مزیودنس (دندان اضافی) چیست؟

هر فرد در طول زندگی خود دو دسته دندان دارد؛ یک گروه، دندان های شیری و دسته دیگر دندان های دائمی هستند. تعداد دندان های شیری معمولا 20 عدد و دندان های دائمی، 32 عدد است. البته، در مواردی دندان اضافه ای نیز وجود دارد. رایج ترین نوع دندان اضافه، مزیودنس (mesiodens) است.

مزیودنس در جلوی فک بالا، در پشت و یا بین دو دندان پیشین ظاهر می شود. معمولا شکل مخروطی دارد و بیشتر در زمان داشتن دندان های شیری، دیده می شود. وجود مزیودنس، اتفاق نادری است. فراوانی آن در جمعیت به عوامل گوناگونی بستگی دارد. تخمین زده شده که حدود 0.15 تا 1.9 درصد از جمعیت به این وضعیت دچار می شوند. مزیودنس در مردان بیشتر از زنان دیده می شود.

در صورت وجود مزیودنس، باید به موقع برای درمان اقدام کرد. اگر به موقع درمانی صورت نگیرد، مزیودنس می تواند مشکلات دندانی متعددی به وجود آورد.

علت ایجاد مزیودنس چیست؟

علت دقیق ایجاد مزیودنس هنوز مشخص نیست. عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی، تغییرات در هنگام رشد دندان ها می توانند از دلایل احتمالی باشند. به علاوه، رشد دندان اضافه ممکن است با مشکلات دیگری مرتبط باشد؛ از جمله:

• شکاف کام (cleft palate) و شکاف لب
• سندروم گاردنر (Gardner’s syndrome)، اختلال ژنتیکی نادری است که باعث ایجاد غده و انباشتگی هایی در بخش های مختلف بدن می شود
• اختلال ژنتیکی که باعث رشد غیرعادی استخوان های صورت و دندان ها می شود
• اختلال ژنتیکی که باعث رشد غیرعادی دهان، دندان ها، انگشتان دست و پا می شود

همچنین، امکان دارد بیش از یک مزیودنس در دهان ظاهر شود. البته، این اختلال به ندرت دیده شده است.

دندان اضافی

دندان اضافی چه خطراتی برای سلامتی دارد؟

داشتن مزیودنس، مشکلات دندانی متعددی را ایجاد می کند. در این قسمت به برخی از این پیچیدگی ها می پردازیم:

تداخل با دیگر دندان ها

یکی از اصلی ترین مشکلاتی که مزیودنس یا دندان اضافی ایجاد می کند، تداخل با سایر دندان ها است. این تداخل در حالات مختلفی اتفاق می افتد:

• تاخیر در درآمدن دندان های اطراف
• در آمدن دندان های اطراف در مکان های نادرست
• شلوغی و تراکم بالای دندان ها در اطراف مزیودنس
• غیر هم ترازی دندان ها (مال اکلوژن) یا مشکلات بایت (bite)
• وجود فاصله یا شکاف میان دندان ها، مخصوصا دندان های جلویی
• خم شدن غیر عادی تاج یا ریشه دندان ها
• بازجذب ریشه دندان های اطراف؛ در این حالت، ساختمان ریشه دندان از بین می رود

تداخل مزیودنس با سایر دندان ها ممکن است باعث شود فرد، به درمان ارتودنسی نیاز پیدا کند. به همین دلیل، شناسایی و درمان دندان اضافی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

تشکیل کیست (cyst)

کیست (cyst)، کیسه پر از مایعی است که در نواحی مختلف بدن ایجاد می شود. اگر دندان اضافی به صورت نهفته باشد و از لثه بیرون نیاید، ممکن است باعث ایجاد کیستی به نام کیست دنتی ژروس (dentigerous cyst) شود.

به طور کلی، کیست های دنتی ژروس کوچک نشانه یا علامتی ندارند. با این حال، اگر کیست شروع به بزرگ شدن کند، ممکن است مشکلاتی مانند ورم یا جا به جایی دندان های اطراف را به وجود آورد.

درآمدن دندان در حفره بینی

در برخی موارد، دندان اضافه به جای حفره دهان، در حفره بینی ظاهر می شود؛ البته این اتفاق بسیار نادر است. زمانی که دندان در حفره بینی ظاهر می شود، چندین مشکل به وجود می آورد؛ از جمله درد، ورم و انسداد بینی.

دندان اضافی

دندان اضافه چگونه و در چه زمان تشخیص داده می شود؟

مزیودنس ها معمولا در کودکان دیده می شوند. دندان اضافی در معاینات دندانپزشکی و عکس های رادیوگرافی تشخیص داده می شوند. دندان های اضافی بیشتر با دندان های دائمی مرتبط هستند. در نتیجه، دندان اضافی معمولا در زمان درآمدن دندان های دائمی مشاهده می شود.

دندانپزشک، حین معاینه دندان ها می تواند مزیودنس را شناسایی کند. حتی ممکن است خود فرد متوجه وجود دندان اضافه در دهانش شود. در این صورت، باید سریعا به دندانپزشک مراجعه کند.

با این حال، حدود 79 تا 91 درصد مزیودنس ها در حالت نهفته باقی می مانند. از جمله علائم وجود دندان نهفته اضافی، می توان به تراکم بالای دندان ها، غیر هم ترازی دندان ها و تاخیر در درآمدن دندان های اطراف اشاره کرد.

اگر مزیودنس نهفته باشد، می توان به کمک عکس رادیوگرافی آن را شناسایی کرد. برای تشخیص، دندانپزشک باید عکس هایی را که از زوایای مختلف گرفته شده اند، بررسی کند.

