عوامل متعددی می توانند باعث تغییر رنگ دندان ها شوند. یکی از این عوامل، نیکوتین (nicotine) است. خوشبختانه، روش های مختلفی برای درمان این مشکل وجود دارد. در ادامه این مقاله، به این روش ها می پردازیم.

آیا نیکوتین احتمال ایجاد لکه بر روی دندان ها را افزایش می دهد؟

کشیدن سیگار یا جویدن تنباکو احتمال ایجاد لکه بر روی دندان ها را افزایش می دهد. زمانی که از محصولات حاوی نیکوتین استفاده می کنید، به مرور زمان دندان ها زرد رنگ می شوند. ممکن است استفاده مستمر از این محصولات باعث شود که دندان ها تیره و قهوه ای به نظر بیایند.

آیا آسیبی که نیکوتین به دندان ها می زند فقط جنبه ظاهری دارد؟

ایجاد لک بر روی دندان ها تنها مشکلی نیست که محصولات نیکوتینی می توانند به وجود بیاورند. استفاده مکرر از نیکوتین بر روی لثه ها نیز تاثیر می گذارد. به علاوه، کشیدن سیگار می تواند سیستم ایمنی بدن را نیز ضعیف کند. در نتیجه، در افرادی که نیکوتین مصرف می کنند، درمان عفونت های دندان و لثه ها دشوار تر می شود.

در مقایسه با افرادی که سیگار نمی کشند، افراد سیگاری با احتمال بیشتری به بیماری لثه دچار می شوند. همچنین، در این افراد زمان بیشتری طول می کشد تا عفونت برطرف شود و لثه ها بهبود یابند.

روش های سفید کردن دندان ها

راه های مختلفی برای از بین بردن لکه های روی دندان ها وجود دارد. روشی که باید برای سفید کردن دندان ها انتخاب کنید، به چندین فاکتور بستگی دارد:

• شدت لکه ایجاد شده
• هزینه ای که مایلید برای از بین بردن لکه ها بپردازید
• میزان ماندگاری درمان انجام شده روی دندان ها

به طور کلی، سه روش اصلی برای سفید کردن دندان ها وجود دارد:

• سفید کردن تخصصی دندان ها توسط دندانپزشک
• کیت های سفید کننده دندان خانگی
• درمان های خانگی

سفید کردن تخصصی دندان ها توسط دندانپزشک

اگر درمان های خانگی و کیت های سفید کننده نتیجه مطلوبی برای دندان های شما نداشته اند، می توانید برای سفید کردن تخصصی دندان هایتان به دندانپزشک مراجعه کنید. به طور کلی، قبل از سفید کردن دندان ها به هر روشی، باید با دندانپزشک خود مشورت نمایید.

کشیدن سیگار باعث ایجاد لکه های عمیق بر روی همه دندان ها می شود. در افراد سیگاری، کیت های سفید کننده و روش های خانگی تقریبا بی اثر هستند. بهترین روش سفید کردن دندان ها برای این افراد، مراجعه به دندانپزشک است.

سفید کردن تخصصی دندان ها در کلینیک دندانپزشکی

لکه های نیکوتینی معمولا طی این روش از بین می روند. طی این پروسه، محلول پراکسید روی دندان ها قرار می گیرد و نور بسیار قوی به دندان ها تابانده می شود. این پروسه اصلا دردناک نیست و بین 15 دقیقه تا یک ساعت طول می کشد.

استفاده از کیت سفید کننده دندان اختصاصی

یکی از روش های موثر برای سفید کردن دندان ها، استفاده از سینی هایی است که به طور اختصاصی برای دهان و دندان های شما طراحی شده اند. باید محلول 10 درصد پراکسید کاربامید را در داخل این سینی ها بریزید و سپس سینی ها را در دهان قرار دهید. از مزایای این روش می توان به عدم حساس شدن دندان ها و بافت های اطراف اشاره کرد. این محلول برای مدتی بر روی دندان ها باقی می ماند. به همین دلیل، حتی لکه های عمیق و تیره از بین خواهند رفت.

