بسیاری از افراد، روز خود را با یک فنجان قهوه آغاز می کنند. اما، آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که نوشیدن قهوه ممکن است رنگ دندان هایتان را تغییر دهد؟ اگر شما هم از دوست داران قهوه هستید، تا آخر این مقاله همراه ما باشید. قانون عامی ای وجود دارد که هر آنچه لباس هایتان را لک کند، می تواند روی دندان هایتان نیز لک ایجاد کند. این قانون در مورد قهوه صدق می کند. قهوه حاوی ماده ای به نام تانن (tannin) است. تانن ها یکی از انواع پلی فنول ها هستند که در آب تجزیه می شوند. این ماده، در نوشیدنی هایی مانند چای و شراب وجود دارد.

تانن ها باعث چسبیدن ذرات رنگ به دندان ها می شوند. در نتیجه، دندان ها ظاهری زرد رنگ پیدا می کنند. حتی نوشیدن یک فنجان قهوه هم می تواند باعث تغییر رنگ دندان ها شود. آیا روشی برای جلوگیری از لک شدن دندان ها وجود دارد؟ در ادامه مقاله، به این سوال می پردازیم.

از بین بردن لکه های دندان ناشی از نوشیدن قهوه

اگر طرفدار سرسخت قهوه هستید، نیازی به نگرانی نیست. در مواردی، تمیز کردن تخصصی دندان ها نزد دندانپزشک می تواند این لکه ها را برطرف کند. به همین دلیل، هر شش ماه یک بار برای انجام چکاپ و تمیز کردن تخصصی به دندانپزشک مراجعه کنید.

می توانید از برخی روش های خانگی نیز کمک بگیرید. البته بهتر است قبل از انجام آن ها با دندانپزشک خود مشورت کنید. برای مثال، دو بار در ماه مسواک زدن دندان ها با جوش شیرین می تواند باعث سفیدی بیشتر دندان ها شود. به علاوه، می توانید از خمیردندان های سفیدکننده استفاده کنید. بهتر است قبل از استفاده از محصولات سفیدکننده، از دندانپزشک خود سوال کنید.

همچنین، کیت هایی خانگی برای سفید کردن تخصصی دندان ها وجود دارد. استفاده از این کیت ها را با دندانپزشک خود مطرح کنید. مسواک های برقی نیز می توانند کمک کننده باشند؛ زیرا قدرت پاک کنندگی بیشتری از مسواک های معمولی دارند. حداقل دو بار در روز و هر بار به مدت 2 دقیقه باید دندان های خود را مسواک بزنید.

معایب دیگر قهوه برای دندان ها

مانند هر نوشیدنی دیگری (به جز آب)، قهوه باعث رشد باکتری ها در دهان می شود. رشد باکتری ها ممکن است به فرسایش دندان ها و مینای آن ها منجر شود. در این حالت، دندان ها نازک و شکننده می شوند. قهوه می تواند سبب ایجاد بوی بد دهان شود؛ چراکه به سطح زبان می چسبد. برای جلوگیری از این مشکلات، پس از خوردن یک وعده غذایی قهوه بنوشید و پس از نوشیدن آن، دندان ها و زبان خود را با مسواک به خوبی تمیز کنید.

جلوگیری از ایجاد لکه های ناشی از قهوه

اگر نمی توانید قهوه را از برنامه غذایی خود حذف کنید، میزان مصرف آن را کاهش دهید. برای مثال، صبح ها قهوه بنوشید و پس از آن چای سبز را در برنامه روزانه خود قرار دهید. بهتر است همراه با قهوه، شکر و خامه مصرف نکنید؛ زیرا سرعت رشد باکتری ها را افزایش می دهند. قهوه خود را در یک وعده بنوشید؛ نه این که جرعه جرعه در طول روز آن را تمام کنید. با انجام این کار، از تجمع باکتری ها جلوگیری می شود. به علاوه، پس از تمام کردن قهوه بهتر است یک لیوان آب بنوشید تا دندان ها کمی تمیز شوند.

اگر قهوه سرد را ترجیح می دهید، برای نوشیدن آن از نی استفاده کنید. در این صورت، احتمال ایجاد لکه بر روی دندان کاهش می یابد. در آخر، حدود 30 دقیقه پس از نوشیدن قهوه، دندان هایتان را با مسواک تمیز کنید.

به یاد داشته باشید که قهوه نوشیدنی اسیدی است. اگر بلافاصله پس از مصرف آن مسواک بزنید، دندان ها آسیب می بینند و مینای دندان ها ضعیف می شود. بنابراین، مسواک زدن بلافاصله پس از نوشیدن قهوه می تواند باعث ایجاد لک بر روی دندان ها شود. مصرف برخی مواد غذایی می تواند این لکه ها را برطرف کند. برای مثال، میوه جات و سبزیجات خام مانند توت فرنگی و لیمو فیبر بسیار زیادی دارند و می توانند با از بین بردن باکتری ها، دندان ها را تمیز کنند.

دیگر مواد غذایی که باعث تغییر رنگ دندان ها می شوند

قهوه تنها نوشیدنی نیست که می تواند بر روی دندان ها لک ایجاد کند. برای داشتن دندان هایی سفید و بی نقص، باید از مصرف بی رویه برخی مواد غذایی بپرهیزید؛ مانند:

• شراب قرمز
• بلوبری، آلبالو، تمشک
• گوجه و سس های گوجه
• نوشابه
• چای سیاه
• آبنبات چوبی
• نوشیدنی های ورزشی

خبر خوب برای دوستداران قهوه

اگر قهوه جزئی از برنامه غذایی روزانه شما است، می توانید همچنان دندان های سفید و بی نقصی داشته باشید. فقط کافی است تعادل را در نوشیدن آن رعایت کنید. توصیه دندانپزشکان، نوشیدن حداکثر دو فنجان قهوه در روز است. به علاوه، باید دندان هایتان را با مسواک و نخ دندان به خوبی تمیز کنید و برای چکاپ دوره ای، به طور منظم به دندانپزشک مراجعه نمایید.