کشیدن دندان اضافی و دیگر روش های درمانی

کشیدن دندان، رایج ترین روش مدیریت دندان اضافی است. اما در برخی موارد، مانند مواقعی که مزیودنس یک دندان شیری است و پیچیدگی ایجاد نشده، دندانپزشک ممکن است آن را نکشد و فقط تحت نظر بگیرد. کشیدن دندان اضافی باید با دقت زیادی انجام شود. دو نوع روش کشیدن وجود دارد:

• ساده. در روش ساده، دندان بدون ایجاد برش در لثه ها، کشیده می شود. دندانپزشک از ابزار مخصوصی برای گرفتن و شل کردن دندان استفاده می کند. این پروسه باید در کلینیک یا مطب دندانپزشکی انجام شود.
• جراحی. در موارد پیچیده تر، مانند زمانی که دندان نهفته است، باید از روش جراحی کمک گرفت. در این پروسه، برشی در لثه ها ایجاد می شود که در نهایت با بخیه بسته می شود. از آنجایی که بیشتر مزیودنس ها نهفته هستند، باید از این روش برای کشیدن آن ها استفاده کرد.

به طور کلی، کمی پس از شناسایی و تشخیص دندان اضافی، برای کشیدن آن اقدامات لازم صورت می گیرد. بدین ترتیب، مزیودنس مشکلات بیشتری در دهان ایجاد نمی کند. البته، کشیدن زودهنگام مزیودنس هم می تواند مشکل آفرین باشد. با کشیدن دندان اضافی، بخشی از لثه که قرار است دندان های دائمی از آن بیرون بیایند، صدمه می بیند. در این حالت، ممکن است دندان ها با تاخیر از لثه بیرون بزنند.

به همین خاطر، دندانپزشک پس از کشیدن مزیودنس باید وضعیت دهان و دندان ها را تحت نظر بگیرد تا بتواند وضعیت رشد و درآمدن دندان های دائمی را بررسی کند. در اکثر موارد، پس از کشیدن دندان اضافی، فرد باید درمان ارتودنسی آغاز کند. درمان ارتودنسی برای تصحیح هم ترازی، موقعیت و فاصله دندان ها از یکدیگر انجام می شود.

هزینه های مربوط به کشیدن دندان اضافه

هر چه نهفتگی دندان بیشتر باشد، هزینه کشیدن آن نیز افزایش می یابد. به طور کلی، عوامل مختلفی در هزینه درمان نقش دارند؛ برای مثال، میزان تجربه دندانپزشک، محل زندگی شما و موقعیت مزیودنس در دهان.

دندان اضافی

مزیودنس در بزرگسالان

در اکثر موارد، دندان اضافی در دوران کودکی شناسایی و درمان می شود. اما امکان دارد مزیودنس تا دوران بزرگسالی در دهان باقی بماند و تشخیص داده نشود. برخی علائمی که نشان دهنده وجود مزیودنس هستند، عبارتند از:

• رشد دندان های جلو در زاویه یا موقعیت نادرست
• وجود فاصله میان دندان های جلویی
• غیر هم ترازی دندان های پیشین
• متراکم شدن دندان ها
• در نیامدن دندان های جلویی

اگر شک دارید که در دهان شما دندان اضافی وجود دارد، به دندانپزشک مراجعه نمایید. دندانپزشک با معاینه دندان ها و بررسی عکس های رادیوگرافی می تواند به وجود مزیودنس پی ببرد. از آنجایی که مزیودنس ها معمولا در سنین پایین شناسایی و درمان می شوند، ممکن است پس از کشیدن دندان اضافی، به درمان ارتودنسی یا دیگر درمان های دندانپزشکی نیاز پیدا کنید.

کلام آخر                                            

مزیودنس، دندان اضافی است که در پشت و یا بین دندان های جلویی ظاهر می شود. مزیودنس معمولا در کودکی شناسایی می شود. اگر برای درمان آن اقدام به موقعی صورت نگیرد، امکان دارد مشکلات دندانی دیگری ایجاد شود؛ برای مثال، متراکم شدن دندان ها، غیر هم تراز شدن دندان ها و تاخیر در درآمدن دندان های دائمی.

معمولا پس از شناسایی مزیودنس، برای کشیدن آن اقدام می شود. ممکن است پس از کشیدن دندان، نیاز به انجام درمان های ارتودنسی یا دیگر درمان های دندانپزشکی باشد.

اگر شک دارید که در دهان شما مزیودنس وجود دارد، به دندانپزشک مراجعه کنید. با درمان به موقع، می توانید از بروز مشکلات دندانی جلوگیری نمایید.

عفونت دندان زمانی اتفاق می افتد که باکتری وارد اعصاب یا بافت نرم دندان شود. به بافت نرم دندان، پالپ (pulp) می گوییم. عفونت ممکن است به دنبال پوسیدگی، آسیب یا پروس های دندانپزشکی رخ دهد. به ندرت، عفونت دندان می تواند سبب مرگ شود. عدم درمان عفونت باعث گسترش آن به دیگر بخش های بدن می شود و ممکن است پیچیدگی ها و مشکلات مرگ آفرینی در بدن به وجود بیاید.

در ادامه، به کشنده بودن عفونت دندان و اقدامات لازم برای جلوگیری از مرگ می پردازیم.

آیا عفونت دندان می تواند به مرگ ختم شود؟

زمانی که باکتری وارد اعصاب و پالپ دندان می شود، عفونت به وجود می آید. با پیشرفت عفونت، پاکت های پر از چرکی در اطراف دندان ایجاد می شود که به آن ها آبسه (dental abscess) گفته می شود. در قرن 17، عفونت دندان یکی از پنج علت اصلی مرگ و میر در لندن بود. تا سال 1908، بین 10 تا 40 درصد افرادی که دچار عفونت دندان می شدند، جان می باختند.