سفید کردن تخصصی دندان ها نزد دندانپزشک، سریع تر انجام می شود. البته، در مواردی که لکه ها تیره و عمیق هستند، ممکن است نیاز باشد هم دندانپزشک به صورت تخصصی در کلینیک دندان ها را سفید کند و هم از کیت های خانگی استفاده شود. در صورت مراقبت درست از دندان ها، اثر این پروسه تا حدود 3 سال باقی می ماند. اما در افراد سیگاری، ماندگاری پروسه انجام شده حدود یک سال است.

مراجعه منظم به دندانپزشک برای انجام چکاپ و جرم گیری، از ایجاد لکه های عمیق و تیره جلوگیری می کند. پس، بهتر است هر شش ماه به دندانپزشک مراجعه نمایید. در واقع، تمیز نگه داشتن دندان ها احتمال ایجاد لکه ها را کاهش می دهد. اگر دندان ها تمیز باشند، پروسه سفید کردن دندان ها نیز بهتر انجام می شود. در واقع، برای انجام پروسه سفید کردن دندان ها، ابتدا باید پلاک و تارتار جمع شده در اطراف دندان ها را از بین برد. در این صورت، دندان ها به طور یک دست سفید می شوند. به همین دلیل، دندانپزشک قبل از سفید کردن دندان ها، پروسه جرم گیری را انجام می دهد.

محصولات سفید کننده دندان، بدون نیاز به نسخه دندانپزشک

می توانید برخی از محصولات سفید کننده دندان را، بدون نیاز به نسخه دندانپزشک تهیه کنید. این محصولات انواع مختلفی دارند؛ برای مثال، ژل ها و چسب های سفید کننده. این محصولات نیز می توانند تا حدی لکه های ناشی از نیکوتین را از بین ببرند. البته، باید در مصرف ژل ها و محصولات سفید کننده دقت داشته باشید؛ چراکه استفاده بی رویه از آن ها می تواند به دندان ها آسیب بزند. هنگام استفاده از این محصولات، باید از دستورالعمل آن ها پیروی کنید تا مشکلاتی مانند حساس شدن دندان ها یا التهاب لثه پیش نیاید.

قبل از انجام روش های خانگی برای سفید کردن دندان ها، با دندانپزشک خود مشورت کنید. تغییر رنگ برخی از دندان ها به این دلیل است که عصب آن ها آسیب دیده و یا از بین رفته است. در این حالت، سفید کردن دندان ها درمان مناسبی نیست.

همچنین، اگر روی دندان هایتان روکش، ونیر یا پرکردگی وجود دارد، باید بدانید که روش های عادی سفید کردن دندان ها جواب نخواهد داد. بنابراین قبل از از بین بردن لکه دندان ها باید به این مسئله توجه داشته باشید.

اگر محلول های سفید کننده دندان برای مدتی با لثه ها در تماس باشند، لثه ها دچار سوختگی می شوند. البته، این سوختگی ها به مرور زمان بهبود پیدا می کنند و آسیب دائمی به لثه ها و ساختمان دندان ها وارد نمی شود.

دیگر روش های خانگی

جوش شیرین و پراکسید

مسواک زدن دندان ها با جوش شیرین و چند قطره پراکسید می تواند به سفید شدن دندان ها کمک کند. چند قطره هیدروژن پراکسید به جوش شیرین اضافه کنید تا خمیری شکل بگیرد. سپس خمیر را روی دندان ها قرار دهید و دندان ها را با مسواک به آرامی تمیز کنید. جوش شیرین و پراکسید هیدروژن، هر دو اثر سفید کنندگی دارند. باید در استفاده از این خمیر دقت زیادی داشته باشید. توصیه می شود خمیر تنها به مدت 30 ثانیه روی دندان ها باقی بماند؛ در غیر این صورت، ممکن است دندان ها آسیب ببینند.

پس از کشیدن سیگار، مسواک بزنید

اگر سیگار می کشید، باید توجه بیشتری به بهداشت و سلامت دندان هایتان داشته باشید. بلافاصله پس از کشیدن سیگار، دندان های خود را مسواک بزنید تا مواد شیمیایی روی دندان ها باقی نماند و به مینای دندان ها آسیب نرساند.

دهانشویه و مسواک زدن

یکی دیگر از روش های سفید کردن دندان ها، مسواک زدن به همراه دهانشویه است. برای اینکار، دهانشویه را در دهان خود نگه دارید و مسواک را به آرامی روی دندان ها بکشید.

