بی‌شک افراد از چهره خود با دندان‌های از دست رفته راضی نیستند؛ ضمن این‌که لبخند پرانرژی همواره در کنار داشتن دندان‌های درخشان و زیبا نمایان خواهد شد. امروزه با پیشرفت علم هیچ‌ مشکلی بدون راه‌ حل نخواهد ماند و افرادی که از داشتن دندان‌های زیبا محروم هستند، انجام ایمپلنت به آن‌ها پیشنهاد می‌شود. ایمپلنت یک روش مدرن و مناسب جهت جایگزینی دندان‌های از دست رفته برای افرادی است که از نداشتن دندان‌های خود رنج می‌برند. ایمپلنت سبب می‌گردد تا زیبایی چهره فرد افزایش یابد؛ همچنین از ماندگاری و طول ‌عمر بالایی برخوردار است. ایمپلنت چه مزایایی دارد؟ آیا ایمپلنت روش مناسبی برای پر کردن جای خالی دندان از دست رفته به ‌حساب می‌آید؟

ایمپلنت دندان چیست؟

ایمپلنت روشی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته یا به عبارتی دیگر یک پرکننده برای جای خالی دندان‌های کشیده شده است. همچنین ایمپلنت یک میله کوچک مارپیچی شکل بوده که طی یک عمل جراحی در استخوان فک جایگذاری می‌شود. پس از مدتی با استخوان اطراف فک جوش خورده و برای نگهداری تاج دندان‌ مصنوعی آماده خواهد شد. در واقع ایمپلنت به ‌عنوان ریشه دندان کاربرد داشته و همانند تاج دندان به حساب می‌آید. به فرآیند جوش خوردن استخوان فک به ایمپلنت را یکپارچگی استخوان می‌گویند.

چه کسانی شرایط انجام ایمپلنت را دارند؟

برای انجام ایمپلنت سن و شرایط خاصی وجود ندارد و افرادی که به بهداشت دهان و دندان خود توجه می‌کنند، میتوانند از ایمپلنت استفاده نمایند. کاندیدای مناسب ایمپلنت دندان عبارتند از:

• افرادی که در فک پایین و بالای آن‌ها دندان از دست رفته وجود داشته باشد.
• افرادی که نمی‌توانند از دندان‌های متحرک و مصنوعی استفاده کنند.
• از نظر ظاهری ایمپلنت از دندان‌های مصنوعی زیباتر است و در گفتار افراد نیز خللی نخواهد داشت.

چه کسانی شرایط استفاده از ایمپلنت را ندارند؟

انجام ایمپلنت برای برخی از افراد به‌دلیل برخورداری از شرایطی خاص گزینه مناسبی نخواهد بود. این شرایط به شرح زیر هستند.

• افرادی که از عفونت لثه و دندان رنج می‌برند، نمی‌توانند از ایمپلنت استفاده کنند؛ زیرا انجام آن باعث وارد شدن آسیب بیشتری به لثه و فک بیمار می‌شود. ناگفته نماند که اگر افراد در این شرایط ایمپلنت انجام دهند، بی‌شک با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهند شد.
• افرادی که به دیابت مبتلا هستند باید با ملاحظات کامل ایمپلنت را انجام دهند؛ زیرا قند این افراد باید دائما توسط پزشک متخصص کنترل شود.
• افراد سیگاری باید برای مدت طولانی مصرف سیگار را ترک کنند و اگر از دخانیات استفاده نمایند برای انجام ایمپلنت گزینه مناسبی نخواهند بود.
• افرادی که از داروهای انعقاد خون و آسپرین استفاده می‌کنند می‌بایست پنج الی هفت روز قبل از آغاز ایمپلنت از مصرف این داروها اجتناب نمایند یا دندانپزشک خود را در جریان بگذارند.
• به زنان باردار پیشنهاد می‌شود تا در طول دوره بارداری از انجام ایمپلنت صرف ‌نظر کنند؛ زیرا پس از انجام این کار می‌بایست آنتی‌ بیوتیک مصرف کرده که از داروهای مضر برای بانوان باردار به حساب می‌آید.

ایمپلنت چه مزایایی دارد؟

ایمپلنت نیز مانند تمام روش‌های درمانی دندانپزشکی از یک‌سری مزایا برخوردار است که می‌بایست افرادی که قصد انجام آن را دارد با این مزیت‌ها آشنا شوند تا از سردرگمی رهایی یابند. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

Ø    ظاهر طبیعی و زیبا

برای انجام ایمپلنت پایه پیچ مانند درون استخوان فک قرار می‌گیرد و پروتز مصنوعی در بالای استخوان به ‌شکل تاج دندان طبیعی دیده می‌شود. سفارش پروتزها می‌بایست با توجه به رنگ دندان‌ها صورت ‌گیرد؛ به‌ عبارتی ایمپلنت از نظر ظاهر به دندان‌های طبیعی بسیار نزدیک‌تر از دندان‌های مصنوعی است.

Ø    راهی برای راحتی انجام بهداشت دهان و دندان

رعایت بهداشت دهان و دندان برای دندان‌های آسیب‌دیده بسیار دشوار است، زیرا هر لحظه امکان افزایش حفره‌ها و آسیب‌دیدگی وجود دارد؛ اما با کاشت ایمپلنت جایگاه دندان‌های خالی پر می‌شود و دندان‌ها همانند سابق به‌راحتی قابل تمیز شدن خواهند بود.

Ø    طول عمر بالا

از بهترین و بزرگ‌ترین مزیت‌های ایمپلنت دندان می‌توان به طول عمر بالای آن اشاره کرد. کارایی ایمپلنت‌ها پس از کاشت به ۲۵ سال می‌رسد؛ اما لازم است تا برای افزایش طول عمر ایمپلنت بهداشت دهان و دندان به‌طور دقیق و پیوسته رعایت شود.

Ø    عملکردی همچون دندان های طبیعی دارند

اگر شما چند دندان آسیب‌دیده و از دست رفته داشته باشید، هنگام صرف غذا و صبحت کردن با مشکلاتی روبه‌رو خواهید شد؛ اما با انجام ایمپلنت این مشکل برطرف شده و فرد می‌تواند به‌ راحتی همچون سابق کارهای روزانه خود از جمله خوردن غذا، حرف زدن و… را انجام دهد.

Ø    مانعی برای از بین رفتن استخوان فک

تحلیل استخوان فک زمانی صورت می‌گیرد که فرد دندان‌های خود را از دست داده و فعالیت فک کاهش یافته باشد. در نتیجه اگر این فعالیت کم ادامه یابد به ناچار استخوان فک تضعیف می‌شود و گاهی نیز با خطر شکستگی پاتولوژیک روبه‌رو خواهد شد؛ اما با انجام ایمپلنت، استخوان دندان نیرو گرفته و فعالیت خود را همچون قبل انجام می‌دهد.

Ø    مانع برای کج شدن دندان های دیگر

هنگامی که در دهان یک یا چند دندان از دست رفته وجود داشته باشد، جای خالی آن‌ها باعث کج شدن سایر دندان‌ها خواهد شد. به ‌عبارتی می‌توان گفت دندان‌های سالم و باقی‌ مانده هیچ ‌گونه تکیه‌گاهی ندارند و با فشار جویدن به آرامی به سوی جای خالی دندان‌ها از دست رفته سوق می‌یابند. در این صورت عملکرد دندان‌ها با مشکل روبه‌رو می‌شود. با انجام ایمپلنت فاصله‌ خالی بین دندان‌ها پر شده و هیچ ‌گونه حالت کجی برای دندان‌ها به‌ وجود نمی‌آید.

Ø    کمک برای تقارن صورت

جای خالی دندان‌های از دست رفته نه تنها باعث کج شدن دندان‌های دیگر می‌شود؛ بلکه باعث نامتقارن شدن صورت فرد نیز خواهد شد. به ‌همین دلیل انجام ایمپلنت از ایجاد این نامتقارنی نیز جلوگیری می‌کند و این مورد جزء مزایای مهم ایمپلنت به ‌شمار می‌رود.