می توانید برای کاهش تماس قهوه با دندان ها، هنگام نوشیدن از نی استفاده کنید. در این صورت، احتمال ایجاد لک بر روی دندان ها کاهش می یابد.

کلام آخر

همانطور گفته شد، قهوه و بسیاری از دیگر نوشیدنی ها و مواد غذایی می توانند باعث تغییر رنگ دندان ها شوند. اما اگر به بهداشت دهان و دندان توجه داشته باشید و در نوشیدن قهوه تعادل را رعایت کنید، جای نگرانی نیست. بهتر است بیش از دو فنجان در روز قهوه ننوشید. به یاد داشته باشید که نباید بلافاصله پس از نوشیدن قهوه، دندان هایتان را مسواک بزنید؛ زیرا قهوه اسیدی است. همچنین، اگر قهوه جزئی از برنامه غذایی هر روزتان است، باید به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت دندان ها تحت کنترل باشد.

زمانی که دندان از داخل استخوان و لثه ها برداشته می شود، لخته خونی شکل می گیرد تا از حفره ایجاد شده در لثه ها محافظت کند. اگر لخته به درستی شکل نگیرد و یا در دوران بهبودی جابه جا شود، امکان دارد حفره دندان خشک شود. به خشکی حفره (dry socket)، التهاب استخوان آلوئولار نیز گفته می شود.

اگر حفره دندان خشک شود، ممکن است استخوان و اعصاب درون لثه نمایان شوند. به همین دلیل، بسیار مهم است که سریعا به دندانپزشک مراجعه نمایید. اگر خشکی حفره درمان نشود، مشکلات و پیچیدگی های متعددی به وجود می آید؛ مانند:

• تاخیر در روند بهبودی
• عفونت در حفره
• عفونتی که به استخوان گسترش پیدا می کند

خشکی حفره دندان برای چه کسانی اتفاق می افتد؟

اگر به تازگی دندان خود را کشیده اید، احتمال ایجاد خشکی در حفره دندان شما وجود دارد. خشک شدن حفره پس از کشیدن دندان، مشکل رایجی است؛ اما معمولا به ندرت اتفاق می افتد. تحقیقات انجام شده در سال 2016 نشان داد که حدود 1.8 درصد از افراد، خشکی حفره را تجربه می کنند.

روش به کار رفته در کشیدن دندان، احتمال ایجاد حفره خشک را تعیین می کند. اگر دندان های عقل یا مولر (molar) را کشیده اید، احتمال خشکی حفره بیشتر است. اگر قبلا به این مشکل دچار شده اید، امکان این که دوباره خشکی حفره را تجربه کنید، بیشتر است. بنابراین، قبل از اینکه دندانپزشک هر کدام از دندان هایتان را بکشد، بهتر است این مورد را با او در میان بگذارید. دندانپزشک باید بداند که تا به حال خشکی حفره دندان را تجربه کرده اید یا خیر. با این که دندانپزشک نمی تواند از خشکی حفره دندان جلوگیری کند، پس از کشیدن دندان با دقت
بیشتری شما را تحت نظر قرار می دهد تا در صورت نیاز، در اسرع وقت درمان آغاز شود.

علائم و نشانه ها

اگر در آینه دندان های خود را نگاه می کنید و در محل دندان کشیدن شده، می توانید استخوان را مشاهده کنید، احتمالا حفره دندان شما خشک شده است.

از علائم دیگر، می توان به درد شدید در فک اشاره کرد. اگر 2 یا 3 روز پس از کشیدن دندان، در فک خود احساس درد داشتید، احتمالا حفره دندان خشک شده است. البته خشکی حفره در هر زمانی پس از کشیدن دندان می تواند اتفاق بیفتد و فقط محدود به 2 یا 3 روز نخست نیست.

از نشانه های دیگر می توان به بوی بد دهان و مزه ناخوشایند در دهان اشاره کرد. در صورت مشاهده این علائم، باید سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید.

خشکی حفره چه حسی دارد؟

حفره خشک معمولا دردی مداوم و ضربان دار ایجاد می کند. درد می تواند شدید باشد و به کمک دارو های ضد درد می توان از میزان آن کم کرد. ولی حس درد به طور کامل از بین نمی رود. درد ناشی از حفره خشک می تواند به نواحی دیگر صورت گسترش پیدا کند:

• گوش درد
• چشم درد
• حس درد در شقیقه ها
• گردن درد

اگر به خشکی حفره دندان دچار شوید، هنگام نوشیدن مایعات سرد و نفس کشیدن در هوای سرد هم ممکن است احساس درد داشته باشید.

تشخیص

اگر علائم خشکی حفره دندان را داشته باشید، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. پس از انجام معاینات اولیه، دندانپزشک پروسه درمانی مناسب را آغاز می کند.

در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است به عکس رادیوگرافی دهان نیاز پیدا کند تا بتواند به صورت قطعی و نهایی، خشکی حفره دندان را تشخیص دهد. برای مثال ممکن است درد ایجاد شده، ناشی از عفونت استخوان باشد و یا اینکه بخشی از استخوان یا ریشه دندان کشیده شده باقی ماند باشد.