شست و شوی دهان با پراکسید هیدروژن

مقدار بسیار بسیار کمی از هیدروژن پراکسید را با آب رقیق کنید. سپس، دهان خود را با این محلول شست و شو دهید. با انجام این کار می توانید به آسانی لکه های زرد رنگ روی دندان ها را از بین ببرید.

کلام آخر

اگر سیگار می کشید یا از محصولات حاوی نیکوتین استفاده می کنید، باید توجه بیشتری به سلامت و بهداشت دندان هایتان داشته باشید؛ مخصوصا اگر می خواهید از ایجاد لکه بر روی دندان ها جلوگیری کنید. اگر لکه های نیکوتین بر روی دندان هایتان تشکیل شده است، اصلا نگران نباشید. خوشبختانه، روش های متعددی برای سفید کردن دندان ها وجود دارد. قبل از انجام هر یک از این روش ها، باید با دندانپزشک خود مشورت نمایید.

بسیاری از زنان، حین بارداری شرایط سختی را پشت سر می گذارند. البته، بسیاری بر این باورند که بارداری باعث می شود مادر زیبایی خاصی داشته باشد. اما در واقع، مادران باید با مشکلات و شرایط سختی در این دوران دست و پنجه نرم کنند. ممکن است در زمان بارداری، مادران به این فکر بیفتند که برای داشتن دندان هایی زیباتر و ظاهری آراسته تر، دندان ها را سفید کنند.

اما متاسفانه، در اکثر موارد به مادران توصیه می شود که حین بارداری دندان های خود را سفید نکنند. در ادامه مقاله، به روش های دیگری برای زیبا تر کردن دندان ها می پردازیم.

آیا سفید کردن تخصصی دندان ها نزد دندانپزشک، بی خطر است؟

سفید کردن دندان ها نزد دندانپزشک، معمولا شامل پروسه ای به نام بلیچینگ دندان ها (dental bleaching) است. طی این پروسه، لکه های دندان ها با غلظت بالایی از هیدروژن پراکسید، از بین برده می شوند. در واقع، سفید کردن تخصصی دندان ها به معنی قرار دادن یک محلول شیمیایی روی دندان ها و پاک کردن آن پس از گذشت مدتی مشخص است. امکان دارد برای داشتن نتیجه بهتر مجبور شوید چندین بار به دندانپزشک مراجعه کنید.

شواهدی مبنی بر خطرناک بودن پروسه سفید کردن دندان ها برای زنان باردار وجود ندارد. اما نمی توانیم با قطعیت بگوییم که بی خطر است. غلظت مواد شیمیایی مورد استفاده برای سفید کردن دندان ها، معمولا زیاد است. با توجه به آنچه در مورد خطرات سفید کردن دندان ها می دانیم، بسیاری از دندانپزشکان پیشنهاد می دهند پس از اتمام بارداری این پروسه انجام شود.

ریسک های احتمالی برای شما و جنین

از آنجایی که در حین بارداری، بدن راحت تر دچار آسیب می شود، باید با دقت بیشتری عمل کرد. احتمال ایجاد بیماری و عفونت در زمان بارداری افزایش می یابد. ممکن است سفید کردن دندان ها با احتمال بیشتری باعث ایجاد پیچیدگی و مشکلات شود.

از جمله خطراتی که به پروسه سفید کردن دندان ها، نسبت داده می شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسیب بافتی. به دلیل افزایش هورمون ها، زنان باردار بیشتر به ژنژیویت (gingivitis) دچار می شود. ژنژیویت دوران بارداری باعث ایجاد التهاب و تورم در لثه ها می شود. در این شرایط، استفاده از مواد شیمیایی برای سفید کردن دندان ها می تواند باعث آسیب به لثه ها و دندان ها شود.
• حساسیت دندان. پس از استفاده از غلظت های بالای هیدروژن پراکسید برای سفید کردن دندان ها، در برخی افراد دندان ها حساس می شوند. در واقع، هیدروژن پراکسید می تواند از مینای دندان عبور کند و برای اعصاب مشکل به وجود بیاورد. از آنجایی که بدن به طور کلی در حین بارداری حساس است، امکان دارد فرد درد بیشتری را حس نماید.
• آثار نامعلوم بر روی جنین. آثار هیدروژن پراکسید غلیط بر روی جنین، هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته است. امکان دارد این ماده شیمیایی برای جنین کامل بی خطر باشد. اما هنوز برای ما به طور قطعی مشخص نیست. از آنجایی که سفید کردن دندان ها جزو پروسه های زیبایی به حساب می آید، بهتر است از انجام آن در زمان بارداری صرف نظر کنید.

