آشنایی کامل با درمان ریشه یا عصب کشی دندان
احتمالا تاکنون دندان درد را تجربه کرده‌اید. در این شرایط معمولا دندان دچار پوسیدگی شده است که دندانپزشک به افراد توصیه می‌کند تا برای عصبکشی اقدام نمایند. آیا اطلاعی از نحوه عصبکشی یا درمان ریشه دندان دارید؟ می‌دانید که چه زمانی دندان نیاز به عصبکشی خواهد داشت؟ گاهی افراد به درستی از دندان‌های خود مراقبت کرده و مواد غذایی و نوشیدنی‌های مضر را مصرف نمی‌کنند؛ اما با این حال متوجه پوسیدگی دندان و سایر مشکلات مربوط به آن می‌شوند. پوسیدگی دندان عفونت را نیز به دنبال دارد. هنگامی که ریشه دندان دچار عفونت می‌گردد، افراد درد شدیدی را احساس خواهند کرد که تنها راه نجات عصبکشی است. در صورت قرارگیری در چنین شرایطی آشنایی کامل با درمان ریشه یا عصبکشی دندان می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
عصب کشی؛ راهی برای نجات دندان و رهایی از درد آن
عصبکشی به یک پروسه دندانپزشکی گفته می‌شود که طی آن ریشه دندان درمان خواهد شد. در صورتی که دندان خود را عصبکشی کنید، دیگر نیازی به کشیدن آن نخواهید داشت. هنگامی که ریشه دندان درمان شود، پوسیدگی و عفونت نیز برطرف می‌گردد. دندانپزشک یا اندودنتیست به کمک بی‌حسی موضعی فرآیند عصبکشی را به انجام می‌رساند. عوامل متعددی می‌توانند سبب گردند که افراد دندان درد شدید را تجربه کنند. یکی از این عوامل عفونت بوده که اگر به بخش داخلی یا پالپ دندان نفوذ نماید، سبب درد شدید دندان می‌شود و تنها راه‌حل برای رهایی از آن انجام عصبکشی است.
به قسمت درونی و نرم دندان پالپ گفته می‌شود که ریشه و عصب دندان در این بخش جای گرفته است. طی پروسه عصبکشی دندانپزشک این بخش را پاکسازی می‌کند و سپس محفظه به وجود آمده را با مواد خاصی پر خواهد کرد.
دندانپزشک برای درمان ریشه چه مراحلی را طی می کند؟
پروسه عصبکشی عموما در مطب متخصص درمان ریشه صورت می‌پذیرد. متخصص، دندان آسیب دیده را مورد بررسی قرار میدهد و سپس جهت تایید تشخیص خود، از اشعه ایکس کمک میگیرد. حال در صورتی که دندان شما نیاز به عصبکشی داشته باشد، پروسه عصبکشی برای شما انجام خواهد گرفت. این فرآیند چند مرحله اساسی دارد. مراحل عصبکشی دندان شامل موارد زیر می‌شوند:
1. تزریق بی‌حسی
اولین مرحله عصبکشی، تزریق بی‌حسی است. این مرحله به این منظور انجام میگیرد که افراد حین عصبکشی متوجه دردی نشوند. تنها تزریق میزان کمی از داروهای بی‌حس کننده به لثه مجاور دندان مورد نظر، می‌تواند لثه شما را بی‌حس نماید. بی‌حسی در این مرحله به صورت موضعی انجام خواهد گرفت. در صورتی که عفونت و پوسیدگی دندان‌ها شدت یابد، امکان دارد که فرآیند بی‌حس شدن لثه فرد زمان‌بر باشد. زمانی که دندانپزشک فرد را برای اولین بار معاینه می‌نماید، مصرف داروهای آنتی بیوتیک را به او توصیه می‌کند. این داروها به کنترل شدن عفونت کمک کرده و دندانپزشک پس از گذشت ده تا پانزده روز از مصرف آنتی بیوتیک‌ها اقدام به عصبکشی خواهد نمود.
درمان ریشه یا عصب کشی دندان
2. برداشتن پالپ دندان
پس از اینکه دندان فرد بی‌حس شد، مرحله دوم عصبکشی آغاز می‌گردد. در این مرحله، اندودنتیست در بخش بالایی دندان که به آن عاج دندان گفته می‌شود، شکاف ریزی را به وجود می‌آورد. در این صورت می‌تواند پالپ دندان را مشاهده نماید. در این مرحله به کمک ابزارهای ویژه‌ای تحت عنوان فایل دندانپزشکی، پالپ آلوده یا آسیب دیده را جدا نموده تا کانال عصبی قابل مشاهده باشد. سپس با تمرکز بالا فرآیند عصب کشی را انجام میدهد.