عوامل ایجاد کننده

خشکی حفره زمانی اتفاق می افتد که لخته خون محافظ روی جای خالی دندان تشکیل نشود. همچنین، در مواردی لخته خون از مکان اصلی خود جابه جا می شود. محققان هنوز نمی دانند که علت عدم تشکیل لخته در بعضی افراد چیست. حدس هایی وجود دارد که عفونت های باکتریایی که به هر طریق وارد دهان می شوند، می توانند باعث خشکی حفره دندان شوند.

آسیب فیزیکی به محل دندان کشیده شده نیز، می تواند باعث خشک شدن حفره شود. ممکن است در حین کشیدن دندان و یا در دوران بهبودی پس از آن، به دهان ضربه وارد شود. حتی مسواک زدن نادرست، می تواند پروسه بهبودی را بر هم بزند.

چه عواملی احتمال خشکی حفره دندان را افزایش می دهند؟

برخی عوامل می توانند احتمال ایجاد حفره خشک را افزایش دهند؛ مانند:

• کشیدن سیگار یا استفاده از محصولات تنباکو. مواد شیمیایی موجود در سیگار و تنباکو، پروسه بهبودی را کند می کنند و احتمال آلودگی جراحت را افزایش می دهند. حتی دم و بازدم حین سیگار کشیدن، می تواند لخته را جابه جا کند.
• مصرف دارو های ضد بارداری خوراکی. برخی از دارو هایی که به صورت خوراکی برای جلوگیری از بارداری مصرف می شوند، میزان استروژن بالایی دارند. استروژن ممکن است پروسه بهبودی را آهسته کند.
• مراقبت نادرست از جراحت. عدم پیروی از دستور العمل های دندانپزشک برای استفاده از کیت های خانگی و یا عدم رعایت بهداشت دهان می تواند به خشکی حفره دندان منجر شود.

پروسه درمان

تمیز کردن و زخم بندی

اگر حفره خشک داشته باشید، دندانپزشک ابتدا آن را تمیز می کند تا ذرات غذا یا دیگر مواد در آن باقی نمانند. با انجام این کار، ممکن است از شدت درد کمی کاسته شود. به علاوه، از عفونت جلوگیری می شود. دندانپزشک ممکن است دارو هایی مانند مسکن های ضد درد را روی حفره قرار دهد تا از شدت درد کاسته شود. در نهایت، ممکن است روی زخم را ببندد.

برای برداشتن مرهم و تعویض زخم بندی، باید پس از چند روز مجددا به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر درد همچنان شدید باشد، زخم باید دوباره بسته شود. در غیر این صورت، می توانید در خانه حفره دندان را تمیز کنید. دندانپزشک معمولا شست و شوی دهان با آب و نمک را تجویز می کند. ممکن است آنتی بیوتیک هایی هم برای جلوگیری از بروز عفونت تجویز شود.

مدیریت درد

دارو های ضد درد بدون نسخه می توانند در کاهش شدت درد موثر باشند. دندانپزشک معمولا ایبوپروفن یا استامینوفن را تجویز می کند. بهتر است از آسپیرین استفاده نکنید چون ممکن است باعث خون ریزی شود. قرار دادن کمپرس یخ در مجاورت حفره دندان نیز می تواند تاثیرگذار باشد.

اگر درد زیادی داشته باشید، دندانپزشک دارو های ضد درد قوی تری را برای شما تجویز می کند. معمولا یک هفته پس از کشیدن دندان، باید دوباره نزد دندانپزشک خود بروید. دندانپزشک وضعیت حفره دندان را بررسی می کند و مراحل بعدی درمان را آغاز می نماید.

پیشگیری از ایجاد خشکی حفره

با انجام مراحل زیر، می توانید تا حد زیادی از ایجاد حفره خشک دندان جلوگیری کنید:

• به دندانپزشکی مراجعه کنید که ماهر است و در کار خود تخصص دارد. می توانید نظرات آنلاین مراجعه کنندگان وی را بررسی کنید. از اطرافیان خود پرس و جو کنید. انتخاب دندانپزشک ماهر، متخصص و مجرب بسیار مهم است.
• پس از انتخاب دندانپزشک، او را از دارو هایی که استفاده می کنید، مطلع کنید. برخی دارو ها از تشکیل لخته خون جلوگیری می کنند که می تواند به خشکی حفره دندان منجر شود. سوابق دندانپزشکی خود را به طور کامل در اختیار او قرار دهید.
• اگر سیگار می کشید، بهتر است این عادت را کم کم متوقف کنید. کشیدن سیگار، احتمال خشکی حفره دندان را افزایش می دهد. در دوران بهبودی پس از کشیدن دندان، با دندانپزشک خود در مورد استفاده از دیگر منابع دارای نیکوتین مشورت کنید.

پس از کشیدن دندان مورد نظر، دندانپزشک اطلاعاتی در مورد روند بهبودی و نحوه نگهداری از زخم در اختیار شما قرار می دهد. بسیار مهم است که طبق توصیات او عمل کنید. در صورت وجود هر گونه ابهام، با مطب دندانپزشک تماس بگیرید.

دندانپزشک برای تسریع روند بهبودی پس از کشیدن دندان و جلوگیری از خشکی حفره، انجام یکسری نکات را پیشنهاد می کند:

• استفاده از دهانشویه های ضدباکتریایی
• استفاده از دهانشویه های ضد میکروبی
• استفاده از گاز پانسمان (gauze) دارویی
• استفاده از ژل های دارویی
• استفاده از داروهای ضد درد

در برخی موارد، خصوصا زمانی که سیستم ایمنی بدن ضعیف باشد، دندانپزشک آنتی بیوتیک نیز تجویز می کند.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، خشکی حفره دندان می تواند بسیار دردناک باشد. اما در صورتی که درمان به موقع آغاز شود، این مشکل به راحتی بهبود پیدا می کند. درمان معمولا خیلی زود جواب می دهد و علائم پس از گذشت چند روز، از بین می روند.