مراحل انجام ایمپلنت

برای انجام ایمپلنت دندان باید یک‌سری مراحل پشت سر گذاشته شوند که به شرح زیر هستند:

1. کشیدن دندان‌های آسیب‌دیده
2. پیوند استخوان: اگر استخوان فک نرم بوده یا به اندازه کافی ضخامت نداشته باشد باید قبل از انجام ایمپلنت، پیوند استخوان صورت گیرد. این پیوند استخوان سبب محکم شدن پایه نصب ایمپلنت می‌گردد. همچنین برای پیوند استخوان، از استخوان قسمت‌هایی از بدن فرد یا استخوان مصنوعی استفاده می‌شود.
3. قرار دادن ایمپلنت‌ها: برای این کار در ابتدا یک برش کوچک روی لثه ایجاد می‌شود تا استخوان فک در معرض دید قرار گیرد. با ایجاد سوراخ کوچکی در استخوان، ایمپلنت وارد آن شده و بعد از آن لثه را بخیه می‌زنند.
4. ریکاوری: در این مرحله استخوان‌سازی انجام می‌شود؛ به‌گونه‌ای که بافت طبیعی استخوان بدن با ایمپلنت ارتباط برقرار کرده و سطح محکمی را ایجاد می‌کند. این کار ۶ الی۱۲ هفته به طول خواهد انجامید.
5. نصب اباتمنت: اباتمنت همچون یک فنر عمل می‌کند که روی لثه و بالای ایمپلنت مستقر می‌شود و حکم رابط تاج دندان و ایمپلنت را دارد. نصب اباتمنت از عمل‌های سرپایی به حساب می‌آید که تنها با بی‌حسی موضعی صورت می‌گیرد.
6. اتصال روکش ایمپلنت و اتمام کار: روکش دائمی بعد از ۳ الی ۹ ماه نصب می‌شود. نصب نهایی باید زمانی اتفاق بیفتد که لثه و استخوان فک به‌طور کامل بهبود پیدا کرده باشند. روکش دندان به‌ صورت‌ ثابت و متحرک وجود دارد که براساس نظر دندانپزشک هر دو نوع کارایی مناسبی داشته و به‌ خوبی عمل می‌کند.

معایب انجام ایمپلنت

از سری معایب ایمپلنت دندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قیمت بالا: ایمپلنت به نسبت بریج و پروتز گران‌تر است؛ زیرا به ‌عنوان دندان جایگزین در فک پایین و بالای عمل می‌کند. به ‌همین خاطر گاهی افراد به ‌علت قیمت بالا از انجام این کار صرف ‌نظر می‌نمایند.
• نیازمند به جراحی: در انجام ایمپلنت به جراحی نیاز است. هر چند این جراحی سرپایی بوده؛ اما افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند می‌بایست پیش از عمل آن را با دندانپزشک خود در میان بگذارند.
• نیازمند روش‌های تکمیلی: برای انجام ایمپلنت می‌بایست دندان‌های آسیب‌دیده از دهان خارج شوند. اغلب وجود عفونت لثه، کار را برای دندانپزشک سخت می‌کند. به همین جهت می‌بایست پس از انجام ایمپلنت برای از بین رفتن عفونت مصرف آنتی ‌بیوتیک آغاز گردد که یک روش تکمیلی به حساب می‌آید.
• احتمال شکست ایمپلنت: گاهی اوقات ایمپلنت با استخوان فک جوش نمی‌خورد و پس از نصب، درمان با شکست مواجه میشود؛ اما این عارضه بسیار کم اتفاق می‌افتد و احتمال آن صفر نیست.
• وقت‌گیر بودن روند کار: تنها با یک بار مراجعه کار ایمپلنت دندان انجام نخواهد شد و فرد باید طی مراجعات متعدد موفق به نصب ایمپلنت شود؛ زیرا باید مراحل کشیدن دندان‌های آسیب‌‌‌دیده، آماده‌سازی فک، قالب‌گیری، ساخت ایمپلنت و در نهایت نصب ایمپلنت پشت سر گذاشته شوند.

فواید باور نکردنی ایمپلنت

ایمپلنت دندان از یک‌سری فوایدی برخوردار است که شاید باور‌ کردنی نباشد! از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بهبود صحبت کردن: افرادی که‌ از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند هنگام صحبت کردن گاها با لغزش آن‌ها روبه‌رو خواهند شد و در ادای کلمات با مشکل مواجه می‌گردند؛ اما با وجود ایمپلنت این مشکل برای همیشه برطرف می‌شود.
• بهبود ظاهر فرد: وجود جای خالی دندان‌ها گاهی اوقات باعث از دست دادن لبخند شده و به‌ طبع از زیبایی چهره می‌کاهد. به ‌همین دلیل ایمپلنت راهی برای برگرداندن زیبایی چهره محسوب می‌شود.
• استفاده آسان و راحت: استفاده از ایمپلنت آسان بوده و برای مراقبت از آن تنها به رعایت بهداشت دهان و دندان نیاز است و جهت مراقبت می‌بایست همچون دندان‌های طبیعی با آن‌ها برخورد شود.
• راحتی در خوردن: در صورت استفاده از دندان‌های مصنوعی به ‌دلیل وجود لغزش، در هنگام خوردن غذا با مشکل روبه‌رو می‌شوید و نمی‌توانید به‌ راحتی غذای خود را میل کنید. به ‌همین‌ خاطر ایمپلنت راهی جایگزین برای دندان‌های مصنوعی است.
• افزایش اعتمادبه‌نفس: داشتن دندان‌های سالم و یک‌دست باعث می‌شود تا فرد هنگام لبخند زدن و خندیدن اعتمادبه‌نفس داشته و بتواند به‌راحتی در جمع با افراد دیگر ارتباط برقرار نماید.
• بهبود سلامت دندان و دهان: با انجام ایمپلنت دندان‌های آسیب‌دیده و غیرقابل ترمیم، کشیده می‌شوند و با دندان‌های سالم و یک‌دست جایگزین خواهند شد و سلامت عمومی دهان و دندان افزایش می یابد.

سوالات متداول

1. هزینه ایمپلنت چقدر است؟

هزینه انجام ایمپلنت به عواملی چون سابقه دندانپزشک، تعداد دندان‌های مورد نظر برای ایمپلنت، وضعیت فک و… بستگی دارد که هر کدام می‌توانند در ایجاد قيمت اثرگذار باشند؛ اما قيمت ایمپلنت به نسبت بریج و مابقی روش‌ها گران‌‌تر است.

2. آیا ایمپلنت دندان‌هایی که دچار عفونت شده‌اند را می‌توان حفظ کرد؟

اگر عفونت به‌ صورت سطحی باشد با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان خواهد بود. همچنین اگر میزان عفونت و نقص استخوان به ‌مقدار متوسط بوده لازم است تا بافت‌های نرم دور ایمپلنت با پیوند استخوان در ادامه روند درمان همراه شوند. اگر این عارضه در اثر عفونت زیاد ایجاد شده و سبب لقی ایمپلنت گردد؛ می‌بایست برداشته شده و ایمپلنت جدید قرار داده شود.

3. روش‌های درمان پری ایمپلنتایتیس چیست؟

• جراحی
• درمان با کمک لیزر

کلام آخر

ایمپلنت یکی از روش‌های باور نکردنی برای جایگزین کردن دندان‌های از بین رفته است. افرادی که به هر دلیل نمی‌توانند از دندان‌های مصنوعی استفاده کنند، بهترین روش برای آن‌ها جهت داشتن دندان‌های یک‌دست انجام ایمپلنت خواهد بود. در این روش درمانی میله‌ای پیچ مانند  را درون استخوان فک جای می‌دهند که به عنوان پایه یا ریشه عمل می‌کند. این روش در کنار مزایای بسیار خود همچون ظاهری زیبا، کمک به تقارن صورت، جلوگیری از تحلیل استخوان فک و…، طول عمر زیادی نیز دارد که همین موضوع سبب محبوبیت هر چه بیشتر آن گردیده است.

عصب کشی دندان چیست؟

همه ما ممکن است در اثر عوامل مختلفی که در ادامه به شرح آن می‌پردازیم، دچار درد شدید دندان شویم. این درد و عفونت اگر به بخش داخلی یا پالپ دندان برسد (بخشی که رگ های خونی و اعصاب دندان در آن قرار دارد) تنها راه درمان آن بدون اینکه بخواهید دندان خود را بکشید، عصب کشی دندان است.

حال عصب کشی دندان چیست؟ در واقع عصب کشی به روشی گفته می‌شود که در آن، بخش داخلی و نرم دندان که به آن پالپ (pulp) می‌گویند و ریشه و عصب دندان در آن قرار دارد را، از عفونت خالی و تمیز می‌کنند و سپس با مواد مخصوص پر می‌کنند.

چه زمان به عصب کشی دندان نیاز داریم؟

همانطور که در بالا گفتیم، عصب کشی هنگامی انجام می‌شود که قسمت داخلی یک دندان که به آن پالپ نیز گفته می‌شود آسیب ببیند و یا دچار التهاب و عفونت شود. حتی اگر پالپ یا مغز دندان از بین رفته باشد و یا در اصطلاح مرده باشد، بخش بالایی دندان یا همان تاج می‌تواند کماکان دست نخورده باقی بماند. از بین بردن پالپ دندان آسیب دیده یا آلوده، بهترین روش برای حفظ ساختار دندان‌ها است.