با پیشرفت تکنولوژی و پیدایش روش های جدید برای تمیز نگه داشتن دندان ها، مرگ ناشی از عفونت دندان کمتر و کمتر شد. لا این حال، بهتر است آگاهی کافی در مورد این مسئله داشته باشید تا در صورت عفونت دندان هایتان، مراقبت های لازم را انجام دهید. اگر عفونت دندان به موقع درمان نشود، به سایر بخش های بدن گسترش می یابد و مشکلات جدی را ایجاد می کند. این مشکلات و پیچیدگی ها عبارتند از:

• سپسیس (sepsis) یا مسمومیت خون: واکنش شدید و حاد بدن در پاسخ به عفونت
• آنژین لودویک (Ludwig’s angina): مجموعه ای از عفونت های باکتریایی که دهان و زیر زبان را تحت تاثیر قرار می دهند
• فاشئیت نکروزان (necrotizing fasciitis): نوعی عفونت شدید که باعث مرگ بافت نرم بدن می شود
• التهاب میان سینه (mediastinitis): التهاب مدیاستن؛ مدیاستن فضای بین دو ریه است.
• التهاب درون شامه قلب (endocarditis): التهاب پوشش داخلی حفرات قلب
• ترومبوز سینوس کاورنوس (cavernous sinus thrombosis): لخته خون خطرناک در سینوس ها، در پایین مغز و پشت چشم ها
• عفونت استخوان (osteomyelitis): عفونت بافت استخوان
• آبسه مغزی: تجمع چرک در داخل مغز

عفونت دندان با چه سرعتی می تواند باعث مرگ شود؟

نمی توان سرعت دقیقی را مشخص کرد. پاسخ سوالات زیر تا حدی روند عفونت را مشخص می کنند.

چقدر طول می کشد تا آبسه تشکیل شود؟

چندین ماه طول می کشد تا در اثر پوسیدگی، آبسه تشکیل شود؛ چرامه پروسه پوسیدگی تدریجی است و طول می کشد تا پالپ مرکز دندان آسیب ببیند. اما، آسیب یا صدمه به دندان ها می تواند سرعت ورود باکتری به دندان ها را افزایش دهد. برای مثال، شکستن یا ترک خوردن دندان، سرعت ورود باکتری به اعصاب و پالپ را افزایش می دهد.

پس از ایجاد آبسه، چه اتفاقی می افتد؟

پس از شکل گیری آبسه، ورم و درد ضربان داری را در اطراف دندان عفونی تجربه می کنید. این علائم نشان می دهند که مشکلی در دهان وجود دارد. البته قبل از ایجاد آبسه، خود پوسیدگی دندان نیز می تواند درد ایجاد کند. مطالعات نشان داده اند که افرادی که در اثر عفونت دندان می میرند، از چندین ماه قبل از مرگ، دندان درد را تجربه می کنند. در این دوران، می توان از آنتی بیوتیک ها برای درمان دندان درد استفاده کرد. اما، آنتی بیوتیک ها به تنهایی قادر به درمان آبسه نیستند. پوسیدگی دندان ها نیز، باید درمان شود.

اگر آبسه دندانی به موقع درمان نشود، به سایر بخش های بدن مثل فک، گردن و مغز گسترش می یابد. گسترش عفونت همراه با علائمی مانند دشواری در بلع، دشواری در تنفس و عدم توانایی باز کردن دهان است. در این مرحله از عفونت، اگر درمانی آغاز نشود، امکان مرگ وجود دارد.

چه عواملی می توانند باعث بروز پیچیدگی های ناشی از آبسه شوند؟

عوامل متعددی می توانند باعث بروز پیچیدگی های ناشی از آبسه دندانی شوند؛ مانند:

• بالا بودن سن
• دیابت
• اختلال در سیستم ایمنی
• تجربه سوء تغذیه

خطرات ناشی از عفونت دندان

چه زمانی باید برای عفونت دندان به بیمارستان مراجعه کنید؟

اگر عفونت دندان به صورت خود به خودی از بین نرفت، باید به بیمارستان مراجعه کنید. درمان باید به موقع انجام شود تا عفونت گسترش پیدا نکند. در صورت مشاهده علائم زیر، به دندانپزشک مراجعه نمایید:

• درد ضربانی در ناحیه دندان عفونی
• لثه های قرمز و ورم کرده
• بوی بد دهان
• مزه بد دهان
• تغییر رنگ دندان مورد نظر
• افزایش حساسیت دندان در مواجهه با فشار یا سرما و گرما

برخی علائم نشانگر شدید تر شدن عفونت دندان هستند. در صورت مشاهده نشانه های زیر، سریعا به اورژانس مراجعه کنید:

• تب
• بد حالی (به طور کلی)
• ورم عقده های لنفاوی
• سردرد
• سرگیجه و استفراغ
• ورم اطراف صورت، گردن یا چشم ها
• عدم توانایی باز کردن دهان یا فک
• دشواری در تکلم، جویدن و بلعیدن
• دشواری در تنفس
• تند شدن ضربان قلب

اگر دچارعفونت دندان شده اید و حال عمومی خوبی ندارید، بهتر است به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید.

خطرات ناشی از عفونت دندان

عفونت دندان چگونه درمان می شود؟

از جمله روش های درمان عفونت دندان، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تخلیه یا درناژ (drainage). دندانپزشک برش کوچکی در لثه ها ایجاد می کند تا آبسه تخلیه شود. این روش، درمانی موقتی است و برای بهبودی کامل باید از روش های دیگر نیز کمک گرفت.
• عصب کشی (root canal). در پروسه عصب کشی، پالپ عفونی از دندان خارج می شود. سپس، داخل دندان با دقت تمیز و پر می شود. در آخر، روکشی بر روی دندان قرار می گیرد.
• کشیدن دندان. در مواقعی که امکان نجات دندان وجود ندارد، باید دندان را کشید.
• آنتی بیوتیک ها. آنتی بیوتیک ها دارو هایی هستند که باکتری ها را می کشند. در مواقعی، از آن ها برای درمان عفونت دندان استفاده می شود. بسته به شدت عفونت دندان شما، ممکن است آنتی بیوتیک را به صورت خوراکی یا داخل وریدی دریافت کنید. تجویز آنتی بیوتیک، به تنهایی برای درمان عفونت دندان کافی نیست و باید از روش های دیگر مانند عصب کشی یا کشیدن دندان نیز استفاده کرد.