اگر پس از حدود 5 روز، با وجود درمان، درد یا التهاب حفره ادامه پیدا کرد، با دندانپزشک تماس بگیرید. ممکن است ذراتی در حفره گیر کرده باشند و یا اینکه مشکل زمینه ای دیگری وجود داشته باشد.

اگر یکبار به خشکی حفره دچار شده باشید، احتمال اینکه مجددا این اتفاق برای شما بیفتد، بیشتر می شود. به همین دلیل، باید تمام سوابق خود را در اختیار دندانپزشک قرار دهید تا او با دقت بیشتری شما را تحت نظر بگیرد.

بسیاری از زنان، حین بارداری شرایط سختی را پشت سر می گذارند. البته، بسیاری بر این باورند که بارداری باعث می شود مادر زیبایی خاصی داشته باشد. اما در واقع، مادران باید با مشکلات و شرایط سختی در این دوران دست و پنجه نرم کنند. ممکن است در زمان بارداری، مادران به این فکر بیفتند که برای داشتن دندان هایی زیباتر و ظاهری آراسته تر، دندان ها را سفید کنند.

اما متاسفانه، در اکثر موارد به مادران توصیه می شود که حین بارداری دندان های خود را سفید نکنند. در ادامه مقاله، به روش های دیگری برای زیبا تر کردن دندان ها می پردازیم.

آیا سفید کردن تخصصی دندان ها نزد دندانپزشک، بی خطر است؟

سفید کردن دندان ها نزد دندانپزشک، معمولا شامل پروسه ای به نام بلیچینگ دندان ها (dental bleaching) است. طی این پروسه، لکه های دندان ها با غلظت بالایی از هیدروژن پراکسید، از بین برده می شوند. در واقع، سفید کردن تخصصی دندان ها به معنی قرار دادن یک محلول شیمیایی روی دندان ها و پاک کردن آن پس از گذشت مدتی مشخص است. امکان دارد برای داشتن نتیجه بهتر مجبور شوید چندین بار به دندانپزشک مراجعه کنید.

شواهدی مبنی بر خطرناک بودن پروسه سفید کردن دندان ها برای زنان باردار وجود ندارد. اما نمی توانیم با قطعیت بگوییم که بی خطر است. غلظت مواد شیمیایی مورد استفاده برای سفید کردن دندان ها، معمولا زیاد است. با توجه به آنچه در مورد خطرات سفید کردن دندان ها می دانیم، بسیاری از دندانپزشکان پیشنهاد می دهند پس از اتمام بارداری این پروسه انجام شود.

ریسک های احتمالی برای شما و جنین

از آنجایی که در حین بارداری، بدن راحت تر دچار آسیب می شود، باید با دقت بیشتری عمل کرد. احتمال ایجاد بیماری و عفونت در زمان بارداری افزایش می یابد. ممکن است سفید کردن دندان ها با احتمال بیشتری باعث ایجاد پیچیدگی و مشکلات شود.

از جمله خطراتی که به پروسه سفید کردن دندان ها، نسبت داده می شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسیب بافتی. به دلیل افزایش هورمون ها، زنان باردار بیشتر به ژنژیویت (gingivitis) دچار می شود. ژنژیویت دوران بارداری باعث ایجاد التهاب و تورم در لثه ها می شود. در این شرایط، استفاده از مواد شیمیایی برای سفید کردن دندان ها می تواند باعث آسیب به لثه ها و دندان ها شود.
• حساسیت دندان. پس از استفاده از غلظت های بالای هیدروژن پراکسید برای سفید کردن دندان ها، در برخی افراد دندان ها حساس می شوند. در واقع، هیدروژن پراکسید می تواند از مینای دندان عبور کند و برای اعصاب مشکل به وجود بیاورد. از آنجایی که بدن به طور کلی در حین بارداری حساس است، امکان دارد فرد درد بیشتری را حس نماید.
• آثار نامعلوم بر روی جنین. آثار هیدروژن پراکسید غلیط بر روی جنین، هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته است. امکان دارد این ماده شیمیایی برای جنین کامل بی خطر باشد. اما هنوز برای ما به طور قطعی مشخص نیست. از آنجایی که سفید کردن دندان ها جزو پروسه های زیبایی به حساب می آید، بهتر است از انجام آن در زمان بارداری صرف نظر کنید.

آیا کیت های سفید کننده دندان خانگی، بی خطر هستند؟

متاسفانه جواب این سوال نیز، منفی است. خانگی بودن کیت سفید کننده دندان دلیل بر بی خطر بودن آن نیست؛ مخصوصا برای زنان باردار. این کیت ها معمولا حاوی هیدروژن پراکسید غلیظ و دیگر مواد شیمیایی هستند. بنابراین، باید در استفاده از آن ها دقت کافی را داشته باشید.

البته، غلظت هیدروژن پراکسید استفاده شده در کیت ها پایین تر از غلظتی است که دندانپزشک در کلینیک یا مطب خود به کار می برد. با این حال، نمی توان گفت که کیت های خانگی بدون خطر هستند.

به طور کلی، بهتر است برای سفید کردن دندان هایتان، به دندانپزشک مراجعه کنید؛ چراکه آن ها برای انجام این کار آموزش دیده اند و متخصص هستند. بنابراین، احتمال بروز مشکلات و پیچیدگی ها کاهش می یابد.

کیت های سفید کننده دندان بدون پراکسید

ممکن است بتوانید از محصولات غیرسمی، برای سفید کردن دندان هایتان در حین بارداری استفاده کنید. در این محصولات غیرسمی، معمولا ذغال فعال، روغن نارگیل، زایلتول یا دیگر عصاره ها و روغن ها وجود دارد که به سفید شدن دندان ها کمک می کنند. البته، باید قبل از استفاده از این محصولات با دندانپزشک و پزشک خود مشورت کنید.