آیا کیت های سفید کننده دندان خانگی، بی خطر هستند؟

متاسفانه جواب این سوال نیز، منفی است. خانگی بودن کیت سفید کننده دندان دلیل بر بی خطر بودن آن نیست؛ مخصوصا برای زنان باردار. این کیت ها معمولا حاوی هیدروژن پراکسید غلیظ و دیگر مواد شیمیایی هستند. بنابراین، باید در استفاده از آن ها دقت کافی را داشته باشید.

البته، غلظت هیدروژن پراکسید استفاده شده در کیت ها پایین تر از غلظتی است که دندانپزشک در کلینیک یا مطب خود به کار می برد. با این حال، نمی توان گفت که کیت های خانگی بدون خطر هستند.

به طور کلی، بهتر است برای سفید کردن دندان هایتان، به دندانپزشک مراجعه کنید؛ چراکه آن ها برای انجام این کار آموزش دیده اند و متخصص هستند. بنابراین، احتمال بروز مشکلات و پیچیدگی ها کاهش می یابد.

کیت های سفید کننده دندان بدون پراکسید

ممکن است بتوانید از محصولات غیرسمی، برای سفید کردن دندان هایتان در حین بارداری استفاده کنید. در این محصولات غیرسمی، معمولا ذغال فعال، روغن نارگیل، زایلتول یا دیگر عصاره ها و روغن ها وجود دارد که به سفید شدن دندان ها کمک می کنند. البته، باید قبل از استفاده از این محصولات با دندانپزشک و پزشک خود مشورت کنید.

آیا استفاده از خمیردندان ها و دهانشویه های سفیدکننده، مشکلی ایجاد می کند؟

برخی خمیردندان های سفید کننده حاوی هیدروژن پراکسید هستند. اما میزان پراکسید در آن ها به اندازه ای کم است که مشکل و خطری ایجاد نمی کند. همچنین، خمیردندان برای مدت طولانی روی دندان ها باقی نمی ماند که بخواهد مشکلی به وجود بیاورد. بنابراین، استفاده از خمیردندان های سفید کننده در زمان بارداری، بلامانع است.

اما بحث استفاده از دهانشویه های سفید کنند، کمی پیچیده تر است. برخی بر این باورند که استفاده از دهانشویه در زمان بارداری، به طور کلی بلامانع است. اما برخی دیگر بر این باورند که الکل موجود در برخی دهانشویه ها می تواند آسیب زا باشد.

با این که دهانشویه را قورت نمی دهید و نمی خورید، ممکن است استفاده مداوم از آن طی 9 ماه، مشکلاتی را به وجود بیاورد. هیچ اطلاعاتی مبنی بر خطرناک یا بی خطر بودن دهانشویه های سفید کننده برای زنان باردار در دست نیست. بهتر است در این باره با دندانپزشک خود مشورت کنید.

روش های طبیعی سفید کردن دندان ها

با همه ابهاماتی که در مورد محصولات سفید کننده دندان شیمیایی وجود دارد، ممکن است به دنبال روش هایی طبیعی برای سفید شدن دندان هایتان باشید. از جمله مواد طبیعی که برای سفید کردن دندان ها به کار می رود، می توان به آبلیمو، ذغال و توت فرنگی اشاره کرد که هیچ کدام مورد تایید دندانپزشکان نیستند. می توانید برای سفید تر کردن دندان ها، از موارد زیر استفاده کنید:

• آناناس. آنزیمی به نام بروملین (bromelain) در آناناس وجود دارد که می تواند در از بین بردن لکه های روی دندان ها موثر باشد. خوردن آناناس در حین بارداری کاملا بی خطر است.
• روغن نارگیل. روغن نارگیل می تواند میزان باکتری های موجود در دهان را کاهش دهد.در نتیجه، این روغن به حفظ بهداشت دهان کمک می کند و باعث سفید تر شدن دندان ها می شود.
• مصرف سبزی های خام. با جویدن سبزی های تازه، احتمال تجمع پلاک بر روی دندان ها کاهش می یابد. در نتیجه، دندان ها تمیز تر و سفید تر به نظر می آیند.