3. تمیز کردن کانال ریشه و تزریق آنتی بیوتیک
بعد از اینکه پالپ دندان برداشته شد، مرحله سوم آغاز می‌شود. در این مرحله نوبت به تمیز کردن کانال و تزریق آنتی بیوتیک به صورت موضعی می‌رسد. تزریق آنتی بیوتیک با هدف سرکوب عفونت انجام میگیرد. آنتی بیوتیک‌ها همچنین از تشدید و عود نمودن مجدد آن ممانعت به عمل می‌آورند. بعد از اینکه پاکسازی کانال‌ها صورت گرفت و کاملا ضدعفونی شدند، فضای دندان به کمک خمیر سیلر و ماده‌ای لاستیک مانند تحت عنوان گوتاپرکا پر می‌شود. همچنین امکان دارد که دندانپزشک به منظور مدیریت و اطمینان از سرکوب عفونت‌ها، مصرف آنتی بیوتیک‌های خوراکی را توصیه کند.
4. مرحله پر کردن دندان در عصبکشی
پر کردن را می‌توان مرحله آخر عصبکشی دانست. در این مرحله، شکاف کوچک ایجاد شده در بخش بالایی دندان پر می‌شود. همچنین مسدود سازی سوراخ‌ها و درزها به کمک سیلانت انجام میگیرد. بعد از انجام عصبکشی، دندان‌ها دیگر استحکام و مقاومت پیشین را ندارند. از این رو بهتر است که روکش دندان نیز بعد از عصبکشی به کار گرفته شود تا با گذشت زمان هیچ آسیبی متوجه دندان‌ها نگردد.
درمان ریشه یا عصب کشی دندان
چه زمانی ریشه دندان نیاز به درمان دارد؟
عصبکشی زمانی صورت می‌پذیرد که بخش درونی یک دندان یا همان پالپ در معرض آسیب، التهاب یا عفونت قرار گیرد. حتی در صورتی که بخش درونی دندان مرده باشد، تاج دندان می‌تواند همچنان دست نخورده بماند. از میان بردن پالپ دندان آلوده را می‌توان مناسب‌ترین شیوه در جهت حفظ ساختار دندان‌ها دانست. دلایل متعددی می‌توانند عصبی کشی دندان را به دنبال داشته باشند. موارد زیر اشاره به برخی از آن‌ها دارند:
- پوسیدگی عمیق به علت درمان نکردن مشکلات جزئی دندان
- صورت گرفتن چندین پروسه درمانی دندانپزشکی روی یک دندان
- بروز ترک در دندان
- در معرض آسیب قرار گرفتن یا شکستن دندان طی تصادف یا هر حادثه دیگری
- تشدید پرکردگی قدیمی
آیا افراد به هنگام عصب کشی دردی احساس می کنند؟
افراد زیادی قصد دارند که دندان خود را عصبکشی نمایند؛ اما از بابت درد احتمالی ابراز نگرانی می‌کنند. باید به اطلاع این افراد برسانیم که با تزریق داروی بی‌حسی شما دیگر هیچ گونه دردی را احساس نخواهید کرد. تنها به هنگام تزریق بی‌حسی امکان دارد کمی احساس درد داشته باشید. البته این درد نیز جزئی و گذرا بوده و جایی برای نگرانی باقی نمی‌ماند.
مراقبت های پس از عصب کشی را هرگز فراموش نکنید.
پس از اینکه مراحل عصبکشی شما به پایان رسید، با گذشت زمان اثر داروی بی‌حسی نیز از بین خواهد رفت. در این شرایط امکان دارد که در ناحیه دندان و لثه درد را احساس کنید و حتی شاهد تورم لثه‌های خود باشید. اغلب دندانپزشکان به هنگام مشاهده این علائم، داروهای ضد دردی همچون استامینوفن و ایبوپروفن را تجویز می‌کنند. فرآیند عصبکشی آنچنان پیچیده نبوده و شما را محدود نخواهد کرد. با گذشت تنها یک روز از پروسه عصبکشی، شما می‌توانید زندگی به روال گذشته خود را ادامه دهید. در حالت کلی بعد از اینکه مراحل درمان ریشه به پایان رسید، رعایت نکات زیر الزامی است:
- در صورتی که درد دندان و لثه شما شدت یافت یا بعد از چند روز همچنان برطرف نشد، حتما به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
- هرگز مواد غذایی و خوراکی‌ها را با دندان تازه عصبکشی شده خود در همان ساعات ابتدایی نجوید.