علل عمده نیاز به اعصاب کشی دندان، شامل موارد زیر است:

• پوسیدگی عمیق به دلیل عدم رسیدی و درمان سوراخ ها و حفرات دندان
• انجام چندیدن پروسه درمانی دندانپزشکی روی یک دندان
• بروز ترک در دندان
• وارد شدن آسیب و شکستن دندان در اثر تصادف و هر حادثه دیگری
• نشت پرکردگی قدیمی، که باعث بوجود آمدن پوسیدگی در زیر مواد شده است.

مشکلات بعد از عصبکشی دندان

مراقبت های پس از عصب کشی

بعد از تمام شدن مراحل عصب کشی دندان، ممکن است با از بین رفتن اثر داروی بی حسی، شما از ناحیه دندان و لثه احساس درد داشته باشید و حتی لثه های شما ممکن است متورم شود. بیشتر دندانپزشکان این علائم را با داروهای بدون نسخه ضد درد مانند استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (Advil) درمان خواهند کرد.

به طور کلی بعد از تمام شدن عصب کشی دندان، لازم است که موارد زیر را رعایت کنید:

• اگر درد دندان و لثه شما شدید شد یا بیش از چند روز ادامه داشت، حتما با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
• از جویدن مواد غذایی و خوراکی ها با دندان آسیب دیده که به تازگی آن را عصب کشی کرده اید خودداری کنید.
• حتما دندان های خود را مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.
• از خمیر دندان حاوی فلوراید برای شستشوی دندان ها استفاده کنید.

پروسه عصب کشی چندان دشوار نیست و برایتان محدودیت ایجاد نمیکند. یک روز پس از عصب کشی شما میتوانید به زندگی و روال روزانه خود بازگردید.

پوسیدگی دندان علل بسیاری دارد و در میان مردم رایج است. درمان ریشه دندان می‌تواند از پیشرفت پوسیدگی و بروز عفونت در دهان و دندان جلوگیری نماید. با وجود راهکارهای نوینی که در درمان ریشه دندان ارائه ‌شده‌اند، گاهی بیماران همچنان با یک‌سری از مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند. خبر خوب این است که مشکلات شایعی که بیماران پس از درمان ریشه با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند، قابل کنترل هستند. این مشکلات در پی جراحی و مدت زمان نقاهت رخ می‌دهند. بیماران می‌بایست مراقبت‌های لازم پس از درمان ریشه را با دقت انجام دهند تا شاهد مشکلات شایع پس از جراحی نباشند.

مشکلات بعد از عصبکشی دندان

درمان ریشه دندان و مراقبت های لازم پس از جراحی

درمان ریشه دندان یک جراحی به‌شمار می‌آید که اغلب با بی‌حسی موضعی همراه است. جراحی سبب آسیب به بافت‌های دهان می‌گردد و باید از قسمت جراحی ‌شده تا رسیدن به بهبودی کامل مراقبت نمود. درمان ریشه دندان با برش قسمتی از لثه همراه است؛ بنابراین جویدن غذاهای سفت و سخت موجب پارگی و خونریزی مجدد این بافت خواهد شد. یکی از مهم‌ترین عواملی که باید پس از جراحی درمان ریشه رعایت شود، مصرف داروهایی است که دندانپزشک برای بهبودی کامل بیمار تجویز می‌نماید. این داروها از عفونت بافت تخریب ‌شده جلوگیری می‌کنند و باعث کاهش یا تسکین درد جراحی می‌شوند.

عوارض درمان ریشه دندان

درمان ریشه روشی مؤثر است که دوره نقاهت را در پی دارد. بلافاصله پس از درمان ریشه، بیمار شاهد خونریزی در بافت آسیب ‌دیده خواهد بود که تا یک روز طبیعی است؛ اما اگر این خونریزی بیش از اندازه باشد باید به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کرد. علاوه‌بر خونریزی‌های روز اول، اطراف بافت دندان در اثر بریدگی و خراش ایجاد شده، دچار التهاب و تورم می‌شوند. این علائم موجب آزردگی بیمار خواهند شد که اغلب با گذشت زمان و مصرف داروهایی که متخصص تجویز می‌کند، از بین خواهند رفت. احساس ناخوشایندی که در اطراف جراحی به‌وجود می‌آید شدت زیادی ندارد.

علت ایجاد احساس آزردگی و درد پس از جراحی درمان ریشه، میزان باکتری‌هایی است که وارد زخم شده‌اند. از طرفی تخلیه پالپ و تمیز کردن کانال‌های دندان در فرآیند درمان ریشه کاری حساس خواهد بود؛ اگر این کار با دقت انجام ‌نشده باشد، فعالیت باکتری‌ها ادامه پیدا می‌کند و مجددا موجب بروز عفونت و درد بیمار خواهد شد. دندانپزشک با معاینه بیمار می‌تواند علت اصلی درد را مشخص نماید و درمان ریشه را به‌طور کامل انجام دهد. گاهی نیز عوارض بی‌حسی موضعی قبل از جراحی، مشکلاتی نظیر تپش قلب و لرزش اندام‌ها را به‌وجود می‌آورد که احتمال وقوع آن نادر است.

احساس خشکی در استخوان فک

جراحی درمان ریشه دندان یک فرآیند زمان‌بر است که در تمام طول آن دهان بیمار به‌طور قابل توجهی باز می‌ماند. با توجه به این دو مورد خستگی مفاصل فک و احساس خشک ‌بودن آن‌ها کاملاً طبیعی خواهد بود. بعضی از بیماران احساس می‌کنند که به ‌سختی می‌توانند دهان خود را باز و بسته نمایند. در چنین مواردی می‌بایست صبور بود تا روند بهبودی طی شود و مفاصل فک مانند قبل از جراحی، بدون درد به کار خود ادامه دهند. همچنین دندانپزشک برای بی‌حسی عصب دندان بیمار، تزریقاتی را انجام می‌دهد که بر احساس خشکی در فک مؤثر است.

بی حسی در فک

تزریق داروهای بی‌حسی خود دلیلی برای بروز عوارض پس از جراحی هستند. در حقیقت مشکلات شایعی که بیماران پس از درمان ریشه با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند، اغلب از عوارض تزریق بی‌حسی بوده‌اند. داروهای بی‌حسی اغلب موجب سِر شدن زبان، لثه و لب‌ها می‌شوند؛ زمان از بین ‌رفتن بی‌حسی در این بافت‌ها، در بیماران مختلف کمی متفاوت است. اغلب بیماران بی‌حسی را در فک پایین تشخیص می‌دهند. باکتری‌های موجود در دهان و دندان نیز در طولانی مدت التهاب شدید را ایجاد می‌کنند. تورم در طولانی مدت موجب بی‌حسی بافت دهان می‌شود و مدتی بعد از آن بهبود خواهد یافت.

شکستن ابزار درمان ریشه دندان

تمیز کردن یا پاکسازی کانال‌های دندان حین درمان ریشه، برعهده ابزار به‌خصوصی است. این ابزارها شکننده هستند و امکان شکستن آن‌ها درون کانال دندان، وجود دارد. با شکستن ابزار درون کانال دندان دو راه برای ادامه درمان ریشه وجود خواهد داشت؛ اولین راه خارج‌ کردن ابزار از درون کانال است و در دیگری با باقی ‌ماندن ابزار درون کانال دندان، درمان ادامه می‌یابد. گاهی کانال دندان مسدود می‌شود یا از قبل مورد جراحی روت کانال قرار گرفته است؛ این موارد سبب می‌گردند تا ابزار درمان ریشه درون کانال باقی بمانند و خارج نشوند.

موادی که ابزار درمان ریشه از آن ساخته می‌شوند، تماماً با ساختار و مواد تشکیل‌دهنده دندان سازگار هستند. این ابزار اغلب از تیتانیوم ساخته شده‌اند و باقی ‌ماندن آن‌ها درون کانال‌ها، آسیبی به بافت‌های دهان و دندان نخواهد رساند. اگر کانال دندان کج باشد یا امکان خروج ابزار وجود نداشته باشد، دندانپزشک با مواد مخصوصی فضای اطراف ابزار را می‌پوشاند؛ سپس فرآیند تکمیلی درمان ریشه صورت می‌پذیرد.