همچنین، برای داشتن دندان هایی سفید توصیه می شود از غذا ها و نوشیدنی هایی که روی دندان ها لکه ایجاد می کنند، بپرهیزید. استفاده کمتر از شراب، گوجه، مرکبات، قهوه و چای سیاه می تواند در سفید تر شدن دندان ها موثر باشد.

مشکلات سلامتی رایج در دوران بارداری

هورمون ها اثرات متعددی بر بهداشت دهان دارند:

• ژنژیویت. افزایش جریان خون در دوران بارداری باعث می شود بافت های نرم بدن ورم کنند و ملتهب شوند. به همین دلیل است که در دوران بارداری، لثه ها معمولا ملتهب و متورم هستند. همچنین، تجمع پلاک بر روی دندان ها می تواند شدت التهاب را افزایش دهد.
• خون ریزی بیش از حد. ژنژیویت، احتمال خون ریزی لثه ها را افزایش می دهد.البته، تغییرات در ترشح بزاق و تجمع پلاک نیز می توانند خون ریزی را بیشتر کنند.
• فرسایش مینای دندان. اگر دندان ها مرتبا در معرض غذا های اسیدی و اسید معده قرار بگیرند، مینای دندان ها فرسوده می شود. بسیاری از زنان باردار، در هنگام صبح دچار حالت تهوع می شوند و استفراغ می کنند. اگر این اتفاق چندین بار تکرار شود، ممکن است مینای دندان ها آسیب ببیند. پس از بالا آوردن، باید دهان را با آب شست و پس از گذشت مدتی، مسواک زد. استفاده زودهنگام از مسواک می تواند به مینای دندان ها آسیب برساند.
• پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها. در دوران بارداری، بسیاری از زنان تمایل به خوردن مواد غذایی شیرین دارند. در نتیجه، احتمال پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها افزایش می یابد. برای جلوگیری از پوسیدگی، باید پس از هر وعده غذایی از مسواک و خمیردندان استفاده کرد.
• تومور های بارداری در دهان. در حین بارداری، ممکن است زواید کوچکی به نام گرانولوم های پایوژنیک (pyogenic granulomas) در دهان رشد کنند. با اتمام بارداری و به دنیا آمدن فرزند، این گرانولوم ها به صورت خود به خود از بین می روند.

بهداشت دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک در هنگام بارداری

بسیار مهم است که در دوران بارداری، حداقل روزی 2 بار دندان هایتان را مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. همچنین، می توانید هر شش ماه برای جرمگیری، به دندانپزشک مراجعه کنید. رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند از مشکلات مختلف دندانی جلوگیری کند.

انجام بسیاری از پروسه های دندانپزشکی در دوران بارداری، بلامانع است. می توانید دندان هایتان را پر کنید، بکشید و یا حتی عکس رادیوگرافی تهیه کنید. برای راحتی بیشتر خودتان، می توانید این پروسه ها را پس از اتمام دوران بارداری انجام دهید.

کلام آخر

خطرناک یا بی خطر بودن پروسه های سفید کردن دندان ها در زمان بارداری، هنوز به طور قطعی مشخص نشده است. اما از آنجایی که در زمان بارداری، بدن راحت تر دچار آسیب می شود، بهتر است پروسه هایی مانند سفید کردن دندان ها را پس از به دنیا آمدن نوزاد انجام دهید. در نهایت، قبل از انجام هر کاری باید با دندانپزشک خود مشورت کنید.