آیا درمان های خانگی بر عفونت دندان اثر دارند؟

می توانید از درمان های خانگی برای کاهش علائم کمک بگیرید:

• مصرف دارو های ضد درد بدون نسخه مانند استامینوفن و اینوپروفن
• خوردن غذا های نرم و جویدن با سمت مخالف دندان عفونی
• پرهیز از غذا هایی که ممکن است اثر منفی بر دندان عفونی بگذارند؛ مانند غذا های خیلی گرم، خیلی سرد، اسیدی، پر ادویه و سفت.
• استفاده منظم از مسواک با موهای نرم و کشیدن نخ دندان. از کشیدن نخ دندان در اطراف دندان عفونی خودداری کنید.
• شست و شوی دهان با آب و نمک یا هیدروژن پراکسید؛ برای کاهش درد و ورم.
• استفاده از کمپرس یخ برای کاهش درد و التهاب
• قرار دادن سیر در نزدیکی دندان عفونی. سیر خواص ضد باکتریایی دارد.

البته، توجه داشته باشید که درمان های خانگی، هیچ گاه جای درمان تخصصی دندانپزشک را نمی گیرند.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، عفونت دندان ممکن است مشکلات جدی به وجود بیاورد و حتی به مرگ ختم شود. اگر عفونت دندان به موقع درمان نشود، به تدریج در بدن گسترش می یابد. گسترش عفونت در بدن با علائمی از جمله تب، دشواری در تنفس و دشواری در بلع همراه است.

عفونت دندان با درد همراه است. در صورت مشاهده علائم عفونت، سریعا به دندانپزشک مراجعه نمایید تا در صورت نیاز، درمان آغاز شود. برای درمان عفونت دندان می توان از پروسه های دندانپزشکی مختلف مانند عصب کشی یا کشیدن دندان استفاده کرد.

پروسه عصب کشی (root canal)، برای بسیاری ناخوشایند است. با این حال، این درمان دندانپزشکی یکی از رایج ترین پروسه هایی است که بر روی دندان ها صورت می گیرد. برای مثال، سالانه بیش از 15 میلیون عصب کشی در ایالات متحده آمریکا انجام می شود. عصب کشی معمولا ساده و بدون درد است. طی آن، پالپ (pulp) آسیب دیده یا عفونی از دندان خارج و جای آن با ماده خاصی پر می شود. در نهایت، روکش محافظی بر روی دندان قرار می گیرد.

عصب کشی دندان های جلویی ساده تر از سایر دندان ها است. در ادامه این مقاله، بیشتر به این موضوع می پردازیم.

مراحل عصب کشی دندان های جلویی به چه صورت است؟

به طور معمول، مراحل عصب کشی دندان های جلویی به صورت زیر است:

• ابتدا، دندانپزشک عکس رادیوگرافی دندانی را که به عصب کشی نیاز دارد، بررسی می کند.
• سپس، دندان و ناحیه اطراف آن را به صورت موضعی، بی حس می کند.
• اطراف دندان مورد نظر، حایلی قرار داده می شود تا لثه ها و سایر بخش های دهان در زمان انجام عصب کشی، تحت تاثیر قرار نگیرند.
• دندانپزشک، اطراف دندان را از لحاظ وجود بافت های مرده، آسیب دیده یا عفونی بررسی می کند.
• مینای دندان با دریل مخصوص سوراخ می شود تا دندانپزشک بتواند به پالپ زیر آن دسترسی پیدا کند.
• بافت های آسیب دیده، پوسیده، مرده و عفونی ریشه دندان برداشته می شود.
• در مرحله بعد، دندانپزشک بخش خالی شده را خشک می کند.
• فضای خالی تمیز شده، با پلیمری از جنس لاتکس پر می شود.
• سوراخ ایجاد شده در دندان، به طور موقتی با ماده ای پر می شود. بدین ترتیب، دندان در دوران بهبودی از آسیب و عفونت در امان باقی می ماند.
• پس از بهبودی، روکش دائمی روی دندان قرار می گیرد و از دندان در برابر عفونت ها و آسیب ها محافظت می کند. طول عمر روکش های دائمی معمولا 10 سال است.

چرا عصب کشی دندان های جلو آسان تر و بی درد تر است؟

از آن جایی که پالپ کمتری در دندان های نازک جلویی وجود دارد، عصب کشی آن ها آسان تر است. همچنین، پالپ دندانی کمتر به معنی درد کمتر است. در واقع، با استفاده از بی حسی موضعی در زمان عصب کشی دندان های جلویی، فرد تقریبا هیچ دردی احساس نمی کند.

دوران بهبودی پس از عصب کشی دندان های جلو

دورران بهبودی پس از عصب کشی دندان های جلو معمولا کوتاه تر است. دندان های جلویی سریع تر بهبود پیدا می کنند.

در عصب کشی دندان های جلو، ممکن است نیازی به روکش دائمی نباشد

دندان های مولر و پری مولر، نقش اصلی را در خرد کردن و جویدن مواد غذایی ایفا می کنند. به طور کلی فشار زیادی به دندان های جلویی وارد نمی شود. در نتیجه، ممکن است نیازی به قرار دادن روکش دائم روی دندان نباشد. در این حالت، در زمان بهبودی از عصب کشی، دندان با ماده ای موقتی پر می شود. پس از بهبودی دندان، پر کردگی دائمی از جنس کامپوزیت، در دندان قرار می گیرد.