درد مداوم دندان پس از درمان ریشه

درد موضعی پس از درمان ریشه طبیعی است؛ اما اگر این درد ادامه داشته باشد، می‌تواند ناشی از بیماری پریودنتال یا عدم موفقیت درمان باشد. بیماری‌های پریودنتال صرف ‌نظر از دندان، باعث بروز درد در بافت دهان خواهند شد. فردی که دچار بیماری پریودنتال است درد بافت لثه و دهان را احساس خواهد کرد؛ این در حالی است که دندان سالم بوده یا تحت درمان ریشه قرار دارد. از طرفی اگر کانال‌های دندان کاملاً از عفونت پاک‌ نشده باشند نیز موجب درد خواهند شد. در این صورت دندانپزشک عفونت باقی ‌مانده در کانال را استخراج می‌کند تا درد دندان تسکین یابد.

براکسیسم پس از درمان ریشه دندان

درمان ریشه دندان یک جراحی حساس است که نباید تحت فشار قرار گیرد تا بهبودی کامل حاصل شود. برخی از بیماران دچار دندان قروچه یا براکسیسم هستند؛ این اختلال به مرور زمان موجب درد دندانی که تحت درمان ریشه قرار گرفته است، خواهد شد. دوران نقاهت دندانی که تحت درمان ریشه قرار دارد باید بدون براکسیسم باشد؛ گاهی دندان قروچه شدید موجب از دست ‌دادن دندان خواهد شد. بنابراین بهتر است این عارضه قبل از درمان ریشه، کنترل و درمان شود.

آبسه پری اپیکال

عفونت عامل اصلی بروز آبسه پری اپیکال است. دندانپزشک متخصص قبل از هر اقدامی در جهت درمان ریشه دندان، می‌بایست عدم وجود عفونت در بافت دهان و دندان‌ها را بررسی نماید. اگر قبل از درمان ریشه در بافت دهان یا دندان‌ها عفونت وجود داشته باشد، امکان ابتلا به آبسه پری اپیکال وجود دارد. آبسه پری اپیکال به تجمع عفونت در قسمت انتهایی ریشه دندان می‌گویند. این عارضه در صورت عدم درمان منجر به گسترش و عفونت استخوان فک می‌گردد. گسترش عفونت و آبسه پری اپیکال التهاب و درد ایجاد خواهد کرد. آبسه پری اپیکال درمان ریشه را غیرممکن می‌سازد.

آبسه استریل

یکی از مراحل درمان ریشه، پاک ‌کردن کانال‌های دندان از عفونت و آلودگی‌های خارجی است. این مرحله با محلول استاندارد و استریل انجام می‌شود. مایع استریل نباید درون کانال‌های دندان قرار گیرد و باید پس از پاکیزه‌سازی، از کانال‌ها خارج شود. اگر این مایع به ریشه دندان نفوذ یابد و در آن‌جا باقی بماند، آبسه استریل را ایجاد خواهد کرد. آبسه استریل مانند آبسه پری اپیکال با درد همراه خواهد بود و باید در زمان مناسب تحت درمان قرار گیرد. اگر دندانپزشک تمام مایع استریل را از کانال‌ها خارج کند و سپس به پر کردن دندان اقدام نماید، آبسه استریل ایجاد نخواهد شد.

پر کردن غیر اصولی دندان

در درمان ریشه، پس از ضدعفونی ‌کردن کانال‌های دندان با محلول استریل، فضاهای خالی با مواد سازگار پر می‌شوند. اگر یک یا چند کانال دندان آسیب‌ دیده باشند، موادی که برای پرکردن از آن استفاده می‌شود به درون بافت استخوان نشت خواهد کرد. نشت مواد به بیرون از بافت دندان دردسرساز است و باید طی یک فرآیند دیگر از بافت‌ استخوان خارج گردد. متخصص اغلب برای جلوگیری از این مشکل، کانال دندان را سیل می‌کند و سپس با مواد مخصوص دندان آسیب ‌دیده را پر می‌نماید.

شکست دندان حین درمان ریشه

هدف از درمان ریشه، جلوگیری از کشیدن دندان و درد ناشی از عفونت آن است. گاهی پوسیدگی و عفونت به قدری گسترده می‌شوند که درمان ریشه امکان‌پذیر نخواهد بود. به این معنا که حتی با درمان ریشه، دندان پوسیده ترمیم نمی‌شود و امکان شکستن و از دست ‌دادن آن وجود دارد. برخی از دندان‌های شکننده نیز پس از درمان ریشه احتیاج به پر کردن دوباره خواهد داشت و اگر این کار انجام نگیرد دندان از دست می‌رود. بعضی از بیماران دندان‌های ترک ‌خورده دارند؛ اگر متخصص بدون توجه به ترک دندان به پر کردن آن اقدام نماید، دندان می‌شکند.

جراحی درمان ریشه چه مشکلاتی را در پی خواهد داشت؟

دندان‌ها می‌توانند یک یا چند ریشه داشته باشند. گاهی یکی از این ریشه‌ها از دید متخصص دور می‌ماند و همچنان عفونت و باکتری‌ها به فعالیت‌ خود ادامه می‌دهند. فعالیت باکتری‌ها و گسترش عفونت می‌توانند برای بیمار دردناک باشند یا درمان ریشه را با عدم موفقیت روبه‌رو کنند. در چنین شرایطی دندانپزشک مجبور به تخلیه مواد داخل دندان یا برداشتن روکش آن می‌شود تا کانال دندان را از آلودگی پاک سازد.

کلام آخر

درمان ریشه یکی از بهترین روش‌های تسکین درد دندان است. این روش با وجود مزیت‌های فراوانی که دارد، شامل مشکلات بسیاری نیز می‌شود. البته اگر متخصص به نکات درمان ریشه توجه ‌داشته باشد، فرآیند درمان با موفقیت به پایان خواهد رسید. مشکلات شایعی که بیماران پس از درمان ریشه با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند، اغلب به علت عدم تخصص دندانپزشک و عدم مراقبت لازم از سوی بیمار حاصل می‌شوند. یک متخصص ماهر می‌داند که قبل از هر اقدامی باید سلامت محیط دهان و دندان و همچنین ابزار کار خود را بررسی نماید. در صورت رعایت تمام نکات حین درمان ریشه، این فرآیند با موفقیت طی خواهد شد.

منظور از جراحی اپیکواکتومی چیست و چه کسانی ملزم به انجام آن هستند؟ اپیکواکتومی یکی از شیوه‌های نوین و رایج برای جراحی و درمان ریشه دندان به‌حساب می‌آید. چه مراحل و روندی در این جراحی انجام می‌شوند؟ جراحی اپیکواکتومی برای برطرف کردن مشکلات ریشه دندان همچون عفونت لثه و اطراف آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین این روش درمانی از چنان اهمیتی برخوردار است که در صورت انجام به موقع آن می‌توان از کشیدن دندان‌ها جلوگیری نمود. داشتن اطلاعات کافی در رابطه با جراحی اپیکواکتومی می‌تواند شما را درباره کاربرد هر چه بیشتر آن آگاه کرده و در مواقع نیاز با انجام اصولی آن از بسیاری از عوارض و مشکلات دندانی پیشگیری خواهید کرد.

جراحی اپیکواکتومی

امروزه در علم نوین دندانپزشکی از جراحی اپیکواکتومی برای بیماران متعددی که دندان‌هایشان دچار آسیب زیادی شده‌اند، استفاده می‌شود. کودکان و بزرگسالانی که دندان و ریشه دندان‌های آن‌ها دچار عفونت و مشکلات این ‌چنینی بوده می‌توانند از این روش به عنوان یک راه نجات استفاده کنند. تمامی راه‌های کانالی در درمان ریشه دندان (اپیکواکتومی) به‌صورت کامل پاکسازی شده و التهاب و عفونت‌های موجود از بافت‌ها خارج می‌شوند تا ریشه به وضعیت عادی خود بازگردد. گاهی اوقات ریشه دندان افراد از عفونت زیادی برخوردار است که نمی‌توان به تنهایی با این روش آن را درمان کرد؛ بنابراین از جراحی اپیکال نیز استفاده خواهد شد.

چه زمانی نیاز به جراحی اپیکواکتومی است؟

جراحی اپیکواکتومی به دلایل مختلفی از سمت دندانپزشکان برای مراجعین پیشنهاد می‌شود. اصلی‌ترین علت انجام این جراحی بیشتر به ‌دلیل عفونت انتهای ریشه دندانی خواهد بود که قبلاً عصب‌ کشی یا دیگر درمان‌ها روی آن‌ها اعمال شده باشند. عصب‌ کشی دندان گاهی اوقات می‌تواند تا سالیان سال فرد را از دندان درد نجات داده و در صورت مراقبت صحیح، تا آخر عمر نیز باقی بماند. تمامی دندان‌های عصب‌ کشی شده بعد از درمان نیاز به مراقبت خواهند داشت؛ در غیر این صورت ریشه دندان دچار عفونت شده و در نتیجه سبب از دست رفتن دندان می‌شود.