آیا استفاده از خمیردندان ها و دهانشویه های سفیدکننده، مشکلی ایجاد می کند؟

برخی خمیردندان های سفید کننده حاوی هیدروژن پراکسید هستند. اما میزان پراکسید در آن ها به اندازه ای کم است که مشکل و خطری ایجاد نمی کند. همچنین، خمیردندان برای مدت طولانی روی دندان ها باقی نمی ماند که بخواهد مشکلی به وجود بیاورد. بنابراین، استفاده از خمیردندان های سفید کننده در زمان بارداری، بلامانع است.

اما بحث استفاده از دهانشویه های سفید کنند، کمی پیچیده تر است. برخی بر این باورند که استفاده از دهانشویه در زمان بارداری، به طور کلی بلامانع است. اما برخی دیگر بر این باورند که الکل موجود در برخی دهانشویه ها می تواند آسیب زا باشد.

با این که دهانشویه را قورت نمی دهید و نمی خورید، ممکن است استفاده مداوم از آن طی 9 ماه، مشکلاتی را به وجود بیاورد. هیچ اطلاعاتی مبنی بر خطرناک یا بی خطر بودن دهانشویه های سفید کننده برای زنان باردار در دست نیست. بهتر است در این باره با دندانپزشک خود مشورت کنید.

روش های طبیعی سفید کردن دندان ها

با همه ابهاماتی که در مورد محصولات سفید کننده دندان شیمیایی وجود دارد، ممکن است به دنبال روش هایی طبیعی برای سفید شدن دندان هایتان باشید. از جمله مواد طبیعی که برای سفید کردن دندان ها به کار می رود، می توان به آبلیمو، ذغال و توت فرنگی اشاره کرد که هیچ کدام مورد تایید دندانپزشکان نیستند. می توانید برای سفید تر کردن دندان ها، از موارد زیر استفاده کنید:

• آناناس. آنزیمی به نام بروملین (bromelain) در آناناس وجود دارد که می تواند در از بین بردن لکه های روی دندان ها موثر باشد. خوردن آناناس در حین بارداری کاملا بی خطر است.
• روغن نارگیل. روغن نارگیل می تواند میزان باکتری های موجود در دهان را کاهش دهد.در نتیجه، این روغن به حفظ بهداشت دهان کمک می کند و باعث سفید تر شدن دندان ها می شود.
• مصرف سبزی های خام. با جویدن سبزی های تازه، احتمال تجمع پلاک بر روی دندان ها کاهش می یابد. در نتیجه، دندان ها تمیز تر و سفید تر به نظر می آیند.

همچنین، برای داشتن دندان هایی سفید توصیه می شود از غذا ها و نوشیدنی هایی که روی دندان ها لکه ایجاد می کنند، بپرهیزید. استفاده کمتر از شراب، گوجه، مرکبات، قهوه و چای سیاه می تواند در سفید تر شدن دندان ها موثر باشد.

مشکلات سلامتی رایج در دوران بارداری

هورمون ها اثرات متعددی بر بهداشت دهان دارند:

• ژنژیویت. افزایش جریان خون در دوران بارداری باعث می شود بافت های نرم بدن ورم کنند و ملتهب شوند. به همین دلیل است که در دوران بارداری، لثه ها معمولا ملتهب و متورم هستند. همچنین، تجمع پلاک بر روی دندان ها می تواند شدت التهاب را افزایش دهد.
• خون ریزی بیش از حد. ژنژیویت، احتمال خون ریزی لثه ها را افزایش می دهد.البته، تغییرات در ترشح بزاق و تجمع پلاک نیز می توانند خون ریزی را بیشتر کنند.
• فرسایش مینای دندان. اگر دندان ها مرتبا در معرض غذا های اسیدی و اسید معده قرار بگیرند، مینای دندان ها فرسوده می شود. بسیاری از زنان باردار، در هنگام صبح دچار حالت تهوع می شوند و استفراغ می کنند. اگر این اتفاق چندین بار تکرار شود، ممکن است مینای دندان ها آسیب ببیند. پس از بالا آوردن، باید دهان را با آب شست و پس از گذشت مدتی، مسواک زد. استفاده زودهنگام از مسواک می تواند به مینای دندان ها آسیب برساند.
• پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها. در دوران بارداری، بسیاری از زنان تمایل به خوردن مواد غذایی شیرین دارند. در نتیجه، احتمال پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها افزایش می یابد. برای جلوگیری از پوسیدگی، باید پس از هر وعده غذایی از مسواک و خمیردندان استفاده کرد.
• تومور های بارداری در دهان. در حین بارداری، ممکن است زواید کوچکی به نام گرانولوم های پایوژنیک (pyogenic granulomas) در دهان رشد کنند. با اتمام بارداری و به دنیا آمدن فرزند، این گرانولوم ها به صورت خود به خود از بین می روند.

بهداشت دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک در هنگام بارداری

بسیار مهم است که در دوران بارداری، حداقل روزی 2 بار دندان هایتان را مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. همچنین، می توانید هر شش ماه برای جرمگیری، به دندانپزشک مراجعه کنید. رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند از مشکلات مختلف دندانی جلوگیری کند.

انجام بسیاری از پروسه های دندانپزشکی در دوران بارداری، بلامانع است. می توانید دندان هایتان را پر کنید، بکشید و یا حتی عکس رادیوگرافی تهیه کنید. برای راحتی بیشتر خودتان، می توانید این پروسه ها را پس از اتمام دوران بارداری انجام دهید.