عصب کشی دندان های جلویی

مشکلات و پیچیدگی های احتمالی

طبیعی است که پس از عصب کشی دندان، کمی احساس درد داشته باشید. این درد، پس از گذشت چند روز، به طور خود ب خودی از بین می رود. اگر پس از یک هفته، همچنان احساس درد داشتید، به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

به طور کلی، پروسه عصب کشی بی خطر است و عفونت های ناشی از آن به ندرت رخ می دهند. مواردی که با مشاهده آن ها باید سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید، عبارتند از:

• درد و ناراحتی. در صورت احساس کم، زیاد یا تشدید شونده بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر فشار دادن دندان باعث درد می شود و یا نوشیدنی های سرد و گرم احساس ناراحتی را تشدید می کنند، بهتر است با فرد متخصص تماس بگیرید.
• ترشحات و چرک. وجود ترشحات سبز یا زرد رنگ و همچنین چرک در ناحیه دندان عصب کشی شده.
• بافت ملتهب. در صورت التهاب و قرمز شدن لثه ها، صورت یا گردن پس از انجام عصب کشی، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید.
• مزه و بوی غیرعادی دهان. ممکن است در اثر عفونت، مزه و بوی دهان تغییر نماید.
• غیر هم ترازی بایت. اگر پرکردگی موقت و یا روکش جا به جا شود، امکان دارد دندان ها نامرتب و غیر هم تراز شوند.

عصب کشی دندان های جلویی

نکاتی در مورد دوران بهبودی پس از عصب کشی دندان

از جمله نکات مهم مربوط به سالم نگه داشتن دندان ها، پس از انجام عصب کشی، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. بهتر است حداقل روزی دو مرتبه مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
• از دهانشویه ضدعفونی کننده استفاده نمایید. هر روز، مخصوصا در روز های پس از عصب کشی دندان، از دهانشویه ضدعفونی کننده استفاده کنید.
• هر شش ماه، برای چکاپ و جرم گیری دندان ها به دندانپزشک مراجعه کنید. با انجام این کار، دندان ها و لثه هایتان سالم باقی می مانند و عفونت یا بیماری های دهان به موقع درمان می شوند.
• در صورت مشاهده علائم عفونت یا جراحت، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید.

عصب کشی دندان های جلویی

هزینه عصب کشی دندان های جلویی

هزینه عصب کشی دندان های جلویی ممکن است کمی کمتر از دندان های عقبی باشد؛ چراکه پروسه آن آسان تر است. به طور کلی، عوامل متعددی در مقدار هزینه عصب کشی دخیل هستند؛ از جمله محل زندگی و تجربه دندانپزشک.

عصب کشی دندان های جلویی

اگر دندان شما نیاز به عصب کشی داشته باشد اما این پروسه را انجام ندهید، چه اتفاقی می افتد؟

عصب کشی، درمان بسیار مناسبی برای دندان های آسیب دیده و عفونی است. عدم انجام این پروسه به پیشرفت عفونت، تجمع بیشتر باکتری ها و آسیب شدید تر منجر می شود. در واقع، دندانی که به عصب کشی نیاز دارد، بسیار ضعیف شده است. کشیدن دندان، جایگزین مناسبی برای عصب کشی نیست. بسیاری از افراد، به دلیل ترس از شدت درد عصب کشی، ترجیح می دهند دندان خود را نزد دندانپزشک بکشند. اما با پیشرفت دارو های بی حسی و ضد درد، از شدت دردناکی پروسه عصب کشی کاسته شده است. به علاوه، کشیدن دندان ها مشکلات جدی در ساختمان دهان و فک ایجاد می کند.

خلاصه

همانطور که گفته شد، عصب کشی دندان های جلویی پروسه ای تقریبا بدون درد و آسان است. انجام عصب کشی، تا سال های سال دندان را حفظ می کند. در صورت مشاهده علائم عفونت یا احساس درد در دندان هایتان، بهتر است سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. عصب کشی به موقع دندان می تواند آن را نجات دهد و تا سال های سال حفظ کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عصب کشی دندان های جلویی، می توانید با دندانپزشک خود صحبت کنید.

درد ضربان دار دندان ها معمولا نشان دهنده وجود عفونت یا آسیبی در داخل دهان است. در اکثر موارد، درد مربوط به پوسیدگی دندان ها یا آبسه است. نمی توان تنها با توجه به علائم، علت ایجاد درد ضربان دار را پیدا کرد. به علاوه، جراحات و آبسه های دهان همیشه قابل دیدن نیستند. بنابراین، در صورت احساس درد ضربان دار در دهان، باید سریعا به دندانپزشک مراجعه کرد.

در این مقاله، به رایج ترین علل ایجاد درد ضربان دار دندان ها و نحوه درمان آن می پردازیم.

عوامل ایجاد کننده

عوامل متعددی می توانند در ایجاد درد ضربانی دندان ها نقش داشته باشند. روش درمانی مناسب با توجه به علت درد انتخاب می شود.

ابزار و وسایل دندانی

ابزار و وسایل دندانی که به تازگی در دهان قرار گرفته اند، مخصوصا بریس های دندانی یا هدگیر (headgear)، دندان ها را به آرامی جابه جا می کنند. این حرکت ممکن است باعث ایجاد درد و احساس فشار شود. فرد ممکن است درد ضربان داری را در کل دهان یا بخشی از آن احساس کند. این درد بی خطر است و نشانه ای از وجود مشکلی جدی تر نیست. می توان با مصرف دارو های مسکن ضد درد مانند ایبوپروفن، مقداری از این درد را کاهش داد. البته، اگر پس از چند روز درد از بین نرفت و بهتر نشد، باید به دندانپزشک متخصص ارتودنسی مراجعه کرد.

پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها

پوسیدگی شدید دندان ها می تواند باعث ایجاد سوراخ در آن ها شود. پوسیدگی دندان ها همیشه قابل دیدن نیست. درد ضربان دار می تواند نشانه ای از پوسیدگی باشد. در واقع، عصب دندان ممکن است در اثر پوسیدگی آسیب دیده باشد و احساس درد به وجود بیاید. دندانپزشک می تواند پوسیدگی و سوراخ دندان را درمان کند. روش درمان به شدت خرابی دندان بستگی دارد. در مواردی، پر کردن دندان کافی است اما در موارد شدید تر، ممکن است نیاز به انجام عصب کشی یا کشیدن دندان باشد.

عفونت های دندانی

عفونت دندان ها و لثه ها می تواند درد ضربان دار و علائم دیگری مانند ورم صورت ایجاد کند. این عفونت ها معمولا زمانی اتفاق می افتند که فرد، پوسیدگی دندانش را به موقع درمان نمی کند. البته، پس از انجام جراحی های دهان یا آسیب به دهان هم ممکن است عفونت بروز پیدا کند. عفونت دندان می تواند گسترش پیدا کند؛ بنابراین باید به سرعت برای درمان آن اقدام کرد.

در اکثر موارد، علاوه بر درمان علت اصلی ایجاد درد، باید آنتی بیوتیک هم تجویز شود. در مواردی ممکن است نیاز به عصب کشی، کشیدن دندان و جراحی دندان باشد. دارو های مسکن ضد درد بدون نسخه می توانند در کاهش درد موثر باشند. البته، بهتر است که در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه شود.

آسیب به دندان ها یا صورت

ضربه به دندان ها یا صورت ممکن است باعث شکستگی یا ترک خوردن دندان ها شود. در برخی رشته های ورزشی نیز، احتمال آسیب دندان ها زیاد است. صدمه وارد شده، همیشه قابل دیدن نیست؛ مثلا ممکن است دندان از زیر خط لثه بشکند. در چنین مواردی، فرد درد زیادی احساس می کند. اگر درمان به موقع انجام نشود، صدمات و جراحات می توانند به عفونت ختم شوند.

برخی اوقات، پرکردگی دندان ها دچار شکستگی می شود. ضربه ناگهانی به صورت یا دهان می تواند باعث شکستن پرکردگی شود. البته پر کردگی های قدیمی نیز، به مرور زمان فرسوده می شوند و با احتمال بیشتری دچار ترک یا شکستگی می شوند. بسیار مهم است که بلافاصله پس از ضرب دیدن دندان ها، به دندانپزشک مراجعه شود. چه استخوان صورت دچار شکستگی شده باشد و چه دندانی شکسته باشد، بهتر است درمان در اسرع وقت انجام شود.

درد ضربان دار دندان

بیماری لثه

بیماری لثه، در دهان التهاب و درد ایجاد می کند. با اینکه عفونت های دهان می توانند باعث ابتلا به بیماری لثه شوند، تجمع پلاک دندانی رایج ترین علت ایجاد بیماری لثه است. افرادی که به این بیماری دچار هستند، درد لثه، درد ضربان دار دندان ها و خون ریزی از لثه ها را تجربه می کنند.

برای درمان بیماری لثه، دندانپزشک پلاک و تارتار تجمع یافته را از روی دندان ها پاک می کند. برای حفظ سلامت لثه ها، فرد باید به بهداشت دهان خود توجه بیشتری داشته باشد. استفاده از دهانشویه های درمانی می تواند از التهاب لثه ها بکاهد.

مینای ضعیف دندان ها

مینای دندان (خارجی ترین لایه دندان) به مرور زمان فرسوده می شود. به تبع آن، دندان ها به سرما و گرما حساس می شوند. در مواردی نیز، فرد درد ضربان داری را در دندان خود حس می کند. استفاده از خمیردندان های مخصوص دندان های حساس، در برخی افراد موثر است. البته، برای درمان علت زمینه ای ضعیف شدن مینای دندان، باید به دندانپزشک مراجعه کرد.

درمان مینای ضعیف شده دندان به روش های مختلفی صورت می گیرد؛ برای مثال، پرکردن دندان و روکش گذاری.

التهاب سینوس ها (سینوزیت)

سینوزیت، التهاب سینوس ها است. سینوس ها، مجاری هوایی پشت بینی هستند. عوامل مختلفی می توانند در ایجاد سینوزیت دخیل باشند؛ برای مثال، عفونت، آلرژی و واکنش های سیستم ایمنی. علائم سینوزیت به سرماخوردگی معمولی شباهت دارد. از نشانه های سینوزیت می توان به ترشحات بینی، گرفتگی بینی، سردرد و دندان درد اشاره کرد. سینوزیت می تواند مشکلات دندانی متعددی مانند درد ضربان دار ایجاد کند.

علت ایجاد سینوزیت، روش درمانی مناسب را تعیین می کند. روش های درمانی شامل تجویز آنتی بیوتیک، جراحی و تغییر عادات زندگی است.

درآمدن یا نهفتگی دندان های عقل

دندان های عقل در عقب دهان قرار گرفته اند و در بزرگسالی رشد می کنند. درآمدن این دندان ها می تواند درد ضربان دار به همراه داشته باشد. دندان های عقل نهفته ممکن است با زاویه نادرستی رشد کنند و به دندان های اطراف فشار وارد کنند. فشار به دندان های اطراف ممکن است باعث ایجاد درد شود.

دارو های مسکن می توانند از شدت علائم بکاهند. اما در مواردی ممکن است نیاز به جراحی و کشیدن دندان های عقل باشد.

دندان قروچه (بروکسیسم)

ساییدن دندان ها بر هم یا دندان قروچه یکی از اصلی ترین عوامل ایجاد درد ضربانی دندان ها است. درمان بروکسیسم، استفاده از محافظ های دهانی است. عوامل مختلفی از جمله استرس می توانند باعث ایجاد دندان قروچه شوند.

