل‌دهنده دندان سازگار هستند. این ابزار اغلب از تیتانیوم ساخته شده‌اند و باقی ‌ماندن آن‌ها درون کانال‌ها، آسیبی به بافت‌های دهان و دندان نخواهد رساند. اگر کانال دندان کج باشد یا امکان خروج ابزار وجود نداشته باشد، دندانپزشک با مواد مخصوصی فضای اطراف ابزار را می‌پوشاند؛ سپس فرآیند تکمیلی درمان ریشه صورت می‌پذیرد.

مشکلات بعد از عصبکشی دندان

درد مداوم دندان پس از درمان ریشه

درد موضعی پس از درمان ریشه طبیعی است؛ اما اگر این درد ادامه داشته باشد، می‌تواند ناشی از بیماری پریودنتال یا عدم موفقیت درمان باشد. بیماری‌های پریودنتال صرف ‌نظر از دندان، باعث بروز درد در بافت دهان خواهند شد. فردی که دچار بیماری پریودنتال است درد بافت لثه و دهان را احساس خواهد کرد؛ این در حالی است که دندان سالم بوده یا تحت درمان ریشه قرار دارد. از طرفی اگر کانال‌های دندان کاملاً از عفونت پاک‌ نشده باشند نیز موجب درد خواهند شد. در این صورت دندانپزشک عفونت باقی ‌مانده در کانال را استخراج می‌کند تا درد دندان تسکین یابد.

مشکلات بعد از عصبکشی دندان

براکسیسم پس از درمان ریشه دندان

درمان ریشه دندان یک جراحی حساس است که نباید تحت فشار قرار گیرد تا بهبودی کامل حاصل شود. برخی از بیماران دچار دندان قروچه یا براکسیسم هستند؛ این اختلال به مرور زمان موجب درد دندانی که تحت درمان ریشه قرار گرفته است، خواهد شد. دوران نقاهت دندانی که تحت درمان ریشه قرار دارد باید بدون براکسیسم باشد؛ گاهی دندان قروچه شدید موجب از دست ‌دادن دندان خواهد شد. بنابراین بهتر است این عارضه قبل از درمان ریشه، کنترل و درمان شود.

آبسه پری اپیکال

عفونت عامل اصلی بروز آبسه پری اپیکال است. دندانپزشک متخصص قبل از هر اقدامی در جهت درمان ریشه دندان، می‌بایست عدم وجود عفونت در بافت دهان و دندان‌ها را بررسی نماید. اگر قبل از درمان ریشه در بافت دهان یا دندان‌ها عفونت وجود داشته باشد، امکان ابتلا به آبسه پری اپیکال وجود دارد. آبسه پری اپیکال به تجمع عفونت در قسمت انتهایی ریشه دندان می‌گویند. این عارضه در صورت عدم درمان منجر به گسترش و عفونت استخوان فک می‌گردد. گسترش عفونت و آبسه پری اپیکال التهاب و درد ایجاد خواهد کرد. آبسه پری اپیکال درمان ریشه را غیرممکن می‌سازد.

مشکلات بعد از عصبکشی دندان

آبسه استریل

یکی از مراحل درمان ریشه، پاک ‌کردن کانال‌های دندان از عفونت و آلودگی‌های خارجی است. این مرحله با محلول استاندارد و استریل انجام می‌شود. مایع استریل نباید درون کانال‌های دندان قرار گیرد و باید پس از پاکیزه‌سازی، از کانال‌ها خارج شود. اگر این مایع به ریشه دندان نفوذ یابد و در آن‌جا باقی بماند، آبسه استریل را ایجاد خواهد کرد. آبسه استریل مانند آبسه پری اپیکال با درد همراه خواهد بود و باید در زمان مناسب تحت درمان قرار گیرد. اگر دندانپزشک تمام مایع استریل را از کانال‌ها خارج کند و سپس به پر کردن دندان اقدام نماید، آبسه استریل ایجاد نخواهد شد.

پر کردن غیر اصولی دندان

در درمان ریشه، پس از ضدعفونی ‌کردن کانال‌های دندان با محلول استریل، فضاهای خالی با مواد سازگار پر می‌شوند. اگر یک یا چند کانال دندان آسیب‌ دیده باشند، موادی که برای پرکردن از آن استفاده می‌شود به درون بافت استخوان نشت خواهد کرد. نشت مواد به بیرون از بافت دندان دردسرساز است و باید طی یک فرآیند دیگر از بافت‌ استخوان خارج گردد. متخصص اغلب برای جلوگیری از این مشکل، کانال دندان را سیل می‌کند و سپس با مواد مخصوص دندان آسیب ‌دیده را پر می‌نماید.

مشکلات بعد از عصبکشی دندان

شکست دندان حین درمان ریشه

هدف از درمان ریشه، جلوگیری از کشیدن دندان و درد ناشی از عفونت آن است. گاهی پوسیدگی و عفونت به قدری گسترده می‌شوند که درمان ریشه امکان‌پذیر نخواهد بود. به این معنا که حتی با درمان ریشه، دندان پوسیده ترمیم نمی‌شود و امکان شکستن و از دست ‌دادن آن وجود دارد. برخی از دندان‌های شکننده نیز پس از درمان ریشه احتیاج به پر کردن دوباره خواهد داشت و اگر این کار انجام نگیرد دندان از دست می‌رود. بعضی از بیماران دندان‌های ترک ‌خورده دارند؛ اگر متخصص بدون توجه به ترک دندان به پر کردن آن اقدام نماید، دندان می‌شکند.

مشکلات بعد از عصبکشی دندان

جراحی درمان ریشه چه مشکلاتی را در پی خواهد داشت؟

دندان‌ها می‌توانند یک یا چند ریشه داشته باشند. گاهی یکی از این ریشه‌ها از دید متخصص دور می‌ماند و همچنان عفونت و باکتری‌ها به فعالیت‌ خود ادامه می‌دهند. فعالیت باکتری‌ها و گسترش عفونت می‌توانند برای بیمار دردناک باشند یا درمان ریشه را با عدم موفقیت روبه‌رو کنند. در چنین شرایطی دندانپزشک مجبور به تخلیه مواد داخل دندان یا برداشتن روکش آن می‌شود تا کانال دندان را از آلودگی پاک سازد.

مشکلات بعد از عصبکشی دندان

کلام آخر

درمان ریشه یکی از بهترین روش‌های تسکین درد دندان است. این روش با وجود مزیت‌های فراوانی که دارد، شامل مشکلات بسیاری نیز می‌شود. البته اگر متخصص به نکات درمان ریشه توجه ‌داشته باشد، فرآیند درمان با موفقیت به پایان خواهد رسید. مشکلات شایعی که بیماران پس از درمان ریشه با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند، اغلب به علت عدم تخصص دندانپزشک و عدم مراقبت لازم از سوی بیمار حاصل می‌شوند. یک متخصص ماهر می‌داند که قبل از هر اقدامی باید سلامت محیط دهان و دندان و همچنین ابزار کار خود را بررسی نماید. در صورت رعایت تمام نکات حین درمان ریشه، این فرآیند با موفقیت طی خواهد شد.