کلام آخر

خطرناک یا بی خطر بودن پروسه های سفید کردن دندان ها در زمان بارداری، هنوز به طور قطعی مشخص نشده است. اما از آنجایی که در زمان بارداری، بدن راحت تر دچار آسیب می شود، بهتر است پروسه هایی مانند سفید کردن دندان ها را پس از به دنیا آمدن نوزاد انجام دهید. در نهایت، قبل از انجام هر کاری باید با دندانپزشک خود مشورت کنید.

دیاستما (diastema)، فاصله یا شکاف میان دندان ها است. این مشکل هم در کودکان و هم در بزرگسالان دیده می شود و آسیبی به فرد وارد نمی کند. در کودکان، زمانی که دندان های دائمی در می آیند، این فاصله به طور خود به خود از بین می رود.

وقتی شکاف یا فاصله میان دندان ها از 0.5 میلی متر بیشتر باشد، به آن دیاستما می گوییم. دیاستما ممکن است بین هر یک از دندان ها به وجود بیاید. وجود فاصله میان دندان ها، معمولا مشکلی برای شما ایجاد نمی کند. البته، ممکن است از ظاهر آن ناراضی باشید و بخواهید فضای خالی میان دندان هایتان را کوچک تر کنید.

در این مقاله، به عوامل ایجاد دیاستما، روش های درمانی و پیشگیری می پردازیم.

عوامل ایجاد فاصله بین دندان ها

موارد زیر می توانند باعث ایجاد فاصله بین دندان ها شوند:

نسبت اندازه دندان ها به اندازه استخوان فک

اگر فرد دندان های کوچک و به نسبت، فک بزرگی داشته باشد، میان دندان هایش فاصله ایجاد می شود. به همین علت است که دیاستما می تواند در یک خانواده به صورت ارثی وجود داشته باشد.

نداشتن دندان یا کوچک بودن دندان ها

اگر برخی دندان های خود را از دست داده اید و یا دندان های کوچکی دارید، ممکن است به دیاستما دچار شوید. این اتفاق معمولا برای دندان های پیش بالایی می افتد. در واقع اگر دندان های پیش فک بالا از دست بروند و یا کوچک باشند، میان دو دندان پیش جلویی فاصله به وجود می آید.

بزرگ بودن بیش از حد فرنوم (frenum) لب

فرنوم لب (بند لب)، بافتی است که از لب بالا تا لثه بالای دندان های جلویی امتداد پیدا می کند. اگر این بافت بیش از حد بزرگ شود، امکان دارد بین دندان های جلویی فاصله ای ایجاد کند.

بیماری لثه

حرکت و جابه جایی دندان ها از نشانه های بیماری لثه پیشرفته است. در افرادی که به بیماری لثه مبتلا هستند، التهاب لثه ها باعث آسیب به استخوان فک می شود. در نهایت، امکان دارد دندان ها لق شوند و یا از هم فاصله بگیرند.

واکنش بلع نادرست

اگر واکنش بلع صحیح باشد، زبان به سقف دهان می چسبد. ممکن است فرد به اشتباه، در هنگام بلع زبان خود را به دندان های جلویی بچسباند. به مرور زمان، فشار وارد شده به دندان های جلویی باعث حرکت آن ها به سمت جلو و ایجاد فضای خالی میان دندان ها می شود.

عادات

مکیدن انگشت شست، مکیدن لب ها، فشردن زبان به دندان ها (تانگ تراست) و دیگر عادات مشابه می توانند باعث حرکت دندان های جلویی شوند. حرکت و جابه جایی دندان ها نیز ممکن است به ایجاد دیاستما ختم شود.

از دست دادن دندان های شیری

هنگام افتادن دندان های شیری، امکان دارد کودکان به صورت موقتی به دیاستما دچار شوند. زمانی که دندان های دائمی آن ها شروع به رشد کند، فواصل میان دندان ها بسته می شود. از آن جایی که این نوع دیاستما در بین کودکان بسیار رایج است، دندانپزشکان آن را پدیده ای طبیعی به حساب می آورند و برای آن درمانی را شروع نمی کنند.

تحقیقات انجام شده در سال 2012 نشان می دهد که دو سوم کودکان، هنگام افتادن دندان های شیری به دیاستما دچار می شوند. در این کودکان، دندان های پیش مرکزی در می آیند اما دو دندان پیش دیگر افتاده اند و فضای خالی به وجود آورده اند.

علائم و نشانه ها

تنها نشانه و علامت دیاستما، وجود فاصله میان دندان ها است. اگر دندان ها به علت بیماری لثه لق شده باشند، ممکن است فرد احساس درد و ناراحتی داشته باشد؛ مخصوصا در هنگام غذا خوردن. از دیگر نشانه های بیماری لثه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قرمز شدن لثه ها
• حساس و ملتهب شدن لثه ها
• خون ریزی لثه ها
• عقب رفتن و تحلیل لثه ها
• بوی بد دهان
• لق شدن دندان ها

تشخیص

تشخیص دیاستما بسیار راحت است. در واقع، دندانپزشک باید فضای خالی میان دندان ها را شناسایی کند. به طور معمول، خود فرد در هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن متوجه فاصله میان دندان هایش می شود.

درمان

امکان دارد درمان دیاستما ضروری نباشد؛ مخصوصا اگر فاصله ایجاد شده به دلیل تفاوت اندازه دندان ها و استخوان فک یا افتادن دندان های شیری باشد. ممکن است فرد به علت نارضایتی از ظاهر دندان های خود، بخواهد که دیاستما را درمان کند. روش های متعددی برای درمان دیاستما وجود دارد:

بریس های ارتودنسی

استفاده از بریس های ارتودنسی، روشی معمول برای درمان دیاستما است. بریس های ارتودنسی به دندان ها فشار وارد می کنند و بدیت ترتیب، فاصله میان دندان ها را کاهش می دهند. حتی اگر تنها میان دو دندان فاصله وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به استفاده از بریس دندانی کامل باشد؛ چرا که حرکت هر یک از دندان ها می تواند کل دهان را تحت تاثیر قرار دهد.