درد سایر بخش های صورت

برخی اوقات، آسیب بخشی از بدن می تواند باعث ایجاد درد در قسمتی دیگر شود. برای مثال، کسی که به گرفتگی گردن و فک دچار شده است، ممکن است درد ضربان داری در دندان هایش احساس کند.

در مواردی، فرد می تواند منشا درد را با فشردن یکی از عضلات نزدیک، پیدا کند. اگر فشردن عضله باعث درد شدید تری شد، می توان نتیجه گرفت که درد عضلانی سبب درد ضربان دار دندان ها شده است.

زونا (shingles)

نوعی ویروس هرپس می تواند عفونتی به نام زونا (shingles) را ایجاد کند. این عفونت بسیار دردناک است و از چند روز تا چند هفته طول می کشد. افرادی که به آبله مرغان مبتلا شده اند، ممکن است به زونا دچار شوند. افراد مسن تر و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض این بیماری هستند.

بروز عفونت زونا در دهان به ندرت اتفاق می افتد، اما ممکن است. عفونت دهانی ابتدا باعث ایجاد درد ضربان دار می شود و سپس جوش هایی پدیدار می شوند. این جوش ها معمولا در یک طرف دهان به وجود می آیند. دارو های ضد درد می توانند در کنترل زونا کمک کننده باشند. دارو های ضد ویروسی نیز قابل استفاده هستند اما باید توجه داشت که زونا، به طور کامل بهبود پیدا نمی کند و فقط می توان آن را کنترل کرد.

اگر به زونا مشکوک هستید و علائم آن را در دهان خود مشاهده می کنید، بهتر است به پزشک و دندانپزشک مراجعه کنید.

درد ضربان دار دندان

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

کسانی که در اثر آسیب جزئی، درد ضربان دار را تجربه می کنند، می توانند تا ظاهر شدن علائم بیشتر دست نگه دارند و به دندانپزشک مراجعه نکنند. اما اگر دلیل درد مشخص نیست و پس از مدتی هم از بین نرفته است، باید سریعا نزد دندانپزشک رفت. به ندرت ممکن است عفونت دندان به سایر بخش های بدن گسترش پیدا کند و عفونت های جدی را ایجاد نماید.

در صورت مشاهده علائم زیر، بهتر است به صورت اورژانسی به دندانپزشک مراجعه کنید:

• تب کردن
• ورم صورت
• دشواری در بلع و تنفس
• گیجی و از هوش رفتن

خلاصه

درد ضربان دار دندان نشانه این است که مشکلی در دندان یا در نزدیکی آن وجود دارد. حتی اگر شدت درد بیشتر نشود، باید برای تشخیص علت و درمان آن به دندانپزشک مراجعه شود. درمان زودهنگام می تواند از عفونت های جدی تر و ایجاد بیماری های وخیم تر جلوگیری کند.

اثرات نوشابه بر دندان ها

اگر تا به حال، پدر و مادر یا دوستانتان به شما پیشنهاد کرده اند که قوطی نوشابه را کنار بگذارید و به جای آن آب بنوشید، کاملا حق با آن ها بوده است. نوشابه حاوی مقدار زیادی شکر است و فایده ای از نظر غذایی ندارد. بر اساس مطالعاتی که در سال 2017 انجام شد، نوشیدن زیاد نوشابه با چاقی مرتبط است. همچنین، نوشابه ها در خود موادی دارند که برای دندان ها شدیدا مضر هستند. هر از چند گاهی نوشیدن نوشابه مشکلی ندارد؛ مخصوصا اگر بلافاصله پس از آن آب بنوشید. اما اگر مصرف نوشابه تان بالا باشد، دندان های شما آسیب می بینند.

اثرات نوشابه بر دندان

آیا نوشیدنی های گاز دار می توانند باعث پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها شوند؟

دندان های شما نسبت به قند های موجود در نوشیدنی ها و مواد غذایی، آسیب پذیر هستند. زمانی که نوشابه های گاز دار می نوشید، این مایع حاوی قند تمام سطوح دندان هایتان را می پوشاند. حتی پس از این که نوشابه را قورت داده اید، پس مانده قندی بر روی دندان ها باقی می ماند. باکتری موجود در دهان، وجود قند در دهان را حس می کند و به تدریج از آن تغذیه می کند.

استفاده باکتری ها از مواد قندی باعث به وجود آمدن اسید هایی می شود که برای دندان ها مضر هستند. به مرور زمان، اسید ها مینای دندان ها را از بین می برند. مینا، خارجی ترین لایه دندان است و دندان را می پوشاند. این فرسایش، مینای دندان را نازک و نازک تر می کند و لایه خارجی دندان ضعیف می شود. ضعیف شدن مینای دندان می تواند سبب ایجاد پوسیدگی و سوراخ شدن دندان شود. در موارد شدید، قسمت هایی از مینا به طور کلی از بین می رود و بخشی از عاج دندان نمایان می شود. عاج (dentin)، بخش حساس و میانی دندان است که پالپ را می پوشاند.

به علاوه، ممکن است در نوشابه علاوه بر شکر، شیرین کننده های مصنوعی وجود داشته باشد که دقیقا همان آسیب را به دندان ها وارد می کنند. این شیرین کننده ها در برچسب محتوای ماده غذایی، جزو شکر یا قند دسته بندی نمی شوند و به همین دلیل می توانند گمراه کننده باشند.

از جمله شیرین کننده ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شربت ذرت با فروکتوز زیاد
• ملاس یا شیره
• دکسترین
• عسل
• شربت مالت
• عصاره غلیظ نیشکر

اثرات نوشابه بر دندان

آیا نوشابه رژیمی برای سلامت دندان ها بهتر است؟

ممکن است گمان کنید که نوشیدن نوشابه های گازدار رژیمی  صدمه کمتری به دندان هایتان وارد می کند. نوشابه های رژیمی، از نظر داشتن کالری کمتر قطعا برای سلامت شما و دندان هایتان بهتر هستند. در واقع، نوشیدنی های بدون قند و یا با قند پایین تر، احتمال پوسیدگی دندان ها را کاهش می دهند.