اگر افراد به موقع به دندانپزشکی مراجعه کرده و تحت درمان قرار گیرند، بافت آسیب ‌دیده و دارای عفونت برداشته شده و تا حد زیادی مانع از کشیدن کامل دندان خواهد شد. جراحی اپیکواکتومی دندان‌های آسیب دیده‌ای که اگر درمان نشوند تنها راه، کشیدن آن‌ها است را نجات می‌دهد. افرادی که ترس از دست دادن دندان‌های طبیعی خود را دارند یا هزینه زیاد ایمپلنت دندان برای جایگزین دندان از دست رفته را نداشته باشند، به ‌دنبال استفاده از این درمان هستند. همچنین از درمان اپیکواکتومی برای وضعیت‌های دیگری نیز استفاده می‌شود که می‌توان از جمله آن‌ها به موارد زیر اشاره کرد:

• برای درمان پری اپیکال یا آبسه دندان
• جهت ترمیم و اصلاح شکستگی ریشه دندان
• برای ترمیم و برداشتن ریشه دندان سوراخ شده
• کودکانی که دارای دندان های آسیب دیده هستند.
• پاکسازی رسوب کلسیم موجود در کانال‌های ریشه دندان
• درمان ریشه‌های غیرطبیعی و اضافه که به کمک عصب‌ کشی ساده قادر به درمان نیستند.
• درمان و تشخیص برخی از مشکلات موجود در ریشه دندان که تنها با گرافی‌های اشعه ایکس قابل شناسایی نیستند.
• زمانی‌که دندان به‌دلیل تحلیل رفتگی به پیوند استخوان نیاز دارد.

چرا از جراحی ایپکواکتومی استفاده می شود؟

جراحی انتهای ریشه دندان نام دیگری است که می‌توان بر جراحی اپیکواکتومی نهاد تا بتوان آن را با این نام بهتر شناخت. علت نام‌گذاری آن نیز این است که تمامی عفونت‌ها در بافت‌های اطراف ریشه دندان و نوک آن در طی این درمان خارج شده و فرد از مشکلات بسیاری رها خواهد شد. همچنین گاهی اوقات آن را اپیکال نیز می‌نامند که دلیل آن اشاره به انتهای ریشه دندان دارد. متخصص در این روش تمامی بافت‌های ملتهب و عفونی در نوک ریشه را با باز کردن بافت نزدیک لثه و دیدن استخوان زیرین آن از بین برده و مجددا آن را می‌بندد. علاوه‌بر این انتهای ریشه دندان نیز در این درمان برداشته شده و فضای خالی در انتها پر می‌شود.

زمانی ‌که به کلینیک دندانپزشکی مراجعه می‌کنید و به تشخیص متخصص ملزم به انجام جراحی اپیکواکتومی می‌شوید، باید موضوع را جدی بگیرید. کسانی که نیاز به این نوع از درمان دارند به احتمال زیاد برای از بین بردن التهاب و عفونت ریشه دندان حتی نمی‌توانند از عصب‌ کشی یا دیگر درمان‌ها استفاده نمایند. عفونت در این حالت به استخوان فک رسیده و ترمیم آن به‌راحتی امکان‌پذیر نیست و بهترین راه‌ حل در این زمان جراحی اپیکواکتومی خواهد بود. لازم به ذکر است که به ‌دلیل حساسیت بالای این نوع درمان ابتدا درباره انتخاب بهترین کلینیک و متخصص تحقیق کرده سپس آن را برگزینید.

هر چند تنها راه درمانی برای از بین بردن عفونت ریشه دندان جراحی اپیکواکتومی نبوده؛ اما در حال حاضر اثربخش‌ترین و موثرترین درمان به‌شمار می‌رود. بنابراین زمانی‌ که متخصص از دیگر درمان‌ها برای سرکوب کردن عفونت ریشه دندان استفاده می‌کند، در صورت موفق نشدن، در مرحله آخر از جراحی اپیکواکتومی کمک خواهد گرفت.

مراحل مختلف جراحی اپیکواکتومی

جراحی اپیکواکتومی نیز از جمله جراحی‌هایی است که نیاز به صبر و حوصله داشته و باید تمامی مراحل بادقت انجام گیرند. ابتدا تمامی جراحی‌ها از جمله جراحی اپیکواکتومی با بی‌حسی موضعی محل درمان آغاز خواهند شد. سپس دیگر گام‌ها انجام می‌شوند که در این عمل باید در حدود چهار گام اصلی را پشت سر بگذارید.

برش دادن دندان

ابتدا لثه شما توسط متخصص مربوطه برش داده می‌شود و لایه لایه بافت‌ها کنار می‌روند تا بتوان به ریشه دندان دسترسی پیدا کرد.

از بین بردن بافت عفونی در نوک ریشه

بافت عفونی انتهای ریشه که عامل اصلی انجام این جراحی است، برداشته خواهد شد. لازم به ذکر است که تمامی بافت‌های آلوده در اطراف ریشه دندان که در حدود چند میلی‌متر هستند باید برداشته شوند.

بعد از پاکسازی ریشه از عفونت، پر کردن فضای خالی با مواد

در آخر برای اطمینان از پاکسازی کامل بافت‌های اطراف ریشه دندان بار دیگر به کمک برخی از مواد خاص محیط‌های آلوده ضد‌عفونی شده و جای آن با مواد مخصوصی پر خواهد شد.

انجام رادیوگرافی

همچنین در آخر برای اطمینان از موفقیت و مناسب بودن وضعیت دندان یک رادیوگرافی انجام داده و سپس آخرین لایه لثه بخیه زده می‌شود.

چه اقداماتی باید قبل از انجام جراحی اپیکواکتومی انجام داد؟

همان‌ طور که مشخص است برای کسب موفقیت در هر درمان یا جراحی باید به نکاتی قبل و بعد از آن دقت کنیم تا بتوان نتیجه دلخواهی از آن دریافت نماییم. جراحی اپیکواکتومی یا درمان ریشه دندان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و باید برخی از اقدامات را قبل از انجام جراحی مد نظر قرار دهیم. اکنون به برخی از این اقدامات اولیه می‌پردازیم:

انتخاب یک متخصص و جراح خبره برای انجام عمل

انجام درمان‌ها و جراحی‌های تخصصی دندان را نمی‌توان به یک دندانپزشک معمولی سپرد؛ بنابراین دقت کنید که برای انجام جراحی اپیکواکتومی نیز به ‌دنبال متخصص ماهر و باتجربه باشید. انتخاب یک جراح خوب در میزان موفقیت عمل بسیار موثر خواهد بود؛ پس در انتخاب آن تمام دقت خود را به‌کار بگیرید.

استرس خود را کنترل کنید

پایین آوردن سطح استرس و کنترل و مدیریت آن از اصلی‌ترین نکاتی است که باید قبل از جراحی اپیکواکتومی مد نظر داشته باشید. داشتن مقدار کمی استرس مانعی نداشته و طبیعی است؛ اما در صورتی که جراحی خود را به متخصص ماهر سپرده باشید جای هیچ نگرانی نخواهد بود.

انجام هرگونه اقدامات لازم همچون عکس ‌برداری، ویزیت تخصصی و…

تصمیمات نهایی درباره انجام یا عدم انجام این جراحی توسط متخصص بعد از بررسی تمامی جوانب و مطلع شدن از وضعیت دندان و میزان عفونت اتخاذ خواهد شد. همچنین استفاده از اشعه ایکس می‌تواند محل دقیق و اندازه عفونت را در ریشه دندان مشخص نماید. متخصصان در بیشتر مواقع بعد از بررسی کامل عکس بیمار برای کاهش عفونت و درمان آن به استفاده از دهانشویه‌های ضدباکتریایی توصیه می‌کنند. علاوه‌بر دهانشویه‌ها، مصرف آنتی‌بیوتیک را نیز پیشنهاد می‌نمایند.

عملی کردن نکات تغذیه‌ای متخصص

خوردن یک وعده غذایی سبک مانند غلات سرد، بلغور جوی گرم، سوپ، سالاد و… یک شب پیش از انجام جراحی اپیکواکتومی ضروری است. علاوه‌بر این موارد، نوشیدن مقدار زیادی مایعات نیز بسیار تأکید و توصیه می‌شود. در حدود 6 ساعت قبل از عمل نیز بهتر است ناشتا باشید تا بتوانید اکسید نیتروژن یا آرام‌بخش وریدی را دریافت کنید. همچنین بعد از خوردن آخرین وعده غذایی و قبل از عمل پاکسازی دهان و دندان، استفاده از مسواک و نخ دندان، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.