- مسواک زدن و استفاده از نخ دندان را هرگز فراموش نکنید.
- هنگامی که دندان‌های خود را مسواک می‌زنید، خمیر دندان شما باید حاوی فلوراید باشد.
درمان ریشه یا عصب کشی دندان
برای عصب کشی دندان چه مقدار باید هزینه کرد؟
بسته به اینکه دندان‌های شما تا چه حد پوسیده و خراب بوده‌اند و چه تعداد از کانال‌های دندان‌های شما نیاز به عصبکشی داشته باشند، هزینه شما متفاوت خواهد بود. به همان میزانی که مشکلات دندان شما بیشتر باشد، به تبع هزینه درمان شما بالاتر می‌شود. همچنین از آنجایی که دندانپزشک به راحتی به دندان‌های انتهایی دسترسی ندارد و نمی‌تواند دید خوبی داشته باشد، هزینه درمان این دسته از دندان‌ها نیز بالاتر است.
سوالات متداول
Ø آیا بعد از عصبکشی همچنان باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
بله؛ افراد می‌بایست در ابتدا صبر کنند تا چند روز از پروسه عصبکشی آن‌ها بگذرد، سپس به دندانپزشک مراجعه نمایند. دندانپزشک در این جلسه به کمک اشعه ایکس ریشه دندان را مورد بررسی قرار میدهد تا از برطرف شدن عفونت در آن اطمینان حاصل نماید. سپس در این مرحله، دندان افراد را به صورت دائمی پر خواهد کرد.
Ø عفونت پالپ دندان چه نشانه‌هایی دارد؟
موارد زیر اشاره به شایع‌ترین علائم عفونت پالپ دندان اشاره دارند. در این شرایط، شما باید به دندانپزشک مراجعه کنید و دندان خود را عصبکشی نمایید.
- احساس درد متوسط تا شدید در دندان در زمان جویدن غذا
- تورم و احساس گرما در لثه‌ها
- لقی دندان
- احساس درد در زمان نوشیدن مواد خیلی سرد یا خیلی گرم
Ø چند روز پس از عصبکشی، دندان را باید پر کرد؟
در اصل، شرایط دندان شما روز دقیق درمان را تعیین می‌کند. در شرایطی که به پالپ دندان چندان آسیبی وارد نشده باشد و عصبکشی تنها طی یک جلسه به اتمام برسد، پر کردن دندان، بعد از انجام این روش درمانی در همان جلسه صورت میگیرد؛ اما در شرایطی که سطح آسیب وسیع‌تر باشد، بین عصبکشی و پر کردن چند روز فاصله وجود خواهد داشت.
Ø اگر برای درمان ریشه اقدام نکنیم، چه عواقبی در انتظار ما خواهد بود؟
دندانی که پوسیده باشد و قصد کشیدن آن را ندارید، قطعا باید عصبکشی شود. در صورتی که به آن اهمیتی ندهید و اقدامی صورت نگیرد، دندان‌های مجاور نیز آسیب دیده و عفونت به دیگر نواحی اطراف دندان نفوذ پیدا می‌کند. در نهایت هم دندان پوسیده خود را از دست می‌دهید و هم دندان‌های سالم شما با مشکل مواجه خواهند شد.
Ø دندان عصبکشی شده چقدر دوام خواهد داشت؟
در صورتی که اتفاق خاصی برای دندان‌های شما رخ ندهد و مراقبت‌های لازم پس از عصبکشی را جدی بگیرید، دندان خود را تا مدت‌ها خواهید داشت. دندان‌های عصبکشی شده اغلب دوام بالایی دارند.
سخن پایانی
شاید با جمله “وقتی متوجه دندان درد شدید، باید دندان خود را بکشید” آشنا باشید؛ اما این جمله به قبل از پیشرفت دندانپزشکی باز می‌گردد و امروزه دیگر نیازی به کشیدن آن نیست. درمان ریشه یا عصبکشی دندان را می‌توان یکی از راه‌های درمان دندان‌های پوسیده دانست. با این روش مراجعین می‌توانند زیبایی و کارایی دندان‌های خود را حفظ کنند و دندان‌های خود را به راحتی از دست ندهند.