روکش (dental crown)، به عنوان سرپوشی برای دندان آسیب دیده عمل می کند. روکش از مواد مختلفی مانند فلز و پورسلین (porcelain) ساخته می شود. ممکن است یکی از دندان های آسیای شما روکش داشته باشد که در اکثر اوقات نمایان نیست. روکش هایی که برای دندان های جلویی ساخته می شوند، به رنگ دندان های شما هستند و تشخیص آن ها کار دشواری است. هنگام انتخاب روکش برای دندان هایتان، باید به عوامل مختلفی توجه داشته باشید؛ از جمله:

• هزینه
• استحکام و مقاومت روکش
• ماندگاری روکش

یکی از مهم ترین مواردی که باید به آن توجه کنید این است که ظاهر روکش، باید مثل دندان های دیگرتان باشد و نباید از زیبایی لبخندتان بکاهد. می توانید با دندانپزشک خود، در این باره مشورت کنید.

انواع روکش دندان

مواد مختلفی برای ساخت روکش های دندان به کار برده می شوند. این مواد عبارتند از:

• پورسلین
• سرامیک
• زیرکونیا (zirconia)
• فلز
• رزین
• کامپوزیت رزین
• مخلوطی از مواد مختلف

برای مثال، به جای روکش تمام پورسلین، می توانید روکشی داشته باشید که در آن پورسلین به فلز چسبیده باشد. هنگام انتخاب جنس روکش، دندانپزشک عوامل متعددی را در نظر می گیرد؛ از جمله:

• موقعیت دندان
• میزان نمایان شدن دندان در هنگام لبخند زدن
• موقعیت بافت لثه
• کارایی دندانی که باید روکش شود
• میزانی از دندان مورد نظر که سالم باقی مانده است
• رنگ دندان های اطراف

همچنین برای انتخاب جنس روکش، می توانید سلیقه شخصی خود را با دندانپزشک در میان بگذارید.

روکش موقت دندان (temporary crown)

روکش دندان موقت، همانطور که از نامش پیدا است، برای مدت کوتاهی در دهان می ماند. دندانپزشک، روکش موقت را با چسبی که بعدا بتوان آن را جدا کرد، بر روی دندان مورد نظر قرار می دهد. بنابراین، نوع موقت به اندازه روکش دائمی قوی نیست. ساخت روکش دندان اصلی، زمان بر است. برای همین، در این فاصله دندانپزشک روکش موقت را روی دندان قرار می دهد. در ویزیت بعدی، روکش دائمی جایگزین می شود.

روکش دندان یک روزه (one-day crown)

شما می توانید با یکبار مراجعه به کلینیک دندانپزشکی نیز، دندان خود را روکش کنید. برخی دندانپزشکان با استفاده از روش هایی می توانند تنها در یکبار مراجعه بیمار، دندان او را روکش کنند. طی این روش ها، طراحی و ساخت روکش از سرامیک، در خود مطب یا کلینیک انجام می شود.

آنلی یا روکش ¾  (onlay or ¾ crown)

برخی روکش ها، فقط بخشی از دندان را می پوشانند. اگر به روکش کامل نیاز نداشته باشید، ممکن است دندانپزشک آنلی یا روکش ¾ را به شما پیشنهاد دهد.

چه کسانی به روکش دندان نیاز دارند؟

ممکن است پوسیدگی و سوراخ ایجاد شده در دندان شما، بزرگ تر از آن باشد که بتوان از پر کردگی استفاده کرد. در چنین مواقعی، دندان روکش می شود.

اگر یکی از موارد زیر پیش بیاید، می توان دندان را روکش کرد:

• فرسایش بیش از حد دندان
• شکستگی و ترک دندان
• ضعیف شدن دندان

به علاوه، پس از انجام عصب کشی (root canal)، معمولا روکش روی دندان قرار می گیرد؛ زیرا دندان ضعیف شده و نیاز به محافظت دارد.

در مواقعی که دندان شما از دست رفته است، دندانپزشک بریج (bridge) یا ایمپلنت دندانی (tooth implant) را جایگذاری می کند. ممکن است از روکش دندان هم استفاده شود.

هزینه ها

بسته به موادی که در ساخت روکش به کار رفته است و اندازه دندان، قیمت می تواند متغیر باشد. ممکن است روکش هایی که تماما از فلز ساخته شده اند، هزینه کم تری از روکش های پورسلین و طلا داشته باشند. همچنین، پروسه آماده سازی دندان برای روکش گذاری می تواند در مقدار هزینه ها نقش داشته باشد. برای مثال، ممکن است قبل از روکش کردن دندان، نیاز به عصب کشی یا کاشت ایمپلنت باشد.