مصرف داروهای تجویز شده توسط متخصص

ادامه دادن مصرف داروهایی که برای تیروئید، دیابت، فشار خون، و دیگر بیماری‌های زمینه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند، قبل و بعد از انجام جراحی بلامانع بوده و نیاز به قطع آن نیست. هر چند مصرف آن‌ها مشکلی ندارد؛ اما مقدار مصرف و طریقه مصرف را با متخصص در میان بگذارید تا در صورت نیاز تغییر دهد. کسانی که از بیماری زمینه‌ای دیابت رنج می برند باید قبل از جراحی درباره کنترل دیابت و مدیریت آن از دندانپزشک خود راهنمایی بگیرند.

مشاوره در خصوص میزان استفاده از انسولین و دیگر رژیم‌های غذایی و داروهای هیپرگلیسمی ضروری خواهد بود. باید در نظر داشته باشید که مصرف‌ داروهای رقیق‌کننده خون پیش از جراحی باید حدوداً از 3 روز قبل، متوقف شود. بنابراین هرگونه ابهام یا سوال دیگر درباره مصرف دارو را می‌توانید از جراح پیش از شروع عمل بپرسید تا جای نگرانی وجود نداشته باشد.

کلام آخر…

گاهی اوقات دندان و ریشه آن چنان دچار عفونت و آلودگی می‌شوند که تنها راه برای درمان کشیدن آن‌ها است. کشیدن دندان باعث می‌شود فرد دندان طبیعی خود را از دست داده و نیاز به انجام ایمپلنت دندان و هزینه‌های جانبی دیگر داشته باشد. بنابراین اخیراً در زمینه علم دندانپزشکی روش‌های نوینی مانند جراحی اپیکواکتومی ارائه شده‌اند که می‎توانند بافت ریشه دندان را از عفونت و آلودگی‌ها پاک نمایند. منظور از جراحی اپیکواکتومی چیست؟ این سوالی است که برای بسیاری از افرادی که از آن اطلاع ندارند، مطرح می‌گردد. جراحی اپیکواکتومی در واقع همان درمان ریشه دندان و پیشگیری از کشیدن دندان طبیعی است.

احتمالا تاکنون برای شما یا اطرافیانتان پیش آمده که به دندان درد دچار شوید و مراجعه‌ای به دندانپزشک داشته باشید. دندانپزشک در این شرایط ابتدا بیمار را معاینه می‌کند و ممکن است بگوید که به عصب کشی نیاز دارید. عصب کشی دندان را می‌توان یکی از شیوه‌های درمانی رایج در حیطه دندانپزشکی دانست که به منظور از میان بردن عفونت و درمان ریشه دندان انجام می‌شود. این روش درمانی در صورتی که به درستی و توسط یک دندانپزشک حاذق انجام گیرد، می‌تواند از طول عمر بالایی برخوردار باشد. میزان طول عمر دندان عصب کشی شده به پارامترهای مختلفی بستگی دارد که در این مقاله با آنها آشنا میشویم.

آشنایی با عصب ‌کشی دندان

یکی از اقدامات رایج درمانی در حیطه دندانپزشکی را می‌توان عصب کشی دندان دانست. عصب کشی دندان با هدف از میان بردن عفونت درون دندان انجام می‌شود. دندانپزشک در طول پروسه عصب کشی اقدام به برداشتن پالپ آلوده و عصب دندان می‌کند. بعد از آن، در بخش داخلی دندان پاکسازی صورت می‌گیرد. در قدم بعدی، شاهد قرارگیری یک روکش روی دندان آسیب دیده هستیم. با انجام عصب کشی، دیگر لازم نیست که دندان پوسیده و آسیب دیده را بکشید و همچنان می‌توانید از مزایای داشتن یک دندان طبیعی سالم بهره‌مند شوید.

دندان عصب‌ کشی شده چقدر دوام و ماندگاری دارد؟

هنگامی‌ که پالپ و عصب آلوده دندان برداشته می‌شود و در آن ناحیه پاکسازی صورت می‌گیرد، درد فرد از بین خواهد رفت و سلامتی به دندان‌های شخص بازخواهد گشت. پروسه عصب کشی در اغلب مواقع موفق عمل می‌کند و درد شخص برطرف می‌گردد. همچنین عموما، دندان عصب کشی شده از طول عمر بالایی برخوردار است و فرد به صورت طولانی مدت می‌تواند از دندان طبیعی خود استفاده کند. در صورتی که فرد به نکات مراقبتی توجه داشته باشد و به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت بدهد، امکان دارد که ماندگاری دندان عصب کشی شده حتی به یک عمر نیز برسد.

عوامل اثرگذار بر میزان ماندگاری دندان عصب‌ کشی شده

دندان عصب کشی شده عموما از دوام و ماندگاری بالایی برخوردار است؛ اما با این وجود، یک‌سری فاکتورها وجود دارند که در صورت اهمیت دادن به آن‌ها، طول عمر دندان عصب کشی شده فرد افزایش پیدا می‌کند و در صورت بی‌توجهی به آن‌ها ممکن است آن‌ها را از دست داده یا حتی مجبور به انجام مجدد درمان ریشه شود.  موارد زیر به عواملی اشاره می‌کنند که می‌توانند اثر مثبت یا منفی بر طول عمر دندان عصب کشی شده داشته باشند.

وضعیت دندان

یکی از فاکتورهای اثرگذار بر طول عمر دندان عصب کشی شده را می‌توان وجود یا عدم وجود عفونت کانال ریشه دندان دانست. به بیانی دیگر، هر چه اقدامات لازم برای درمان دندان سریع‌تر انجام شوند، نتایج بهتری حاصل خواهند شد. بنابراین اگر قصد انجام عصب کشی دندان را دارید، بهتر است هر چه سریع‌تر برای انجام آن اقدام کنید. از دیگر فاکتورهای موثر می‌توان به کیفیت خود درمان ریشه اشاره کرد. امکان دارد که با گذشت زمان مینای دندان در وضعیتی ضعیف قرار بگیرد و این‌ گونه باکتری به داخل دندان راه پیدا کند. البته این مسئله به صورت نادر رخ می‌دهد؛ اما به هر حال اتفاق محالی نیست.

فاصله بین درمان ریشه و روکش کردن دندان و تکمیل پروسه درمانی را می‌توان از دیگر عوامل تعیین‌کننده میزان ماندگاری این دندان دانست. بدین معنا که آیا دندان به کمک مواد پرکننده پر می‌شود یا این‌که از روکش دائمی دندان استفاده می‌شود؟ در صورت نیاز به روکش دندان، بهتر است که در جلسه بعد برای انجام آن اقدام نمایید و نباید فاصله زیادی میان این دو جلسه وجود داشته باشد.

نوع دندان عصب کشی شده

دندان‌ها با یکدیگر از لحاظ شکل و کاربرد متفاوت هستند. دندان‌های جلو عموما جهت بریدن به کار گرفته می‌شوند و دارای یک ریشه هستند. دندانپزشک به دندان‌های جلو دسترسی بیشتری دارد و برای درمان آن، کار ساده‌تری را در پیش خواهد داشت. علاوه‌بر این مورد، دندان‌های جلویی به هنگام جویدن به نسبت دندان‌های عقبی کمتر تحت فشار قرار می‌گیرند. این در حالی است که دندان‌ها عقبی دارای دو یا سه ریشه هستند. از این رو به ‌تبع این دندان‌ها تعداد کانال‌های ریشه‌دار بیشتری نیز دارند.

دندانپزشک به سختی می‌تواند به دندان‌های عقبی دسترسی پیدا کند و همین مسئله پروسه درمان را سخت می‌کند. علاو‌بر این موارد، برای دندان‌های جلو امکان داشته که پس از انجام عصب کشی، الزامی به استفاده از روکش دیده نشود؛ اما استفاده از روکش برای دندان‌های عقبی الزامی است. در شرایطی که بیشتر از یک ریشه در دندان شما مشاهده گردد و یکی از آن‌ها تنها کمی به عفونت دچار شده باشد، امکان دارد این مسئله شکست عصب کشی را در پی داشته باشد.

تغییرات ایجاد شده با گذر زمان

طبق تحقیقات صورت گرفته، رابطه مستقیمی میان سن شخص و میزان استحکام دندان در مقابل ضربه وجود دارد. با گذشت زمان احتمال شکستگی دندان‌ها به ویژه دندان‌های مولر افزایش می‌یابد؛ چراکه این دندان‌ها به هنگام جویدن، بیشتر از سایر دندان‌ها تحت فشار قرار می‌گیرند. به همین علت، قرار گرفتن روکش روی دندانی که کانال ریشه آن عصب کشی شده، الزامی است.