ونیر (veneer) یا باندینگ (bonding)

از روش های دیگر برای درمان دیاستما می توان ونیر یا باندینگ دندان را نام برد. این دو روش مخصوصا زمانی کاربرد دارند که دیاستما در اثر کوچک بودن دندان ها ایجاد شده باشد.

در باندینگ دندان، روی سطح دندان رزین قرار می گیرد. سپس، به کمک یک منبع نور رزین سخت و سفت می شود. در پروسه گذاشتن ونیر روی دندان ها، قطعاتی از پورسلین روی سطح دندان ها چسبانده می شود.

ایمپلنت دندان (dental bridge) یا بریج (bridge)

اگر فاصله ایجاد شده میان دندان ها به دلیل افتادن یک یا چند دندان باشد، باید پروسه درمانی گسترده تری انجام شود؛ مانند ایمپلنت دندان یا بریج دندانی. برای جایگذاری ایمپلنت دندانی، پیچ های فلزی در استخوان فک قرار داده می شوند و دندان مصنوعی روی این پیچ ها قرار می گیرد.

بریج، دندان مصنوعی است که به یک یا هر دو دندان مجاور خود متصل می شود و فاصله خالی را پر می کند.

جراحی

اگر دیاستما به علت بزرگ بودن فرنوم ایجاد شده باشد، ممکن است دندانپزشک فرنکتومی (frenectomy) را پیشنهاد دهد. در فرنکتومی، بافت اضافه فرنوم برداشته می شود.

در نوجوانان و بزرگسالان، برای بسته شدن فاصله میان دندان ها باید از بریس های دندانی استفاده شود. در کودکان کم سن تر، فضای خالی ممکن است به صورت خود به خودی از بین برود.

درمان بیماری لثه

بیماری لثه باید به موقع درمان شود تا عفونت از بین برود و از مشکلاتی مانند افتادن دندان پیشگیری شود. ممکن است برای درمان، نیاز به انجام جرم گیری باشد تا تارتار تشکیل شده روی دندان ها و لثه ها پاک شود. به علاوه، جرمگیری باکتری های ایجاد کنند عفونت را از بین می برد. آنتی بیوتیک های خوراکی یا موضعی نیز می توانند کمک کننده باشند.

در موارد حاد، برای پاک کردن تارتار جمع شده در زیر لثه ها، جراحی انجام می شود. هر گاه لثه ها سلامت خود را بازیافتند، دندانپزشک می تواند با استفاده از یکی از روش های گفته شده، فاصله خالی میان دندان ها را از بین ببرد.

پیشگیری

پیشگیری از همه انواع دیاستما امکان پذیر نیست. اما، اگر برخی عادات یا بیماری لثه باعث فاصله میان دندان ها شده اند، می توان با رعایت بهداشت دهان و دندان از بسیاری از مشکلات جلوگیری کرد. بنابراین، توصیه می شود که موارد زیر را انجام دهید:

• 2 بار در روز مسواک بزنید.
• هر روز از نخ دندان استفاده کنید.
• به طور منظم، برای جرم گیری و چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید.
• از مکیدن انگشت شست بپرهیزید
• اگر واکنش بلع شما نادرست است، آن را تصحیح کنید.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، عوامل متعددی می توانند باعث ایجاد فاصله میان دندان ها شوند. روش های درمانی مختلفی نیز وجود دارند تا از شدت دیاستما بکاهند و یا به طور کامل آن را درمان کنند.

پس از اتمام دوره درمان، فاصله بسته شده به همان صورت باقی می ماند؛ مگر اینکه فرد برخی عادات خود مانند مکیدن انگشتان را از سر بگیرد و یا از دستورات دندانپزشک پیروی نکند.

دندان های عقل (wisdom teeth)، آخرین دندان های مولر (molar) هستند که در عقب دهان قرار دارند. این دندان ها معمولا بین 18 تا 24 سالگی از لثه ها بیرون می زنند و ظاهر می شوند. پروسه کشیدن دندان عقل، از رایج ترین جراحی های دندانپزشکی است. در واقع، حدود 95 درصد از کل پروسه های کشیدن دندان، مربوط به کشیدن دندان های عقل می شود. دندانپزشک دندان های شما را معاینه می کند. اگر دندان های عقل مشکلاتی را در دهان ایجاد کرده باشند و یا احتمال بروز مشکلاتی وجود داشته باشد، دندانپزشک معمولا پیشنهاد می دهد که دندان های عقل خود را بکشید.

کشیدن دندان عقل می تواند باعث ورم فک، کبودی و درد شود. همچنین، بسیاری از افراد پس از کشیدن دندان، خواب راحتی ندارند. در این مقاله، روش هایی برای کاهش میزان درد و ناراحتی پس از کشیدن دندان، به خصوص در زمان خواب، گفته می شود.