اما، مصرف نوشیدنی های رژیمی، راه حلی جادویی نیست. براساس یافته ها و شواهد موجود، نوشابه های گازدار رژیمی، شدیدا اسیدی هستند. از جمله موادی که ممکن است در نوشابه های رژیمی وجود داشته باشد، می توان به فسفریک اسید، اسید سیتریک و اسید تارتاریک اشاره کرد. اسید، مینای روی دندان ها را به تدریج از بین می برد و نهایتا دندان ها را سوراخ می کند.

چگونه می توان احتمال پوسیدگی دندان ناشی از نوشیدن نوشابه های گاز دار را کاهش داد؟

برای کاهش احتمال پوسیدگی دندان هایتان، موارد زیر را رعایت کنید:

مقدار کمتری نوشابه بنوشید

هر چه مقدار نوشابه ای که با دندان ها تماس پیدا می کند، کمتر باشد، میزان اسید و قند هایی که باعث پوسیدگی می شوند نیز کاهش می یابد. بنابراین، اگر هر روز از نوشابه های گازدار استفاده می کنید، بهتر است تا جای ممکن این عادت خود را تغییر دهید و آب بیشتری بنوشید.

می توانید از آب شیر استفاده کنید، اما بسیاری از افراد آب های طعم دار را ترجیح می دهند. برچسب روی آب های طعم دار را با دقت بررسی کنید و مطمئن شوید که در آن شکر و شیرین کننده ای وجود ندارد. در غیر این صورت، نوشیدن آب های طعم دار می تواند به اندازه نوشابه های گاز دار مضر باشد.

اثرات نوشابه بر دندان

به طور منظم مسواک بزنید و نخ دندان بکشید

یکی بهترین روش های جلوگیری از پوسیدگی دندان ها، مسواک زدن به طور منظم، 2 بار در روز، است. از مسواک هایی با موهای نرم استفاده کنید و بهتر است که خمیر دندان حاوی فلوراید باشد. به علاوه، باید هر روز نخ دندان بکشید تا مواد غذایی در فضاهای باریک و تنگ میان دندان ها و لثه ها گیر نکنند.

پس از نوشیدن نوشابه های گاز دار، دهان خود را با آب شست و شو دهید

توصیه می شود که بلافاصله پس از نوشیدن نوشابه های گاز دار، دهان خود را با آب شست و شو دهید. با انجام این کار، مقداری از قند ها و اسید ها قبل از اینکه بتوانند اثر منفی خود را اعمال کنند، از دهان شسته می شوند. اگر برایتان مقدور است، پس از نوشیدن دندان های خود را مسواک بزنید.

به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید

دندانپزشک، دندان ها را از نظر وجود پوسیدگی یا خرابی بررسی می کند. در صورت وجود پوسیدگی و سوراخ شدگی، دندانپزشک آن ها را پر می کند. بهتر است که هر شش ماه به دندانپزشک مراجعه کنید. البته بسته به نوع و وضعیت دندان ها، ممکن است فردی به ویزیت های بیشتر یا کمتری نیاز پیدا کند. توجه داشته باشید که عدم مراجعه منظم به دندانپزشک می تواند احتمال ابتلا به عفونت حاد لثه را افزایش دهد.

از فلوراید درمانی استفاده کنید

نتایج تحقیقات انجام شده در سال 2015 نشان دادند که ضعیف و نازک بودن مینای دندان، احتمال پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها را افزایش می دهد. محققان دریافتند که فلوراید درمانی تخصصی که دندانپزشک آن را انجام می دهد، می تواند برای افرادی که مینای دندان ضعیفی دارند، مفید باشد.

اثرات نوشابه بر دندان

از سیلانت ها بر روی دندان های خود استفاده کنید

سیلانت دندانی (dental sealant)، پوشش نازکی است که به سطح دندان های عقبی می چسبد و از بروز پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها جلوگیری می کند. افرادی که به دلایل مختلف، بیشتر در معرض پوسیدگی دندان هستند، می توانند از سیلانت ها استفاده کنند. دندان های مولر (molars)، پستی و بلندی های زیادی در سطح خود دارند و محل مناسبی برای تجمع باکتری و قند ها هستند.

اثرات نوشابه بر دندان

آیا نوشیدن نوشابه با نی، مزیتی دارد؟

نوشیدن نوشابه با نی می تواند از ایجاد لکه بر روی دندان ها پیشگیری کند؛ زیرا نی، تماس بین دندان ها و نوشیدنی را کاهش می دهد. با کاهش تماس با نوشابه، قند و اسید کمتری به دندان ها برخورد می کند و در نتیجه، آسیب کمتری به آن ها می رسد.

البته، بستگی دارد که چگونه از نی استفاده می کنید. استفاده از نی ممکن است از دندان های جلویی شما محافظت کند اما دندان های عقبی همچنان در معرض پوسیدگی قرار می گیرند. اگر با نوشابه را با نی بنوشید ولی مایع را در دهان خود بگردانید یا برای مدت کوتاهی نگه دارید، قند ها و اسید ها به دندان های عقبی صدمه وارد می کنند.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، نوشیدن نوشابه های گاز دار لذت بخش است اما می تواند صدمه زیادی به دندان هایتان وارد کند؛ حتی اگر از نوشابه های رژیمی استفاده کنید.

نوشابه می تواند مینای دندان ها را فرسایش دهد و باعث ایجاد پوسیدگی و سوراخ در دندان ها شود. اگر می خواهید نوشابه گاز دار بنوشید، از روش های نام برده شده برای کاهش اثرات مضر آن استفاده کنید.