روکش، مانع از وارد شدن فشار بیش از حد به دندان می‌شود و از آن مراقبت می‌کند. همین مورد می‌تواند به افزایش دوام و ماندگاری دندان عصب کشی شده کمک کند. در بعضی از مواقع دندانپزشک داخل کانال عصب کشی شده پست قرار می‌دهد. پست از روکش دندان فرد، پشتیبانی به عمل می‌آورد و موجب تقویت آن می‌شود. این حمایت مخصوصا زمانی اهمیت خواهد داشت که آسیب شدیدی به دندان وارد شده باشد. با این وجود، پست‌های خاص با وجود ضروری بودن، امکان دارد که با گذشت زمان احتمال شکست درمان ریشه را افزایش دهند.

میزان رعایت بهداشت دهان و دندان

هر شخصی باید در طول زندگی به بهداشت دهان و دندان خود توجه داشته باشد. این بدان معنا است که فرد باید به صورت منظم مسواک بزند و از نخ دندان استفاده کند. انجام این کارها حداقل سه مرتبه در روز الزامی خواهد بود. این کارها بهتر است که بعد از خوردن غذا و قبل از رفتن به تختخواب انجام شوند. همین مسئله می‌تواند کمک کند تا دندان فرد دوام و ماندگاری بیشتری داشته باشد. تنها به این علت که دندان آسیب دیده فرد عصبی‌کشی شده است، نمی‌توان گفت که این دندان هرگز پوسیدگی را تجربه نمی‌کنند. دندان‌های عصب کشی شده نیز همچون سایر دندان‌ها ممکن است دچار پوسیدگی شوند.

تنها تفاوت در این است که به علت کشیدن عصب آن دندان، حتی اگر پوسیده نیز شود، فرد متوجه درد خواهد شد. از این‌رو رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند نقش موثری در میزان ماندگاری و دوام ریشه درمان شده داشته باشد. همچنین شخص بهتر است که به شکل منظم جهت انجام چکاپ به دندانپزشک مراجعه نماید. تنها در شرایطی که دندان شکسته شود یا آبسه وجود داشته باشد، حس درد به سراغ فرد می‌آید و شخص از بروز مشکل در دندان اطلاع خواهد یافت.

راهکارهایی برای افزایش طول عمر دندان عصب ‌کشی شده

اگرچه دندان عصب کشی شده میزان دوام و ماندگاری بالایی دارد؛ اما با این وجود، راهکارهای بسیاری وجود دارند که به کمک آن‌ها می‌توان میزان ماندگاری دندان را افزایش داد. هر چه به این نکات توجه بیشتری داشته باشید، به مدت طولانی‌تری می‌توانید از مزایای یک دندان عصب کشی شده بهره‌مند شوید. از جمله راهکارهایی که برای بالا بردن میزان ماندگاری دندان عصب کشی شده موثر خواهند بود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بهتر است پیش از اقدام برای درمان ریشه دندان مطمئن شوید که دندانپزشک شما قادر به ترمیم دندان به شکل دائمی است؛ چراکه در غیر این صورت ممکن است باکتری به درون دندان عصب کشی شده نفوذ پیدا کند.
• هر شخصی باید به بهداشت دهان و دندان خود توجه داشته باشد. به این صورت که حداقل سه مرتبه در روز از مسواک و نخ دندان استفاده کند؛ چراکه تنها به این علت که درمان ریشه دندان شما انجام گرفته است، نمی‌توان گفت که دندان شما دیگر هرگز دچار پوسیدگی نخواهد شد.

خراب شدن دندان عصب ‌کشی شده چه عواقبی دارد؟

در شرایطی که به دندان عصب کشی شده آسیب وارد شده باشد، عفونت جدیدی شکل خواهد گرفت. بنابراین در صورتی که متوجه خرابی این دندان شده‌اید، باید سریعا برای درمان آن اقدام کنید. در اغلب موارد، حذف کانال ریشه خراب الزامی است. در طول این پروسه درمان، روکش دندان برداشته شده و مواد پرکننده از دندان بیرون آورده می‌شوند. در نهایت پاکسازی صورت گرفته و روکش دندان گذاشته می‌شود. در بعضی از موارد امکان دارد که به عمل آپیکوکتومی نیاز پیدا شود‌. در این شیوه، ریشه دندان تحت درمان قرار می‌گیرد.

سخن پایانی

دندان را می‌توان قوی‌ترین عضو بدن دانست. با وجود این استقامت، دندان‌ها همچنان به علل مختلفی همچون عدم رعایت بهداشت ممکن است در معرض آسیب یا پوسیدگی قرار بگیرند. این عوامل، شرایط را برای ایجاد عفونت مهیا می‌سازند و در صورتی که عفونت شکل بگیرد، در بیشتر موارد راهی به غیر از انجام عصب کشی برای فرد باقی نخواهد ماند. دندان‌های عصب کشی شده از طول عمر بالایی برخوردار هستند و در صورتی که شما بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید، می‌توانید به صورت بلندمدت از مزیت‌های این پروسه درمانی بهره‌مند شوید.

اگر سابقه مراجعه به کلینیک دندانپزشکی و درمان ریشه دندان یا پر کردن دندان را دارید، بنابراین حتما با پانسمان دندان نیز آشنا هستید. گاهی اوقات افراد اطلاعاتی در این باره نداشته و برای کسب آگاهی بیشتر در رابطه با نحوه کار، مطالعه و پرس‌وجو می‌کنند. پانسمان دندان بیشتر زمانی کاربرد دارد که مراحل درمان بیش از یک مرحله طول بکشد و در زمانی طولانی انجام شود. به این معنا که فرآیند درمان و ترمیم دندان به جلسات بعدی موکول گردد؛ اما پانسمان موقت دندان چیست و کاربردهای آن کدامند؟

پانسمان دندان

گاهی اوقات پس از انجام عمل‌های جراحی دندان از متخصص خود می‌شنوید که باید از پانسمان دندان استفاده نماید. زمانی که فرآیند درمان و ترمیم طولانی شده و به زمان دیگری موکول گردد که به اصطلاح درمان چند مرحله‌ای می‌شود، دندان را پانسمان می‌کنند. پانسمان دندان عملی بسیار ساده بوده؛ اما در عین سادگی بسیار پرکاربرد و مهم است. پانسمان دندان می‌تواند در زمانی که در بین دو مرحله درمان، روی دندان‌های شما قرار می‌گیرد، سلامت لثه و دندان شما را تضمین نماید.

پانسمان دندان می‌تواند از ورود هرگونه باکتری مضر به داخل دندان و اطراف آن جلوگیری کرده و از دندان‌های نیمه ترمیم شده محافظت کند. بنابراین بهتر است پانسمان دندان را بسیار جدی بگیرید و اگر کوچک‌ترین مشکلی در آن مشاهده کردید به دندانپزشک مراجعه نمایید و آن را مجدداً اصلاح کنید. لازم به ذکر است که هر چقدر از پانسمان دندان خود به خوبی مراقبت کنید در واقع از خطرات احتمالی آینده پیشگیری کرد‌ه‌اید.

پانسمان موقت دندان چه زمانی لازم است؟

برای پاسخ به این سوال اساسی که چه زمان نیاز به پانسمان دندان خواهد بود؟ باید بیان کرد که متخصص تنها فردی است که می‌تواند تشخیص دهد بیمار به پانسمان نیاز دارد یا خیر. بنابراین هیچ‌گاه بدون مشورت با دندانپزشک خود و به‌صورت سرخود جهت تهیه پانسمان اقدام نکنید. برخی از فرآیندهای ترمیم و اصلاح دندان و همچنین در بیشتر جراحی‌های دندانی ممکن است پروسه درمان طی چند جلسه انجام گیرد. پر کردن دندان نیز از جمله درمان‌هایی هستند که نیاز به پانسمان دندان دارند و در مواردی چند جلسه انجام خواهند شد.

پانسمان دندان برای زمان‌هایی که دندان‌ها آسیب‌پذیر بوده و هیچ‌گونه لایه حفاظتی روی آن‌ها قرار ندارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد تا از دندان در برابر مواد غذا و نوشیدنی‌ها محافظت کند. همچنین پانسمان دندان از آنجایی که به‌طور کامل سطح دندان را می‌پوشاند، می‌تواند درد دندان را نیز تا حد زیادی تسکین دهد. لثه‌ها، ریشه دندان، پالپ دندان و… تا زمانی که ترمیم دندان به‌طور کامل انجام نشده باشد، بسیار حساس هستند و نیاز به مراقبت خواهند داشت.