پروسه روکش کردن دندان

این پروسه می تواند در چند روز و یا در یک روز انجام شود.

روکش کردن دندان در چند روز همراه با استفاده از روکش موقت

برای روکش کردن دندان به روش سنتی، باید در دو مرتبه به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید.

• دندانپزشک، معاینه خود را انجام می دهد و دندان مورد نظر را برای روکش گذاری، آماده می کند. ممکن است از دندان هایتان عکس رادیوگرافی (x-rays) گرفته شود. در مواردی، از دهان و دندان ها قالب تهیه می شود.
• دندانپزشک، بخش هایی از لایه خارجی دندان را بر می دارد.
• پس از تراشیدن قسمت هایی از لایه خارجی دندان، دندانپزشک از دندان و نواحی اطرافش قالب می گیرد.
• برای محافظت از دندان، روکش موقت روی آن قرار می گیرد.
• قالب تهیه شده به آزمایشگاهی که روکش را می سازد، فرستاده می شود. این مرحله ممکن است چند هفته طول بکشد.
• پس از اینکه روکش ساخته شد، باید برای بار دوم به دندانپزشک مراجعه کنید تا روکش اصلی روی دندانتان چسبانده شود.

روکش کردن دندان در یک روز

در پروسه روکش کردن یک روزه دندان، مرحله استفاده از روکش موقت حذف شده است.

• در ابتدا، دندانپزشک از دهانتان عکس های دیجیتال می گیرد.
• پس از اسکن عکس های گرفته شده، دندانپزشک روکش را در خود کلینیک طراحی می کند و می سازد. حدود 1 تا 2 ساعت باید برای آماده شدن روکش صبر کنید.
• پس از اینکه روکش دندان آماده شد، دندانپزشک آن را روی دندان مورد نظر قرار می دهد. کل این پروسه بین 2 تا 4 ساعت طول می کشد.

همه دندانپزشکان، تکنولوژی ساخت روکش یک روزه را ندارند. می توانید در این باره از دندانپزشک خود سوال کنید.

مراقبت از روکش دندان

پس از اینکه دندان شما روکش شد، مراقبت درست از آن بسیار مهم است. نگهداری مناسب از روکش، طول عمر آن را افزایش می دهد.

برخی نکات مربوط به نگهداری از روکش عبارتند از:

• دندان هایتان را خیلی خوب و دقیق مسواک بزنید. اگر تا امروز، روزی دو مرتبه مسواک نمی زدید، بهتر است از همین حالا شروع کنید. اگر دندان روکش شده یا دندان های اطرافش به سرما و گرما حساس هستند، از خمیردندان مخصوص دندان های حساس استفاده کنید.
• هر روز از نخ دندان استفاده کنید.
• از غذا های سفت بپرهیزید. جویدن یخ یا مواد غذایی سخت می تواند باعث شکستگی روکش شود؛ مخصوصا اگر از جنس پورسلین باشد.
• اگر در شب دندان های خود را به یکدیگر می فشارید، ممکن است دندانپزشک برای شما گارد دهان تجویز کند تا به دندان روکش شده صدمه ای وارد نشود.

مراقبت از روکش موقت

باید با ملایمت زیادی با روکش موقت رفتار کرد چراکه چسب استفاده شده فقط برای نصب موقت است و از قدرت بالایی ندارد. حتما دندان هایتان را مسواک بزنید اما بسیار آهسته و ملایم این کار را انجام دهید. در هنگام نخ دندان کشیدن، به جای برگرداندن سریع نخ به سمت بالا، آن را از کناره دندان به آرامی بالا بیاورید؛ در غیر این صورت ممکن است روکش دندان جابه جا شود.

اگر روکش موقت دندان شکست و یا از جای خود درآمد، با دندانپزشک تماس بگیرید. دندانپزشک یا روکش موقت جدیدی برایتان می سازد و یا اینکه روکش قبلی را دوباره می چسباند.