چگونه می توانید پس از کشیدن دندان عقل، خوابی راحت داشته باشید؟

بعضی افراد، درد شدیدی را پس از کشیدن دندان عقل تجربه می کنند. البته، همه افراد کمی درد و ناراحتی را حس می کنند. برخی روش های کاهش درد و ناراحتی، به خصوص در زمان خواب، عبارتند از:

• دارو های مسکنی را که دندانپزشک تجویز کرده است، مصرف کنید. اگر دندانپزشک جراح دندان، دارو های مسکن تجویز کرد، باید مطابق دستورالعمل وی از دارو ها استفاده کنید.
• از داروی مسکن ایبوپروفن استفاده نمایید. اگر داروی ضد دردی برای شما تجویز نشده است، می توانید از ایبوپروفن استفاده کنید. البته، بهتر است قبل از مصرف آن، با دندانپزشک جراح مشورت کنید. البته، استفاده بی رویه از ایبوپروفن می توانند مشکل آفرین باشد. بنابراین طبق دستور العمل دارو، آن را مصرف کنید.
• محیط خواب شما باید راحت باشد. اتاق خواب خود را تاریک و خنک نگه دارید. ممکن است انجام برخی کار ها، باعث شود راحت تر و زود تر به خواب بروید.
• سر خود را بالا نگه دارید. با استفاده از یک بالش اضافه، در طول شب سر خود را بالا نگه دارید. بدین ترتیب، از میزان ورم کاسته می شود و لخته سازی سرعت می گیرد.
• به پهلو بخوابید. بالا تر نگه داشتن سر، هنگامی که به پهلو می خوابید، راحت تر است.
• از کمپرس یخ استفاده نمایید. قرار دادن کمپرس یخ در روز های نخست پس از کشیدن دندان، از شدت ورم می کاهد. کمپرس یخ را درون یک پارچه قرار دهید و آن را به مدت 10 الی 20 دقیقه روی ناحیه متورم بگذارید.
• از سایر دستورالعمل های جراح فک و صورت پیروی کنید. اگر دندانپزشک توصیه خاصی به شما کرده است، حتما آن را به یاد داشته باشید و انجام دهید.

هنگام خواب و پس از کشیدن دندان عقل، باید از انجام چه کار هایی بپرهیزید؟

در دوران بهبودی پس از کشیدن دندان عقل، به هیچ وجه نباید لخته خون تشکیل شده روی زخم را جابه جا کنید؛ مخصوصا در 24 ساعت اول. جابه جا کردن لخته و یا عدم تشکیل صحیح آن، می تواند مشکلات متعددی به وجود بیاورد. از جمله این مشکلات، می توان به خشکی حفره دندان (dry socket) اشاره کرد. خشکی حفره، از رایج ترین پیچیدگی های به وجود آمده پس از جراحی های دندان است و معمولا 3 تا 5 روز پس از انجام جراحی، ظاهر می شود.

برای کاهش احتمال ابتلا به این پیچیدگی ها و مشکلات، توصیه می شود نکات زیر را رعایت کنید:

• به پشت نخوابید. بهتر است به پشت نخوابید. استفاده از کمپرس یخ و بالا نگه داشتن سر سرعت بهبودی را افزایش می دهند.
• اطراف زخم را مسواک نزنید. توصیه می شود که حداقل تا 24 ساعت، اطراف ناحیه جراحی شده را مسواک نزنید؛ چراکه امکان جابه جا شدن لخته خون وجود دارد.
• باید خواب کافی داشته باشید. برای تسریع روند بهبودی، باید خواب کافی داشته باشید. در زمان خواب، بدن خود را ترمیم می کند.
• از نوشیدن الکل و کشیدن سیگار بپرهیزید. الکل و تنباکو، هر دو بر توانایی بدن در ترمیم خود تاثیر می گذارند. توصیه می شود که حداقل در 24 ساعت نخست پس از کشیدن دندان، از نوشیدن الکل و کشیدن سیگار بپرهیزید. در بهترین حالت، تا بهبودی کامل از جراحی باید این عادات را ترک کنید.

پس از کشیدن دندان عقل و در زمان خواب، آیا باید گاز پانسمان را از دهان خود خارج کنید؟

گاز پانسمان با فشار اندکی که به زخم وارد می کند، روند لخته سازی را سرعت می بخشد. نباید در حالتی که گاز پانسمان در دهانتان است، بخوابید؛ چراکه امکان خفگی وجود دارد. اگر از دارو های خواب آور استفاده می کنید، باید توجه بیشتری به این مسئله داشته باشید.

در روز های نخست پس از کشیدن دندان عقل، چه نکاتی را باید رعایت کنید؟

پس از کشیدن دندان عقل، بهبودی کامل ممکن است چندین هفته طول بکشد. اگر در این مدت مراقبت های لازم را انجام دهید، زخم و جراحت سریع تر بهبود می یابند. برخی از نکاتی که با رعایت آن ها می توان روند بهبودی را سریع تر کرد، عبارتند از:

• داروهایی را که پزشک یا دندانپزشک برای شما تجویز کرده اند، مطابق دستور العمل مصرف کنید.
• باید دقت داشته باشید و نشانه های مربوط به عفونت و دیگر پیچیدگی ها را تشخیص دهید.
• برای کاهش ورم از کمپرس یخ استفاده کنید.
• پس از 24 ساعت نخست، دهان خود را به آرامی با دهانشویه ضدباکتریایی شست و شو دهید. بدین ترتیب، باکتری های ایجاد کننده عفونت از بین می روند.
• غذا های نرم مانند تخم مرغ را در رژیم غذایی خود قرار دهید. در این صورت، زخم در هنگام غذا خوردن تحریک نمی شود.

کلام آخر

احساس درد و ناراحتی پس از کشیدن دندان های عقل، کاملا طبیعی است. مصرف دارو های تجویز شده، اتاق خواب با شرایط مناسب و بالاتر نگه داشتن سر در هنگام خواب، همگی در کاهش درد، ناراحتی و ورم نقش دارند. اگر درد و ناراحتی شما پس از مدتی شدت گرفت و یا عقده های لنفاوی زیر فک متورم شدند، ممکن است به عفونت یا خشکی حفره دچار شده باشید. در این حالت، باید با دندانپزشک خود تماس بگیرید و با او مشورت کنید.