اگر دندان‌های بیمار پانسمان نشوند این امکان وجود دارد که حساسیت آن‌ها بیشتر شده تا حدی که با برخورد کوچک‌ترین مواد غذایی از خود واکنش نشان داده و ملتهب گردند. دندان آسیب ‌دیده با انجام پانسمان دندان از دردهای احتمالی و مشکلات جدی‌تر در آینده در امان بوده و تا مراحل بعدی ترمیم به همان صورت دست‌ نخورده باقی خواهد ماند.

علت استفاده از پانسمان دندان

هدف اصلی دندانپزشک کاهش درد و جلوگیری از بسیاری از آسیب‌های موجود به دندان‌ها است. زمانی که دندان هنوز به‌طور کامل ترمیم و درمان نشده باشد. همان‌طور که از اسم آن مشخص است پانسمان دندان یک روند کاملاً موقتی به‌حساب می‌آید و در شرایط خاص و به دستور و تشخیص دندانپزشک انجام می‌گیرد. این پانسمان به‌طور کلی از پالپ‌های دندان محافظت می‌کند، همچنین از تحریک‌پذیری بیش از حد دندان نیز جلوگیری خواهد کرد. علاوه‌بر آن زمانی که ریشه دندان به قدری عفونت داشته که ادامه درمان امکان‌پذیر نباشد، دندانپزشک از پانسمان استفاده می‌نماید تا بیمار با مصرف آنتی ‌بیوتیک عفونت دندان خود را درمان کند.

میزان ماندگاری پانسمان موقت دندان

به‌طور کلی دیواره و حفاظ برای ماندگاری و طول عمر پانسمان‌ها نیازی اساسی است. زمانی که دندان‌ها دیواره‌های کافی نداشته باشند، پانسمان‌ها بسیار زودتر شروع به ریزش کرده و ماندگاری کوتاه‌تری دارند. عمر پانسمان به‌طور معمول چیزی حدود 2 الی 4 هفته خواهد بود. پوسیدگی، شکستگی، عفونت و… از جمله مشکلاتی هستند که در صورت افتادن پانسمان رخ می‌دهند. بنابراین بهتر است مراحل بعدی درمان در بازه‌های زمانی که پانسمان وجود دارد، انجام شوند.

پانسمان دندان و مزایا و معایب آن

پانسمان موقت دندان هیچ‌گاه برای مدت طولانی مورد استفاده قرار نخواهد گرفت. بنابراین در بیشتر مواقع میزان ماندگاری پانسمان موقت حدود یک ماه است. همچنین برای پانسمان‌ها احتمال شکستگی، تحلیل رفتگی و در آمدن نیز وجود دارند. پانسمان موقت دندان به زودی برداشته شده و جای آن با پرکردگی دائمی تعویض خواهد شد. همچنین این احتمال نیز وجود داشته که اگر مراحل درمان دندان به موقع انجام نگیرند و پانسمان دندان بیشتر از موعد مورد نظر طول بکشد، دندان عفونت کند.

 باید بدانید که حتی بسیاری از درمان‌های اورژانسی دندانپزشکی نیز بدون پانسمان انجام‌شدنی نخواهند بود. همان‌طور که گفته شد هر کاری علاوه‌بر مزایا با معایبی نیز مواجه است که برخی از مزایا و معایب پانسمان موقت دندان به شرح زیر هستند:

مزایای استفاده از پانسمان موقت دندان

استفاده از پانسمان موقت دندان برای مواقعی که بیمار با درد بسیار شدید دندان روبه‌رو می‌شود بسیار مناسب خواهد بود. همچنین گاهی اوقات ماده‌ای به نام اوژنول که نوعی ضدعفونی‌کننده و مسکن به‌شمار می‌رود درون پانسمان‌ها جای داده خواهد شد که در داروهایی مانند میخک نیز قرار دارد.

معایب استفاده از پانسمان موقت دندان

طول عمر پانسمان‌های موقت همان‌طور که از اسمشان پیداست، بسیار کوتاه و در یک بازه زمانی محدود خواهد بود. بنابراین در طی یک ماه پانسمان دندان ممکن است دچار فرسایش، شکستگی شده یا حتی به‌طور کامل از جای خود خارج شود. چنانچه شما نیز از پانسمان موقت دندان استفاده می‌کنید، سعی نمایید حدالامکان برای ترمیم دندان خود به‌صورت دائمی از یک ماه بیشتر زمان تلف نکنید.

به چه دلایلی فرد پس از انجام پانسمان دندان احساس درد دارد؟

کمی درد پس از انجام پانسمان موقت دندان در بیشتر مواقع برای بیماری طبیعی بوده و به دلایل زیر است:

• پانسمان موقت دندان گاهی اوقات در بیمارانی انجام می‌شود که عکس و رادیولوژی نیاز به عصب‌کشی دندان و پر کردن آن را مشخص نکرده و دندان دچار پوسیدگی باشد. فرسودگی و پوسیدگی بسیار عمیق در این مواقع بسیار زیاد بوده؛ اما بیمار احساس درد و ناراحتی نمی‌کند. بنابراین در این موارد متخصص سعی می‌کند پوسیدگی دندان را برداشته و آن را پانسمان می‌نمایدد تا وضعیت کلی آن مشخص گردد. لازم به ذکر است که دندان درد این افراد اغلب زمانی شدت می‌یابد که بی‌حسی دندان آن‌ها بعد از گذشت چند ساعت از انجام کار دندانپزشک گذشته باشد. درد حاصل از تمام شدن بی‌حسی دندان حداکثر تا یک شبانه‌روز ادامه خواهد یافت و در صورت بیشتر شدن آن باید به دندانپزشک مراجعه نمایید و علت را بیابید.
• زمانی که پانسمان دندان را برای تسکین درد دندان خود استفاده می‌کنید نباید توقع تسکین درد را به‌صورت دائمی داشته باشید و احتمال ادامه درد در بیشتر مواقع وجود دارد. بهتر است برای تسکین همیشگی درد دندان خود در 24 ساعت اولیه از داروهای مسکن استفاده نمایید. همچنین به سرعت به دنبال کار و درمان اصلی و استاندارد باشید. انجام ترمیم اصلی مانند عصب‌کشی و درمان ریشه این کمک را به بیمار می‌کند که تا حد زیادی درد دندان او کاهش یابد؛ اما گاهی اوقات بعد از درمان اصلی نیز فرد احساس درد خواهد کرد. همچنین زمانی که پالپ دندان حساس شده و در معرض هوا و تحریک‌های بیرونی پس از عمل جراحی قرار ‌گیرد نیز می‌توانید از پانسمان دندان استفاده نمایید. بنابراین در بسیاری از مواقع و حتی برای درمان‌های فوری استفاده از پانسمان دندان در دندانپزشکی نوین الزامی است.
• زمانی نیز عصب‌کشی برای دندان استفاده شده و ارتفاع پانسمان به‌طوری بلند بوده که دندان‌های عصب‌کشی شده به دلیل رسیدن به فک، دردهای شدید را ایجاد می‌کنند. بنابراین برای تسکین درد در این مواقع به دندانپزشک مراجعه نموده و برای کوتاه کردن پانسمان دندان اقدام نمایید. حال برخی دیگر از دلایل درد دندان پس از پانسمان دندان را برای شما مطرح می‌کنیم:
• ایجاد آفت، سوختگی پنبه، درد محل ورود سوزن، زخم تروماتیک و…
• گیر کردن و ماندن ذرات غذا بین دندان‌ها و در کناره‌های پانسمان و فشرده شدن آن به لثه‌ها

کلام آخر…

دندان‌های انسان به مرور زمان و به دلایلی همچون عدم مراقبت درست و رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان دچار مشکلاتی می‌شوند که نیاز به عمل جراحی و دیگر درمان‌ها خواهند داشت. گاهی اوقات درمان‌های دندانپزشکی برای بیماران طی چند مرحله و در طول یک بازه زمانی حدود یک الی چند ماه انجام می‌گیرند. بنابراین برای نگه داشتن دندان در همان وضعیت باید از پانسمان‌های موقت استفاده کرد. حال این سوال مطرح می‌گردد که پانسمان موقت دندان و کاربردهای آن چیست و چگونه انجام می‌شود؟ طول عمر مفید پانسمان دندان حدوداً یک ماه بوده و برای تسکین درد، جلوگیری از ورود باکتری‌های مضر تا زمان ترمیم اصلی دندان و… انجام می‌شود.