مشکلات احتمالی ناشی از روکش کردن دندان

روکش کردن راه حل بسیار خوبی برای درمان برخی از مشکلات دندان است. اما روکش دندان می تواند پیچیدگی و مشکلاتی را نیز به وجود بیاورد؛ مانند:

حساس شدن دندان ها

روکش کردن دندان ها، در بسیاری از مواقع باعث حساسیت آن ها به گرما و سرما می شود. با این حال اگر دندان شما به فشار ناشی از گاز زدن خیلی حساس است، ممکن است روکش به درستی در جای خود قرار نگرفته باشد. در چنین مواقعی می توانید با دندانپزشک خود درباره جابه جایی روکش مشورت کنید. در مواردی، امکان دارد دندانپزشک قسمت بالایی روکش را کمی بتراشد.

شکستگی روکش

برخی از روکش ها، مخصوصا روکش هایی که از جنس پورسلین هستند، بیشتر احتمال شکستگی دارند. دندانپزشک ممکن است بتواند شکستگی های کوچک را تعمیر کند.

در روکش هایی که از جنس فلز و پورسلین هستند، ممکن است پورسلین دچار شکستگی شود و ساختار فلزی زیرین نمایان شود. اگر بخش فلزی آسیبی ندیده باشد، نیازی به تعمیر بخش های شکسته نیست.

شل شدگی و درآمدن روکش

اگر به اندازه کافی از چسب استفاده نشده باشد، ممکن است روکش دندان شل شود و یا از جای خود در بیاید. اگر احساس می کنید که روکش دندانتان لق شده و حرکت می کند، با دندانپزشک تماس بگیرید.

واکنش آلرژیک

در موارد نادر، فرد به فلز به کار رفته در روکش دندان واکنش آلرژیک نشان می دهد.

بیماری لثه

التهاب و خونریزی در لثه های اطراف دندان روکش شده، می تواند نشان دهنده بیماری لثه و ژنژیویت (gingivitis) باشد.

طول عمر روکش دندان چقدر است؟

طول عمر روکش بین 5 تا 15 سال متغیر است. برخی روکش ها مقاوم تر هستند و در نتیجه مدت زمان بیشتری باقی می مانند. برای مثال، تحقیقات انجام شده در سال 2016 نشان می دهند که روکش هایی که یکپارچه از جنس زیرکونیا هستند، کمترین احتمال شکستگی و ترک خوردن را دارند. به روکش هایی که به صورت یکپارچه از یک ماده ساخته شده اند، روکش مونولیتیک (monolithic crown) گفته می شود. البته تنوع در نحوه جایگذاری روکش و فاکتور های دیگر نیز، در طول عمر آن نقش دارند. به عنوان یک قانون کلی، روکش هایی که از جنس طلا یا پورسلین و فلز هستند، بیشتر عمر می کنند.

روکش های تمام سرامیک یا پورسلین ممکن است طبیعی تر به نظر برسند اما به اندازه مدل پورسلین چسبیده به فلز مقاوم نیستند. روکش های رزینی نیز، خیلی زود دچار فرسایش می شوند.

با این حال، نحوه نگهداری از روکش هم تاثیر زیادی در طول عمر آن دارد. با مراقبت درست و دقیق، روکش تا سالیان سال سالم باقی می ماند.

روش های جایگزین روکش کردن دندان

بسته به وضعیت هر فرد، دندانپزشک از روکش متفاوتی استفاده می کند. در مواردی هم به جای روکش کردن دندان، از روش های درمانی دیگر استفاده می شود. برای مثال، ممکن است دندان شما ضعیف شده باشد و فرسوده تر از آن باشد که بتواند پرکردگی معمولی را تحمل کند. اگر دندان مورد نظر در جلوی فک باشد، از ونیر (veneer) استفاده می شود. با توجه به تشخیص دندانپزشک، ممکن است روش های دیگری نیز به کار رود.

اگر سوراخ و پوسیدگی ایجاد شده در دندان شما بزرگ تر از حدی باشد که بتوان از پرکردگی استفاده کرد، بهترین راه روکش کردن دندان است.

کلام آخر

روکش های دندان از تنوع بالایی برخوردار هستند. نمی توان برای همه افراد از یک نوع روکش استفاده کرد. در نهایت، وضعیت دهان و دندان هر شخص نوع روکش را تعیین می کند. می توانید در این باره با دندانپزشک خود صحبت کنید و اطلاعات کامل تری را بدست آورید.